Þjóðviljinn - 08.03.1980, Síða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 8. mars 1980
DJOOVIUINN
Málgagn sóslalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóöfrelsis
útgefandi: Otgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: EiBur Bergmann
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg HarBardóttir
UmsjónarmaBur SunnudagsblaBs: Ingdlfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Úlfar ÞormóBsson
Afgreiðslustjóri: Valþór HlöBversson
Blaðamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, GuBjón FriBriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
tþróttafréttamaBur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Eltsson
útlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson, Ssvar GuBbjörnsson
HandrUa- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
SafnvörBur: Eyjólfur Arnason
Auglýaingir: SigrlBur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ölafsson.
Skrlfstofa: GuBrún GuBvarBardóttir.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára SigurBar-
dóttir.
Simavarsla: Olöf Halldórsdóttir, SigrlBur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún BárBardóttir
HúsmóBír: Jóna SigurBardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn GuBmundsson.
Rltstjórn, afgreiBsIa og auglýslngar: SIBumúia 6, Reykjavfk.stmi 8 13 33.
Prentun: BlaBaprent hf.
Mótun ýiskvinnslu-
stefnu
• Þjóðviljinn gefur í dag út sérrit um fiskvinnslu. í
þessu sérriti er reynt að gefa nokkurt yfirlit yfir þá f jöl-
þættu möguleika sem fyrir hendi eru til f jölbreyttari
framleiðslu, meiri fullvinnslu og aukins útflutnings.
Engin stórævintýri eru þar framundan,en þó er Ijóst að
með markvissu starf i má bæta við ýmsum framleiðslu-
greinum og afla markaða fyrir nýjar vörur úr sjávar-
fangi.
• f fiskvinnslusérriti Þjóðviljans er m.a. fjallað um
niðursuðu á þorsklif ur, tilraunaf ramleiðslu á f iskréttum
fyrir erlendan markað, skelfiskvinnslu, lýsisherslu,
dýrafóðursframieiðslu úr fiskmeltu og ýmiskonar
hrognavinnslu. I öllum þessum greinum eru marghátt-
aðir möguleikar ónýttir og völ á góðum markaði fyrir
framleiðslu af þessu tagi ef rétt er staðið að sölumálum
og vöruþróun.
• Uppbygging og nýsköpun innan f iskvinnslunnar hef-
ur meira og minna setið á hakanum síðasta áratuginn
meðan togarafloti landsmanna hefur algjörlega verið
endurnýjaður. Þó liggur fyrir að f járfesting f f iskvinnsl-
unni er arðbærasta ráðstöf un f jármagns sem völ er á um
þessar mundir frá þjóðhagslegu sjónarmiði. Með regiu-
gerð á síðasta ári var reglum um Fiskveiðasjóð breytt
þannig að lánveitingar úr sjóðnum eiga að vera sem
næst jafnmiklar til skipakaupa og fiskvinnslu. I
greinárgerð sem sjávarútvegsráðuneytið sendi frá sér
samhliða reglugerðinni segir m.a. um nauðsynina til
þess að veita f jármagni í þessa grein:
„Fiskvinnslan býður upp á hagvöxt umfram það sem
gerist í öðrum greinum, en hefur á liðnum árum verið
afskipti í aðgangi að lánsf jármagni og í f jármunamynd-
un. Áárunum 1971-1978 var f jármunamyndun í fiskveið-
um 12.3% og í fiskvinnslu 5.5% af f ramleiðsiuverðmæti
sjávarafurða. Þegar allir helstu nytjafiskar eru ýmist
ofveiddir eða fullnýttir, er Ijóstaðafrakstur af greininni
í heild verður aðeins aukinn með betri nýtingu af lans og
þá einkanlega með framförum í fiskvinnslunni."
• Þegar rætt er um að iðnaðurinn muni taka við mest-
um mannf jölda í framtíðinni má ekki gleyma þv'uað þar
mun f iskiðnaðurinn gegna stóru hlutverki og innan hans
ætti atvinnutækifærum að f jölga verulega á næstu árum
ef rétt er á haldið. Hinsvegar er Ijóst eins og hér hefur
verið rakið að framan að uppbyggingu í f iskiðnaði hef ur
ekki verið sinnt sem skyldi. Þannig hefur f járfesting i
verslunar- og skrifstofuhúsnæði ávallt veríð nokkru
meiri en í f iskvinnslu síðasta áratug nema árið 1973. Nú
þegar Ijóst er að til stendur að beina meira f jármagni til
fiskvinnslunnar en gert hefur verið er það mjög þýðing-
armikið hvernig þessu f é verður ráðstaf að og í hvað það
fer. Verður það notað til fullvinnslu á nýjum afurðum,
nýsköpun hjá eldri vinnslustöðvum og frekari tækni-
væðingar, eða verður um að ræða skipulagslausan f jár-
austur í óarðbæran rekstur?
• Lúðvík Jósepsson formaður Alþýðubandalagsins
segir í viðtali í sérritinu að „við höfum enga tryggingu
fyrir því að þetta fjármagn verði nýtt í þá þætti fisk-
vinnslunnar sem bæta þarf og eins byggja upp, meðan
engin stefna hefur verið mörkuð til næstu framtíðar í
fiskvinnslumálum. Á síðusta áratug var mörkuð stefna
varðandi uppbyggingu togaraf lotans, þannig að togar-.
arnir komu á þá staði á landinu þar sem þörf in var mest
hverju sinni, og ég held að menn hafi að mestu verið
sammála um hvernig að þeim málum var staðið. Nú er
hins vegar komið að uppbyggingu f iskvinnslunnar, en þá
þurfa menn líka að vera búnir að gera sér grein fyrir því
hvernig eigi að byggja upp bæði það sem fyrir er og eins
nýtt í sambandi við nýjar vinnsluaðferðir. Það þarf að
hafa góða stjórn á þessari úthlutun ef vel á að takast,"
segir Lúðvík í viðtalinu.
-ekh
klippt
Vondur leiðari
Ógn var hann vesældarlegur
leiöarinn I Timanum á miöviku-
daginn — hann var um hdskóla-
mál. Jón Sigurösson snýst þar
nokkuö I kringum sjálfan sig og
sýnist vilja gera tvennt i senn:
taka undir róöur þeirra á Morg-
unblaöinu sem sjá kommasam-
námskeiöi sem heitir Texta-
fræöi og er sannfærö um aö af
þvf hún fær einkunnina 7 þá sé
hUn látin gjalda skoöana sinna ð
þvi kvæöi sem hún kom upp f
(Sigrún efast aldrei andartak
um kunnáttu sina og færni f aö
glfma viö danskar bókmenntir).
Um svipaö leyti stendur yfir
styr um ritgerö — kennarinn
leggur til aö nemandinn reyni
aö bæta ritgeröina, en marg-
nefnd Sigrún Gisladóttir segir
nei takk, þetta er góö ritgerö, ég
er ánægö meö hana. Og þegar
Sigrún Gísladóttir:
I
Háttvirtur menntamálaráö-
herra
Árið 1965 lauk ég B.A, prófi frá
I Háskóla Islands með þýsku sem
I aðalRrein og dOnsku sem auka-
' grein. Kennslu hef ég stundað á
Oilum skólastigum til stúdents-
prófs frá árinu 1961. Siðastliðinn
vetur sótti ég um oriof til ráðu-
I neytis yðar íyrir skólaárið 1979—
I '80 til að stunda framhaldsnám I
dónsku við Háskóla íslands. Leyf-
ið var veitt og í haust hóí ég nám
við skólann.
Kært til
háskólaráðs
Þann 14. nóv. sl. sendi ég
háskólaráði bréf, þar sem ég lýsti
f LP.)I ojt ,F*rni 11“ iVennara?*u i
I 'eler Soby Kristensen (P.S.K.J,
■g L.P.) — þess eðlis. að ekki
•æri hægt að skylda nemendur til
t iö taka þátt í þeim venna innræt-
lnitar í báðum tilfellum og lágkúru
I öðru (þ.e. „Færni II”.) Jafnframt I
*
iS
*i
■■
OPIÐ
námskeiðið, sent t
i á voronn Sú varð þ< I
(tftefandi Framsóknarflokkurinn.
FramkvarmdastjOri: Jóhann H. Jónsson. Kitstjóra
Þórarinsson. Jón Helgason og Jón Sigurðsson. Ititstjó 1
trúi: Oddur Olafsson. Augljsingastjóri: StelnRrlmui
Kitstjórnarskrlfstofur. framkvrmdastjórn or auRljs
múla 13. Slmí 86300. — Kvöldslmar blaðamanna : Kt
Kflir kl. 20.00: 86387. Verð I lausasölu kr. 23» - Askriftarjí
4.300 ú mánuði. Klafl
Skýringa er þörf
BREF
kvæði Mér var a>
hvers konar túlkunai^
en hafði ekki iteð i
mér titn hun, uuk |m»
láta reyna á, hvort ue!
kunnátlu eða skoðan-
TIL MENNTAMALA-J
Jjcynnti ég þeim. að ég myndi
a reyna á það fyrir háskólaráði.
ort sllkt væri verjandi. Eftir
f ikkustundar þóf um málið kom-
kennarar að þeirri furðulegu
L urstoðu, að mér væri ekki skylt
ltaka þátt i námskeiöum þess-
RAÐHERRA
u vist. að þar með enginn þessara 3ja aðila hefur I í hinum tveimur nám:
falla niður. Er skipti þaft áhnoa á að komasi »ð hin.. I ..m
ara á prófúrlausn ni
tekúr vist af allan
skoðanir vega þar þv i
um
I 19 ttr reglutf.-rðii
Islands segir: -Einl
birtar i siðasta latti I
særi i hverju horni f Háskólan-
um og um leiö foröast aö negla
sig alveg upp viö Moggamenn.
Dæmi um þetta hringsól lltur si
sona út:
Og þó viröist þaö vera
spumingin: Er mönnum frjálst
aö fara sinar leiöir i fræöilegum
efnum, eöa er einhver hæfa f þvi
aö pólitisk einstefna sé oröin
alls ráöandi I æöstu mennta-
stofnun þjóöarinnar?
Hér skal engu haldiö fram um
rétt svar viö þessari spurn-
ingu”.
Fyrr haföi ritstjórinn sagt
sem svo um sjálfstæöi Háskól-
ans aö ,,þvi er haldiö fram aö
forráöamenn skólans, I þessum
málum báöum forráöamenn
hún fær fyrir hana 6.5. bá er hún
náttúrlega viss um aö hér sé
enn veriö aö ofsækja sig. iafnvel
þótt Aslaug Erlingsdóttir sé
prófdómari.
Huggunar-
þjónusta
Þaö er ekki nýtt aö stúdentar
og aörir nemendur telji aö kenn-
arar þusi margt óþarft eöa gefi
sem kvartar og þaö meö jafn
undarlegum hætti oe Siertln
Gisladóttir gerir. Þaö er engu
likara en Morgunblaöiö ætli aö
setja upp huggunarþjónustu
fyrir námsfólk: Komiö til okkur
þiö sem viljiö lesa eitthvaö ann-
aö en kennt er og eruö óánægö
meö einkunnir — og viö munum
taka kennarana í karphúsiö og
kæra þá fyrir Alþingi
Og allt hefur þetta heyrst áö-
ur. Einu sinni var maöur sem
McCarthy hét f Bandarfkjunum,
og andi hans hefur aldrei kyrr
legiö, og gerist stundum mjög
sprækur einmitt á Morgunblaö-
inu; þar finnst alltaf einhver.
sem skammtar draugsa eins og
ööru fólki.
Jónas tekur
af skarið
Margir finna hjá sér hvöt til
aö skrifa um menningarmál, en
enginn jafnast á viö Jónas Guö-
mundsson i Timanum. Hann var
á dögunum aö skrifa um sýn-
ingu Þjóöleikhússins á alda-
mótaverki eftir Maxím Gorki,
Sumargestir heitir þaö. Sest
Jónas í Tfmaskjálfina og sér I
hann um veröld alfa og kemur I
upp meö svofellt samhengi I I
tilverunni:
„öll skáldverk er rituö voru i |
Rússlandi um aldamótin í nafnt ■
mannúöarstefnu, hljóta nú aö I
tengjast þeim veruleika er viö "
nú búum viö. Og maöur spyr sig g
hvort nú væri rússneskur her i ■
Afghanistan, ef Kirsuberja- ■
garöurinnheföiekki veriöskrif- |
aöur, og hvar væru Soltzhen- ■
istsyn og Sakarof, ef Gorki heföi |
afdrei skrifaö neitt?” *
Segja má aö Jónas hafi meö I
svo stórbrotnum menningar- ■
sögulegum skýringum bætt |
nokkuö upp fyrir ritstjóra sinum ■
sem var svo vandræöalega hálf- ■
Heimspekideildar, misnoti aö-
stööu slna til misbeitingar á
þessu sjálfstæöi”.
Þessu er eiginlega hvorki ját-
aö né neitaö — en öll er upp-
færslan þannig aö útkoman
veröur á þá leiö aö þaö hlýtur
eitthvaö aö vera til I þessu úr
þvf þaö er sagt (m.ö.o. úr þvl
þaö kom í Mogganum). Saman-
ber herra Jósef K. I Málaferlum
Kafkas: hann hlautaö hafa gert
eitthvaö úr þvf hann var hand-
tekinn.
j Undur mikil
■ Þaö er annars undarlegt, aö
I hvorki Tlmaritstjórinn né þeir
“ á Morgunblaöinu viröast tefja
■ minnstu ástæöu til aö rýna i hiö
■ makalausa bréf- Sigrúnar
í Glsfadóttur til menntamálaráö-
■ herra, sem birt var í Morgun-
| blaöinu á laugardaginn var. Þar
i er nefnifega margt mjög undar-
I legt aö finna.
■ Þar kemur m.a. þetta fram:
Dönskukennari ætlar i fram-
I haldsnám fimmtán árum eftir
■ aö hún var siöast i háskófa. Hún
| er óánægö meö tvö námskeiö og
■ hættir f þeim eftir sex vikur aö
■ þvi er helst má skilja. 1 byrjun
J desember hættir hún viö enn eitt
■ námskeiö á beirri forsendu. aö
I hún ákveöur þaö sjálf fyrir-
5 fram, aö kennarinn muni ekki
I meta prófúrlausnir hennar
J rétt. 10. jan. tekur hún próf i
na ■ wm ■ u ■ ^ ■ Etm ■ mm ■ am m
—«S skorið
1 Sumargestum, seglr Jónas, var lagöur grundvöllur aö örlögum
Sakharofs.
þeim rangt fyrir úrlausnir. Þaö
er heldur ekki nýtt aö stúdentar
kunna ekki greinarmun á rit-
geröarvinnu I háskóla og stfla-
gerö f menntaskóla. En þaö er
nýmæli ef dagblaö æúar aö
taka sllk máf upp meö fyrir-
varalausum stuöningi viö þann
volgur I Háskólamáfum. Þeir
Morgunblaösmenn hafa stund-
um veriö aö klappa þann stein
sem Jónas Guömundsson nú
hamast á — en þeir hafa reynd-
ar ekki komist meö tærnar þar
sem hann hefur hæfana.
— áb.