Þjóðviljinn - 04.06.1975, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 04.06.1975, Blaðsíða 5
Miðvikudagur 4. júni 1975 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 5 af e rlend Skæruiiðar úr ETA æfa skotfimi á fjöllum uppi. Ofsóknarherferð gegn böskum Baskarnir hafa verið kaliaðir saltið i blóði Spánar. Tungumál þeirra, sem hefur ekki skyld- leika við nokkurt annað mál svo öruggt sé, er miklu eldra i land- inu en mál spánverja sjálfra. Þeir hrundu af sér áhlaupum mára, sem brutu Spán að öðru leyti undir sig að mestu, voru frömuðir um ólikustu hluti, svo sem hvalveiði („spánverjarnir” sem Ari bóndi i ögri lét drepa voru baskar), skáldskap og trú- mál (helstu frumkvöðlar Jesúftareglunnar, Ignatius Loy- ola og Franz Xavier, voru bask- ar). Stöðugar tilraunir spænskra yfirvalda tii að fá þá til að týna niður þjóðerni og tungu hafa mistekist, og nú eru það baskar, sem eru i fylkingar- brjósti I baráttunni gegn spænsku fasistastjórninni. Andspyrna baska er orðin það öflug að spænska stjórnin lýsti á dögunum yfir neyðarástandi i tveimur Baskahéraðanna norð- ur frá, Vizcaya og Guipuzcoa. öryggislögreglan og lögreglu- herinn (Guardia Civil) i þessum héruðum hefur fengið mikinn liðstyrk annarsstaðar frá, og i aprillok var giskað á að um þús- *und manns hefðu verið hand- teknir á þeim forsendum að þeir styddu ETA, frelsishreyfingu baska. Varðliðið á frönsku landamærunum hefur verið aukið og bardagar orðið með lögreglunni og ETA-mönnum, með mannfalli báðumegin. Áfram Kristsmenn, krossmenn Spænsku ihaldsöflin, sem eru mjög uggandi vegna þróunar- innar i Portúgal, hafa brugðist hatrammlega við ástandinu i Baskahéruðunum, eins og slik öfl gera ævinlega, þegar að þeim er kreppt.Svartastaihaldið hefur jafnvel skammað stjórn- ina fyrir of mikla linkind og all- nokkrir hershöfðingjar hafa lát- ið i ljós ósk um að blanda sér meira i stjórnmálin af þessu til- efni. Þar að auki hafa allskonar öfl verið vopnuð og skipulögð til ofsókna á hendur fólki, sem tal- ið er hugsanlegt að hlynnt geti verið ETA. Þar eru fremst i flokki samtök ungfasista, sem ganga undir nafninu Guerilleros de Cristo Rey, eða Skæruliðar Krists konungs. Kristsmenn þessir og krossmenn hafa verið einkar duglegir við að eyði- leggja eigur þeirra manna, sem þeim likar ekki við, og drepa eða hálfdrepa þá sjálfa. Gerist þetta með samþykki lögregl- unnar, sem lætur sem hún sjái ekki aðfarir kristsmanna og læst ekki heyra þegar þeir eru kærðir fyrir henni. Kristsliðar þessir hafa gert mikið af þvi að eyðileggja verslanir og skrif- stofur, ráðast með barsmiðum inn á bari, þar sem fólk vinveitt ETA er grunað um að halda til, brenna bila fyrir meintum ETA- stuðningsmönnum og limlesta þá sjálfa. Brennur og misþyrmingar Meðal þeirra, sem orðið hafa fyrir barðinu á skæruliðum Krists konungs er hinn þekkti listmálari Augustin Ibarrola, en fyrir fáum dögum var vinnu- stofa hans brennd og þar með nokkur verka hans. Lögmaður að nafni Pedro Ibarra, sem varði sex baska fyrir herdóm- stólnum i Burgos 1970, varð fyr- ir þvi nýlega að heimili hans var eyðilagt með vélbyssuskothrið og honum sjálfum og konu hans misþyrmt. A rúmlega sjötugan prest, Enrique Dominquez, var ráðist i kirkjunni, sem hann þjónar við, rétt fyrir messu- gerð. Fasistalið þetta hegðar sér þó varla miklu verr en lögreglan sjálf. Talið er að fjölda manna, sem hún hefur handtekið, hafi verið gróflega misþyrmt i fang- elsum. Þritugur prestur, Eusta- sio Erquicia, varð fyrir slikum misþyrmingum i fangelsi að flytja varð hann i snatri á sjúkrahús, þar sem hann enn var I lifshættu er siðast fréttist. Kirkjan gerði eitthvað veður út af þessu, af þvi að þetta var hennar maður, svo að yfirmað- ur öryggislögreglunnar hefur séð sig tilneyddan að fara fram á „rannsókn” málsins. Réttarofsóknir Samfara ofbeldisaðgerðunum gegn böskum undirbúa stjórn- arvöldin nú viðtækar réttarof- sóknir gegn þeim. Tveir baskar, Angel Otaegui Echevarria og José Antonio Garmendia, eru nú fyrir rétti sakaðir um vig á lög- regluhermanni i april i fyrra, og er talið að þeir eigi dauðadóm yfir höfði sér. Lögmenn i Mad- ' rid fullyrða að um fimmtlu baskar biði þess nú i fangelsum að þeim sé stefnt fyrir herdóm- stóla. t þessu sambandi er eftirtekt- arvert, að á sama tima og allra- handa ihald og kratar i Vestur- Evrópu og viðar fárast yfir þvi að stöðvuð sé útkoma blaðs Sósialistaflokksins i Portúgal, þá er ekki minnst einu orði á hryðjuverk spænsku fasista- stjórnarinnar gegn böskum og þjóðfrelsis- og lýðræðisöflum á Spáni yfirleitt. Vitaskuld er það ljótur siður að stöðva útkomu blaða, en á hitt má benda að stjórn herforingjanna i Portúgal hefur ekki handtekið einn ein- asta af framámönnum Sósial- istaflokksins eða flokkanna til hægri við hann, aðra en þá sem beinlinis voru flæktir i valda- ránstilraun ihaldsherforingj- anna á dögunum. Þeir einu, sem handteknir hafa verið af stjórn- málaástæðum i Portúgal und- anfarið eru maóistar, en að sjálfsögðu hefur ekki þótt á- stæða til að hneykslast á þvi, þótt svo að þaö ofbeldi, sem portúgalskir maóistar hafa þannig mátt sæta, sé vissulega miklu grófara en það „ofbeldi”, sem Sósialistaflokkurinn varð fyrir þegar blað hans hætti að koma út um nokkurra daga skeið. Á þessu hneykslast moggarnir ekki íhaldsmálgögnin á íslandi, Mogginn og Visir, hafa að sjálf- sögðu ekki skorið sig úr i þessu. 1 þessum blöðum sést ekki eitt einasta hneykslunarorð um of- sóknirnar gegn böskum á Spáni. Þetta getur átt sér sinar á- kveðnu ástæður, burtséð frá eðlilegri samúð islensks ihalds með spænsku ihaldi. Einhverjar mikilvægustu herstöðvar Bandarikjanna i Evrópu eru á Spáni, og Spánn er að öllu nema að nafni til meðlimur i Nató. Bandarikin gerðu i sambandi við leiðtogafund Nató i Brussel á dögunum itrekaðar tilraunir til að fá bandalagsriki sin i Evrópu til að veita Frankóspáni viðurkenningu fyrir mikilvægi hans i Nató, en þvi gátu krata- stjórnir Norður-Evrópu ekki kyngt. Hinsvegar má eðlilegt kalla að vl-málgögnin forðist að hafa i frammi styggðaryrði i garð stjórnar rikis, sem Banda- rikin telja sér jafn mikilvægt til samstarfs og raunin er á um Frankóspán. úþ. Petta eru kjarabœtur Guöni í Sunnu hefur sent umsókn til samgönguráðu- neytisins um aö fá að fljúga reglubundið leigu- flug allan ársins hring til Kaupmannahafnar, eina til tvær ferðir á viku. Býðst Guðni til að fjúga þessa leið fyrir fargjöld, sem hljóða upp á rúmar 12 þús- und krónur þegar ódýrast verður að f I j úga og upp i 18 þúsund krónur þegar dýr- ast verður, en eins og nú háttar kostar það rúmlega 50 þúsund að fljúga í áætlunarflugi til Kaup- mannahafnar yfir sumar- mánuðina. — Þetta fargjald, sem við bjóð- um upp á, sagði Guðni Þórðarson, er nú ekki meiri fjarstæða en það, að þvi til grundvallar eru lögð fargjöldin, sem amerikumenn njóta með islenskum farartækj- um á milli Luxemburgar og Bandarikjanna. Við erum sem sagt að fara fram á að fá að fljúga með islendinga á leiðinni Keflavik—Kaupmannahöfn á hliðstæöum fargjöldum við það sem útlendingar njóta af hálfu Is- lensku flugfélaganna. Þetta er ekki það mikil ferðatiðni, að það ætti að hafa veruleg áhrif á rekstrarafkomu hinna félaganna á þessari leið, þvi þarna er aðeins um að ræða eitt til tvö flug á viku, en þau fljúga 6-14 flug á viku. — Heitir þetta leiguflug, af þvi að þið verðið ekki með ákveðna brottfarardaga eða hvað? — Við verðum með ákveðna brottfarardaga. Það er kannski vafamál, hvort ætti að kalla þetta áætlunarflug eða leiguflug. Flug eins og þetta er háð þeim annmarka fyrir farþega, að hann verður að ákveða sina ferð með miklum fyrirvara. Við stungum upp á að farþegi léti bóka sig með hálfsmánaðar fyrirvara. Fólk, sem þarf að fara i viðskiptaerind- um og ætlar að dvelja ytra i einn til tvo daga gæti ekki notfært sér þetta, þvi dvalartimi yrði að vera amk. vika. Flug eins og þetta er mjög að færast i vöxt viða um lönd og þyk- ir eðlilegri háttur á en ýmsar aðr- ar tegundur leiguflugs. — Hvað þykir þér um þau tið- indi, að málið hafi verið sent Flugleiðum til umsagnar? — Ég tel að það sé alveg óþarfi og engum að gagni. Þetta tefur málið. Vitanlega er það fyrirfram vitað að umsögn Flugleiða verður neikvæð, þv^þeir hafa i öllum sin- um gerðum lagt áherslu á það að hafa sem mest einkaleyfi á öllum hlutum, sérstaklega flugi. Ég veit nú ekki hvort þeir hafa ennþá far- iðfram á einkaleyfi á hótelrekstri og bilaleigum, en á flugi hefur þessi áhersla komið berlega fram. — Með hvað miklum fyrirvara gætir þú tekið til starfa með slikt áætlunarflug? — Við mundum hefja flug svona einum til einum og hálfum mánuði eftir að leyfi fengist. Þetta er mikið hagsmunamál fyrir almenning, og mér finnst Segir Guðni íSunnu og býður fargjöld til Kaupmanna- hafnar fyrir fjórðung þess, sem dýrast er nú9 með Air Viking það mikill ábyrðgarhluti af stjórnvöldum, að vera að tefja það að fólk fái kjarabætur i þessu formi, sérstaklega þegar kjara- bætur fólks virðast ekki vera auð- sóttar. — Hefurðu átt viðræður um þetta við ráðherra? — Nei. Ég tel ekki þörf á þvi. Mér finnst þetta svo sjálfsagt mál, að ekki eigi að þurfa mikinn tima i að ræða um þetta. Þetta er mál, sem eingöngu snýr að al- menningi sem hagsmunamál. Ég geng út frá þvi, sem sjálf- sögðum hlut, að þetta verði leyft eins fljótt og stjórnvöld telja sér fært. — úþ. Síðasta mál Poirot London reuter — Agatha Christie hefur ákveðið að skrifa siðustu bókina um Hercules Poirot, lög- regiusnillinginn, sem farið hefur með aðalhlutverk I mörgum bók- um skáldkonunnar. Astæðan fyrir þvi að Poirot á að hverfa er sögð sú að skáldkonan vilji ekki aðhann hljóti þau ömur- legu örlög að ganga aftur i bókum annarra höfunda að henni látinni en það hafa söguhetjur á borð við James Bond orðið að þola. Christie tefldi Poirot fyrst fram I bók sem út kom árið 1920, en frægastur varð hann af bókinni Morð i Austurlandahraðlestinni sem hefur verið kvikmynduð og gengur nú við góða aösókn I Há- skólabiói. Talsmaður Christie sagði i dag að þótt Poirot hyrfi úr sögunni væri gamla konan slður en svo hætt að skrifa. Hann vildi hins vegar ekki tjá sig um hvort Poirot yrði drepinn i siðustu bókinni, en hún hefur verið nefnd Tjöldin falla — siðasta mál Poirots.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.