Þjóðviljinn - 30.06.1978, Page 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 30. júnl 1978
Þessi mynd gæti veriö tekin suöur á Spáni, en i rauninni er hún tekin á
Blómvallagötunni einn góöviörisdaginn I vikunni, þegar ungir sem
gamlir sleiktu sólina.
Frystihúsaeigendur boða nauðsyn gengislækkunar:
Gengislœkkun
segir framkvœmdastjóri S.H., Eyjóljur ísfeld
Framkvæmdastjóri
SH Eyjólfur ísfeld
Eyjólfsson ritar i gær
grein i Morgunblaðið er
nefnist „Gengislækkun
er óhjákvæmileg”. Þar
útlistar hann fyrir „nýj-
um þingmönnum og
væntanlega nýrri ríkis-
stjórn” þann vanda sem
við blasir i efnahags-
málum. Fulltrúar
þrýstihópanna eru ekki
að draga það að segja
hvað gera skuli og skipa
„nýjum herrum” fyrir
verkum.
1 greininni segir m .a. um frysti-
deild Veröjöfnunarsjóös. „Vegna
þess aö sjóöurinn greiöir 75% af
mismun viömiöunarverös og
markaösverös, þá jafngildir þetta
aö sjóöurinn hefur skuldbundið
sig til aö greiða 11,25% á núgild-
andi útflutningsveröi. Þrátt fyrir
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 2J. jOf
Eyjólfur ísfeld Eyjófsson:
Gengislækkun er
óhjákvæmileg
Aö afloknum kosningum er ekki
úr vegi að lita á þann vanda sem
blasir viö nýjum þingmönnum og
væntanlega nýrri rikisstjórn. Hér
verður þó eingöngu fjallað um
stoðu útflutningsgreina, en slæm
staða þeirra hefur bæði bein og
óbein áhrif á marga aðra þætti
efnahagsmála.
Um s.l. áramót er innistæða
frystideildar Verðjöfnunarsjóðs
1050 milljónir. Áætla má að
greiðslur úr sjóðnum fyrir vertíð-
ina, eða tímabilið 1. janúar til 31.
maí, nemi um 450 milljónum,
þannig að við upphaf yfirstand-
andi verðtímabils frá 1. júní, sé
inneign aðeins 600 milljónir.
Fiskverð er nú ákveðið til septem-
berloka, en viðmiðunarverð í
Vcrðjöfnunarsjóði gildir ekki
nema til júlíloka, eða á meðan
sjóðurinn getur staðiö við skuld-
bindingar sínar. Frá 1. júní veröa
mjög snogg umskipti til hins verra
fyrir sjóðinn vegna launa- og
fiskveröshækkana. Þá er viðmið-
unarverð sjóðsins fyrir frystan
fisk ákveðið 15% hærra en mark-
aðsverð á núgildandi gengi krón-
unnar gagnvart dollar, en viðmiö-
unarverð er sem næst því verði
sem útflutningsframleiðslan
þyrfti að fá á hverjum tíma. Vegna
þess að sjóðurinn greiðir 75% af
mismun viðmiðunarverðs og
markaðsverðs, þá jafngildir þetta
að sjóðurinn hefur skuldbundiö sig
til að greiða 11,25% á núgildandi
útflutningsvcrð. Þrátt fyrir þessa
greiðslu er afkoma frystihúsanna
mjög léleg þar sem tap á heilu ári
Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson.
er 1800 til 2000 milljónir, eða um
3,5% af veltu. Augljóst er að slikt
tap er ekki hægt að búa við nema
í skamman tíma og verður að bæta.
rekstrarstöðu þeirra sem fyrst ef
afstýra á stöðvun fleiri frystihúsa
á næstunni.
Frystihúsaeigendur boöa gengislækkun I Morgunblaöinu i gær. |
þessa greiöslu er afkoma frysti-
húsanna mjög léleg þar sem tap á
heilu ári er 1800-2000 miljónir, eöa
um 3,5% af veltu. Augljóst er aö
slikt tap er ekki hægt aö búa viö
nema í skamman tima og veröur
Ivar Leverás, ritari norska Verkamannaflokksins, i viötali við Þjóðyiljann:
Mikid fagnaðarefni
ef fjárhagsaðstoð okkar hefur haft úrslitaáhrif á sigur Alþýðuflokksins
— Alitur norski Verkamanna-
flokkurinn, aö fjárstuöningur eins
og sá, sem Alþýöuflokkurinn hef-
ur hlotiö frá norrænum jafnaöar-
mönnum, sé eöliiegar liöur I sam-
starfi norrænna jafnaöarflokka?
— Þó peningasendingar sósíal-
demókratiskra flokka sin á milli
séuekki vanalegar á Noröurlönd-
um, veröa þær aö teljast eölilegur
liður i samstarfi norrænna krata-
flokka. Island er sérstakt aö
þessu leyti, þar sem þaö hefur
aldrei gerstáöur, aö vinstri flokk-
ur á íslandi hefur hiotiö fjár-
stuöning frá norska Verka-
mannaflokknum.
— Nú vilja margir álita — m.a.
leiðarahöfundar Aftenpostens og
Verdens Gang (tvö stærstu dag-
blöö Noregs) — aö slikar fjár-
sendingar geri þaö aö verkum, aö
Alþýöuflokknum veröi stjörnaö
aö hluta til erlendis frá?
— Þetta er hreint og beint
kjaftæði. Viö erum fiokksbræöur
aö þvf leyti, aö viö tilheyrum
sömu stjórnmálahreyfingunni.
Þegar erlendir flokksbræöur okk-
ar biöja um aöstoö, er það aug-
ljóst, aö viö reynum aö leggja allt
okkar aö mörkum til aö styöja
viökomandi bræörahreyfingu. En
þá erekkiþar meö sagt, aöþað sé
hagsmunamál okkar að hafa
áhrif á flokksmál viðkomandi
flokks. hvorkiá Islandiné annars
staöar.
— Fjárstuöningur norsku
A-pressunnar viö Alþýöublaöiö
hefur veriö talinn misnotkun á
peningum norskra skattgreiö-
enda, þar sem A-pressan hlýtur
blaöaútgáfustyrk af norska Stór-
þinginu. Hvaö hefur norski
Verkamannaflokkurinn aö segja
um þetta?
— Þetta eru rangar staöhæf-
ingar aö þessuleyti. 1 fyrsta lagi
vegna þess, aö sú upphæö, sem
viö hljótum sem blaöaútgáfu-
styrk frá Stórþinginu, fer I þau
blöð okkar, sem eru i erfiöri sam-
keppnisaöstöðu, sem þurfa á fjár-
stuöningi aö halda. Þaö fé, sem
viö höfum notaö til aö styrkja
meö útgáfu Alþýöublaðsins kem-
ur þvi hvergi nærri blaöaútgáfu-
Framhald á bls. 13
aö bæta rekstrarstööu þeirra sem
fyrst, ef afstýra á stöövun fleiri
frystihúsa á næstunni.
Þaö sem af er árinu hefur oröiö
mikil magnaukning i frystingu,
eöa um 20%, sem m.a. stafar af
slæmri markaösaöstöðu skreiöar
og saltfisks. Miöaö viö núverandi
aöstæöur þýöir þetta rúmlega 700
miljóna útgreiöslu frystideildar
Veröjöfnunarsjóös á heilu ári. Ef
gert er ráö fyrir aö þessi fram-
leiðsluaukning haldist á yfir-
standandi verötimabili, þá þarf
sjóðurinn að greiða 550 miljónir á
mánuöi.
Þar sem innstæöa i sjóönum er
nú aðeins 600 miljónir, þáerljóst
aö hann getur ekki staöið viö
skuldbindingar sinar nema til
loka þessa mánaöar”.
Slöan rekur Eyjólfur i greininni
aö staöa saltfiskverkunar sé lak-
ari og staöa vinnslu- og veiöa á
bræðslufiski sé tæp og horfur
slæmar fyrir vinnslu og sölu sild-
ar. Hann getur þess einnig aö
framleiöendur útflutningsvöru úr
innlendum hráefnum eins og t.d.
ullar- og skinnavöru hafi einníg
kvartaö undan mjög slæmri af-
komu. Þessar hugleiöingar Eyj-
ólfs leiða siðan til þess aö hann
fullyrðir: „Veröbólgan hefur þvl
grafið undan samkeppnisstööu
flestra greina Utflutnings og verö-
ur þvi ekki hægt aö draga þaö
mikiö lengur aö leiörétta þaö mis-
Framhald á bls. 13
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
I
■
Orkuvinnsla úr heitu en þurru bergi
Gerir Orkustofnun tilrauna-
boranir fyrir Dani?
I fréttabréfi Verkfræöingafé-
lags tslands var nýlega greint
frá tilraunum til orkuvinnslu úr
heitu en þurru bergi sem fram
fóru i Bandarikjunum. Danir
viröast hafa áhuga á tilraunum
til slikrar orkuvinnslu, og hafa
spurst fyrir um fyrirgreiöslu
Orkustofnunar vegna tilrauna-
borana. í fréttabréfinu segir:
„Visindamenn frá Austurriki,
Bandarikjunum, Bretlandi,
Danmörku, Finnlandi, Frakk-
landi, Islandi, Noregi, Sviþjóö,
Sviss, Tékkðslóvakiu og Ung-
verjalandi tóku þátt i norrænni
jarðhitaráðstefnu i Gautaborg
29. mai til 1. júni og kynnisferð
til Islands 1. júni til 5. júni sl.
Af Islands hálfu tóku þátt
Guðmundur Pálmason, Karl
Ragnars og Sveinbjörn Björns-
son en einnig var þarna Gunnar
Böðvarsson prófessor frá
Oregon.
Viöfangsefni ráöstefnunnar
var aðallega orkuvinnsla úr
heitu en þurru bergi (hot dry
rock) og setlögum.
Ahugi á þessari tegund orku-
vinnslu virðist nú vera mjög
vaxandi og kom i ljós, að i
mörgum löndum er unnin mikil
visinda- og tilraunastarfsemi
þessu viðkomandi.
Núlega tókst i Los Alamos i
Bandarikjunum að fá gufu úr
borholum með vatni, sem dælt
hafði verið niöur i aðra holu, en
þetta gerist þannig að vatni er
dælt niður viö háan þrýsting
þannig að sprungur myndast i
berginu, sem vatnið leitar eftir,
jafnframt þvi sem það hitnar,
uns þaö nær til hinnar holunnar
og streymir þá upp úr henni i
formi gufu.
I Danmörku er nú ráögert aö
bora tvær 3600 m djúpar borhol-
ur á Jótlandi i rannsóknarskyni,
til þess að athuga hvort mögu-
legt sé aö dæla upp heitu nýtan-
legu vatni úr annarri holunni
meö þvi að dæla vatninu aftur
niöur i hina holuna, eftir
nýtfngu. Hefur danska þjóð-
þingið nú nýverið veitt 39
miljónum danskra króna til
þessarar tilraunar og meö þvi
að Danirnir fengu þarna tæki-
færi til að kynnast bortækjaeign
og reynslu tslendinga af borun-
um, hefur Orkustofnun nú borist
þaöan fyrirspurn ura þaö, hvort
stofnunin sé reiöubúin til aö
taka aö sér sllkt verkefni.
Um 28 útlendingar tóku þátt i
tslandsferðinni og skoöuðu þeir
m.a. hitaveitur Reykjavikur,
Suðurnesja og Akureyrar,
Hveragerði, Námafjall og
Kröflu og einnig feröuöust þeir
til Vestmannaeyja.
Kostnaður af ráðstefnuhald-
inu var borinn aö hluta af nor-
ræna iönþróunarsjóönum.”.
—óre