Þjóðviljinn - 24.02.1976, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÖÐVILJINN Þriöjudagur 24. febrúar 1976
UOÐVIUINN
MÁLGAGN SÓSÍALISMA,
VERKALÝÐSHREYFINGAR
OG ÞJÓÐFRELSIS.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson
Umsjón með sunnudagsblaði:
Arni Bergmann
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Skólavörðust. 19. Simi 17500 (5 linur)
Prentun: Blaðaprent h.f.
SÖKIN ER EKKI VERKAFÓLKS
A miönætti síðast liðna nótt var rétt vika
liðin siðan hin almennu verkföll, sem nú
standa yfir hófust, en verkföll sjómanna
hófust þremur dögum áður og hafa þvi
staðið i 10 daga.
Það var von flestra i upphafi þessara
verkfalla, að þau stæðu aðeins skamma
hrið, og margir munu hafa reiknað með
þvi að lausn hlyti að finnast i fyrstu vik-
unni. — En nú er önnur vikan tekin að liða
og enn er ósamið um meginatriði, þótt
nokkuð hafi þokast i samkomulagsátt i
ýmsum efnum.
Standi hin viðtæku verkföll fram yfir
miðja þessa viku, svo sem allar horfur
virðast á, þá verða tapaðir vinnudagar
þar með orðnir fleiri á þessu ári af völdum
verkfalla en nokkru sinni fyrr á árabilinu
1960-1975, og gifurleg verðmæti hafa farið
forgörðum. Þátttakan i verkfallinu nú er
almennari en nokkru sinni fyrr, þvi verða
þeir vinnudagar, sem tapast i viku hverri,
sem verkfallið stendur i heild fleiri en áð-
ur var.
Hverjir bera ábyrgð á þessu verkfalli?
Eru það pólitiskir æsingamenn, máske
hér við Þjóðviljann, eins og áróðurs-
stjóri Framsóknarflokksins, heldur
fram?
Eru það fáeinir ábyrgðarlausir glæfra-
menn i forystu verkalýðsfélaganna,
eins og Morgunblaðið og talsmenn
Sjálfstæðisflokksins vilja vera láta?
Er það verkafólkið, sem i nauðvörn
gegn grimmdarlegum árásum rikis-
stjórnar og þingmeirihluta á lifskjör
hinna lakast settu i þjóðfélaginu, hefur
nú séð sig tilneytt að beita verkfalls-
vopninu, þegar önnur úrræði þraut?
Nei, það er enginn þessará aðila, sem á
sök á þvi, hvernig komið er.
Sem dæmi um, hversu fráleitt það er af
hálfu stjórnarflokkanna, að telja einhvers
konar ástæðulausa ,,æsingastarfsemi” af
hálfu Alþýðubandalagsins eiga sök á
verkfallinu, — þá skal hér vitnað i um-
mæli — sem einn af borgarfulltrúum
Sjálfstæðisflokksins i Reykjavik, en hann
er jafnframt varaform. i fjölmennasta
verkalýðsfélagi landsins, Verslunar-
mannafélagi Reykjavikur, lét falla i
blaðaviðtali i siðustu viku:
Magnús L. Sveinsson, sagði:
,, ... en þar sem ekki hafa fengist
nokkrar minnstu undirtektir fyrir nein-
um kjarabótum hjá fólki, sem verður að
sætta sig við 55-60 þús. króna mánaðar-
laun, eins og stór hópur verslunarfólks
verður að gera, og enginn árangur hefur
náðst á þessum 2 og 1/2 mánuði (siðan Al-
þýðusambandið sendi rikisstjórninni kröf-
ur sinar), þá á fólkið einskis annars kost,
en knýja fram kjarabætur með verkfalls-
vopninu.”
Þetta er einmitt hárrétt athugað hjá
þessum borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokks-
ins, og vonandi að hann og aðrir dragi
rétta lærdóma af þeim staðreyndum,
sem þarna er vakin athygli á.
Það er hvorki verkafólkið, eða pólitiskir
æsingamenn, sem bera eiga ábyrgð á þvi,
hvernig komið er.
Ábyrgðina ber sú rikisstjórn, sem með
völd fer á Islandi, og fyrir það skal hún
hljóta sinn dóm, — þvi fyrr þeim mun
betra.
Kjaraskerðingaraðgerðir rikisstjórnar-
innar hafa óumdeilanlega leitt til um 25%
kaupmáttarrýrnunar hjá fólki sem nú hef-
ur um og innan við 60 þús. krónur i dag-
vinnutekjur á mánuði.
Þetta jafngildir þvi, að t.d. vikukaup,
sem fyrir tveimur árum var 12.000,- krón-
ur hefði verið lækkað með valdboði niður i
9.000.- krónur, en verðlag hefði staðið i
stað. Fjórða hver króna tekin úr launaum-
slaginu, en verðlag óbreytt.
Það, sem verkalýðshreyfingin berst fyr-
ir nú, er að fá einhverja leiðréttingu,
vegna þessarar hrikalegu kjaraskerðing-
ar. Það eru afkomumöguleikar láglauna-
fólksins, fólksins með 50-70.000.- krónur i
dagvinnutekjur á mánuði, sem baráttan
stendur um.
Aldrei fyrr hefur verkalýðshreyfingin
reynt af meiri alvöru en einmitt nú, að ná
fram markverðum leiðréttingum á lifs-
kjörum, með öðrum leiðum, en beinum
kauphækkunum eingöngu.
Aldrei hefur verkalýðshreyfingin reynt
af meiri alvöru en einmitt nú að fá fram
viðunandi leiðréttingar án verkfalla.
En allt kom fyrir ekki. Þótt Alþýðusam-
band íslands sendi rikisstjórninni um
mánaðamótin nóvember og desember s.l.
kröfur sinar um aðrar kjarabætur en bein-
ar kauphækkanir, það er kröfur um póli-
tiskar ráðstafanir lágtekjufólki i hag, —
þá lét rikisstjórnin, eins og hún hefði ekki
heyrt þessar kröfur og þær alvarlegu að-
varanir, sem fylgdu. Þvert á móti var
þingmeirihlutanum áfram beitt til enn
frekari kjaraskerðingar. Vika leið eftir
viku, mánuður eftir mánuð, og engin já-
kvæð hreyfing komst á, hvorki hjá rikis-
stjórn eða atvinnurekendum.
Og nú þegar verkföllin miklu hafa staðið
á aðra viku, þá hefur verkafólki ekki enn
verið boðin nein trygging fyrir þvi, að
kjörin versni ekki enn á árinu 1976, hvað þá
heldur að boðið hafi verið upp á nokkrar
raunverulegar kjarabætur fyrir utan það,
sem að lifeyrisþegum snýr. —k.
Mikið starf
framundan
hjá ABR
Alþýðubandalagsfélagið i-
Reykjavik starfar með tals-
verðum krafti þessar vikurnar.
1 haust voru gerðar skipulags-
breytingar á félaginu og hafa
þær gefið góða raun. Félaginu
var skipt i hverfisdeildir, sem
kjósa i fulltrúaráð; fulltrúaráð-
inu er ætlað að vera stefnumót-
andi aðili i starfi Alþýðubanda-
lagsins i Reykjavik um Jeið og
það hefur ákveðnu hlutverki að
gegna i sambandi við skipan
framboðslista á vegum félags-
ins. Um siðustu helgi var hald-
inn fyrsti fundur fulltrúaráðsins
og tókst hann með miklum
ágætum, Milli sextiu og sjötiu
aðal- og varafulltrúar sóttu
fundinn og urðu fjörugar um-
ræður um framsöguerindin, er
fjölluðu um stjórnmálastöðuna,
efnahagsmál, borgarmál og
þingmál.
M ikilverðasti árangur
fulltrúaráðsfundarins var að á
honum var lagður grundvöllur
að auknu félagsstarfi i Reykja-
vik og ákveðið að fram skuli
fara viðtæk umræða og stefnu-
mótun i nokkrum málaflokkum
sem verða munu á dagskrá
deilda- og félagsfunda á næst-
unni. Það er mjög áriðandi að
sem flestir félagar i Alþýðu-
bandalaginu i Reykjavik taki
virkan þátt i þeirri umræðu,
sem lögð hafa verið drög að af
fulltrúaráðinu, þannig að
stefnumótun félagsins endur-
■ m m
spegli vilja sem flestra félags-
manna.
Fréttir úr
borgarstjórn
Það er ekki ofsögum sagt að
borgarstjórnarmeirihlutinn i
.Re.vkjavik hefur sterka
áróðursstöðu. Fyrir utan blaða-
kost Sjálfstæðisflokksins er
meirihlutinn i þeirri aðstöðu að
lita allar fréttir af starfi borgar-
stjórnar i rikisfjölmiðlum. Sam-
þykktir borgarstjórnar eru að
sjálfsögðu samþykktir borgar
stjórnarmeirihlutans og er þvi
greint frá þeim i rikisfjöl-
miðlunum sem formlegum
ákvörðunum eins og eðlilegt er.
Hinsvegar er umfjöllun
sjónvarps og útvarps um
borgarmál ákaflega yfirborðs-
kennd og ekki greint frá þróun
mála svo neinu nemi. Nú hefur
til dæmis borgarstjórnarmeiri-
hlutinn tekið upp á sina arma að
einhverju leyti kröfur þær, sem
minnihlutaflokkarnir i borgar-
stjórn hafa barist fyrir árum
saman, um dagvistunarstofn-
anir og ibúðir fyrir aldraða.
Fyrir nokkrum árum mátti
meirihlutinn ekki heyra á þetta
minnst. Nú er hinsvegar skýrt
frá þessum málum eins og þau
hafi verið sérstök baráttumál
borgarstjórnarmeirihlutans. —
Sannleikurinn er hinsvegar sá
að hann hefur verið knúinn til
stefnubreytingar af minnihluta-
flokkunum og almenningsálit-
inu.
Annar þátturinn i þessari
yfirburðaaðstöðu i áróðri er sú
staðreynd að embættismanna-
kerfi borgarinnar er allt i
flokkslitum Sjálfstæðisflokks-
ins. Af 37 „forstjórum” borgar-
innar eru aðeins einn eða tveir
ekki flokksbundnir Sjálfstæðis-
menn. Fyrir kosningar er þess-
um embættismönnum uppálagt
að ljúka verkefnum og koma
með kosningabombur fyrir
Sjálfstæðisflokkinn, og þess á
milli ljá þeir pólitiskum
hyglunaraðgerðum flokksins
við stjórn borgarinnar faglegan
svip.
Tvö
áróðursdœmi
Hér skulu aðeins nefnd tvö
ákveðin dæmi um áróðursbrögð
borgarstjórnarmeirihlutans. 1
sjónvarpsfréttum á laugardag-
inn var sagt frá samþykkt til-
lögu frá borgarstjórnarfulltrú-
um Sjálfstæðisflokksins um
aukna varðlæknisþjónustu i
Reykjavik. Þess var hinsvegar
ekki getið að einnig voru sam-
þykktar breytingartillögur frá
öddu Báru Sigfúsdóttur og Al-
freð Þorsteinssyni og tillagan
var siðan samþykkt samhljóða.
Þessi ónákvæmni i frétta-
flutningi fékkst ekki leiðrétt
fyrr en i næsta fréttatima á
eftir.
Annað dæmi og sýnu alvar-
legra er það hvernig stefna
ihaldsins ' um óheftan einka-
bilisma er sifellt falin i frétta-
flutningi af borgarmálum. Þess
er aldrei getið beint að einka-
bilsminn kosti skattborgarana
krónu. Allur kostnaður við
þjónustu við einkabilinn er fal-
inn undir liðnum viðhald gatna,
en hinsvegar er það skilvislega
tiundað og á þvi hamrað hvað
reykvikingar þurfa að greiða
mikið með strætisvögnunum ár-
lega. Stefna Alþýðubandalags-
ins um stórbætt kerfi al-
menningsvagna er kölluð
kostnaðarauki. Þvi er hinsvegar
ekki hampað að notkun nagla-
dekkja þýðir um 40 þús. krónur
á ári i auknum viðhaldskostnaði
á malbiki á hverja einustu bif-
reið. Þannig liðst borgar-
stjórnarihaldinu að stýra frétt-
um af stjórnvisku sinni ár eftir
ár.
Þeirra er
ábyrgðin
Verkfallið hefur nú staðið i
viku og almenningur er farinn
að finna áþreifanlega fyrir þvi.
Á hverjum degi fara gifurlegir
fjármunir i súginn vegna
stöðvunar atvinnutækja og
tapaðra veiðidaga á loðnunni.
Þeir eru margir sem skammast
út i verkfallið og afleiðingar
þess. Stjórnarblöðin reyna með
áróðri að ýta undir þessa
óánægju og firra sig ábyrgð á
ástandinu. Launafólk sjálft má
þó ekki eitt augnablik gleyma
þvi hverjir bera ábyrgð á þvi að
verkalýðshreyfingin hefur
neyðst til þess að gripa til sins
eina neyðarúrræðis. Það eru at-
vinnurekendur, sem hafa haft
fullkomlega óraunhæfa afstöðu
til samningagerðarinnar, og
rikisstjórnin, sem neitaði að
ræða við alþýðusamtökin um
þær pólitisku aðgerðir, sem hún
hafði lagt fram i allmörgum
punktum, og Morgunblaðið
hafði þó kallað ábyrgan grund-
völl, sem stuðlað gæti að lausn
kjaradeilunnar. Þeirra er þvi
ábyrgðin, og hún er stór.
— ekh.
SKORIÐ
$