Þjóðviljinn - 31.10.1979, Síða 9

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 31. oktdber 1979
Mibvikudagur 31. oktdber 1979 þjóDVILJINN — SIÐA 9
Enrico Berlinguer talar á 15. þingi PCI nú I vor.
Evrópukommar
sprækir enn
Um miöjan október hélt
Kommúnistaflokkur Sovétrikj-
anna ráöstefnu um hugmynda-
fræöi, þar sem Boris Ponomaréf
lýsti þvl yfir aö evrópukommún-
isminn væri ,,d undanhaldi”.
Ponomaréf, sem er varamaöur I
æöstu stofnun Kommúnista-
flokksins, Stjórnmálanefndinni,
sér um samskipti flokksins viö
aöra kommúnistaf lo kka I
Vestur-Evrópu. Hann hélt þvi
fram aö evrópukommúnisminn
heföi veriö „timabundiö frávik”
og heföu vestur-evrópskir
ko mmún istaleiötogar nú gert sér
grein fyrir skaösemi þessarar
stefnu.
Ponomaréf sagöi aö leiötogun-
um heföi snúist hugur vegna þró-
unar stéttabaráttunnar, og vegna
„sveigjanlegrar, en I grundvall-
aratriöum staöfastrar” stefnu
kommúnistaflokks Sovétrikj-
anna. Bauö Ponomaréf öörum
flokkum aöstoö viö aö yfirstlga
„frávikin frá marxisman-
um-lenínismanum”.
Aðstoð ekki þegin
Skömmu eftir aö ræöa
Ponomaréfs á hugmyndafræöi-
ráöstefnunni var birt, vi'saöi
Enrico Berlinguer aöalritari
italska kommúnistaflokksins
(PCI) fullyröingum Ponomaréfs
ábug-Berlinguer sagöi aö evrópu-
kommúnisminn væri enn „tlma-
bær og i fullu gildi”, og þeirri
stefnu yröi áfram framfylgt af
itölskum kommúnistum.
Berlinguer sagöi i ræöu sinni, aö
italskir kommúnistar vilji ekki
algjörlega snUa bakinu viö
sovéska flokknum. Þeir muni
hinsvegar ekki fallast á forræöi
Sovétrikjanna i kommUnista-
hrevfineunni.
Jafnframt sagöi Berlinguer aö
Kalskir kommúnistar hafi valiö
„einufsH’u leiöina sem sameinuö
og lýöræöisleg verkalýöshreyfing
á völ á, til aö ryöja brautina fyrir
sósialisma i iönrikjunum”.
Vinstra samstarf
Eftir áföllin sem PCI varö fyrir
á meöan reynt var aö koma á
hinni „sögulegu málamiölun”
meö stuöningi viö rlkisstjórn
kristilegra demókrata, hefur
flokkurinn lagt mikla áherslu á
samstarf viö önnur samtök á
vinstri vængnum.
Berlinguer sagöi aö flokkurinn
stefni enn aö „samstööu þjdöar-
innar” um félags- og efnahags-
lega þróun, en nú sé megin-
áhersla lögö á „samstarf vinstri
aflanna og annarra lýöræöisafla á
grundvelli sameiginlegrar
stefnu”.
ttalski kommúnistaflokkurinn
og Sóslalistaflokkurinn, hafa und-
anfarna mánuöi átt viöræöur um
samfylkingu vinstri flokka. Hafa
flokkarnir þegar komiö sér sam-
an um stefnu i baráttunni gegn
stjórn kristilegra demókrata og
yfirdrottnun þess flokks á öörum
sviöum þjóölifsins.
Ríkisstjórnar-
stuðningur
Italski kommúnistaflokkurinn
stendur aö þvl er varöar samstarf
vinstrihreyfingarinnar, betur aö
vigi en sósíalistar, eftir aö flokk-
urinn hætti stuöningi viö íhalds-
stjórnina. Sósialistaflokkurinn
hefur undanfariö variö minni-
hlutastjórn Cossiga falli, meöþvi
aö sitja hjá i atkvæöagreiöslum.
Sósiaiistar eiga þvi erfitt upp-
dráttar i samfylkingarpólitik
vinstriflokkanna.
Jafnframt hefur kommúnista-
flokkurinn. dregiö úr þvl tilkalii
sem hann hefur jafnan gert til aö
hafa beina forystu fyrir verka-
lýöshreyfingum sem andsnúnar
eru valdaeinokun Kristilegra
demókrata á hinum ýmsu sviöum
þjóölifsins.
PCI og NATO
1 áöur nefndri ræöu sinni vék
Berlinguereinnig aö umræöunum
um aukinn kjarnorkuvigbúnaö
NATO og tilboö Brésnéfs I Berlin,
um aö fækka kjarnorkusprengj-
um Varsjárbandalagsins gegn
þvi aö NATO f jölgi ekki sínum.
Strax eftir ræöu Brésnéfs tók
italski kommúnistaflokkurinn já-
kvæöa afstööu til tilboösins og
hvatti til alþjóölegrar ráöstefnu
um þaö og fyrirætlanir NATO.
Flokkurinn stendur þó i þeirri an-
kannalegu aöstööu, aö hafa I und-
anförnum kosningum lýst yfir
einskonar viöurkenningu á NATO
sem óumflýjanlegri staöreynd i
þvi hernaöartafli sem leikiö er I
Evrópu.
Berlinguer gat þvi aöeins gefiö
óræöar yfirlýsingar, vegna þess
aö bein gagnrýni á NATO heföi
þýtt breytingu á áöurnefndri af-
stööu. Hann reyndi þvi aö sigla
milli skers og báru meö þvium-
liku oröalagi: „Viö viöurkennum
aö jafnvægi á vígbúnaöi er nauö-
synlegt, og viö höfum lagt til aö
þetta vandamál veröi leyst meö
samningaviöræöum, þar sem
leitast sé viö aö draga Ur vlg-
búnaöi.”
Umræöur I italska kommún-
istaflokknum um öryggismál
hafa aukist mjög aö undanfórnu,
og má búast viö yfirlýsingum
flokksins þaraölútandi, áöur en
NATO-ráöherrarnir taka I des-
ember n.k. hina örlagariku
ákvöröun um aukinn kjarorku-
vigbUnaö I Vestur-Evrópu.
(Byggt á Information),
—jás
Framleiösluráð landbúnaðarins:
Samþykkti markgjald
Framleiösluráö landbúnaöar-
ins hefur samþykkt áætlun um
veröábyrgö til framleiöenda bú-
vöru fyrirframleiöslu ársins 1980.
Samkvæmt lögum frá Alþingi
s.l. vetur er gert ráö fyrir aö
Framleiösluráö ákveöi fram-
leiöslukvóta fyrir hverja jörö og
aö framleiösluverömæti kvótans
veröi aö lágmarki greitt80% meö
fullu grundvallarveröi en út-
flutningsverö fyrir þaö sem um-
fram kann aö vera.
1 ágústmánuöi i sumar var sett
reglugerö viö lög þessi. Þar er
m.a. aö finna ákvæöi um aö aöal-
fundur Stéttarsambands bænda
skuli taka ákvaröanir um hvort
framkvæma skuli ákvæöin um
kvótaákvöröun og hvenær slikar
ákvaröanir taka gildi.
A siöasta aöalfundi sambands-
ins var ákveöiö aö láta ákvæöin
um framleiöslukvótá koma til
framkvæmda áriö 1980. Fyrir
mjólkina gildi kvótinn um fram-
leiöslu almanaksársins og fyrir
kjöt af sauöfé sem slátraö veröur
haustiö 1980.
Ályktun um markgjald var
samþykkt á fundi Framleiöslu-
ráös landbUnaöarins 12. þ.m. Þar
segir m.a.:
„Miöaö viö meöaltal fram-
leiöslu bUvöru áranna ’76, ’77 og
’78 áætlast greiösla á árinu 1980,
92% af afuröamagni upp aö 300
ærgilda marki til búvörufram-
leiöenda á lögbýlum og þeirra
annarra sem hafa meirihiuta
tekna sinna af búvörufram-
leiöslu.
Fyrir framleiöslu yfir 300 ær-
gildisafuröa áætlast aö greitt
veröi 80% af framleiöslunni.
Veröi samdráttur i búvörufram-
ieiöslu einstakra framleiöenda
frá viömiöunarárunum, minnkar
veröskeröingin um 1 prósentuslig
fyrir hvert 1% framleiösluskerö-
ingar. Fari framleiösluskeröingin
niöur fyrir hiö verötryggöa lág-
mark eiga viökomandi framleiö-
endur rétt á aö fá fullt verö, þó
þeir aukiframleiösluna aftur upp
aö því hlutfalli sem veröábyrgö er
veitt fyrir hverju sinni.” —eös
„Þetta tekst
aðeins með góðri
samvinnu, ”
sagði Ellen
Snorrason, for-
stöðumaður
Manntalsskrifstofu
Reykjavíkur, um
kjörskrárvinnuna
og kosningaundir-
búninginn
sveitarfélaga. Þeir sem vinna I
kjördeildum fá sérstök blöö og
þeir eiga aö reikna Ut hve margir
eru I raun á kjörskrá. Reyndar er
kjörskráin ekki fullunnin fyrr en
laugardaginn fyrir kjördag, þvl _
breytingar veröa frá degi til dags.
— Hvenær veröur kjörskráin
svo lögö fram?
— HUn veröur lögö fram 3.
nóvemberog liggur frammi til 17.
nóvember hér á Manntalsskrif-
stofunni. Menn geta kært sig inn á
kjörskrá, en i þessu tilfelli er
kærufrestur aöeins til 17.
nóvember.
— Er mikiö um kærur yfirleitt?
— Þaö er óskaplega misjafnt,
en I fyrra voru kærur óvenju
margar.
— Hvert á aö kæra?
— Þetta er venjulega unnið á 4 mánuðum og
kjörskrá er að öllu jöfnu lögð fram tveim mánuðum
áður en kosið er, sagði Ellen Snorrason, forstöðu-
maður Manntalsskrifstofunnar i Reykjavík, en hún
hefur yfirumsjón með kjörskrárvinnu og kosninga-
undirbúningi fyrir hönd borgarinnar. Við litum inn
til hennar á Manntalsskrifstofuna i fyrradag. Vinnu
við kjörskrá Reykjavikur var þá einmitt nýlokið af
Ellenar hálfu og niu samstarfsmanna hennar, sem
lagt hafa nótt við dag undanfarinn hálfan mánuð til
að kjörskráin verði tilbúin á tilsettum tíma.
Ellen var sjálf aö búast til ferö-
ar niöur á Hagstofu meö skrána,
þegar okkur bar aö. Hún féllst
góöfúslega á aö svala forvitni
okkar um kjörskrárstarfiö og
Hagstofan varö þvl aö bíöa hálf-
tima lengur en ella eftir
kjörskránni.
— Viö fáum hingaö svokall-
aöan stofn frá Hagstofunni, sagöi
Ellen. — Þar eru allir skráöir sem
eiga kosningarétt, þeir sem eru 20
ára og eldri og allir sem veröa
tvitugir á þessu ári.
Annars er undirbúningur fyrir
Alþingiskosningar ööruvlsi en
fyrir borgarstjórnarkosningar. I
borgarstjórnarkosningum fá allir
að kjósa sem hafa hlotiö dóma,
nema þeir sem hafa veriö sviptir
lögræöi, þeir fá ekki aö kjósa I
neinum kosningum. í Alþingis-
kosningum fá þeir ekki aö kjósa
sem dæmdir hafa verið i fjögurra
mánaöa fangelsi óskilorösbundiö
hiö minnsta.
Vinnan hefst með þvi aö
kjörstofninn er unninn og þegar
Hagstofan hefur lokiö vinnu viö
eldri, I kjörstofni Reykjavikur er
nú 57.140, en var 1978 55.691. Oll
þessi mikla kjörskrár- og kosn-
ingavinna hvflir á mörgu fólki.
Þar má t.d. nefna skólastjóra og
umsjónarmenn skóla, sem veröa
aö raöa i allar stofur og gera skól-
ana klára fyrir kosningar. 011
framkvæmdavinna hvflir á Tré-
smíöaverkstæöi Reykjavlkur-
borgar og svo má ekki gleyma
öllu þvi fólki, sem leggur fram
mikla vinnu á kjördag.
Viö fórum nú I gegnum stofninn
á þrettán dögum og til þess aö þaö
væri unnt, varð aö kalla hingaö
inn mikið af aukafólki. En þetta
er bara byrjunin, öll
framkvæmdavinnan er I raun
eftir.
Við höfum haft mjög góða sam-
vinnu við lögregluna og samvinna
milliallra aöila sem nálægt þessu
koma hefur veriö afburöagóö.
Þetta tekst aðeins meö góöri
samvinnu.
— Hverjir sjá formlega um
framkvæmd kosninga hér I
Reykjavlk?
EUen Snorrason: „Hér vinna allir nótt og dag viö aö bera saman þessi
rúmlega 57.000 nöfn.”
Kj örskrá
ekki fullunnin fyrr en
daginn fyrir kjördag
hann, kemur kjörskráin út úr þvi.
Vinnan hefst hjá Hagstofunni og
henni lýkur þar. Siðan sendum
viö Hagstofunni allar skýrslur aö
kosningum loknum.
Tala einstaklinga, 20 ára og
— Borgarskrifstofurnar sjá um
framkvæmd kosninganna, en
Manntalsskrifstofan hefur annast
þetta á vegum borgarinnar.
— Viö hvaöa dag miöast kosn-
ingaréttur núna?
— Þeir sem verða 20 ára 3.
desemberfá aö kjósa. I kjörstofn-
inum eru allir þeir sem verða 20
ára á árinu og eldri. Þá á eftir aö
taka út alla þá sem eru meö
dóma, hafa veriö sviptir lögræöi,
i hafa dáiö á timabilinu og svo er
alltaf hreyfing á fólki á milli
— Kærur eru sendar hingaö á
borgarskrifstofurnar. Hér er
máliö kannaö og siöan eru kær-
urnar lagöar fyrir borgarráö,
sem samþykkir þær eöa hafnar
þeim.
— Liggur ekki geysimikil vinna
aö baki kjörskrárstarfinu?
— Jú, hér vinna allir nótt og
dag um þessar mundir. Viö höf-
um kallaö inn aukafólk og starfs-
fólk annarra deilda borgarinnar
hefur llka hjálpaö til. Þaö þarf aö
lesa saman þessi rúmlega 57.000
nöfn og bera saman hvern einasta
mann. Nú fer skráin til Hagstof-
unnar. Þar eru nöfn tekin út og
bætt inn I eftir ástæöum. Siöan er
kjörskráin send hingað aftur, viö
setjum hana I bókband og þá er
hægt aö leggja hana fram.
Kjörskránni er raðað I nafnaröö,
en einnig göturöö og kjörstaða-
röö.
— eös
Texti: Einar Örn Myndir: Jón
Hver maöur hefur sltt blaö I Ibúaskránni.Þar eru færö inn aösetursskiptio.fl. EUen viöfbúaskrá Reykjavlkur, sem tekur margar hillur I Manntalsskrifstofunni.
vidtalBdagsins
Enginn
fóðurbætis-
skattur í vetur
Heyskap mun núlokiö um land
allt, enda vetur þegar genginn i
garö, eftir þvi, sem almanakiö
segir okkur. Heyrir þaö til ein-
dæma á siöari árum aö unniö sé
aö heyskap allt til veturnátta.
— Jú, mönnum tókstnU loks aö
ná upp þvi siöasta af heyjunum
allviöa á Noröausturlandi I vik-
unni sem leiö, sagöi Gunnar Guö-
bjartsson, f«-maður Stéttarsam-
bands bænda, er viö áttum tal viö
hann um heyskaparlokin nú fyrir
skemmstu.
— Taliö er aö allt hafi náöst
inn, sem slegiö var en auövitaö er
fóöurgildi þessa heys ekki á
marga fiska. Þó er þaö raunar
ekki jafn lélegt aö búast heföi
mátt viö og kemur þar til bjargar
hvaö tíöin var köld. Ljáin var
alltaf meira og minna frosin þann
tima, sem húnlá.og þvl hefur hún
haldið sér betur.
— Eru hey ekkiverulega mikiö
minni um landiö allt en undan-
farin haust?
— Jú, ég held aö fullyröa megi
aöhey séueitthvaö minni I öllum
byggöarlögum. Menn tala svona
um 10-20%. Þetta er mismunandi
eftir byggöarlögum, en taliö er aö
munurinn sé hvergi minni en
svona 10%, þegar miðaö er viö
byggöarlög i heild, en einstöku
bæir eru betur settir.
Verst er ástandið frá Borgar-
firöi eystra og vestur um Þing-
eyjarsýslur. Skárra þó i Suö-
ur-Þingeyjarsýslu en Noröur- en
þó voru sumir Suöursýslungar aö
hiröa I siöustu viku. I suöursýsl-
unni var ástandið slæmt I sumum
sveitum vegna lélegrar sprettu,
svo san I Reykjahverfi, Kinn og
Ljósavatnsskarði. I Eyjafiröi er
heyfengur einnig minni en áöur
þótt misjafntsé eftirsveitum. Svo
er einnig I Skagafjaröar- og
Húnavatnssýslum, en þó lakara
vestan Vatnsskarös vegna þess,
aö þar var grasvöxtur minni. I
HUnavatnssýslunum vantar mik-
iö á meöal heyskap nema þá helst
I Hrútafiröinum. A Ströndum
vantar ekki mikiö á meöal-hey-
feng. Þeir biöu meö sláttinn fram
i ágúst og meö alla sina votheys-
gerö eru Strandamenn ekki svo
háöir veöráttunni.
Um Vesturlandiö var hagstæö
heyskapartlö enspretta takmörk-
uö svo aö þar og á Vestfjöröum,
utan Stranda, er taliö aö 15-20%
vanti á meöal-heyfeng. *A Suður-
landi eru heyin frá 10-20% undir
meöallagi, nokkuö mismunandi
eftir sveitum, minni hey i upp-
sveitum en meiri i lágsveitunum.
Heyverkun var hinsvegar ágæt
um Suðurland, Vesturland og allt
oröur i Djúp.
— NU hefur veriö rætt um ráö-
stafanir til aöstoöar þeim bænd-
um, sem verst eru settir. 1 hver ju
eru þær einkum fólgnar?
— Það hefur nú I fyrsta lagi
veriö gertráö fyrir þvi aö Bjarg-
ráöasjóöur veitti lán til fóöur-
kaupa. Hefur veriö talaö um 400
milj., sem raunar áttu þá einnig
aö ganga til þess aö bæta fyrir
uppskerubrest á garðávöxtum,
sem sumsstaöar má heita alger,
svo sem I Eyjafiröi, Hornafiröi og
á Austurlandi. Er taliö aö einar
300 milj. þurfi til þess. Fer þá aö
veröa litiö eftir af þessum 400
milj. tilannars.Hinsvegar veröur
væntanlega afgangur af þvi fé,
sem veitt var til aöstoöar vegna
vorharöindanna, svo þegar þaö
bætist viö má kannski vænta aö
Gunnar
Guðbjartsson
unnt veröi aö sinna öllum beiön-
um. Gert er ráö fyrir aö lána sem
svarar 2/3 af mismun á meöal-
heyfengog þvi, sem hann endan-
lega varö.
1 annan staö er lagt til, aö þeii-,
sem þrátt fyrir þessa fóöur-
kaupaaöstoöþurfa samt aö fækka
búfé, fái uppeldisstyrk næstu tvö
ár. Yröihann eitt lambsveröfyrir
hvert ærgildi umfram 12% fækk-
un á minni búunum og 20% fækk-
un á stærri búunum og er miöaö
viö 300 ærgilda stæröarmörk.
Raunar haföi þetta ekki hlotiö
samþykki þegar rikisstjórnin fór
frá svo óvlst er hversu fer lun
þessar afurðatjónsbætur.
Þá er lagt til aö stuölaö veröi aö
fækkun hrossa I Skagaf jaröar- og
Húnavatnssýslum meö þvi aö
veita afuröalán út á hrossakjöts-
birgöir en þaö hefur ekki veriö
gertáður. Eftir er þó aö fá endan-
legt svar um þetta frá Seöla-
bankanum.
— Nú var búiö aö heimila ráö-
stafanir til þess aö draga Ur
framleiöslunni þar sem bæöi var
gert ráö fyrir aö beita kvótakerfi
og fóöurbætisskatti. Má ætla aö til
þess veröi gripiö þrátt fyrir af-
leiöingar haröindanna?
— Akveöiö hefur verið aö fóöur-
bætisskattur veröi ekki lagöur á i
vetur. Hinsvegar var gert ráö
fyrir þvi á aöalfundi Stéttarsamb.
bænda I sumar aö kvótakerfiö
kæmi til framkvæmda á næsta
almanaksári. Veriö er nú aö
undirbúa reglur um þaö, sem er
mikiö verk, erfitt og flókiö og ég
dreg i efa aö þvi veröi lokiö fyrfa:
tilskilinn tima.
— mhg
Heyfengur
varð 10-20%
minni en í
venjulegu árferði