Þjóðviljinn - 31.10.1979, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 31. október 1979
DIOÐVIUINN
Máigagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
(Jtgefandi: Otgáfufélag Þjó&viljans
Framkvsmdastjóri: Eiöur Ðergmann
RiUtjórar: Ami Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarmaður Sunnudagsblaós: Ingólfur Margeirsson
Kekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Augiýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlöftversson
Blaóamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón FriÖriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Jón Asgeir Sigurösson
lþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón Ólafsson
Otlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handiita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigriöur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ólafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla: Einar Guöjónsson, Guömundur Steinsson, Kristín Péturs-
dóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Sigúröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúia 6, Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Biaöaprent hf.
Ónýtt kjörorö
• Það er umhugsunarefni hversvegna flokkur á borð
við Sjálfstæðisflokkinn, sem jafnan leggur áherslu á að
hann sé málsvari launþega, skuli hafa uppi svo litla til-
burði til þess að staðfesta þá ímynd. Forystumenn laun-
þegasamtaka iðnverkamanna, verslunarmanna, iðn-
aðarmanna, sjómanna og opinberra starfsmanna voru
felldir í prófkjörum Sjálfstæðisf lokksins í Reykjavík og i
Reykjaneskjördæmi, og jafnvel þótt Sjálfstæðisflokkur-
inn vinni verulega á er enginn forystumaður launþega-
samtaka nærri þvíað komastá þing af íhaldslista.
• Stuðningur við verkalýðshreyf inguna hefur að vísu
aldrei verið grundvallaratriði í starfi og stefnu Sjálf-
stæðisf lokksins. Og Sjálfstæðisf lokkurinn hef ur verið að
breytast. A vegum hans ryðjast fram lögf ræðingar em-
bættismenn og heildsalar og hafa smám saman þokað
fólki úr atvinnulífinu og fulltrúum launafólks út af
framboðslistum. Sjö efstu sæti Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík skipa nú sex lögfræðingar og einn heildsali og
þarf varla fleiri vitna við um stéttareðli flokksins. Hin
samslungna embættismanna-, lögfræðinga- og heild-
salaklíka Sjálfstæðisf lokksins hefur nú rutt skrautblóm-
um íhaldsins i verkalýðshreyfingunni út í horn, enda
ekki ráðlegt að sjónarmið forystumanna launþega heyr-
ist í þingf lokksherbergi Sjálfstæðisf lokksins þegar farið
verður að vega að verkalýðshreyf ingunni eftir kosning-
ar.
• Þeir launamenn sem hingað til haf a haldið, að hags-
munum þeirra væri best borgið með því að kjósa Sjálf-
stæðisflokkinn hljóta aðendurskoða afstöðu sína eftir að
trúnaðarmönnum launþegasamtakanna hefur verið rutt
af listum flokksins. Þessir launamenn hljóta að sjá í
gegnum slagorð Sjálfstæðisflokksins um „stétt með
stétt". Raunar hefur Guðmundur H. Garðarsson for-
maður Verslunarmannafélags Reykjavíkur, þegar af-
skrifað þetta kjörorð. í kosningabæklingi fyrir prófkjör-
ið sem Guðmundur gaf út sagði m.a.: „Stuðningsmenn
Guðmundar H. Garðarssonar telja að Sjálfstæðisflokk-
urinn sé ennþá — og nú f remur en áður — f lokkur allra
stétta. Hinsvegar getur flokkurinn ekki fyllilega staöið
við kjörorð sitt,,Stétt með stétt" án þess að eitt eða fleiri
af sjö sætum D-listans verði skipað skeleggum framá-
mönnum úr röðum launþegasamtakanna í landinu."
• Ekkert af sjö efstu sætunum er skipað öðrum en lög-
fræðingum, heildsölum og stóreignamönnum. Pétri
„sjómanni", sem átti að fara á toppinn, er vísað I átt-
unda, og Guðmundi „verslunarmanni" í níunda. i
Reykjaneskjördæmi eru formaður Iðju og formaður
Múrarasambands Islands I neðstu sætum. Þátttakendur
í prófkjörum Sjálfstæðismanna átta sig á því að fulltrú-
ar launafólks eiga litiö erindi inn á þing fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn.
Stór en ekki sterkur
• Það er ekki nóg með að launamannagríman detti af
Sjálfstæðisflokknum i aðdraganda þingkosninganna nú.
Fyrir utan tilraunir til þess að höfða tii launafólks hef ur
flokkurinn reynt að stilla sjálfum sér upp sem valkosti
við sundurlyndi „vinstri" flokkanna. En sjálfum sér
sundurþykkari flokk getur ekki en Sjálfstæðisflokkinn.
• Sérframboð er þegar komið fram í Norðurlands-
kjördæmi eystra og í Suðurlandskjördæmi berast fylk-
ingar Sjálfstæðismanna á banaspjótum. Ljóst er að f ull-
trúar atvinnurekstursins í landinu munu una illa litlum
hlut sínum innan Sjálfstæðisflokksins, og launafólk mun
ekki eiga neinn málsvara í röðum þingmanna Sjáif-
stæðisf lokksins að loknum kosningum.
• Það verður erfitt fyrir Morgunblaðið að sannfæra
kjósendur um það fyrir kosningar að „forystuhæfileik-
ar" Geirs Hallgrímssonar dugi til að halda þessu tæt-
ingsliði saman eftir kosningar. Sjálfstæðisf lokkurinn er
stór. En hann er ekki sterkur. Hann er sundurtættur.
-ekh
Ritstjóri
varar viö
Matthias Johannessen skrifar
i dag Varnaðarorö i blað sitt.
Tilefnið er ýmisleg stóryröi og
heiftaryrði sem fallið hafa i
blaði hans og reyndar viöar um
Þjóðviljamenn að undanförnu,
og þá ekki sist um klippara
þessa þáttar.
Aður en lengra er haldið þykir
mér rétt að ieiðrétta misminni
og misskilning sem koma fram i
þessari grein beint og óbeint.
Tvær
athugasemdir
í fyrsta lagi er talað um að AB
„hafi látiö það viðgangast að viö
Styrmir Gunnarsson og Indriöi
G. Þorsteinsson værum kallaðir
CIA-njósnarar I blaði hans”.
Þetta mál er ööruvisi vaxið.
Fyrir svo sem tveim árum barst
frá Sviss bæklingur þar sem
einhverjir ónafngreindir menn
höfðu tint saman lista yfir fjöl-
miðlafólk i Evrópu sem þeir
töldu i tygjum við CIA. A
þessum lista voru þeir Matthias
og Indriði. Þetta mál var ekki
tekið alvarlegar hér i Þjóð-
viljanum en svo, að þvi var
skotið inn á þá ágætu siðu sem
kennd er við Notað og nýtt. En
af þvi aö mynd var með af bækl-
ingnum þá fór svo, að siödegis-
blöðin fengu áhuga á málinu og
fóru þau að spyrja þá Indriða og
Matthias út i þetta og uröu þeir
ókvæða viö sem vonlegt var.
tannanstaö: Pétur sjómaður
var skelfilega reiður i Morgun-
blaðinu á dögunum: hann sagði
aö kommar væru að ljiiga upp á
sig að eitra fyrir fólk. Þetta var
þvi miður ekki alveg að ástæðu-
lausu. Það var verið að gantast
með prófkjörsraunir Sjálf-
stæðismanna hér I þættinum og
vildi þá svoilla til, að texti for-
djarfaðist. Gat þá litið svo út
sem veriö væri að drótta að
Pétriábyrgö á magapest Hrafn-
istu — en meiningin var blátt
áfram sú, að fréttaflutningur af
sli'kum hlutum I Visi gæti
hugsanlega verið þáttur i þvi
prófkjörstafh sem háö var I
hægriblöðunum af miklum móö.
Annaö eins hefur reyndar gerst
á þeim bæjum. Nema hvað ofan
Ný bók frá Frœða-
félaginu
í Kaupmannahöfn:
Gamall
kvedskapur
/ útgáfu Jóns
Helgasonar prófessors
Komin er út á vegum Fræöa-
félags í Kaupmannahöfn bók sem
nefnist GAMALL
KVEÐSKAPUR. Prófessor Jón
Heigason bjó bókina til prentun-
ar, gerði grein fyrir handritum,
texta og efni. Hann ritar m.a.:
„Höfundarnafn er ekki tengt við
neitt þessara kvæða. Um aldur
viröist liklegt aö helst beri aö visa
þeim til I6du aldar eöa upphafs
hinnar 17du, en örugg rök eru tor-
fundin.”. Mikill hluti eru kvæöi og
visur úr syrpu séra Gottskálks
Jónssonar I Glaumbæ og er ritaö
um og eftir miöja 16. öld. Einnig
má finna i bókinni kvæöi um þrjá
fornsagnakappa og hefur Arni
Magnússon ritaö þau upp.
Gamall kveöskapurer 7. bindi I
ritröðinni lslensk rit siöari aida. I
á þetta smáslys bætti Pétur
tveim stórslysum og sitja menn
uppi með þaö.
„Þú byrjaöir”
En vikjum þá aö sjálfri grein
Matthiasar. Hann kann bersýni-
lega illa viö þann gifuryrða-
flaum sem nú um hriö hefur
leikið lausum hala um siður
blaðs hans. Það er i sjálfu sér
virðingarvert og ekki nema gott
eitt um þaö frumkvæöi að segja.
Að visu er framsetningin dálitið
reikul. Annarsvegar er sagt
sem svo: það dugir ekki að
úthrópa AB og aðra komma
sem glæpona, menn verða að
umgangast orð af meiri kurt-
eisi. En á hinn bóginn er svo
látið aö þvi liggja að kommar
eigi kannski ekki betra skiliö.
„Þú byrjaðir” segja götu-
strákarnir. Svo fer að Matthías
kemur sér niöur á svofellda for-
múlu:
„Hægrimenn eru þvi miður
farnir að tala um andstæðinga
sina með engu minni heift og
fyrirlitningu en kommúnistar
um okkur”.
Þetta er dálitiö skrýtin þula.
Þarna er látið sem fyrst hafi
kommar talað um hægrimenn
af heift og grimmd, og svo hafi
væntanlega fremur saklausir
hægrimenn smitast af þessum
ósköpum.
Þjóöleg hefö
Þetta dæmi gengur ekki upp,
þvi miður. Heift grimmd og
stóryrt fyrirlitning i pólitlskri
og almennri umræðu hér á landi
1
■
I
i
i
i
■
I
■
I
■
I
■
I
■
verður ekki rakin til komma. §
Ekki til hægri manna heldur ■
öðrum fremur. Kynslóö Jónasar ■
frá Hriflu, Ólafs Friðrikssonar ■
og svo Ólafs Thors var búin að ■
vinna mörg afrek á þessu sviöi I
fyrir fimmtiu árum eða meir. “
Og sú kynslóð var ekki frumleg |
heldur i sinum aðferðum: hún ■
tók I arf gifuryröi aldamóta- I
skeiðsins, tima Björns Jóns- m
sonar, Hannesar Hafsteins, ■
Jóns Ólafssonar og þeirra karla. "
Þá óðu menn blóð I axlir á rit- Z
vellinum. Sá skætingur sem nú I
um stundir er uppi hafður er ■
varla nema bergmál af þeim |
ósköpum — þrátt fyrir allt. ■
Siöbót? !
En hvað um það: Matthías |
Johannessen hefur mælt með ■
siöbót og mun mörgum sýnast 1
aö ekki munu af veita. Hitt •
kynni svo að standa i mönnum ■
að finna aðferð til að útbreiða I
kurteisi I umgengni við gifur- 5
yrði. Það mætti æra óstööugan |
að reyna að gera það með ■
meiöyrðalöggjöfinni eða rit- I
skoðun. Þaö skiptir I rauninni "
mestui þessu sambandi, aö það ■
sem menn skrifa og standa vií ■
með sinu nafni, þaö er greinar Z
góður dómur um þá sjálfa. Og I
við skulum leyfa okkur að hafa ■
þá trú á öllu sæmilega upplýstu |
fólki að það skilji þá dóma sem m
menn eru slfellt að fella yfii g
sjálfum sér með skrifum J
Erfiðara er svo að eiga við þaf .
sem truflar það aö fólk átti sig é I
þvi hvað er skrifaö: og má þé ■
annarsvegar nefna huldumenn |
á bak við dulnefni, hinsvegar ■
prentsmálsins misjöfnu út I
breiðslu. -AB J
Sögufélagið i Fischersundi hefur nú tekiö við umboöi Fræðafélagsins á
Islandi. Myndin er tekin þegar Gamall kveðskapur var kynntur.
Sitjandi eru Einar Laxness forseti Sögufélagsins og Jón Helgason
prófessor en standandi Heimir Þorleifsson stjórnarmaður I Sögufélag-
inu, Svavar Sigmundsson stjórnarmaður i Fræðafélaginu og Helgi Þor-
láksson stjórnarmaður I Sögufélaginu.
öðrum flokki ritraðarinnar eru
ljósprentanir, tvö bindi. öll bind-
in niu fást nú I bandi I Fischer-
sundi hjá Sögufélagi sem nýlega
hefur tekið að sér umboð Fræða-
félags á Islandi. Einnig er á boð-
stólum hjá Sögufélagi önnur ný-
útkomin bók Fræðafélags, Lake
Mývatnog sá Pétur M. Jónsson
um ritstjórn hennar.
Fræöafélag var stofnað árið
1912. Núverandi stjórn þess skipa
Jón Helgason, Svavar Sigmunds-
son og Pétur M. Jónasson.