Þjóðviljinn - 12.07.1979, Page 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 12. júlí 1979.
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
btgrfandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: EiBur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Olfar Þorrbóðsson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéðinsson
Afgreiðslustjóri: Filip W. Franksson
Blaðamenn: Alfheiður Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guðjón
FriBriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór
Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Halldór GuBmundsson. lþróttafréttamaður:
Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Otlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson, Sævar GuBbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvörður: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrfBur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ólafsson.
Skrifstofa: GuBrún GúðvarBardóttir, Jón Asgeir SigurBsson.
Afgreiösla: Guðmundur Steinsson, Kristfn Pétursdóttir.
Sfmavarsla: Olöf Halldórsdóttir, SigrlBur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún BárBardóttir
Húsmóðir: Jóna SigurBardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn GuBmundsson.
Ritstjórn, afgreiðsla og auglýsingar: SIBumúla 6, Reykjavfk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Launajöfnun
• A undanförnum þingum hafa þingmenn Alþýðu-
bandalagsins lagt fram þingsályktunartillögu um
hámarkslaun. Hefur tillaga þessi falið i sér að
launamismunur verði ekki meiri en svo, að hinir
hæst launuðu hafi tvöföld verkamannalaun. Með til-
löguflutningi þessum var gerð tilraun til andófs
gegn þvi, að launahlutföll skuli ákvörðuð með blind-
um markaðslögmálum einum saman. Þessi tillögu-
flutningur var jafnan svæfður i nefnd.
•Þótt engin þingleg afgreiðsla hafi fengist á þess-
ari launajöfnunartillögu, er greinilegt að þeim hug-
myndum sem þar er haldið á lofti eykst mjög fylgi
meðal almennings, og innan verkalýðshreyfingar-
innar er allnokkur hreyfing i þessa átt. Er þar
kunnasta dæmið launajöfnunarstefnan sem fylgt
var i „sólstöðusamningunum” svonefndu fyrir 2 ár-
um. Af nýrri dæmum má nefna hina almennu andúð
sem miklar launahækkanir til flugmanna vöktu fyrr
á þessu ári.
• I þeirri miklu verðbólgu sem hér geisar hafa þessi
mál eðlilega tengst visitölubótum á laun, og hefur
mörgum láglaunamanninum sviðið að vita til þess
að hálaunafólk fær i visitölubætur upphæðir sem
eru jafnvel hærri en mánaðarlaun fólksins sem
vinnur framleiðslustörfin.
• Af þeim toga er t.d. samþykkt Verkalýðsfélagsins
Jökuls á Hornafirði fyrir nokkrum dögum, en i
henni er skorað á stjórnvöld að setja visitöluþak á
að nýju og miða það við tvöföld verkamannalaun.
Þarna er þvi tekið undir það sjónarmið sem Alþýðu-
bandalagsmenn hafa margsinnis lagt fram á Al-
þingi, að það þurfi ekki aðeins að umbylta skiptingu
þjóðarteknanna milli launavinnu og gróða, heldur
beri einnig að stefna að auknum jöfnuði meðal
þeirra sem launavinnu stunda.
• Að sjálfsögðu eru ekki allir i hópi launþega
hlynntir þessum hugmyndum, og oft heyrast þær
raddir að það sé láglaunafólki ekki i hag að vilja
draga úr launahækkunum hálaunafólks, þvi hækk-
anir hjá þeim hæstlaunuðu gefi tilefni til launa-
hækkana hjá þeim lægra launuðu.
• Við þetta er tvennt að athuga: í fyrsta lagi er það
með öllu ósannað að slikt samhengi sé milli lágra og
hárra launa, og ýmislegt bendir til þess að launa-
hækkanir hinna hærra launuðu komi beinlinis niður
á möguleikum láglaunafólks til að fá sin laun hækk-
uð. Má i þessu sambandi benda á, að i verkalýðs-
hreyfingunni i Bandarikjunum, þar sem launajöfn-
un flokkast undir argasta kommúnisma, hafa góð
kjör verulegs hluta verkafólks augljóslega verið á
kostnað þeirra sem minnst mega sin, enda lifir
verulegur hluti fólks i þessu rikasta landi heims við
hreina örbirgð.
• f öðru lagi grefur launamismunur þessi undan
samstöðu i launþegahreyfingunni, launþegar fyllast
tortryggni hver gegn öðrum og baráttan milli
launavinnu og auðmagns hverfur i skuggann fyrir
innbyrðis togstreitu. Undir þessari togstreitu kynda
svo ihaldsöflin eftir megni með hjali um sér-
gæðingshátt verkalýðsforystunnar og með fullyrð-
ingum um að þrýstihópar séu farnir að ráða þjóðfé-
laginu.
• Þótt þessi áróður ihaldsaflanna sé ómerkilegur og
i beinu ósamræmi við þá hugmyndafræði ihalds-
manna að framboð og eftirspurn skuli ráða verði
vöru, og þá einnig vörunnar vinnuafls, þá er það
svo, að þessi áróður á verulegan hljómgrunn meðal
almennings. Má þar minna á fræga sjónvarpsræðu
Sigurðar Lindal.
• Af sósialiskum sjónarhóli er jafnlaunastefna þvi
jafn eðlileg og barátta fyrir orlofi og lifeyri, jafnvel
þótt á stundum kunni hún að draga úr möguleikum
þeirra launþega sem betur eru settir til að bæta kjör
sin.
Trú Morgunblaðsins
Reiöhjólajafnrétti
Þvl veröur sem betur fer ekki
haldið fram aö heimur fari
versnandi aö öllu leyti. Vanrækt
og jafnvel fyrirlitið fyrirbæri
eins og reiðhjólið er nú á hvers
manns vörum og virðist ætla að
hljóta mikla uppreisn æru.
Einn hjólhestamanna, Helgi
Skúli Kjartansson, er spurður út
I þessi mál í Alþýðublaðinu og I
þvi viþtali segir m.a. á þessa
leið:
,, — Telur þú fjölskyldumeð-
limum betur borgið meö sitt-
á Rússa og Svavar
Sem fyrr segir: Það er margt
á menn lagt. Hvar fæ ég höfði
hallað...
Pólitisk
tilbreyting
Klögumál ganga á vixl i Geit-
hellnahreppi i Suður-Múlasýslu.
Dagblaðið telur sig hafa komist
Giidi reiðhjoisms:
ÓDÝRARA
HOLLARA OG
SAMGÖNGUTÆKI EN BÍLLiNNl
segir Helgi Skuil Kjirtmsson
hvert reiöhjólið I stað sameig-
iniegrar bifreiðar?
,,Já, ég tel að svo sé. Einn
einkabill er mjög ófullnægjandi
fyrir fjölskyldu, þvi vanalega er
það svo að verulegur hluti fjöl-
skyldunnar hefur ekki rétt til
aksturs fyrir æskusakir. Svo
verður bilnum ekki skipt. Það er
annaðhvort einhver einn á hon-
um eöa þá þeir sem eiga sam-
leið.” Og Helgi sagði ennfrem-
ur: „Kostirnir viö það aö hver
meðlimur hafi sitt reiðhjól eru
augljósir. Það geta auövitaö all-
ir fariö hjólandi i sitthvora átt-
ina á sama tima. I slikum tilfell-
um hefðu siðan flestir rétÞ
indi”.”
Hart er í heimi
Jón Sigurðsson Tima-ritstjóri
var aö tala um það á dögunum,
að þvi, að þau átök séu öll um
þakhalla á skólahúsi. Svo segir
um það mál:
„Skólahúsiö er á einni hæð og
ofan á hana er steypt plata.
Veggir hússins ná hins vegar
nokkuö upp fyrir plötuna. Á
veggina er svo sett þak sem
hallar frá öllum áttum inn að
miöju. Vatnshalli er á þakinu og
I miöju þess er niðurfall sem
en þeir geta fengið fyrir hana á
vestrænum mörkuðum og lægra
veröi en tslendingar geta fengið
hana annars staðar. Það er ljóst
af þessu, að það hefur góða trú
bæði á Svavari og Rússum. Ber-
sýnilega treystir það Svavari
vel til að túlka hinn islenska
málstað. Þó virðist trúþessenn
meiri á Rússa sem öðlinga, er
sjái aumur á fátækri þjóð og
selji henni oliu á svo hagstæðu
verði, að allur vandi hennar sé
leystur eða a.m.k. þangað til
Norðmenn taka við og selja okk-
ur ódýru olíuna, sem Mbl. hefur
svo öruggar vonir um.”
Timinn kveðst að visu ekki
hafa sömu trú á möguleikum
Svavars og örlæti sovéskra, og
lýkur leiðaranum á þessa ieið:
„Trúa Sjálfstæöismenn þvi
almennt eins og ritstjórar
Morgunblaðsins og forustu-
menn Sjálfstæöisflokksins, að
oliuvandi tslendinga verði
leystur i Moskvu, og ef svo færi,
aö ekki þyrfti að greiða neitt
fyrir þaö?”
Harðar deilur í Geithellnahreppi:
Þakhalli skólahúss-
ins klýfur sveitina
Þorgrímur Halldörsson:
Hræsni
Fordœmi
að enginn hefði fylgt Benedikt
Gröndal i útivistarmálum her-
manna. Það er ekki allskostar
rétt, eins og þegar hefur verið
minnt á: Steingrimur Her-
mannsson, formaður Fram-
sóknarslokksins, var mjög
sama sinnis.
Og til eru þeir sem eru sárir
og reiðir yfir þvi, aö Benedikt sá
sig knúinn til að afturkalla
ákvöröun sina. Þorgrimur Hall-
dórsson skrifar grein I Morgun-
blaðiö á þriðjudag um þetta
mál og nær ekki upp i sitt nef
fyrir reiöi. Einkum og sér i lagi
er hann reiður Morgunblaðinu
sjálfu, sem hafði I leiðara lýst
ákvörðun Benedikts óskynsam-
lega (frá sjónarmiði Natóvina
aö sjálfsögðu). Þorgrimur seg-
ir:
„Tilraun til að kveöa niður
áratuga fordóma gegn varnar-
liðsmönnum og dvöl þeirra hér
á landi mistókst. Það hlakkar i
andstæðingum vestrænnar
samvinnu yfir unnum sigri.
Eftir að hafa lesið leiðara
Morgunblaðsins þann 5. þ.m.
eiga lesendur þess bágt með að
taka mark á þeim tárum sem
það fellir svo iðulega yfir örlög-
um þeirra mörgu sem mega
þola frelsisskerðingu víða um
heim.
Morgunblaðið viröist hafa
gengið i lið með kynþáttaof-
stækismönnum, róttæklingum
og öðrum þeim sem berjast
fyrir aðskilnaði fólks vegna
þjóðernis, litarháttar eða skoð-
ana.”
kynda á á vetrum þannig aö
minni hætta sé á leka. Upp úr
þakinu koma siðan tveir kvistar
með gluggum.
Sumum Álftfirðingum þykir
liklegt að þetta þak verði samt
aldrei til friðs og muni alla tíð
leka. Stóð þetta fólk að I-lista i
kosningunum I vor og sumar. I
þeim fyrri fékk I-listinn lítið
fylgi en kærði þá kosningarnar
og náði algjörum meirihluta i
siöari kosningum. Við það þótti
andstæðingum I-listamanna, á
H-lista, óhæft að búa og neita að
láta af hendi hreppsgögn.”
Ekki vitum við hvort hér er
farið með satt mál eða logið. En
alitént sýnast menn i Geit-
hellnahreppi hafa nokkurt lag
á þvi að krydda sér og öðrum
tilveruna og vinna þar með gegn
þeirri hjátrú sem segir að póli-
tik sé leiðinleg.
Olíutrú
Timinn skrifar oliuleiðara i
gær og dregur fram á þórar-
inskan hátt nokkrar furður i
málflutningi Morgunblaösins
um þessi mál. Þar segir:
„Morgunblaöið er hins vegar
undantekning i þessum efnum.
Það telur sig hafa bent á öruggt
ráð til aö leysa oliuvandann,
a.m.k. i bráð. Rdð þess er að
senda Svavar Gestsson við-
skiptamálaráðherra til Moskvu
og láta hann knýja dyra hjá
valdhöfum i Kreml og fá þá til
að selja okkur olíu á lægra verði
Ritstjóri Merkis krossins,
málgagns kaþólskra manna,
skrifar leiðara I rit sitt um boð-
un og fordæmi. Hann talar um
ýmiskonar snilld og rökfestu i
málflutningi, sem siðan reynist
litils virði, og spyr siðan:
„En er þá ekki hægt aö boða
málstað meö neinu? Jú, það er
hægt. Það veröur best gert með
þvi að sýna fólkinu hvað eigi aö
gera og hvernig eigi að lifa, en
ekki með þvi að segjaþvi það.”
Ritstjórinn heldur áfram með
tilvisun i sinn hóp og segir:
„Okkur, kristnum mönnum,
hefur verið trúað fyrir að boða
ákveðinn málstað, og svo sann-
arlega hefur ekki skort á ræðu-
höld i kristninni til þessa. En
heföi fólkinu ekki oröið þessi
frábæri boöskapur minnisstæð-
ari og eftirbreytnisverðari, ef
kristnir menn hefðu alltaf og
allsstaðar lifað eftir boðskap
Krists? Ætli meirihluti jarðar-
búa væri ekki kristinn ef kristn-
ir menn hefðu alltaf elskað hver
annan, eins og æðsta boðorðið
segir okkur að gera? Ef þeir
hefðu aldrei baktalað hver ann-
an, ef þeir hefðu aldrei prettað
hver annan, ef þeir hefðu aldrei
drepiö hver annan og ef þeir
hefðu helgað allt lif sitt þvi að
gera vilja Guðs, sem þeir sögð-
ust trúa á?”
Spurningar af þessu tagi eru
aö sjálfsögðu ekki nýjar — en
þvi miður reynist ærin ástæða
til að itreka þær i hverri kyn-
slóð. Og þá er vitaskuld ekki
spurt einungis um fordæmi
þeirra manna sem kristnir vilja
heita, heldur yfirleitt allra
manna sem telja sig hafa eitt-
hvað gott til málanna að leggja,
hverju nafni sem þeir nefnast.
— áb
eng.
L