Þjóðviljinn - 01.09.1979, Page 7

Laugardagur 1. september 1979. þjóÐVILJINN — SIDA 7
Umsjón
af hálfu
Þjóðviljans:
Ingibjörg
Haralds-
dóttir
KONUR í JRAN:
1 giftingarsamningi Akrams og eiginmanns hennar stóö, aö hún
fengi 600.000 krónur i sinn hiut ef hann yfirgæfi hana, en þannig var
þaö aöeins á pappirnum. Þegar þau höföu veriö gift i fjóra mánuöi
sendi eiginmaöurinn hana aftur til föröurhúsanna án þess aö borga
henni krónu. Nú hýrist hún i fátæklegu hreysi ásamt foreldrum sin-
um og sex systkinum.
WKiaSBBBHKssíÍM
Guömundur
Haiivarösson
Hildur
Jónsdóttir
Ingibjörg
Haraldsdóttir

Konurnar i Iran tóku þátt I byltingunni engu siöur en karlar. En byltingin hefur ekki fært þeiim jafn-
rétti, heldur afturhvarf til myrkustu fordóma og misréttis.
Berglind Eirikur
Gunnarsdóttir Guöjónsson
Atburöirnir i íran undanfarna
mánuöi hafa oröiö til þess aö
vekja upp töluvcröa umræöu á
Vesturlöndum um stööu kon-
unnar i hinum islamska heimi.
Alkunna er, aö þaö var fjölda-
vakning sem átti sér staö i iran :
ibúarnir risu upp samstilltir
gegn hinum óvinsæla keisara.
Fjölmargir sundurleitir hópar
Afturhvarf tll
fomra dyggða
gátu sameinast um aö berjast
gegn honum meö fjöldafundum
og mótmælagöngum, allt þar til
hann hrökklaöist frá völdum. I
Leikkonan Farzaneh Taidi hefur ekkert haft aö gera i sex mánuöi.
Leikhúsiö er lokaö.þaö er ekkert kvikmyndaö, sjónvarpiö er einok-
aö af karlmönnum, stjórnmálaumræöa og sorgarlög á öilum rásum.
,,Ef ég fæ ekkert aö gera verö ég aö yfirgefa landiö,” — segir Far-
zaneh.
fylkingarbrjósti þessara aö-
geröa voru tveir hópar, annars-
vegar hinir marxisku Fedajin
og hinsvegar Mojahedin, sem
var skipaöur vinstrisinnuöum
múhameöstrúarmönnum. Þeir
siöarnefndu berjast fyrir jafn-
rétti og afnámi aröráns, en meö
þeim fyrirvara, aö verkaskipt-
ing sé eölileg...
Konur eru ekki siöur at-
kvæöamiklar i baráttunni en
karlar, og féllu sist færri konur
fyrir vopnum einræöisherrans.
Fedajin og Mojahedin höföu
konur jafnt sem karla undir
vopnum þegar á leiö.
Skömmu eftir að keisarinn
var flúinn meö sitt hyski (og
peninga) og Khomeini hinn
aldraöi trúarleiötogi var snúinn
heim til hjaröar sinnar, tók
mjög aö syrta I álinn, varöandi
,kvenréttindi i landinu, vegna
þessaörétttrúnaöarmenn höföu
mest völd. Þessvegna varö ljóst
aö þær björtu vonir sem kviknaö
höfðu ihita byltingarinnar gætu
reynst tálvonir.
Andóf kvenna
öldungurinn Khomeini lýsti
þvi yfir þann 7. mars s.l., aö
„konum i opinberri þjónustu
bæri aö klæöast aö islamskri
venju”.
Dætrum byltingarinnar fund-
ust þetta aö vonum kaldar
kveöjur. Þær brugöu viö S.mars
og fóri i kröfugöngu frá Háskól-
anum I Teheran til skrifstofu
forsætisráöherrans, þar sem
þær hófu setuverkfall. Fimmtán
þúsund konur tóku þátt I þvi.
Daginn eftir dró Khomeini I
land meö þvi aö segja aö þaö
væri skylda.en ekki skipun, aö
bera slæðuna.
Þann 10. mars fóru um 50þús-
und konur i verkfóll og kröfu-
göngur i' Teheran. Þær urðu
fyrir grjótkasti og öörum árás-
um trúarofstækismanna, en
vinstri sinnaöir karlmenn
mynduöu skjaldborgir um-
hverfis þær.
Fornar dyggðir
Til þess aö gera sér nokkra
grein fyrir þvi hvernig ástandiö
var áöur en Khomeini byrjaöi
aö boða afturhvarf til fbrnra
dyggöa trúarinnar, er rétt aö
geta nokkurra atriöa varöandi
löggjöfina einsog hún var.
Til dæmis var körlum heimilt
aöeiga tvær konur. Aö visuurðu
þeir aö fá samþykki fyrri konu
Vonin
sem
brást
Myndirnar hér á slöunni
eru fengnar aö láni úr v-
þýska timaritinu Stern, sem
oftar en einu sinni hefur
fjallað um kvennakúgunina I
Iran. 1 mai s.l. birtust þar
t.d. myndir og örstutt viötöl
viö konur af mörgum ólikum
stéttum. Flestar höföu þær
bundiö miklar vonir viö
byltinguna, og haldið aö nú
væri loks aö renna upp timi
jafnréttis I Iran. En vonirnar
uröu aö engu. Konur af efna-
stéttum eygja þá leiö helsta
að flýja land, en alþýöukonur
sitja i súpunni eins og venju-
lega, og vitanlega er þeirra
hlutskipti ömurlegast.
Hin tvituga Jegeneh les ensku
viö Teheran háskóla og ætlar aö
starfa viö þýöingar og stofna
heimili. Hún hafnar slæöunni.
,,Ef karlmenn eru svo veikgeöja
aö þeir þola ekki aö sjá framan i
fallega stúlku, hlýtur aö vera
eitthvaö alvarlegt aö þeim.”
sinnar fyrir seinni ráöahagnum,
en það var venjulega auöþving-
að fram. Viö hjónaskilnaö haföi
faðirinn fullan ráöstöfunarrátt
yfir börnunum. Og þaö er ekki
litiö mál I iran, vegna þess aö
þar er fjóröa hæsta hjónaskiln-
aðartiöni i heiminum! Kynlif ut-
an hjónabands er algjörlega úti-
lokað fyrir konur, en innan þess
algjör skylda, og hefur karl-
maðurinn rétt til aö fara meö
konu sina aö eigin vild.
Ef eiginmaöurinn kemur að
konu sinni með elskhuga hefur
hannleyfi til að myrða hana án
eftirkasta, og var raunar hægt
að segja aö karlmenn gætu yfir-
leitt alltaf komist upp meö aö
myröa eiginkonur sinar i skjóli
þessara ákvæöa.
Öfugþróun og afturför
Konurnar sem stóöu fyrir aö-
geröunum 8. og 10. mars s.l.
kröfðust róttækra breytinga i
átt til jafnréttis, en þróunin
siðan hefur veriö i þveröfuga
átt. Khomeini hefur á aö skipa
öflugum barsmiöasveitum trú-
Framhald á 14. siöu