Þjóðviljinn - 26.08.1978, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN .Laugardagur 26. ágúst 1978
Jón aftur á móti var þeirrar skoö-
=s sf Æ vSSi.Tm: Núverandi verðlagskerfi verölaunar
keppnin myndi sjá fyrir þvi. Nu- ’
verandi verðlagskerfi verðlaun- . 1 i . .. •
ar þann sem kaupir óhagstætt þann sem kaupir ohagstætt mn
til Islands eru talin benda til 21% -
27% óhagstæðara verös en til
annarra Norðurlanda, telur Sam-
bandiö nauðsynlegt aö verðlags-
yfirvöld geri opinberlega ná-
kvæma grein fyrir þvi til hvaða
vara og vöruflokka athugunin
náöi, svo allir geti myndað sér
rétta skoðun i þessu máli.
Þá er nauðsynlegt að verðlags-
yfirvöld geri almenningi ýtarlega
grein fyrir helstu þáttum i verð-
mynduninni, bæði i heildsölu og
smásölu.
Loks vill Sambandið lýsa yfir
þvi, að upplýsingar um verð-
myndun á öllum vörum, sem það
flytur til landsins, standa verð-
lagsyfirvöldum til reiðu, þar með
talin umboðslaun af innflutningi
þess”.
H.H.
Jón Magnússon: Heildsölum
mun fækka með frjálsri álagn-
ingu.
Hjalti Páisson: öll umboðs-
laun Sambandsins gegnum
bankakerfið.
Stærð pantana skiptir talsverðu máli, segir Þorbergur Eysteinsson skrifstofustjóri SIS. Myndin er úr
birgðageymslu Sambandsins, Hoitagörðum.
Við höfum rætt við verðlags-
stjóra um þessa könnun og fögn-
um þvi að hún var gerð, sagði Jón
Magnússon formaður Féiags is-
ienskra stórkaupmanna. Aftur á
móti erum við mjög óhressir með
að ekki skuli fást uppgefið hvaða
vörur þetta eru og hvernig þetta
skiptist á þær. Eins er mjög
slæmt að vörunni er ekki fylgt eft-
ir til neytandans og athugað hvað
útsöluverðið er. Taldi Jón ekki ó-
liklegt að einstaka vörur út úr búð
væru dýrari t.d. i Svfþjóð eða
Danmörku heldur en hér vegna
hærri átagningar.
Aðspurður kvaðst Jón vera á
annarri skoðun en Georg Ölafsson
um frjálsa álagningu, þ.e. Georg
taldi ekki vist að hún gæti upprætt
þessa óheilbrigðu viðskiptahætti.
Vitneskju þarf
um vöruflokka
Hluti skýringarinnar á þessum
mikla mun er að heildsalar eru of
margir og smáir, en Jón taldi, að
það myndi lagast með Trjálsri
verðmyndun. Eins mætti skýra
þetta að hluta með þvi, að islensk-
ir innflytjendur þyrftu að flytja
vöruna lengri leið og eins væri að-
staða Islendinga önnur gagnvart
tollinumjerlendis væri hægt að fá
að greiða tollinn seinna. en hér
þarf að greiða hann áður en varan
er afhent innflytjandanum.
Að lokum lagði Jón áherslu á,
að mjög slæmt væri að ekki feng-
ist vitneskja um einstakar vörur i
þessari könnun. Hann vissi til
dæmis um marga smásala hér á
tslandi sem flytja vöruna inn
beint, t.d. tlskuverslanirnar og
væri mjög fróðlegt að sjá hvernig
þær kæmu út úr þessum saman-
burði.
Mikill munur
milli vöruflokka
Mikill munur er milli vöru-
flokka og þvi skiptir miklu máli
að fá upplýsingar um hvaða vörur
voru kannaðar, til þess að hægt sé
að draga einhverjar ályktanir af
þessu, sagði Þorbergur Eysteins-
son deildarstjóri hjá SÍS. Hann
sagði, að þeir hjá Sambandinu
könnuðust ekki við þennan mikla
mismun i sambandi við matvöru
og þvi hlytu aðrar vörur að vera
þarna stór partur.
Það að tslendingar þurfa að
kaupa vörurnar i smærri
skömmtum skýrði eitthvað af
þessum mun, en langt i frá 21-
27%. Hann taldi eðlilegt að ein-
hver munur væri en ekki svona
mikill. Það að Sviar koma best út
úr samanburöinum taldi hann
benda til þess, að stærð pantana
skipti talsverðu máli. (Munurinn
milliSviþjóðarog hinna landanna
fyrir utan Island var 3,6-4,7%).
Pantanir litlar
og margar
Hjalti Pálsson forstöðumaður
innflutningsdeildar StS sagðist
litið geta sagt um málið, þar sem
hann hefði ekki komist á fundinn
með verðlagsstjóra þegar hann
kynnti þetta. Hann sagöi, að öll
umboðslaun Sambandsins færu i
gegnum bankakerfið og taldi auö-
velt að fylgjast með slíku i gegn-
um þaö. Flest fyrirtæki eru mjög
fjárvana og gætu þess vegna ekki
keypt hagkvæmt inn; eins væri
þaö með SIS. Pantanir eru mjög
litlar og margar. Sem dæmi
nefndi hann að danskur aöili hefði
boðið Sambandinu 7% afslátt ef
þeir keyptu fyrir 25000 kr. Þetta
samsvaraði þriggja mánaða
skammti og hefði ekki reynst
mögulegt að taka þessu en venju-
lega keyptu þeir skammt fyrir 7-9
þús. kr. Aö lokum vildi Hjalti
leggja áherslu á aö verölagsyfir-
völd gerðu grein fyrir þvl hvaða
vörur og vöruflokkar voru I þess-
ari könnun. Á meðan þaö væri
ekki vitað þá væri lltið að segja
um málið.
Vara og vöruflokkar
veröi tíundaðir
Sambandið sendi frá sér yfir-
lýsingu i fyrradag og krafðist
nánari útskýringa á samnorrænu
könnuninni frá verölagsstjóra:
,,í tilefni fréttar verðlagsstjóra
i dagblöðunum i dag varðandi
verðsamanburð á innkaupum á
sömu vöru til Norðurlanda, þar
sem fram kemur að þessi innkaup
ERLENOAR FRÉTTIR
/ stuiiu
ntáfí
Mún nýtur
lítilla vinsælda
LONDON 23/8 — Sun Mjung
Mún, leiðtogi mjög umdeilds
trúflokks, „einingarkirkjunn-
ar”, vann I dag mál sem hann
brugg-ámu i ölgerðarhúsi i Do-
bruska I Norður-Bæheimi,
fundu þeir þrjú lik á botni ám-
unnar. Ekki er vitað hve lengi
likin hðfðu legið þarna, en
krufning leiddi i ljós, að menn-
irnir höfðu verið drukknir þegar
þeir létu lífið. Tékkneska dag-
blaðið Svobodne Slovo, sem
CQfllSi Kocco cnrfn folrli oK Knooíx
frá Managúa með skæruliða þá
sem tóku á sitt vald þinghöllina I
Nicaragua. Einnig voru i vélinni
nokkrir gislar þeirra og
pólitiskir fangar, sem látnir
voru lausir úr fangelsum sam-
kvæmt kröfum skæruliöanna. í
fylgd með hópnum voru þrir
biskupar og sendimaður frá
Vonociiolo com Kofo imKÍX m íllí
Kennarar í
verkfalli
SAO PAÚLO 23/8 (Reuter) —
Fimmtiu þúsund kennarar við
opinbera skóla eru nú i verkfalli
i Sao Paulo fylki I suðurhluta
Brasiliu, og fara þeir fram á 27-
30% launahækkanir. Að sögn
hefur fjóröungur allra skóla i
fylkinu stöðvast, og um ein
miiión nemenda hefur um
stundarsakir iosnað við skóla-
göngu.
Skýrsla um
barnaþrælkun
GENF 23/8 (Reuter)
Rannsóknarnefnd Sameinuöu
þjóðanna sem f jallar um þræla-
hald kom I dag saman til fundar
til að ræöa skýrslu um barna-
vinnu i ýmsum löndum, þ.á.m.
Bandarikjunum, Rómönsku
Ameriku og Tælandi.
1 skýrslunni eru gefin mörg
dæmi um barnaþrælkun viðs-
vegar i heiminum. I Bandarikj-
unum kemur fyrir að börn fari
að vinna fjögurra ára að aldri
og vinni fulla vinnu, þegar þau
eru tólf ára. Samkvæmt
rannsókn sem gerð var 1971
vinna um 300 000 börn viö land-
búnaðarstörf frá dögun til
sólseturs sjö daga vikunnar.
Einnig stóð I skýrslunni að
fyrr á þessu ári hefði lögreglan I
Tælandi bjargað 60 börnum,
sem voru átta ára og eldri. Voru
þau látin vinna i pappirsverk-
smiðju 18 tima á sólarhring
fyrir minna en 250 isl. krónur á
viku.
í Bóliviu og ýmsum öðrum
löndum Rómönsku Ameriku
sagði skýrslan aö þaö væri siður
að sæmilega efnaðar f jölskyldur
keyptu indiánabörn tii aö nota
þau sem ólaunaða húshjálp.
Sums staðar væri l'arið vel með
þau og þeim gefin nokkur
menntun, en annars staðar væri
farið með þau eins og þræla.
Sameinuðu þjóöirnar hafa
ákveðið að 1979 verði ár barns-
ins til að vekja athygli á þvi
misrétti sem börn eru oft beitt.
natoi noioao gegn DresKa ínnan-
rikisráðuneytinu til að fá riftaö
brottrekstrarskipun frá Eng-
landi. Undanfarin ár hefur Mún
haft aðsetur sitt i Bandarikjun-
um, en hann fór þaðan I mai,
þegar bandarisk þingnefnd ætl-
aði að yfirheyra hann um tengsl
hans við stjórn Suður-Kóreu.
Þessi þingnefnd hefur unnið að
rannsóknum á þvi hvernig Suð-
ur-Kóreumenn hafa reynt að
hafa áhrif á bandarisk stjórn-
mál með mútugjöfum, og átti
að yfirheyra Mún um þaö mál.
Mún boðar krossferð gegn
kommúnismanum, einkum I
Kóreu, og er hann ekki aðeins
„trúarleiðtogi” heldur lika eig-
andi vopnaverksmiðja og grun-
aður um ýmis konar undirróður.
Hann var ekki sérlega velkom-
inn gestur i Englandi og ætlaöi
innanrikisráðuneytið að visa
honum úr landi, en þegar hann
vann málið gegn ráðuneytinu
sótti hann þegar um dvalarleyfi
til 19. september.
„Sjá hér hve
illan enda...”
PRAG 21/8 (Reuter) — Þegar
verkamann voru að tæma
oagui peooa ougu, uuui au JJCððU
menn hefðu brotist inn i ölgerð-
arhúsið til að stela þar efnum til
heimabruggs.
Grádugur
hvolpur
HIGHCLIFF, Englandi, 23/8
(Reuter) — Dýralæknir einn
skar i dag upp loðhundshvolp og
fann i maga hans hring með
demant og safir, silfurnælu meö
keöju, úr, dúkkuhöfuð og ýmis-
legt fleira smádót, þ.á. m.
steina.
Lynn Ockham, eigandi þessa
fjögurra mánaða gamla hvolps
„Tammy” sagði, að þegar
menn hefðu farið að sakna dýr-
gripa hússins heföu þeir leitað
dyrum og dyngjum og loks hefði
grunur fallið á hvolpinn. „Við
leituðum á dýrinu með málm-
leitara og hann tók mjög ræki-
lega viö sér”. Slöan var fariö
með hvolpinn til dýralæknis,
sem skar hann upp snarlega.
Skæruliðar á
leið úr landi
MANAGUA 24/8 (Reiiter) —
Venesúelsk flugvél flaug I dag
v gucoucia, ociu iiaia VCl 1U
göngumenn milli skæruliðanna
og yfirvalda Nicaragua og
gengið frá samningum.
Haft var eftir áreiðanlegum
heimildarmönnum að vélin
myndi fyrst fara með skærulið-
ana og nokkra af þeim föngum,
sem látnir voru lausir, til Pana-
ma, halda áfram til Venesúela
með aðra og fara loks til Mexikó
með afganginn.
Skæruliðarnir, sem eru 50 að
tölu samkvæmt slðustu heimild-
um, ruddust inn i þinghúsið i
Nicaragua á þriðjudaginn og
tóku það á sitt vald og tóku i
gíslingu alla þá sem þar voru.
Rikisstjórn landsins kom þegar
saman til neyöarfundar undir
forystu Anastasi Somoza for-
seta. Talið var að um 3000 menn
hefðu verið I höllinni, þegar
skæruliðarnir réðust á hana, en
þeir voru siðan flestir látnir
lausir og héldu skæruliðarnir að
lokum um 40 gislum. Meðal
þeirra voru fjölmargir þing-
menn, blaðamenn og innan-
rikisráðherra landsins.
I samningaviðræðunum sem
þá hófust milli skæruliöanna,
sem voru úr hreyfingu
„Sandinista”, og yfirvaldanna,
kröfðust skæruliöarnir þess að
78 pólitiskir fangar yrðu látnir
lausir, og þeir fengju fimm
miljónir dollara og þrjár flug-
vélar til að komast burt úr
landi.