Þjóðviljinn - 24.01.1979, Blaðsíða 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN • Mi&vikudagur 24. janúar 1979.
EiríkurRauöi skrifar menningarrýni:
Niður með
Skugga-Svein!
Ég er alveg hissa á því, fóstra sin“m ,og
» . ? . , . . .« snvta rauöu eins og vera ber.
aðblaðsem kennir sig við Eirikur Rauöi.
sósíalisma skuli ekki
hafa barist af alefli gegn
borgaralegum innræt-
ingaráhrifum Skugga-
Sveins.
Þetta leikrit Matthias-
ar Jochumssonar er eitt-
hvert dæmalausasta níð
og f limtan um byltingar-
sinnaða alþýðu til sjávar
og sveita sem saman hef-
ur verið sett á Islandi, og
er þá mikið sagt.
Skugga-Sveinn er aö sjálf-
sögöu i veruleikanum tákn og
imynd þeirrar alþýöu sem tek-
ur ekki þeim skit sem valds-
menn skammta henni úr hnefa,
heldur grefur hann upp fornan
atgeir og leggur til atlögu viö
eignarréttinn i anda þess rétt-
lætis sem er alþýöu innboriö. En
þessi ágæti maöur, sem hefur
forsendur til aö veröa jákvæö
persóna i stéttaátökum viö
stórbóndann Sigurö i Dal og
fulltrúa r ik i s v a 1 d s i n s ,
Lárenzius sýslumann, hann er
geröur aö óþokka og illvirkja i
leiknum. Meöan aö kvislingur i
byltingarsveit eins og ög-
mundur er hafinn til skýjanna.
Svei þvi!
Þegar hinn afturhaldssami
höfundur er ekki aö koma
fúlmennsku og glæpaoröi á þann
alþýöumann sem upp úr stendur
og höföi heldur, þá bregöur
hann á annaö ráö, og er þaö
sýnu verra: Hann skopast aö
alþýöu meö þvi aö gera fulltrúa
hennar i leiknum aö aumingjum
og fábjánum. Þetta á viö jafnt
um Gvend smala, Grasa-Guddu
og Jón sterka. Allsstaöar skin út
úr þeim mannlýsingum
meinfýsiö glott yfirstéttar-
mannsins sem er aö lauma þvi
aö fólki, aö alþýöan sé svo
heimsk aö hún kunni ekki fótum
sinum forráö. Eina björgunin er
leiö stéttasamvinnunnar,
aö giftast inn i stórbændastétt
eins og sá sykursæti brúöu-
drengur Haraldur sem spangól-
ar einhverja litt meövitaöa til-
finningasemi út yfir sviöiö, i
staö þess aö standa meö Sveini
aSls ö
boðum
I þjónustu undirmcð-
vitundarinnar
Hringt i públikk-mann Vísis
Timburmenn Feilans
á mánudagsmorgun
voru eins konar sam-
runi náttúruhamfara i
Suður-Ameriku og 40
daga einveru i eyði-
mörkinni.
Hiö árvökula og hressa skap
ritstjórans var þvi ekki til aö
bæta liðanina: „Feilan, I dag er
ÞINN stóri dagur.” Svo veifaöi
hann Helgarblaöi VIsis framan i
náfölan rannsóknarblaöamann-
inn. „Þeir kalla Magnús H.
Magnússon ráöherra „lækni og
fjöldamorðingja.” Þú veröur aö
fá botn i þetta.”
I þriöju tilraun komst Feilan
aö simanum.
— „Halló, er ritstjóri VIsis
viö?”
— Hver er þaö sem talar, meö
leyfi?
— Feilan rannsóknarbiaöa-
maöur.
— Hann er á fundi.
— Get ég fengiö aö tala viö
einhvern sem haföi aö gera meö
forsföu Helgarblaösins?
— Augnablik. Ég skal gefa yö-
ur samband viö Pál Stephensen,
públikk-mann blaösins.
— Halló, Páll públikk hér!
— Já, góöan daginn, þetta er
Feiian rannsóknarblaöamaöur.
Hvers vegna var Magnús H.
Magnússon kallaöur læknir og
fjöldamoröingi á forsiöu Helg-
arblaösins?
— Já, þú tókst eftir þvi? HA?
— Þaö var nú ekki hægt aö
komast hjá...
— Nei, einmitt! Ekki hægt!
Þetta er mottóiö okkar: Þaö er
ekki hægt aö komast hjá þvi aö
taka eftir Vísi! Þaö er ekki hægt
aö komast hjá því aö lesa Visi!
— En er nú ekki fulllangt
gengiö...
— Fulllangt gengiö? Hvenær
er of langt gengiö? Ef þú ert
klofstuttur, taktu bara stærri
skref, sagöi móöir Spartverj-
ans, HA?
— En aö kalla ráöherra lækni
og fjöldamorö...
— Hver kallar hann þaö? Ekki
við. Þaö bara s'tóö þarna af til-
viljun. Ekki getum viö gert aö
þvi, þótt Magnús sé aö þvælast
þarna fótbrotinn ofan i fyrir-
sögnum, sem ekkert eiga við
hann!
— Hann er sem sagt ekki
læknir og fjöldamoröingi aö
ykkar áliti?
— Nei, ertu vitlaus maöur,
þetta er bara trikk til aö láta
kúnnana kaupa blaöiö. Kanntu
ekkert i auglýsingatækni?
— Svo þetta var meövitaö
trikk?
— Nei, ertu vitlaus! Engin
trikk eru meövituð! Viö störfum
meö undirmeövitundinni. Hef-
uröu ekki lesið Freud? HA?
Auglýsingin, forsiöan, allt á
þetta aö smjúga inn I undirmeö-
vitundina. HA?
— Á þaö lika aö smjúga inn,
aö ráöherrann sé læknir og
fjölda...
— I haröri samkeppni á blaöa-
markaönum veröur aö smeygja
inn ýmsu. Ég neita aö svara
svona dónalegri spurningu.
— Magnús segir lika á forsiöu
aö hann sé á móti boöum og
bönnum?
— Já, álveg gefin fyrirsögn.
Viö sem berjumst fyrir frjálsri
samkeppni, sáum strax aö
þarna lá fyrirsögnin.
— En þetta kemur nú út, aö
læknir og fjöldamoröingi sé á
móti boöum og bönnum?
— Já, er þaö ekki? Ég meina,
er þaö? Hvaö sagöiröu annars
aö nafnið þitt væri?
— Feilan rannsóknarblaöa-
maöur.
— Feilan, já, Feilan... Heyröu
hvaö segiröu um viötal viö þig
og Egil ólafsson i næsta Helgar-
blaði. Feilan hittir Feilan. HA?
Þaö er lika margt skemmtilegt I
blaöinu. T.d. grein um fyrrver-
andi nasista, pyntingameistara
og mannætu!
—Bless!
Meökveöju. Feilan.
Feil - &
nótan
Umsækjandi dagsins er
Jónas Guömundsson, menn-
ingarstýrimaöur. Umsókn
hans flokkast undir snjalla
leiklistargagnrýni. Hér kem-
ur hún:
„Liðtækir
leikarar”
„ I Geggj uöu konunni er u tvö
sviö, útisviö I veitingahúsi
geggjuöu konunnar, sem er
nefnd greifafrú. MikiU fjöldi
leikenda kemur fram og er
öröugt aö segja hvaöa hlut-
verk er veigamest. Llklega
er þaö þó sú geggjaöa. Hana
leikur Margrét ólafsdóttir
og fer hún á kostum. Bor-
menn Parisar leika þeir Jón
Sigurbjörnsson sem er
stjórnarforseti, Karl Guö-
mundsson, sem er fátækur
barón, en ekta, og Klemens
Jónsson, sem leikur vixlar-
ann. Til liðs viö þá kemur
auðlindaleitarmaöurinn
GIsU Halldórsson.
Frammistaða þeirra er
góö, en sérstaklega vil ég
minna á leik Klemenzar
Jónssonar, sem var ágætur.
Klemenz sést ekki oft á leik-
sviöi núoröiö, eftir aö hann
tók viö störfum viö útvarpiö.
Þá var frammistaða Hjalta
Rögnvaldssonar góö, þótt
hlutverk hans ráöi ekki
gangi mála, né úrslitum.
Þær Margrét ólafsdóttir,
Sigriöur Hagalln, Margrét
Helga Jóhannsdóttir og Guö-
rún Asmundsdóttir, leika all-
ar geggjaöar konur I sér-
stiScum hverfum Parisar.
Þær eru allar dálitið yfir-
drifnar, sérstaklega Guörún
Asmundsdóttir, sem leikur
geggjuöu konuna i Concorde,
og gengur í fötum af honum
Napóleon.
Ég veit ekki forskriftina,
en mér er til efs aö Parisar-
dömur hafi gengiö svona til
fara áriö 1943. Samtöl, um
flugferöir, benda til þess aö
leikurinn sé nútimaleikrit.
(1943).
Siguröur Karlsson og
Kjartan Ragnarsson fara vel
i frönskum lögreglubúning-
um, og gætu hafa borið þá
lengi.
Gaman var aö fá aö sjá
Guöjón Einarsson á sviöinu,
en hann leikur nú sparifjár-
eiganda. Guöjón mun hafa
fengist dálitiö við leiklist hér
fyrr á árum hjá Leikfélag-
inu. Þá var Baldur Hólm-
geirsson ekta franskur, og
gæti oröiö til fyrirmyndar.
... Um þýöingúna er litiö
hægt aö segja, nema gott."
Jónas Guömundsson
Alyktun: Hér þarf ekki
vitnanna viö. Jónas er aö
visu gamall meölimur i
Alkuklúbbnum, en I staö þess
aö vera einfaldur meölimur
erhann nú orðinn tvöfaldur.
Meölotningu,
Hannibal Ö.Fannberg,
formaöur