Þjóðviljinn - 05.08.1978, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 5. ágúst 1978
Umsjón:
Hallgerður Gísladóttir
Kristín Ástgeirsdóttir
Kristín Jónsdóttir
Sólrún Gísladóttir
Steinunn H. Hafstad
Mæðralauní stað dagheimila ?
Þaö aö mæöurnar fari aftur
aö vera heima og hugsa um
börnin slnheyriststundum ídag
og þá sérilagi þegar kreppa ndl-
gast i auövaldsþjóöfélaginu, at-
vinnuleysis fer aö veröa.vaft og
óöryggi að gripa um sig meöal
almennings. Þá er móöurástinni
sungiö lof og pris. Þá \)eröur
staður kortunnar heimiliö og
æösta köllun hennar aö ala upp
börnin, enfaðirinn á afturámóti
að vinna 12 klst. á sólarhring,
eöa írteira viö aö framfleytaöllu
saman. Þaö er ekki tekiö út meö
sældimri aö vera heima og <ala
upp íi'til börn. Þvi fylgir oft
félagsleg einangrun og mögu-
leikarnir tíl’þess að taka þátt i
llfinu utan heimilisins minnka
til muna. En hiö göfuga móöur-
hlutverk þolir kannski allt,
móöirin sættir sig kannski viö
hvað sem er viö þaö aö sinna
þessari heilögu skyldu. Þaö var
kannski svolitiö ööruvlsi hér áö-
ur fyrr, fyrir mæöur aö vera
heima hjá börnunum sinum,
félagsleg einangrun var ekki
eins mikil og nú vill veröa i
ómanneskjulegum úthverfum á
borð við Breiöholtiö. Fyrir nú
utan það að i þvi nútima sam-
félagi sem við lifum i dag, er
honum hreinlega nauösyn að
verða sér úti um starfsmennt-
un og þjálfun. Kjarnafjölskyld-
an er að veröa ansi völt,hjóna
böndin verða ekki alltaf eilif og
konan situr kannski ein uppi
einn góöan veöurdag meö fullt
hús af börnum og enga aöra
starfsmenntun en þá sem hún
hefur öðlast i margra ára
heimilisstarfi og sú starfs-
reynsla er ekki sérlega mikils
metin i dag.
Börn eiga lika feður —
undarlegt nokk
1 umræðum um uppeldismál
vill það gleymast aö börn eiga
feður. Uppeldishlutverkiö er af-
skaplega göfugt þaö vantar
ekki, og þar aö auki hlutverk
konunnar. Það hlýtur aö vera
æskilegast bæöi fyrir börnin og
foreldra þeirra aö báöir for-
eldrarnir leggi sem jafnast af
mörkum til þess að sjá fyrir
Þriðjudaginn 18. júlí vekur Morgunblaðið athygli á
ummælum Þóris Stephensens Dómkirkjuklerks, þar
sem hann biður nýkjörna alþingismenn að stuðla að
því að mæður fái borgað fyrir að ala upp börnin sín
svo þau þurf i ekki aðalasf uppi á stofnunum.Og engan
skyldi furða að Morgunblaðinu þyki þetta athyglis-
vert, þeir hömpuðu því ekki svo lítið s.l. vetur að
Soffia Karlsdóttir forstjórafrú hefði verið heima og
alið upp börnin sín 10, enda hef ur bóndi hennar senni-
lega átt næga peninga til þess að borga brúsann. Það
virðist vera alveg í anda þeirra Morgunblaðsmanna
að reyna að snúa aftur til þess tíma þegar konurnar
voru heima og sinntu störf um sínum þar en karlmað-
urinn var fyrirvinnan.
heimilinu og ala upp börn sin.
Þaö er kánnski kominn timi til
þess aö karlmenn fari aö berja
hnefanum i boröiö og krefjast-
þess að fá aö njóta samvista við
börn sin á viö mæöurnar, en þaö
hefur þeim af einhverjum
undarlegum ástæöum ekki dott-
iö i hug ennþá Ekki nema þeim
feðrum sem af einhverjum
ástæðum hefur verið bannað að
umgangast þau börn sem þeir
eiga, án þess aö vera giftir
mæðrum þeirra.
Börnin verða ekki betri
en þær aðstæður sem
þau alast upp við
Þvi miöur er þaö staðreynd I
ORÐ
BELG
Ég ætla að senda ykkur orö í
belg, í tilefni af frásögninni
um klámritin eöa pornóiö, éins
og þaö heitir vfst á útlensku.
Það er áreiöanlega tilfelliö
þetta meö ónæmiö sem ykkur
datt réttilega i hug aö nefna.
Almenningur lltur oröiö á
þetta skolpræsaþrykk sem
sjálfsagöan hlut — já næstum
eins og Morgunblaöiö.
Látum nú myndirnar eiga
sig, þær geta þó aldrei oröið af
öðru en berstripuðu fólki eða
pörtum af þvi. Textinn i þess-
um ritum (Konfekt) er hins-
vegar með þeim hætti að hver
einasti frjótæknir mundi
hugsa sig um tvisvar áöur en
hann léti kýrnar heyra slikt
orðbragð. Enda visast að
dytti úr þeim nytin.
Ekki þarf aö fjölyröa um
boðskap rita þessara. Ná-
kvæma leiösögn er þar aö
finna um notkun fikniefna.
Kvenimynd sú er lesandanum
gefst, er gjarnan uppdópuð
vændiskona sem á sér aöeins
eina ósk — að geöjast neyt-
anda sinum — millanum. Þvi
það er hinn eini og sanni há-
tindur lifsins og lukkunnar.
Ne-hei stelpur þiö farið nú
ekki að hátta hjá neinum
öskukörlum. Og biöum við —
sem lesandinn nú flettir bók-
menntunum og býst viö aö fá
islensku þjóöfélagi i dag,
að margir foreldrar hafa engan
tima til þess aö vera heima og
hugsa um börnin sin, þó þeir
fegnir vildu. Þaö tekur þaö mik-
inn tima aö koma sér upp þaki
yfir höfuöiö og strita fyrir
brauöinu aö börnin veröa út
undan. Þó eru alltaf til undan-
tekningar, þ.e. þeir sem þéna
það vel aö þeir geta veitt
börnunum sinum þann „lúxus”
endanlega úr þvi skorið
hversu margar bólferðir sögu-
hetjan hespi af á sólarhring —
getur hann alveg eins rekist á
staðfestingu þess v.oða-
lega gruns sem hefur þjáö
hann og þjakaðárum saman:
Að síæmir eru kommarnir. Og
þá er vist allt komiö sem fólk
þarf aö vita. Lesandi góöur, ef
þér þykir eitthvaö að, þá éttu
dóp og drekktubrennivin og
igrundaöu kynfærin. Þá
gleymist þetta allt saman og
þér kemur ekki til hugar að
fetta fingur út I rikjandi
ástand.
Sem sagt stúlkur — vanmet-
ið ekki sorpritin. Þau eru
lúmskur og sterkur óvinur.
Allt frá klámritum til hinna
útþynntu kvennablaöa hafa
þaueim og aöeins einn tilgang.
Að vera lesandanum það snuð
sem fær hann til aö þegja.
Steinunn Eyjólfsdóttir.
aö bjóöa þeim upp á eitthvert
heimilislif.
En börnin verða-íkki betri en
þær aöstæður sem þau alast upp
við þó þaö sé auövelt aö skella
bara skuldinni á þau. Þau eru
bara ómöguleg. Þaö er litið um
þaö talaðaö þaö eru foreldrarn-
irog þjóöfélagiö sem hefur svik-
iö skyldur slnar viö þau. Þaö er
miklu auöveldara aö keyra bara
niður i miöbæ um helgar, benda
á krakkana á á Hallærisplaninu
til þess að sannfæra sjálfan sig
um að þaö eru unglingarnir sem
eru ómögulegir, eitt stórt
vandamál.unglingavandamálið.
Aö þetta sé skemmtilegt fólk
meö fullt af frjóum hugmynd-
um, það lætur enginn sér til
hugar koma, og vita ekkert um
það vegna þess að þeir hafa
ekkert rætt við þetta fólk. Þetta
er bara vandamál, og þvi á nú
að bjarga með þvi að senda
mæöurnar heim til að gæta
æskunnar sem á aö erfa landiö
og bjarga okkur frá nýj-
um Geirfinnsmálum í
framtiöinni. Þaö gleymist bara
aö þjóöfélagið i dag er ekki eins
og þaö var fyrir 50 árum siöan,
þegar mæöur ólu upp börnin sin
isveitinni, „unglingavandamál-
iö” var óþekkt fyrirbæri og
þjóðfélagsgeröin allt önnur en
nú er.
Dagheimilin burt?
Þórir Stephensen minntist
einnig á það i útvarpsmessunni
aö barnasálfræöingar úti ilönd-
um hafi komist aö þvi aö heils-
dags dagheimilisvist sé börnum
skaðleg. Og það er örugglega
rétt að þaö er ekki gott fyrir
nokkurt litiö barn að dvelja
kannski 10 klst. á sólarhring á
dagheimili eins og dæmi eru tíl
hér i borginni. Ekki af þvi að
foreldrarnir eða foreldrið vilji
ekki sinna barninu sinu meira,
heldur af þvi aö aðstæður bjóöa
hreinlega ekki upp á annaö.
Aö láta sér'detta i hug aö
hætta að byggja dagheimili er
furöulegt. Dagheimili eru nauö-
synleg og eiga fullan rétt á sér.
Þaö á aö krefjast þess að þau
séu góö og öll börn eiga aö eiga
rétt á dvöl þar. Þau eiga ekki aö
þurfá aö vera þar lengur en 6-7
tima á dag. Þau eiga siöan aö
geta komiö heim tíl foreldra
sem ekki eru útkeyrð af þreytu.
Allir foreldrar eiga að hafa
sama rétt til þess aö sinna
börnunum sinum og taka þátt I
lifinu innan sem utan veggja
heimiiisins. Og til þess aö svo
geti.oröiö veröur fjölskylda aö
geta lifaöaf dagvinnusinni. Þaö
væri kannski brýnna verkefni
fyrir nýkjörið Alþingi aö reyna •
aö stefna aö þvi, heldur en aö
fara aö koma á mæöralaunum i
staö dagheimila. Aö reyna frek-
ar aö koma i veg fyrír aö
foreldrar þurfi aö púla myrkr-
anna á milli, og láta börnin sin
sitja á hakanum.
Það þarf að koma i veg
fyrir barneignir fólks
innan við tvitugt
Það væri kannski ráð fyrir ný-
kjörið Alþingi að fræöa börn og
unglinga eitthvað um kynferöis-
mál, barneignir og fjölskyldu-
stofnun. Ogreyna aðkoma i veg
fyrir aö ungt fólk fari að leika
sér I mömmuleik innan viö
tvltugt. Það er alltof algengt hér
aö fólk eignist börn áöur en þaö
er búið að ná þeim þroska sem
þarf tíl þess að axla slika á-
byrgð. Og þaö ætti ekki að þurfa
aö gerast að ungar stúlkur eign-
ist börn utan hjónabands löngu
áður en þær hafa veriö búnar að
mennta sig eða ákveöa hvernig
þær vilja haga lifi sinu. Þegar
barnið er svo komið getur veriö
aö það verði ungri móður hindr-
un sem hún á erfitt meö aö sætta
sig við og þá bitnar það á barn-
inu. Það er orðið auöveldara um
vik að fá fóstureyöingu nú, hjá
þvl sem áöur var, en frjálsari
fóstureyðingum ætti aö fylgja
aukin fræðsla. Annað er fárán-
legt, fóstureyðing er neyðarúr-
ræöi en ekki getnaðarvörn, og
hana á aö nota sem slikt. Kyn-
ferðisfræðsla i skólum hefur
aldrei verið nein hér á landi og
það er timi til kominn aö bæta
úr þvl.
Uppeldi á ekki að slita
úr tengslum við önnur
þjóðfélagsmál
Það er ágætt þegar á aö fara
að huga að velferð barnanna i
velferðarþjóðfélaginu að byrja
á réttum enda. Reyna aö kom-
ast fyrir orsakirnar en ekki
plástra bara yfir stærstu götin.
Þaöaðfaraaö senda mæöurnar
inn á heimilin er engin lausn á
„unglingavandamálunum”. Þaö
er bara yfirborðslausn til þess
að friðþægja klerkum út i bæ
sem sjá Mariu meyfyrirsér meö
Jesúbarnið I fanginu þegar
uppeldismál ber á góma, en
slita þau algjörlega úrtengslum
við þjóðfélagið i heild sinni.
Erna Indriöadóttir