Þjóðviljinn - 29.12.1979, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 29. desember 1979
þ10ÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
(jtgefandl: CJtgáfufélag Þjóftviljans
Framkvemdastjóri: Eiftur Bergmann
Rltatjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson
Fréttastjórl: Vilborg Harftardóttir
Umsjónarmaftur Sunnudagsblafts: Ingólfur Margeirsson.
Hekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéftinsson
Afgreiftslustjóri: Valþór Hlöftversson
Blaftamenn: Alfheiftur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guftjón Friftriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Jón Asgeir Sigurftsson
lþróttafréttamaftur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón ölafsson
Otiit og hönnun: Guftjón Sveinbjörnsson, Sævar Guftbjörnsson
Handiila- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvörftur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrJftur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Guftrún Guftvarftardóttir.
Afgreiftsla: Einar Guftjónsson, Guftmundur Steinsson, Kristín Péturs-
dóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigrlftur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Bárftardóttir
Húsmóftir: Jóna Sigurftardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guftmundsson.
Ritstjórn, afgreiftsla og auglýsingar: Síftumúla 6, Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Blaftaprent hf.
Afhvetju þora þeir ekki?
• Ekkert er nýtt undir sólinni. Ekki heldur tilburöir
stjórnmálaf lokka tii þess að mynda ríkisstjórn á íslandi.
Sama munstrið og sumarið 1978 gengur nú aftur í ís-
lenskum stjórnmálum. Fyrst springa vinstri stjórnar-
viðræður á kauplækkunarkröf um millif lokkanna og síð-
an reynir formaður Sjálfstæðisflokksins við myndun
þjóðstjórnar.
• Sem fyrr er það meginspurningin hvernig bregðast
eigi við viðvarandi 40-50% verðbólgu. Þar eru allir f lokk-
ar nema Alþýðubandalagið á þeirri skoðun að fyrsta
skrefið hljóti að vera almenn kaupmáttarlækkun í land-
inu. fslenskir sósíalistar hafa talið þessa kenningu f jar-
stæðukennda og barist gegn henni með öllum ráðum.
Þótt viðurkennt sé að mismunun, misrétti og óstjórn
fylgi 40 til 50% verðbólgu hlýtur einnig að verða að líta á
það að hér hef ur verið f u11 atvinna, vaxandi þjóðartekjur
og batnandi gjaldeyrisstaða þrátt fyrir þetta háa verð-
bólgustig. Skýringanna er að leita í því að hér er um að
ræða víxlhækkunarverðbólgu að verulegu leyti. Hér
hreyfast með verðbólgu laun, vextir, stofnlán, þjónustu-
gjöld, álagning, skattar, fiskverð, landbúnaðarvörur og
síðast en ekki síst gengið sjálft. Hér verður því að veru-
legu leyti allsherjar uppfærsla í tölum í samræmi við
verðbólgustig. Og allir aðilar komast upp með að fram-
reikna verðbólgustigið sér í hag og opinberar stofnanir
eru þar engir eftirbátar.
• Laun á íslandi eru lægra hlutfall af þjóðarfram-
leiðslu en í helstu nágrannalöndum okkar. Allt tal um
það að launin séu orsök verðbólgunnar er því út í bláinn.
Samt sem áður lagði Framsóknarflokkurinn fram í
stjórnarmyndunarviðræðunum ómengaða íhaldsstefnu
í efnahagsmálum og vildi að kaupgjaldsvísitalan yrði
bundin föst og færi lækkandi á þriggja mánaða fresti. í
árslok 1980 hefði kaupgjaldsvísitalan mest mátt hækka
um 28% á árinu, en verðbólgustig hefði þá verið 40-45%.
Hér var þvi enn á ferðinni gamla íhaldsráðið, að lækka
kaupið.
• Tillaga Sjálfstæðisflokksins í kosningabaráttunni
var að lækka kaupið um ca. 20% með leiftursókn. Tillaga
Framsóknarf lokksins var að ná sama marki í 6-8 áföng-
um. Alþýðuf lokkurinn lagði aðsínu leyti fram tillögu um
afnám verðtryggingar launa, enda þótt í hugmyndum
hans væri lögðáhersla á að verðtryggja allar aðrar efna-
hagsstærðir og tryggja vélgengni verðbólgunnar í alla
aðra enda en launaendann. Á móti þykist Alþýðuf lokkur-
inn hafa gengið inn á línu Verkamannasambandsins með
því að ríkisvaldið eigi að hafa forgöngu um millifærslur
til láglaunafólks og ýmsar félagslegar umbætur. I þessu
skyni á að verja 10 miljörðum króna samkvæmt tillögum
Alþýðuflokksins, en ekkert sagt um hvar þeirra skuli
aflað, til hvaða aðgerða þetta fé hrekkur, né að hvaða
kaupmætti sé stefnt fyrir láglaunafólk og aðra laun-
þega.
• Á þessum kauphnút strönduðu viðræðurnar um
vinstri stjórn. Alþýðubandalagið ætlar sér ekki að ganga
til vinstri stjórnar sem mynduð er um íhaldsúrræði.
Flokkurinn lagði til að almenn laun yrðu verðtryggð,
kaupmáttur lægstu launa hækkaður og tekjutrygging
aldraðra og öryrkja hækkuð. Alþýðubandalagið taldi
þýðingarlaust að halda áfram viðræðum við Framsókn
og Alþýðuflokk úr þvf að ekki var hægt að ná samkomu-
lagi við þá um þessa grundvallarstefnu i launa- og kjara-
málum. f
• Stefna Alþýðubandalagsins í launa- og kjaramálum
er skýr. I allri tíð síðustu vinstri stjórnar barðist það
fyrir því að vísitöluþak yrði sett á hálaun. Eftir að þakið
brotnaði niður sl. vor margitrekuðu þingflokkur og ráð-
herrar Alþýðubandalagsins kröfuna um hálaunaþak og
fluttu um það beinar tillögur i ríkisstjórn, sem var hafn-
að af Alþýðuflokki og Framsóknarflokki.
• Það er Ijósf að launamannasamtökin í landinu stef na
að því að viðhalda kaupmætti launa frá samningunum
1977. Bæði verkalýðshreyfingin og Alþýðubandalagið
hafa margtekið fram að félagslegar ráðstafanir og
millifærslur sé hægt að meta sem jafngildi peninga-
launahækkana, og Alþýðubandalagið hefur ávallt lagt
höfuðáherslu á að auka tekjujöfnunarhlutverk ríkis-
valdsins. Ekki stendur þvi á Alþýðubandalaginu í þeim
efnum, enda vann það ötullega að félagslegum réttinda-
málum verkafólks í síðustu vinstri stjórn.
• En þá spurningu mættu menn gjarnan hugleiða um
áramótin hversvegna Sjálfstæðisflokkur, Framsóknar-
flokkur og Alþýðuf lokkur, sem allir eru sammála um að
knýja fram 20-30% kauplækkun, þora ekki að taka hönd-
um saman um stjórn landsins? -ekh
pclrippt
vtsm Föstudagur 28. destmbtr 1979 __________ __ __ __ ^ ^ __ __ __ ^ ^
Eins konar ritskoftunardella riftur nú húsum
meftal núverandi og fyrrverandi fréttamanna hjá
rikisfjölmiftlunum. Þeir kvarta undan þvi aft
Morgunpósturinn segir sannleikann um Alþýftu-
blaöift. og aft Svarthöffti Visis skuli voga sér aft
gagnrýna starfshætti þeirra.
Kannskier fréttamönnunum fyrrverandi, þeim
Ritskoðunaræöi iréttamanna
útvarps og slðnvarps
neöcmmals
Sannleiksástog
félagsandi?
An ef« eru þeir Eiöur og Arni
sannieikselskandi menn Sem
slikir geU þeir ekki annaö en
veriö sammála Morgunpóstin-
um Samt kvarta þeir undan
sannleiksoröunum, og Eiöur vill
helst refsa Páli Heiöari og Sig-
öþvf aö setjaþáafsem
“ 'Torgunpósts-
.jógskrif” Svarthöföa hafi viö
rök aö styöjast og hvort þau
samrýmist siöareglum féiags-
ins.
Fréttamenn rfkisfjölmiölanna
hcföu hins vegar hægast getaö
kannaö sjálfir hvort skráin haft
viö rök aö styöjast Þeir geU
tekiö saman efniö sem Svart-
höföi deilir á og fengiö óhlut-
drasga menn til aö segja ábt
srtt Siöan er h*gt aö kanno
‘jvort skrif Svarthöföa hafi
undur Svarthöíöagreinanna.
Nltjánmenningarnir kunna aug-
sýnilega ekki aö skammast sfn.
Fyrst lýsa þeir Svarthöíöa óal-
andi og óferjandi, og segjast svo
hafa frétt aö Svarthöföi séeinn
þeirra sem sitja f siöanefnd. Ef
svo er. hvaö mega þá hinir tveir
þola fyrir aö svona atvinnurógi
hefur veriöbeint aö þeim. Ntl er
ekki einu sinni vitaö hvort
nokkur þeirra sem situr f siöa-
nefnd sé höfundur Svarthöföa,
undir
Arás Istaft varnar
SU spurning vaknar. hvort
Svarthöföi hafi i skrifum sinum
hoggiö svo nærri sannlakanum
aöfréttamenn rfkisfjöimiölanna
hafi ekki taliö sig geU variö
heiöur sinn meö þvl aö birU
málefnaleg skrif á opinberum
vettvat«i sem gætu tekiö af all-
an vafa um aöfinnslur Svart-
höföa. I staö þess aö verja sig,
þá réöust frétUmennirnir aö
Svarthöföa. Þá þurfhi þeir ekk-
Ólafur Hauksson.
Óþarfa
viðkvœmni
Clafur Hauksson blaöamaöur
hefur gengiö manna lengst 1
vaöli um frjálst útvarp á
tslandi. í grein sem hann birtir I
Visi i gær ræöst hann gegn ríkis-
einokun á miölun útvarps- og
sjónvarpsefnis af tveimur
óskyidum tilefnum. Annaö er
þaö aö kratarnir og fyrrverandi
fréttamennirnir Eiöur Guöna-
son og Arni Gunnarsson hafa
veriö aö kvarta yfir skensi -
Morgunpóstmanna um Alþýöu-
blaöiö. Slik óþarfa viökvæmni
er hvimleiö enda ættu menn
ekki aö þurfa aö kippa sér upp
viö aulafyndni meö fram-
sóknarkeim eins og stundum
heyrist I Morgunpósti. En þetta
er sllkt sm&mál aö þaö er varla
umræöuvert, enda veröur ekki
séð aö frjálsri skoöanamyndun I
landinu stafi nein sérstök hætta
af þvi þótt þeir Arni og Eiður
fengju þaö i gegn I útvarpsráöi
aö M orgunpóstmönnum væri
bannaö aö hafa i frammi flim
um Alþýöublaöiö. Oft má satt
kyrrt liggja.
77/ varnar
starfsheiðri
Hitt atriöiö sem ölafur
Hauksson tekur upp er sýnu
alvarlegra. Hann veöur elginn
um þá óheyrilegu frekju 19
fréttamanna útvarps og sjón-
varps aö þeir skuli snúast til
varnar starfsheiöri starfs-
bróöurslns sem hefur staöiö sig
vel I starfi og er greinilega þeim
hæfileikum búinn aö islenskri
blaöama-nnastétt er heiður af
þvi aö fá hann i sinar raðir.
Fréttamennirnir skirskota til
Blaöamannafélagsins og vilja
vita hvortþeir geti gert eitthvaö
til varnar þvi aö menn séuaö
ósekju niddir niöur i nafn-
lausum Svarthöföagreinum og
hvort Blaöamannafélaginu sé
nokkur sómi aö þvi ef sá orö-
rómureigi viö rök aö styöjast aö
höfundur rógsgreina um erlend-
an fréttaskýranda sjónvarps
sitji I siðareglunefnd félagsins.
Gegn
forheimskun
ölafur Hauksson skýtur sér
algjörlega undan þvi aö ræöa
efnisatriöi málsins.í stuttu máli
snýst máliö um þaö aö ögmund-
ur Jónasson hefur leitast viö aö
afla sér heimilda i frétta-
skýringar sinar úr fleiri áttum
en þeirri einu sem Svarthöfðar
og Morgunblaösritstjórar geta
viöurkennt, nefnilega úr opin-
berum áróðursritum NATÓ og
skjölum og ritum meö blessun
Bandarlkjastjórnar og Ihalds-
máigagna erlendra. Þeir frétta-
menn sem brugðið hafa út af
hinum heföbundnu leiöum I
fréttaöflun hér á Islandi hafa
umsvifalaust fengiö á sig
kommúnistastimpilinn og oröiö
aö þola nafnlausan róg i Ihalds-
pressunni. Glæpurinn er þó ekki
annar en sá aö haga sér I frétta-
mennsku eins og fréttamenn
sjónvarps og Utvarps um mest-
alla Vestur-Evrópu reyna aö
gera sér far um. Hér skal hins-
vegar forheimskun
NATO-generála og bandarísk
heimsvaldasjónarmið og ekkert
annaö vera viömiðun frétta-
manna rikisfjölmiölanna.
Þaö er gegn slikri for-
heimskun sem fréttamenn út-
varps og sjónvarps, með mjög
ólikar pólitískar skoöanir, hafa
snúist, en Ólafur Hauksson
tekur þessa frekju þeirra sem
sönnunfyrir þörfinni á „frjálsu
útvarpi”. Þaö má stórum efast
um heilindi þess drengs I hug-
sjónabaráttu sinni fyrir frjálsu
útvarpi. Sérstaklega þar sem
þaö viröist vera eitt af hug-
sjónamálum hans aö hér veröi
tekin upp ameriska linan i sjón-
varpsauglýsingum og skotiö inn
sápuauglýsingu rétt i þann
mund sem leikræn spenna er aö
ná hámarki. Fyrir hverja er
drengurinn aö potast?
Er öryggi
erlendur her?
Vfsir geröi sér þaö til dundurs
fyrir jólahelgina aö snUa út Ur
orðum Sigurjóns Péturssonar
forseta borgarst jórnar á
Austurvelli um friö og öryggi.
Sigur jón svarar fyrir sig i Visi I
gær:
„Leiöara sinum i gær 20. des.
ver ritstjóri Visis i hugleiöingar
um merkingu þeirraoröa minna
viö móttöku norska jólatrésins,
aðvið Islendingar værum I hópi
þeirra gæfusömu þjóöa, sem
búa viö friö og öryggi.
Ritstjórinn veltir þvi fyrir sér,
hvort þessi orö min þýöa stefnu-
neðcmmáis *
„Þaft er dsmigert fyrir þaft
hernám hugans, sem náft hefur
ótrúlegum tökum á fjölda
annars ágætra manna, aft þegar
taiaft er um frift og öryggi skuli
ekkert annaft koma f hug þeirra
en herinn á Miftnesheifti”, segir
Sigurjón Pétursson, borgar-
ráftsmaftur, I þessari athuga-
semd sinni vift forystugrein
Vísis 29. desember si.
breytingu mina varöandi her-
stööina á Miönesheiði, stefnu-
breytingu Alþýöubandalagsins,
eöa hvort mér hafi einfaldlega
orðiö , .fótaskortur á tungunni”
eins og stundum er sagt.
Þar sem ég mun vera einasti
maðurinn, sem get upplýst
sannleikann i þessu máli, þá tel
ég bæöi réttmætt og skylt aö
leiöa lesendur blaösins I allan
sannleik um þetta efni.
iminum huga þýöir „öryggi”
ekki erlendur her.
Þaö er hins vegar dæmigert
fyrir það hernám hugans, sem
náö hefur ótrUlegum tökum á
fjölda annars ágætra manna, aö
þegar talaöerum friö og öryggi
skuli ekkert annaö koma I hug
þeirra en herinn á Miönesheiöi.
Hermenn á
vinnustaði?
Haldi svona áfram þá veröur
þess ekki langt að biöa, aö rit-
stjórarnir skilji kröfur verka-
lýðshreyfingarinnar um öryggi
á vinnustöðum sem kröfu um
vopnaöa bandariska hermenn á
hverjum vinnustað.
Hamingjan foröi þvi, aö her-
nám hugans nái nokkurn tima
slikum árangri.
Viö íslendingar búum viö friö
og viö búum við öryggi. Við
búum viö mikiö öryggi gagnvart
framtiöabúsetu i landinu og
getum vænst batnandi afkomu,
er timar liöa fram, eins og ræöa
min fjallaöi raunar um.
Viö búum einnig viö vaxandi
öryggi gagnvart þvi aö dragast
inn I hernaöarátök m.a. vegna
væntanlegrar og þegar hafinnar
fækkunar i setuliðum stórveld-
anna i löndum Evrópu.
Þaö eina, sem skyggir á
öryggiskennd mina, þegar talað
er um hugsanleg styrjaldar-
átök, er sú hætta sem herstööin
óhjákvæmilega skapar okkur,
þar sem hún mun verka sem
segull á eldflaugar andstæöinga
Bandarlkjanna,hverjir svo sem
þeir kunna að veröa á þeim tfma
þegar og ef að slikum ósköpum
kemur.
Hersetan
hœttulegust
Ef lesendur Visis telja þetta
ekki nógu skýra afstöðu af
minni hálfu þá vil ég aðeins
undirstrika aö lokum:
fig mun s krifa, tala, ganga og
berjast gegn öllu þvi, sem rýrt
gæti sjálfstæöi og fullveldi
landsins. 1 þeim efnum er seta
erlends hers hættulegust og sú
mengun hugarfars, sem henni
fylgir.
Meðalúöarkveöjum ogóskum
um gleöileg jól.” —e.k.h.
málgagna erlendra. Þeir frétta- v..» ». O«»emoer »i. _ ^ ^
| menn sem brugöið hafa út af ^RlriBjjf jjjj^tT”