Þjóðviljinn - 10.11.1978, Page 1

Rannsóknir í Aburðarverksmiðjunni
UÚÐVIUINN
Hvað er ryk-
mengunln mikll?
Sjá 3. síðu
starfsmanna verksmiö junnar
með mælitækin. Frá v. Sæmund-
ur Valdimarsson, Valdimar
Eyvindsson, Höröur Björgvins-
son og Guöjón Guðbjartsson.
(Ljósm. eik.)
5
á
mlljarða
næsta ári
Föstudagur 10. nóvember 1978 — 248. tbl. 43. árg.
Boðuð olíu- og bensínhækkun
oliufélaganna:
Kostar rúma
Starfsmenn Aburöarverk-
smiöjunnar ganga þessa dagana
allir meö mælitæki á vinnustaö
sinum og mæla þau sama efni og
þeir anda að sér. Þaö er Heil-
brigöiseftiriit rikisins sem stend-
ur fyrir þessari rannsókn á ryk-
mengun og hafa svipaöar
mælingar fariö fram annarsstaö-
ar. A myndinni eru nokkrir
Ef hækkun sií, sem oröiö hefur
á olíu og bensini á heims-
markaösveröi, og kennt er viö
Rotterdam-markaðinn, veröur
varanleg, þá mun þaö hafa afar
, alvarlegar af leiöingar fyrir okkur
tslendinga, þar sem gjaldeyris-
eyðsla mun aukast um 5,3 mil-
jaröa króna vegna hækkunarinn-
ar á næsta ári.
Astæöurnar fyrir þessari miklu
hækkun sl. þrjá mánuöi eru fyrst
og fremst tvær. t fyrsta lagi hiö
stööuga fall dollarans, en olla er
skráö eftir þessum veika gjald-
miöli en I ööru lagi eru þaö
óeiröirnar i Iran og verkfalliö þar
viö olluvinnsluna. tran er næst
mesta olluframleiösluriki heims.
Sfðan óeiröirnar þar hófust um
siðustu mánaöarmót hefur bensin
og olla hækkaö mjög mikið á
heimsmarkaöi.
Aftur á móti viröist nú sem
dollarinn sé eitthvaö aö hressast
og aö óeiröunum I tran sé aö
Óvíst að
olíu- og
bensín-
hækkun
verði
varanleg
Eins og Þjóöviljinn skýröi frá I
gær, hafa forráöamenn oliufélag-
anna hér á landi rætt viö viö-
skiptaráöuneytiö og skýrt frá þvi
aö olla og bensin þyrfti aö hækka
hér á landi á næstunni. t viötali
viö Þjóöviljann i gær, sagöi Vil-
hjálmur Jónsson aö bensln heföi
hækkaö um 37% og olía um 27%,
siöan 1. ágást sl. Ef þessi hækkun
er varanleg, hversu kostar hún i
auknum gjaldeyrisgreiöslum á
árinu 1979?
Aö sögn Ólafs Daviössonar hjá
Þjóöhagsstofnun veröur flutt inn
bensín fyrir 4.6 miljaröa króna
og gasolía fyrir 12,3 miljarða
króna. Miöaö viö þá veröhækkun,
sem Vilhjálmur gefur upp mun
hækkunin, sem oröiö hefur á ben-
slni og gasollu þýöa 4,7 miljaröa
króna I auknar gjaldeyrisgreiösl-
ur. Og Vilhjálmur sagöi aö flúel-
olla myndi hækka um 18% sem
þýða 600 miljónir á næsta ári eöa
samtals 5,3 miljarða króna i
gjaldeyri.
Hér er þvi greinilega um hrika-
lega alvarlegt mál aö ræöa, veröi
þessi ollu og bensln hækkun var-
anleg. —S.dór
linna. Þá má fastlega gera ráö
fyrir aö verö á oliu og benslni
lækki aftur.
Ólafur Davíðsson hjá Fram-
kvæmdastofnun rlkisins sagði, að
Rotterdam markaöurinn væri
mjög viökvæmur og sveiflur á
honum tiöar.
—S.dór
Deilur íslendinga á þingi FIDE:
Friðrik sagði þvert nei
■ þegar Einar S. Einarsson forseti
SÍ krafðist þess að fá gjaldkera-
stöðuna hjá FIDE
Einar kraföist gjaldkeraembætt-
isins.
Sveinn var máiamiölun t hasti.
Frá Helga ólafssyni i Buenos Air
es:
Framkoma Einars S. Einars
sonar forseta Skáksamband
tslands á ólympfaimótinu og
sambandi viö kjör Friöriks ólafs
sonar sem forseta FIDE, hefu
veriö meö þeim hætti, aö uppú
hefur soöiö milli hans og flestra
tslendinganna. Mestar hafa þ
deilurnar oröiö milli Einars o|
Friðriks óiafssonar, enda fram
koma Einars meö eindæmum.
Strax og ljóst var aö Friörik
Ólafsson haföi veriö kjörinn for
seti FIDE, var sýnt aö gjaldker
Fi
Tyrkir kref jast 5 ára frestunar á tollalækkunum
Fríverslunin að
drepa iðnaðinn
L
óánægja eykst nú stööugt I
Tyrklandi út af aukaaöQdar-
samningi landsins viö Efna-
hagsbandalag Evrópu frá 1963.
Tyrkneska stjórnin hefur nú
fariö fram á frestun allra tolla-
lækkana á innflutningi Efna-
hagsbandalagsrikjanna til
Tyrklands I næstu fimm ár, eöa
fram til 1984. Þaðþýðir I raun aö
fariö hefur veriö fram á aö
samningar þar aö lútandi veröi
teknir upp og endurskoöaðir.
Breska blaöiö The Economist
skýrir frá þessum kröfum
Tyrkja I grein frá 21. október sl.
Þar segir aö i kjölfar
heimsóknar Bulent Ecevits for-
sætisráöherra Tyrkja til
Brussel f mal sl. hafi tyrkneska
stjórnin sett fram sundurliöaöar
kröfur gagnvart bandalaginu.
Samkvæmt tyrkneskri fimm
ára áætlun þarf rikiö á aö halda
15 miljöröuin dollara I erlendum
lánum á timabilinu og er þess
krafist aö 8 miljaröar komi frá
EBE-rikjunum. Fyrir utan
frestun I tollalækkunum vilja
Tyrkir einnig fresta þvi aö efna
samningsbundin ákvæöi um
bestu kjarasamninga viö
útflytjendur á EBE-svæðinu.
Astæðan fyrir því aö tyrknesk
stjórnvöld vilja nú sveipa sig
verndarhjúpi er sú aö sögn The
Economist, aö þau telja aö
tollalækkanir þeirra gagnvart
Efnahagsbandalaginu komi
mjög illa viö vanburöa
tyrkneskan iönaö. Ekki sé aö
undra þótt Tyrkir séu i
tollverndarhugleiöingum meö
20% atvinnuleysi, 50% verö-
bólgu og viöskipahalla upp á 4
miljaröa dollara á siðasta ári.
Tyrkir telja einnig aö Efna-
hagsbandalagiö hafi ekki staöiö
sem skyldi viö loforö um frjáls-
an innflutning vinnuafls og
aukning á landbúnaöar-
framleiöslu I EBE-rikjunum
hafi gert tollaivilnanir á inn-
flutningi frá Tyrklandi Htils-
viröi.
Aö þvl er Economist segir er
taliö Utilokaö aö Efnahags-
bandalagiö veröi viö öllum kröf-
um Tyrkja en endurupptekt
samninga er talin geta leitt til
árangurs og málamiölunar.
Sllkir samningar myndu þá
væntanlega ganga út á aukna
aölögun og lengingu aölögunar-
tlma fyrir tyrkneskan iönaö en á
móti kæmi takmörkun á frjáls-
um innflutningi tyrknesks
vinnuafls, sem einkum
vestur-þýskstjórnvöld hafá hug
á að stemma stigu viö.
—ekh.
J
sambandsins yröi Islendingur,
þviþaöerheföaðforseti oggjald-
keriséufrásama landi. Þá þegar
geröi Einar S. Einarsson þá
kröfu, aö hann yröi fyrir valinu,
sem gjaldkeri FIDE. Friörik
Ólafsson sagöi þvert nei viö þvi,
sllkt kæmi ekki til greina. Sagöist
Friörik vilja fá Glsla Arnason,
gjaldkera Skáksambands
Islands, sem gjaldkera FIDE. Á
þaö mátti Einar ekki heyra
minnst, enda litlir kærleikar milli
hans og Glsla.
Um þetta uröu mjög haröar
deilur, hörku rimma sem engum
Islendingi hér I Buenos Aieres
kom á óvart, því allan timann
hefur krauroaö hér undir vegna
framkomu Einars. Loks tókst
samkomulag um að 3ji maöur
yröi fenginn og hringdi Friörik þá
I snarhasti i Svein Jónsson, mág
sinn og abstoöar - Seðlabanka-
stjóra og baö hann aö taka gjald-
kerastööuna að sér sem hann
geröi og leysti þar meö þetta
mikla deilumál.
Einar hefur haldiö þvl fram að
Friörik sé aukaatriöi I þessu for-
setakjöri, þaö sé Skáksamband
Islands sem ráöi algerlega ferö-
inni I málinu og hafi unniö þetta
allt fyrir hann og þvi beri Friöriki
aö fara eftir þvl sem Sí segir. Aö
sjálfsögðu hefur Friörik ekki ans-
aö þessu, þar sem aö þaö er fyrst
og fremsthann og siöan ÓL-mótiö
hófst, þeir menn sem sendir voru
aö heiman honum til aöstoöar,
Guömundur G. Þórarinsson og
GIsli Arnason, sem hafa unnið
þetta mál fyrir Friörik.
Og sem dæmi um framkomu
Einars I garö Friöriks má nefna
aö hann var tregur til aö óska
honum til hamingju meö forseta-
kjöriöog geröi þaö meö hangandi
hendi. Eins var þaö nokkru eftir
forsetakjörið aö Friörik kom inni
herbergi til okkar, þarsem Einar
var staddur og um leiö og Friörik
birtist, rauk Einar á dyr. Fram-
koma Einars hér I Buenos Aíeres
hefur veriö með þeim hætti, aö
segja má aö flestir ef ekki allir
Islendingarnir hér séu búnir aö fá
meira en nóg af honum.
—Hól/S.dór