Þjóðviljinn - 29.02.1980, Síða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 29. febrúar 1980
MOWIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Otgáfufélag ÞjóBviljans
Framkvæmdastjéri: EiBur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg HarBardóttir
l'msjónarmaBur SunnudagsblaBs: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Olfar ÞormOBsson
AfgreiBslustjóri: Valþór HlöBversson
BlaBamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, GuBjón FriBriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magntls H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
lþróttafréttamaBur: Ingólfur Hannesson.
I.jósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson
Otlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson, Sævar GuBbjörnsson
Handrila- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrlBur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: GuBrtln GuBvarBardóttir.
AfgreiBsla: Kristln Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröar-
dóttir.
Sfmavarsla: ölöf Halldórsdóttir, SigrlBur Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: SigrUn BárBardóttir
HUsmóBlr: Jóna SigurBardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Söivi MagnUsson, Rafn GuBmundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: SIBumUla 6, Reykjavlk.slmi 8 13 33.
Prentun: BlaBaprent hf.
Sjálfstœðismálin
• Á f lokksráðsfundi Alþýðubandalagsins um síðustu
helgi var enn staðfestur sá skilningur f lokksins að sjálf-
stæðismál þjóðarinnar eru helstu viðfangsefni hans í
daglegri baráttu. Miklar umræður urðu á fundinum um
herstöðvamálið m.a. í Ijósi stjórnaraðildar flokksins.
Ákveðið var aðefna til sérstakrar ráðstefnu um utanrík-
ismál þar sem f jallað verður um stöðu herstöðvamálsins
í Ijósi þróunar á undanförnum árum. Þar er ætlunin að
raeða herstöðvamálið og aðildina að NATO frá ýmsum
hliðum og endurmeta baráttuaðferðir og áfangamark-
mið. Hugmyndir um þjóðaratkvæði um dvöl hersins,
f riðlýsingu Atlantshafsins og einangrun herstöðvarinnar
verða til umræðu og í framhaldi af ráðstefnunni hyggst
miðstjórn flokksins beita sér fyrir umræðum um her-
stöðvamálið í flokksfélögunum og leggja álit um þessi
efni fyrir næsta landsfund Alþýðubandalagsins sem
haldinn verður á þessu ári.
• Hér er með markvissum hætti fitjað upp á þarfri
innanf lokksumræðu. Að leiðarljósi í slíkri umræðu hafa
Alþýðubandalagsmenn þá samþættingu sjálfstæðismál-
anna sem Ijóslega kemur fram í ályktun flokksráðs um
utanríkis- og sjálfstæðismál. Þar segir:
• „Að undanförnu hefur spennan milli stórveldanna
farið vaxandi og vígbúnaðarkapphlaupið magnast. Bar-
áttan um auðlindir harðnar, ákvörðun Atlantshafs-
bandalagsins um aukinn vígbúnað eykur tortryggni í al-
þjóðamálum og innrás Sovétríkjanna í Afganistan skap-
ar hættu á því að andrúsmloft kalda stríðsins ráði á ný
öllum alþjóðlegum samskiptum. Við þessar aðstæður
þurfa smáþjóðir sérstaklega að halda vöku sinni og var-
ast að ánetjast viðhorfum hernaðarsinna. Því ber að
fagna fyrirheiti í málefnasáttmála hinnar nýju ríkis-
stjórnar íslands um sjálfstæða utanríkisstefnu.
• Alþýðubandalagið varð enn sem f yrr að sætta sig við
það að ná ekki fram markmiðum sínum um herlaust og
hlutlaust (sland. Vaxandi víðsjár á alþjóðavettvangi
vekja hins vegar athygli á þeirri staðreynd að herstöð er-
lends stórveldis í landinu býður hættunni heim. Þess
vegna þarf Alþýðubandalagið enn sem fyrr segir að
halda hátt á loft kröfunum um að (slendingar segi upp
herstöðvasamningnum við Bandaríkin og gangi úr At-
lantshafsbandalaginu. Með því móti einu er hugsanlegt
að tryggja sjálfstæði og öryggi þjóðarinnar á viðunandi
hátt.
• Vilji íslensku þjóðarinnar til sjálfstæðis er nátengdur
bæði menningariífi og efnahagsmálum. Alþýðubanda-
lagið telur sannað að sjálfstæð tök (slendinga á bjarg-
ræðisvegum sínum og auðlindum hafi tryggt þjóðinni
betri efnahag en ella, og svo muni verða framvegis. Þess
vegna þarf að bægja erlendu auðmagni f rá atvinnustarf -
semi í landinu og varast að ánetjast efnahagsvaldi f jöl-
þjóðahringa og alþjóðlegra f jármálastofnana.
• Auðugt menningarlíf er hluti af þeim lífskjörum
sem gera það eftirsóknarvert að búa á (slandi. Þar þarf
annars vegar að byggja á íslenskum menningararfi og
hinsvegar að vinna úr erlendum menningaráhrif um, og
tengja hvort tveggja saman á lífvænlegan séríslenskan
hátt.
• Alþýðubandalagið vill tryggja hinar menningarlegu
f orsendur sjálf stæðisins með því að hið opinbera hlúi vel
að listum og öðrú skapandi menningarstarf i. Hér þarf
einnig að koma til félagslegur jöf nuður, svo að hver ein-
staklingur búi við sem hagfelldust þroskaskilyrði og haf i
tækifæri til fullrar þátttöku í mótun umhverfis síns.
Þannig tengjast í eina heild einstaklingur og þjóð —
f relsi og sjálfstæði hvers og eins og allra í senn.
• Sjálfstæðismál þjóðarinnar eiga því erindi við hvern
einasta mann,og Alþýðubandalagið vill leggja sitt af
mörkum til að skapa almennan skilning á því samhengi.
Sá skilningur er um leið forsenda fyrir varanlegum ár-
angri í því að skapa þjóðarfylkingu um brottför hers-
Rclippt
! Út úr flóði
| Þeir hjá Suöurnesjatlöindum
■ hafa fyrir skemmstu gengiö um
■ garöa og spurt menn um ástand
JJ og horfur. Á einum vinnustaö
■ hefur veriö kvartaö um óvissu-
I ástand á öllum sköpuöum hlut-
En á hinn bóginn mega menn
ekki gleyma þvl, aö þaö er I
sjálfu sér stórkostleg uppörvun
fyrir þessa islensku krakka sem
fórna sinum tima af miklum
áhuga til aö æfa sig, aö eiga von
i þeirri umbun og uppörvun sem
feröalag á slika hátiö sem
ólympluleikar er.”
Þaö er margt til I þessu. En þá
er rétt aö benda á annaö I leiö-
inni. Iþróttahreyfingin þarfnast
ing leiddi til sigurs þaö sanna
frelsi, og allra slst þaö frelsi
sem Milton karlinn Friedman
boöar.
Satt best aö segja er mikiö
þjösnast á ágætum oröum og er
enginn endir á þvi vanitati.
Carter talar um hinn frjálsa
heim — og viö vitum aö I honum
er fullt af ófrelsi. Brésjnéf talar
um land sitt sem forystuafl I
heimi sósialismans, og þar er
um. Þörfin fyrir röö og reglu og
fasta skipan viröist jafnvel svo
sterk, aö menn sakna einnig
þess sem óvinsælt er og er
félagssálfræöingum hér meö
bent á merkilegt verkefni. Eöa
eins og viömælendur blaösins
sögöu:
„Ástandiö væri jafnvel þaö
slæmt aömennfengju varla aö
borga skattana slna”.
Segi menn svo aö landar séu
óábyrgir þegnar.
Sjónvarpskröm
Viö vorum á dögunum aö
minnast á þann mikla sjón-
varpsþorsta, sem nú knýr
aronista til aö safna undirskrift-
um undir auömjúkt bænarplagg
um aö herinn geri landsmönn-
um mögulegt aö sitja viö
skerminn tvisvar eöa þrisvar
sinnum lengur en nú er.
Svo merkilega vildi til, aö
sama daginn og Morgunblaöiö
sagöi frá þessu meö ýtarlegu og
vinsamlegu spjalli viö höfuö-
paur bænaskrárinnar, Geir R.
Andersen, var skýrt frá þvi á
slöu sem nefnist Daglegt lif, aö I
Birmingham á Bretlandi væri af
staö farin herferö undir vigorö-
inu „Mamma talaöu viö mig.”
Hún átti aö minna foreldra á
neyö barna sem eiga I erfiöleik-
um viö aö læra aö tala. Ein
helsta ástæöan fyrir slikum tal-
erfiöleikum var blátt áfram tal-
in sú, aö foreldrar gæfu sér ekki
tlma til aö tala viö börn sin
lítil. Ekki sist vegna þess hve
þessir sömu foreldrar voru iönir
viö aö sitja viö sjónvarpiö.
Meira um
íþróttastefnu
Einn ágætur áhugamaöur
haföi samband viö klippara út
af grein sem kom hér I blaöinu I
fy rradag og var þar spurt aö þvi
hver væri islensk Iþróttastefna.
Þa r va r m.a. dregiö nokkuö i efa
erindi islenskra áhugamanna
inn I ofþjálfaöan heim stjörnu-
iþrótta.
Ahugamaöurinn sagöi: „Þaö
kann rétt aö vera aö þaö vanti á
þaö, aö menn smiöi sér ein-
hverja heildarstefnu I þessum
efnum.
stuönings almenningsálitsins.
Ef aö þátttaka okkar veröur
fyrst og fremst mótuö af þvi
umbunarhlutverki sem fyrr var
nefnt og þvi aö „vera meö”
hvaö sem árangri liöur, þá er
hætt viö aö þaö komi kerg ja I al-
menningsálitiö þegar útkoman
er ekki glæsilegri en hún til
dæmis varö I Lake Placid. ,
Þaö er liklegt aö til þess aö
tryggja þátttöku á stórmótum
velvild fjármálastjóra og al-
Annars er oröiö aö sjálfsögöu
laust um máliö.
Notkun orða
Hannes Gissurarson var I
sjónvarpsþætti um daginn aö
kvarta yfir notkun orösins
„þjóöfrelsishreyfing” þaö væri
enganveginn vist aö slik hreyf-
svo sannarlega aö finna ótal-
margt sem er andstætt sósial-
isma.
í Rómönsku Ameriku heitir
allt bylling; jafnt þegar einn
herforingi drepur annan I for-
setahöll sem sigur mikillar al-
þýöuhreyfingar. Flokkur sá
sem hefur stjórnaö Mexikó ára-
tugum saman nefnir sig hinu
undarlega nafni Byltíngarflokk
kerfisins (Partido Revolucion-
ario Insticional)!
un — án tillits til þess hvers eölis
þaö stjórnarfar er sem viö tekur
ef sigur vinnst. Kannski hafa
menn um of veriö á reiki á milli
þess aö tala um sjálfstæöis-
hreyfingar og byltingarbaráttu
þegar hún miöast aö þvl aö
steypa þvl skipulagi sem fyrir
er, I landi, steypa eigin stjórn-
völdum. — áb
shorið
menningsálits, þá þurfum viö Kannski er þjóöfrelsisbarátta
a.m.k. á aö halda einskonar ofnotaö orö. Allavega hefur þaö
brimbrjótum eins og Hreini I raun einkum veriö látiö gilda
Halldórssyni eöa sterku hand- um sjálfstæöisbaráttu. baráttu
boltaliöi — svo dæmi séu nefnd. gegn erlendu yfirvaldi eöa Ihlut-