Þjóðviljinn - 12.07.1977, Side 3

Þriðjudagur 12. jiill 1977 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 3
Gunnar Steinn Pálsson skrifar frá Genf:
FIDE
GEIMS UIMA SUMUS
Spassky án adstoðar-
manns — tefldi bið-
skákina ónákvæmt
Genf 11.7. Frá Gunnari Steini
Pálssyni:
Boris Spassky, fyrrverandi
heimsmeistari i skák, tapaði á
laugardaginn þriðju einvigisskák
sinni við ungverska stór-
meistarann Lajos Portisch.
Skákin hafði farið i bið að loknum
40 leikjum og að áliti flestra var
staðan i fullkomnu jafnvægi og
engin önnur úrslit huganleg.
En það var öðru nær. Spassky
virtist eitthvað miður sin þegar
tekið var til við skákina að nýju.
Hann hóf taflið hinn óstyrkasti og
þegar i 51. leik urðu honum á gróf
mistök. Staðan breyttist i rjúk-
andi rúst og á hverju augnabliki
væntu menn uppgjafar sovét-
mannsins. En hann þráðist heldur
betur viö, tefldi hvern leikinn á
fætur öðrum I vonlausri stöðu.
Menn voru að vonum ansi hissa á
þessari þrákelkni meistarans,
sumir töldu jafnvel að hann væri
að vinna i sig kjark til að færa
Marinu sinni sorgartiöindin.
Aðrir töldu að Spassky væri
— °S þrjóskaöist
lengi vel viö aö
gefast upp
aðeins aö teygja lopann, til að
finna hentugt tækifæri og leggja
niður vopnin á sem eðlilegastan
og karlmannlegastan hátt. A
meðan á þessum vangaveltum
stóð sat Portisch hinn rólegasti,
sötraði hvern kaffibollann á fætur
öðrum en Spassky reyndi I
örvæntingu sinni aö finna ein-
hverja vörn. Að skákinni lokinni
sagði Spassky að hann hefði gert
sér fyllilega grein fyrir að skákin
væri sér töpuð strax að loknum 53
leikjum. Hann vildi þó reyna á
þaö til fulls hvort svo væri.
Verðlaunin sem teflendur
keppa um eru sem svarar 2 milj-
ónum isl. krónum. Ekki neitt sér-
lega há upphæð þykir mönnum
þegar tekið er tillit til þess hversu
gifurleg vinna liggur að baki
öllum undirbúningi, rannsóknum
og þ.h. fyrir keppnina. Það er
sama upphæð á báðum stöðum,
sigurvegarinn fær i sinn hlút 1,2
milj. en sá sem biöur lægri hlut
veröur aö gera sér að góðu af-
ganginn, eða u.þ.b. 800 þús.
islenskar.
Einkaaðilar fjármagna ein-
vigin.
Portisch hefur nú náð forystunni
Biðskák — 3. skákin.
Hvitt: Boris Spassky (Sovétr.)
Svart: Lajos Portisch
(Ungv.landi)
Þegar þessi biðskák er skoðuð
grannt kemur ýmislegt i ljós sem
áður fór fyrir ofan garð og neöan.
Sigur Portisch þarf ekki að
koma neitt sérlega á óvart.Ef
einhver á vinningsmöguleika þá
eru þeir svarts megin. Til þess
liggja nokkrar ástæður. Hvitu
hrókarnir á a-linunni standa eins
og illa gerðir hlutir. Biskup svarts
hefur betri framtiðarmöguleika
en sá hviti. 1 peðastöðu svarts er
meiri sveigjanleiki sbr. fram-
rásin b5 — b4. En látum þessum
formála lokið. Það var Spassky
sem lék biöleik.
41. Rxh5+-gxh5 43. b4-?!
42. Bxh5-f5
(Dálitið tvieggjaöur leikur.
Hvitur vill i eitt skipti fyrir öll
koma I veg fyrir b5-b4. Þetta
hefur ýmsa annmarka, t.d.
verður veikleikinn á c3 eilifur.
Auk þess er b2-b3 ekki mögulegt
undir neinum kringumstæðum.)
43. ..-f4
(43... Rxc3 væri of stór biti, t.d.
44. Ha7 Hd8, 45. Ha3 Ra4 og nú 46.
exf5, 46. Rxc4 eða jafnvel 46. Be8
með' góðum möguleikum fyrir
hvitt I öllum tilfellum.)
44. Bdl-Kf6
(Að sjálfsögðu var peðið á c3
baneitrað: 44. — Rxc3?, 45. Ha7
Hd8, 46. Bg4 og vinnur).
45. g3-Hbb8 49. Hel-Hg8
46. Kh2-Hc7 50. Rf3-Bg4
47. gxf4-exf4 51. Hgl??
48. Bxa4-bxa4
(Og hér kemur hann, afleik-
urinn mikli. Leikurinn lætur litiö
yfir sér I fyrstu en þegar betur er
gáð kemur I ljós hversu slæmur
hann er. Siálfsagt var 51. Rd4
með hörkubardaga framundan.)
51. ..-Hcg7! 53. f3 Bd7
52. Rh4-Hg5 54. Hxg5
(111 nauðsyn. 54. Haal strandar
einfaldlega á 54. — Hxgl, 55. Hxgl
Hxgl, 56, Kxgl a3 og peöiö verður
ekki stöðvað.)
54. ..-hxg5 56. exf5-Ha8
55. Rf5-Bxf5
(Endataflið sem nú er komið
upp er algerlega vonlaust hvitum
eins og Portisch sýnir framá á
einfaldan en lærdómsrlkan hátt.)
57. b5-Kxf5 60. Kg2-Hb8
58. b6-g4 61. Hxa4-Hxb6
59. fxg4 + -Kxg4 62. Kf2
(Þaö er vist nokkuð sama hvaö
Spasský hefði tekið sér fyrir
hendur I þessari stöðu. Allar
leiöir liggja til glötunar, t.d. 62.
Hxc4 Hb2-, 63. Kfl Kf3 o.s.frv.)
62. ..-Hb2+ 65. Kfl-Hd2
63. Kgl-f3 66. Hg8+-Kf4
64. Ha8-Hg2+ 67. Hf8+-Ke4
— og þá loks lagði Spassky niður
vopnin.
4. skák
Hvitt: Lajos Portisch
(Ungv.land)
Svart: Boris Spassky (Sovétr.)
1. d4-Rf6 3. Rc3-Bb4
2. c4-e6
(Nimzeoindverska vörnin.
Hún er meðal vopna I vopnabúri
Spasskys.)
4. e3-c5
5. Bd3-Rc6 9. bxc3-dxc4
6. Rf3-d5 10. Bxc4-Dc7
7. 0-0-0-0 11. Bd3-e5
8. a3-Bxc3 12. Dc2
OÞeimsem hafa áhuga á
byrjunarfræðilegu gildi þess-
arar skákar skal bent á að
þannig tefldist 2. skákin i einvígi
Spasskys við Hort hér i
Reykjavik.)
Framhald á bls. 14.
Kortsnoj missti vinninginn
Kæruleysi með unna stöðu að öllum
líkindum það sem bjargaði Polugajevski
Frá Gunnari Steini Pálssyni,Genf.
i gærkvöld:
Oiktor Kortsnoj missti and-
stæðing sinn Lev Polugajevski
lieldur betur úr heljargreipum
sinum þegar kapparnir mættust i
fjórða sinnið i Genf i gær.
Kortsnoj hafði algera yfirburða-
stöðu i skákinni svo að segja al-
veg frá byrjun og virtist á köflum
aðeins timaspursmál hvenær
staöa Polugajevskis hryndi i
rúst.
En liklega hefur Kortsnoj verið
heldur of værukær i stöðunni og
þegar báðir keppendur voru
komnir i bullandi timahrak virtist
hann taka of létt á viðfangsefni
sinu. Sá orðrómur fór af stað
strax að lokinni skákinni að
Kortsnoj hefði hreinlega veriö
mútað af forráömönnum mótsins.
Sigur Kortsnoj hefði nefnilega að
öllum likindum þýtt endalok ein-
vigisins og ekki neitt gamanmál
fyrir mótshaldarana aö sitja eftir
með ekkert nema tapið á hausn-
um. Þar meö urðu vonir
Kortsnojs um hreint borð i þessu
einvigi að engu.
Fyrir skákina gaf hann út
þá yfirlýsingu að hann ' myndi
einskis láta ófreistað til að
hnekkja „metP’ Bobby Fischers
þegar hann vann þá Larsen og
Taimanov báöa með sex vinning-
úm gegn engum. Þegar sjúkdóm
Polugajevskis á laugardaginn
bar á góma lét Kotsnoj, I það
skina aö hérna væri ekki um nein
likamleg eymsl að ræða. Hann
taldi að taugar Polugajevskis
væru greinilega aö gefa sig og um
leið minnti hann á hvernig ástatt
var fyrir þeim Taimanov og Lar-
sen I greipum Fischers þegar
flytja varð þá báöa á sjúkrahús
með of háan blóöþrýsting.
Reyndar fannst fleirum en Kort-
snoj litiö til veikinda
Poiugajevskis komiö. Hann sást
hinnhressastileika tennis við að-
stoðarmenn sina á laugardaginn.
A meöan brá Kortsnoj sér i iþrótt
sem ekki á miklum vinsældum aö
fagna i Sovét, nefnilega golf.
Einvigið hér i Genf vekur annars
litla athygli, áhorfendur sárafáir,
hvað sem veidur. Þeir félagar
Spassky og Portisch komu til aö
fylgjast með skákinni i dag. Þeir
voru báðir sammála um að jafn-
teflistilboð Kortsnojs hefði verið i
fyllsta máta réttmætt. Engin rak-
in leið til að ná yfirburðum sýni-
leg.
4. einvigisskák
Hvitt: Lev Polugajevski
(Sovétr.)
Svart: Viktor Kortsnoj
Enskur leikur
1. d4-e6
2. g3-c5 5. B22-RÍ6
3. Rf3-cxd4 6. 0-0-e5
4. Rxd4-d5 7. Rb3-Be6
(Ekki getur þetta talist liklegt
til árangurs fyrir hvitan.
Svartur hefur auðveldlega náð
að jafna taflið. Einhverju sinni
sagði frægur skákmaöur:
„Þegar svartur hefur jafnaö
taflið er hann með betri stöðu”.
Dálitiö mótsagnakennt en
örlitiö sannleikskorn I þessu.
Það geta flestir þeir sem með
skák hafa fiktaö borið vitni um.)
8. c4-Rc6 13. Bd2-Hc8
9. cxd5-Rxd5 14. Dbl-0-0
10. RId2-Be7 15. Hdl-Dc7
11. Re4-b6 16. Rxd5-Rxd5
12. Rc3-Rcb4
17. Hcl-Dd7 18. De4??
(Liklega segir þessi leikur
betur en nokkur orð hversu
gjörsamlega Polygajevski
éru mislagðar héndur I þessu
einvigi. Leikurinn er byggður á
næsta barnalegri yfirsjón).
Sviptingar ! fjórðu skákinni
18. ..-f5!
(Auðvitað. Nú gengur 19.
Dxe5 ekki vegna 19. — Bf6 og
drottningin er fönguð.).
19. Dbl-e4
(Þaðhefurvistfáum komið til
hugar annað en Korstsnoj
myndi innbyrða vinninginn. En
hann viröist hafa verið gripinn
hálfgerðu kæruleysi og Polugaj-
. evski sleppur.
20. Rd4-Bf6 24. Ha2-Bg5
21. Rxe6-Dxe6 25. Hdl-Hc6
22. Bel-Kh8 26. Ha3-Hfc8
23. a4-De5 27. e3-Bf6
(Þrýstingurinn eykst. Svartur
hefur nú frumkvæði á báðum
vængjum. Ekki varð það til þess
að létta brúnina á aðstoðar-
mönnum Polugajevskis að hann
var nú kominn i bullandi tima-
hrak.)
28. Hb3-De6 29. Bfl-h5?
(En þetta er hinsvegar
hámark bjartsýninnar. Korts-
noj heldur greinilega að vinn-
ingurinn komi hvernig sem á
málum er haidið. Raunar þarf
enginn að lá honum með þriggja
vinninga forskot.)
30. a5!
(Þarna leynist mótspilsmögu-
leiki.)
30. ..-Rc7 32. Ha4-Hb8
31. Hb4nbxa5 33. Da2-Dxa2
— og hér flesturr á óvart bauð
Kortsnoj jafntefli. Staðan biöur
þó liklega ekki uppá mikið
meira og þótt svartur hafi peöi
meira stendur honum engin
vænleg leið til boða. Staðan:
Korstsnoj 3,5 v. — Polugajevski
0,5 v.