Þjóðviljinn - 21.08.1975, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 21. ágúst 1975
MOÐVIUINN
MÁLGAGN sösíalisma
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón meö sunnudagsblaöi:
Árni Bergmann
Ritstjórn, afgreiösla, auglýsingar:
Skólavörðust. 19. Slmi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaöaprent h.f.
EITT ER AÐ KENNA HEILRÆÐIN - ANNAÐ AÐ HALDA ÞAU
Fyrir svo sem tveimur árum var gerð
um það samþykkt á þingi Banda-
rikjanna að fækka mjög svo verulega i
herliði bandarikjamanna erlendis og
leggja i þvi sambandi niður fjölmarg-
ar bandariskar herstöðvar i öðrum
löndum. Þegar svona horfði gerðist
Morgunblaðið og aðrir talsmenn Sjálf-
stæðisflokksins ákafari en nokkru sinni
fyrr i hrópum sinum um það, hvaða
voði væri vis, ef bandarikjamenn fækk-
uðu nokkurs staðar i herliði sinu.og á
þessum tima átti Morgunblaðið sér reynd-
ar m.a. einn bandamann i Washington,
sem það setti traust sitt á, en það var
herra Nixon þáverandi Bandarikjaforseti,
sem ekki var sáttur við slika stefnu
Bandarikjaþings frekar en Morgunblaðið
á íslandi. — Og svo fór, að með örfárra at-
kvæða mun tókst Nixon og hans nánustu
að knýja Bandarikjaþing til að falla frá
samþykkt sinni hvað fækkun hermanna og
herstöðva i öðrum löndum snerti.
Þetta er rifjað upp hér nú i tilefni af þvi,
að enn sem oftar gerist það,á þriðjudaginn
var, að Morgunblaðið tjáir i leiðara sinum
þungar áhyggjur aðstandenda blaðsins yf-
ir þvi, að Vestur-Evrópuþjóðir skuli sifellt
draga úr fjárframlögum til hermála og
telur þá spurningu verða sifellt brýnni,
hvernig takast megi að fá almenning til að
heimta meiri vigbúnað, fleiri sprengjur og
fleiri herfylki grá fyrir járnum. En
skýringuna á sljóleika almennings i þess-
um efnum telja Morgunblaðsmenn vera
vaxandi velmegun fólks er valdi þvi að
það daufheyrist, þegar herlúðrarnir
gjalla.
Má kannske eiga von á þvi, að skýring-
in, sem Sjálfstæðisflokkurinn kemur til
með að bera fram, þegar næsta kjara-
skerðing dynur yfir, verði á þá leið, að
nauðsynlegt sé að draga úr velmegun
manna, svo að við verðum herskárri og
sjáum betur i gegnum vélabrögð rússa og
annars illþýðis, sem sitji um að gleypa
okkur, þegar við séum orðin nógu feit og
sljó af velmeguninni?
Talsmenn Sjálfstæðisflokksins við
Morgunblaðið telja það greinilega
skyldu sina, að veita jafnan þungar ákúr-
ur, þeim stjórnmálamönnum i Vest-
ur-Evrópu eða Bandarikjunum, sem láta
sér til hugar koma að draga úr vigbúnaði
og verja nokkrum hluta af þvi gegndar-
lausa fjármagni, sem þangað rennur, til
annarra og þarfari hluta.
— Munið eftir ófreskju heims-
kommúnismans',er hrópað yfir hafið frá
ritstjórnarskrifstofum Morgunblaðsins
bæði til austurs og vesturs: Látið ekki
rússana leika á ykkur i Helsingfors eða
Genf, eða skipa fyrir verkum í Washing-
ton.
En fyrst Morgunblaðið telur sig vera
slika aðvörunar- og sannleiksraust fyrir
allan hinn kapitaliska heim, fyrst ráða-
menn þess telja sig sjá betur en flestir
stjórnmálamenn i grannrikjum okkar
hætturnar sem liggja i leyni og nauðsyn-
ina á að snúast gegn heimskommúm-
ismanum meö óvigum her — þar megi
enga krónu spara — hvers vegna i ósköp-
unum leggur Morgunblaðið þá ekki til, að
við islendingar tökum sjálfir á okkur
nokkru meiri byrðar i þessu „heilaga
striði”?
Ef heil brú leyndist i siðfræði Morgun-
blaðsins, væri þá ekki fyrir löngu kominn
timi til að það flytti islendingum boðskap
um að koma sér upp a.m.k. eins og einu
herfylki, eða þó ekki væri nema að vopna
nokkra vel uppalda heimdellinga og fylkja
þeim á blóðvöllinn?
Hvers vegna skammar Morgunblaðið
dani, norðmenn og bandarikjamenn fyrir
.of litil f járframlög til hermála, fyrst rikis-
stjórn Geirs Hallgrimssonar treystir sér
ekki til að leggja til að íslendingar taki á
sig, þó ekki væri nema kostnaðinn af
rekstri einnar ómerkilegrar herstöðvar á
Keflavikurflugvelli?
Nei, — það fer víst svo fyrir Matthiasi
Morgunblaðsritstjóra og félögum hans.að
þeim reynist auðveldara að kenna bræðr-
utn sinum i NATO heilræðin en að halda
þau sjálfir.
Eða hvernig halda menn að færi fyrir
þvi værukæra kjötkatlaliði, sem stenaur
að baki Gunnars og Geirs og á sér Matt-
hias Morgunblaðsritstjóra að menningar-
vita, ef mál skipuðust þannig hér á ís-
landi, að ekki væri lengur hægt að renna
hýru auga til herstöðvarinnar i Keflavik i
hagnaðarvon, heldur væri sú kvöð lögð á
sérhvern flokksmann i Sjálfstæðisflokkn-
að leggja fram aleiguna i þágu baráttunn-
ar við heimskommúnismann?
Ætli margir reyndu þá ekki að læðast út
um bakdyrnar á nýju höllinni hans Al-
berts?
Hvað heldur Matthias um það?
—k
KLIPPT..
Fegurðin er dýr
Umhverfisnefnd Reykjavikur
borgar hefur fellt Salómonsdóm
sinn um fegurö borgarinnar i ár.
Hún kemst að þeirri niðurstööu
að ekki fari milli mála að
Reykjavik sé falleg borg. Sum-
um finnst hún nú ansi tætingsleg
„arkitektoniskt” séð, eins og
segir á fagmálinu. Og svo fáum
viö fyrirmyndina aö þvi hvernig
viö eigum aö byggja: Jú, auö-
vitaö eins og Ragnar Halldórs-
son, forstjóri álverksmiöjunnar
i Straumsvik. Minna má ekki
gagn gera. Og svo eigum viö aö
láta lita út i kringum okkur eins
og þeir á Sunnuveginum, sem er
fegursta gata i Reykjavik að
mati dómnefndar.
Einbýlishús og iburöur i um-
hverfi er hámark lifsgæðakapp-
hlaupsins — ekki sakar að sú
vissa skuli vera kveðin upp fyrir
okkur enn einu sinni — þótt vit-
aö sé aö ekki geta allir veitt sér
þennan verölaunamunaö.
Eignarrétturinn
og landeigendur
Suöurnesjatiöindi taka
afréttarlausa afstööu til Svarts-
engismálsins, og hafa oftsinnis
bent á þá fjarstæðu, sem i þvi
felst, aö nokkrir handhafar
lands, sem engar nytjar hafa
haft af landinu, ælta nú að selja
það fyrir offjár, þegar að þvi
kemur aö það skuli nýta i þágu
almennings. Sumir þeirra
manna sem ætla-sér þarna
skjótfenginn gróöa, eru jafnvel I
forsvari bæjarfélags á Suður-
nesjum. í leiðara siðasta tölu-
blaös Suöurnesjatiöinda er
þannig fjallað um eignaréttinn:
„Hægt miöar hitaveitufram-
kvæmdum Suðurnesjamanna.
Viða af landinu berast þó fréttir
af heitaveituframkvæmdum.
Allsstaðar viröist ganga sam-
kvæmt áætlun eöa betur. Siö-
ustu fréttir af þessu tagi voru af
áformum tveggja bænda i Flat-
ey á Breiðafirði um aö bora eftir
heitu vatni fyrir sig.
Meöan öllu þessu fer fram
megum viö Suðurnesjamenn
una þvi, aö timinn fari i þjark
viö „landeigendur” um hvað
mörg hundruð milljónir þeir
eigi aö fá fyrir gatiö i hrauninu
sinu. Þeirra „eignarrétt” skal
ekki skeröa, um það sér öruggur
meirihlutisextiumenninganna á
alþingi. .Eignarrétturinn er
helgur, segja þeir. Mikil vá er
fyrir dyrum ef hrófla á viö hon-
um. Sömu menn setja þó á
hverju þingi allskonar lög um
eignatilfærslu og hámarksverö
á margskonar vörum og
þjónustu.
Td. hundruö milljóna færslu á
milli manna i útgerö og fisk-
verkun árlega, þar er ekkert
spurt um eignarrétt.
Hámarks húsaleiga á aö heita
i gildi og svo mætti lengi télja
En þótt „landeigendur” hirði af
hverjum húsbyggjanda tugi
þúsunda i efnisgjald fyrir fyll-
inguna i grunninn hefur löggjaf-
inn ekkert við þaö að athuga.
Ef bátur fiskar vel verður
hann lögum samkvæmt, að
greiða miklar fúglur til hinna,
sem lltiö fiska. Sá sem mikið
þénar, greiðir mikiö til sameig-
inlegra þarfa (með undantekn-
ingum þó). En sá sem getur
sannaö að ættingi hafi einhvern-
timan átt lögbýli telst eigandi aö
svo og svo miklu af óbyggðum
landsins. Af því borgar hann
engin gjöld og óhæfa þykir, að
hann láti nokkuö af þvi af hendi
til sameiginlegra þarfa, þótt
samfélagiö eitt sé fært um aö
nýta gæöin. Hans réttur nær I
orðsins fyllstu merkingu
fjandans til, samkvæmt
réttarvitund meiri hluta sextíu
menninganna.”
Dómsmála-
ráðherra
í vanda
Þau eru ekki færri en 12 sýslu-
mannsefnin og bæjarfógeta-
kandidatarnir I Gullbringu
sýslu, Keflavík og Grindavlk.
• Ahuginn fyrir þessu embætti
bendir til þess aö hér sé um feitt
embætti að ræö'a. Prófessorinn
og VL-maðurinn Jónatan Þór
mundsson vill skipta á sinni
stööu og sýslumannsstöðunni og
Hallvarði H. Einvarössyni þykir
hún eftirsóknarverðari en
embætti vararlkissaksóknara.
Þaö er úr vöndu aö ráða fyrir
dómsmálaráöherra að velja
milli þeirra 12 heiöursmanna,
sem um embættiö sækja.
Dómarafélagiö hefur gagnrýnt
harðlega embættaveitingar
Ölafs Jóhannessonar og sjálf-
sagt verður vel fylgst með þvl
hvernig hann sker á hnútinn aö
þessu sinni. Embættisveiting
verður ef aö likum lætur flokks-
pólitisk, en þaö leysir ekki allan
vanda ráöherrans, þvi að I
hópnum eru fleiri en einn
Framsóknarmaður.
Afstöðuleysi
Framsóknar
Framsókn ætlar ekki aö loka
neinum leiðum varöandi samn-
inga við erlendar þjóöir um
framhald veiöiheimilda innan
50 milna eftir 15. október. t
viötali viö Þórarin Þórarins-
son, formann þingflokks
Framsóknarflokksins, I Þjóð-
viljanum I gær, kemur m.a.
fram, aö þingflokkurinn hyggst
ekki taka afstöðu til þess hvort
til greina komi aö gera samn-
inga um veiöar innan 50 milna
fyrr en aö viöræðum við breta
afstöönum.
öllum má vera ljóst aö bretar
munu setja fram slikar kröfur.
Hattersley, aöstoðarutanrikis-
ráöherra, hefur gefiö þaö ber-
lega i skyn I umræöum i
Bretlandi aö bretar hyggist ekk-
ert gefa eftir i kröfum sinum.
Þaö væri þvi mikilsverð trygg-
ing fyrir þvi aö ekki yröi samið
um veiðar innan 50 milna, ef
Framsóknarflokkurinn hefði
mótað skýra afstööu áöur en til
samninga er gengiö. Þaö myndi
einnig gera bretum ljósara að
islendingar eru i rauninni ekki
til viðræöu um smávægilegar
breytingar á veiöum þeirra hér
við land, eins og þeir virðast
halda.
Þórarinn Þórarinsson.
Fjölmörg samtök tengd
sjávarútvegi svo og verkalýðs-
félög hafa gert samþykktir þar
sem skorað er á stjórnina að
gera enga undanþágusamn-
inga, um veiöar innan 200
milna. Krafan um „hreinar 50
milur” á sér öflugan stuöning i
öllum flokkum. Samt sem áöur
er Framsóknarflokkuripn hik-
andi. Stefna hans er ef marka
má ummæli Þórarins Þórarins-
sonar að ná sem mestu sem
fyrst af veiðum viö tsland fyrir
islendinga, en hvaö varöar
framkvæmdina vill flokkurinn
halda öllum dyrum. opnum.
Hætt er við aö þeir sem fylgja
þessari stefnu vakni upp viö þaö
einn góðan veöurdag aö allt er
orðiö um seinan.
... OG SKORIÐ