Þjóðviljinn - 24.12.1976, Page 10

10 — StÐA T- ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 24. desember 1976
Saga samvinnufrömuðar
Sláturhús og kjötbúð Kaupfélags Eyfirðinga i Grófargili áriö 1912
Haligrimur Kristinsson
Cr Djúpadal að Arnarhóli, sagan
um Hallgrim Kristinsson.
Höfundur: Páll H. Jónsson frá
Laugum.
Ctgefandi: Bókaforlag Odds
Björnssonar.
Hver var Hallgrimur Kristins-
son? , spyrja ungmennin i dag.
Kannski eðlileg spurning, þau
vita ekki hver Hriflu-Jónas var,
jafnvel ekki hver Eysteinn Jóns-
son er. Svona gengur þetta. Fyrir
hálfri öld var nafn Hallgríms
Kristinssonar á hvers manns vör-
um. Samvinnumenn og konur
dáðu hann nær—takmarkalaust,
andstæðingum samvinnuhreyf-
ingarinnar var i besta falliekkert
um athafnir hans gefið, og fæstir
báru þeir hlýhug til hans.
Hallgrimur Kristinsson fæddist
i Oxnafellskoti i Eyjafirði árið
1876, og hefði þvi orðið hundrað
ára á þessu ári hefði hann lifað.
Hann ólst upp hjá foreldrum sin-
um I Eyjafirði fram til 18 ára ald-
urs en gerðist þá vinnumaður i
Hvassafelli um tveggja ára skeið.
Næstu tvo vetur stundaði hann
nám i Möðruvallaskóla, var
kennari í Eyjafirði og stundaði
ýmis konar lausastörf, aðallega
þó við jarðyrkju og verslun, auk
búskapar. Arið 1902 varð
Hallgrimur bóndi i ReykhUsum i
Eyjafirði og allt til ársins 1918
taldist hann standa fyrir búi þar.
Hann var amtsritari á Akureyri
siðustu tvö ár Páls Briem i
embætti amtmanns og árin
1902—1918 var hann kaupfélags-
stjóri KEA. A árunum 1915—17
var Hallgrimur erindreki SÍS og
frá 1917 til æviloka 1923 var hann
forstjóri SIS. Auk þessa gegndi
hann ýmsum aukastörfum, sem
alltof langt mál yrði upp að telja.
Þetta er ærið fjölbreytilegur
starfsferill, og myndu margir
láta sér nægja minna. Um ævi
þessa mikla og merka athafna-
manns fjallar Páll H. Jónsson i
ágætri bók, sem hér er til um-
ræðu. Hann rekur af nákvæmni
og alúð sögu Hallgrims Kristins-
sonar frá vöggu til grafar. Hann
skýrir nákvæmlega frá æsku og
uppvexti söguhetjunnar og grein-
irvelfrá þvi félagslega umhverfi,
sem Hallgrimur Kristinsson var
sprottinn úr, fátækt og umkomu-
leysi islensks alþýðufólks á siðari
hluta 19. aldar.
öll er frásögn Páls H. Jónsson-
armeðágætum.Húner látlaus oe
létt, nákvæm og afar greinargóð.
Málf ar hans er einnig ágætt, enda
maðurinn ritfær vel og skáld-
mæltur i betra lagi.
Það sem finna má að bókinni
eru smámunir. 1 stöku stað hefði
orðalag mátt vera nákvæmara og
auðvitað hefði verið fróðlegt að fá
nánar að vita um ýmsa þætti og
málefni, sem aðeins er drepið lit-
illega á i bókinni. Hversu mikil
voru t.d. áhrif Páls Briem
amtmanns á Hallgrim Kristins-
Framhald á bls.' 26
STOFNSETT 1886
Sími (96) 21400
EIGiN SKIPTISTOU
— 15 linur.
Simnefni: KÉA
Gleðileg
KEA starfrækir nú yfir 40 verzl-
anir og þjónustufyrirtæki og um
20 framleiðslufyrirtæki á Akur-
eyri og viö Eyjafjörð.
Þetta er meðal annars ávöxtur
89 ára samvinnustarfs bænda
og bæjarbúa við EyjafjÖrð og í
nágrenni hans.
-Aðeins félagsmenn hafa mögu
ileika að fá endurgreiddan arð
Ekki þarf að vera félagsmaður
til aö verzla i kaupfélagi.
Kaupfélögin eru frjáls samtök
til bættra iifskjara og aukinna
framfara.
öllum er frjálst að gerast fé
lagsmenn.
KAUPFELAG EYFIRÐINGA, AKUREYRI
S M u iUU3 !