Þjóðviljinn - 08.03.1980, Blaðsíða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 8. mars 1980

I DAG MA.
»*. ........ -■ ■>
,,Hef ekki áhuga á að
vera formaður ef ég nýt
ekki trausts til þess”
— segir Geir Hallgrímsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, i Helgarviðtalinu
,,Mest gaman að leika
í hasaratriðum”
— Vísir ræðir við þrjá krakka, sem leika í
islensku kvikmyndinni „Veiðiferð", sem frum-
sýnd verður á laugardaginn
,,Ö11 mín leikrit fjalla
um eitthvert fíaskó”
— Viötal við leikritaskáldið Arnold Wesker
Ásgrímssafn er
eign þjóðarinnar

»»
segir Bjarnveig Bjarnadóttir er Vísir
heimsótti Ásgrímssöfn
°s svo allt hitt...
... Fréttaljósið, Fréttagetraunin, Helgarpoppið,
Gagnaugað, Ertu í hringnum, Sandkassinn, Hæ
krakkar, Líf og list um helgina og margt, margt
Áttrœöur í dag:
Sveinn Ólafsson
Snœlandsbóndi
Sveinn ólafsson er f. áttunda
mars 1900? öldin og hann hafa
svamlaB þetta saman án þess ab
segja hvort ööru upp, þótt margt
hafi gengiB á. Sveinn er fæddur á
Eyrarbakka, foreldrar hans voru
Ólafur Ólafsson og SigriBur Jóns-
dóttir, bæBi Skaftfellingar. Þau
eignuBust 8 börn og eru enn 7 á
lifi. Ólafur var söBlasmiBur og
sjálfsagt unniB hvaB sem var, þvi
Skaftfellingar voru engin pela-
börn. Þá voru hörö ár og margt
flutti Ur sýslunni austur á land og
vfBar. Móöir Sveins Ólafssonar
var systir Sveins Jónssonar
manns Þórunnar Jóhannesdóttur,
sem reiddi Kjarval i kjöltu sinni
frá SeglbilBum til Borgarfjaröar.
Hjónaband Þórunnar stóö stutt og
mun hUn þá hafa viljaö minnast
Sveins manns sins og bauö Sveini
Ólafssyni i fóstur, sem þá var á
þriBja ári en litt fær til gangs.
Þórunn og maöur hennar,
Andrés Jónsson, bjuggu þá i
Geitavik. Þama ólust þeir Kjar-
val og Sveinn upp, dedUuöu viö
kýr, kindui; mótekju, en umbUÖ-
um utan af kaffibæti sat Kjarval
fyrir. Þessu lauk meö þvi aö
náttUran kallaBi Kjarval á skUt-
ur, en Svein til kvenna. Sveinn
dafnaöi vel, gekk I barna- og ungl-
ingaskóla, og I BorgarfirBi var
margt skemmtilegt og velgefiö
fólk. Borgfiröingar voru lika svo
stálheppnir aö þangaö flutti ann-
aö veifiö frammáfólk, Þorsteinn
M. Jónsson og Sigurjóna kona
hans, ólafur Gislason faktor og
Jakobina kona hans, og ekki má
gleyma hinum ódauölega Inga
Lár. Þama logaöi allt i menn-
ingu, sem þá var talin söngur,
leiklist, iþróttir, ásamt tveim
stUkum og ungmennafélagi, og
dansaö endalaust.
Auövitaö tók Sveinn þátt i þessu
nema dansi, sem þó var talinn
besta gerjunin á ástarmálum. En
þetta geröi honum ekki svo mikiö
til.þvi tilveran haföi lumaö svo
mörgu aB honum. Hann var
glæsimenni i sjón, hélt sig vel I
klæöaburöi, frjálsmannlegur i
framkomu og haföi lagt af göngu-
lag sveitamanna. Háriö var eins
og kóróna og þar öfnndaöi ég
mest, þvi mitt var litt viB vöxt
og fór aB laumast burtu um
tvltugt. Sveinn er gagngreindur,
vel lesinn, mikill húmoristi og
viöræöugóBur viö alla jafnt, en
hlut sinn lætur hann lltt I oröa-
skiptum. Þrátt fyrir þetta er hann
mjög hlédrægur og blandar sér
lltt I mál opinberiega. Þaö er
kannski af þvi, aö honum var
laumaö inn I sáttanefnd og baröi
þar engan.
Ekki varb Sveinn mér
þröskuldur I kvennamálum, þvl
hann krækti I Guönýju systur
mlna frá Geirastööum sem þá var
útlærö ljósmóöir og hjúkrunar-
kona. Þau byrjuöu svo aö amla
viö búskap I Geitavlk, en þá var
fariö aö haröna á dalnum, fiskur
allur upp urinn og bændur fóru á
haustum I atvinnuleit. Þá fluttu
þau inn á Bakkageröi þvi þar
haföi veriö stofnaö hjúkrunar-
félag. Þaö varö þó ekki langært,
en hvort þaö dó á undan sjúkling-
unum veit ég ekki. Þarna fengu
þau Ibúö I svonefndu Læknishúsi
sem hreppurinn átti. Þarna bösl-
uöu þau meö kú og einhverjar
kindur og Guöný sleit sér út viö
sjúklinga af öllu tagi, þaö skipti
engu um kyniö, svo var þaö heim-
iliö og sjá um allt á vetrum er
Sveinn fór suöur.
Þau hjónin höföu aldrei ætlaö af
Austurlandi og allra slst Guöný,
ensvo fór aö þau misstu húsnæöiö
og Guöný lenti á slób Sigurlinu,
suöur, ai lét þaö fylgja meö aö nú
kveddi hún Austurland I hinsta
sinn og þaö hefur staöist. Hér er
ekki veriö ab deila á neinn, bara
sýna hve arfur kynslóöanna er
sterkur á sumum sviöum. Fyrir
daga Krists og áfram enn, er ekki
venja aö vera aö gæla viö fólk seir
vill hlynna aö sjúkum og minni
máttar. Grænlendingar oröa
þetta svo aö ekki megi móöga
selina, og þessar öldur hafa aldrei
risiö hærra en nú, bara i ööru
gervi, krókódllar komnir I staö
sela. Hér er ekki um neitt aö
kvarta eöa deila á. Hamingjusól
Sveins og Guönýjar fann skýja-
skil viö þennan flutning. Þegar
suöur kom var veriö aö hanna
Fossvoginn, sem nú er kallab
jafnvel um börn. Þarna átti aö
rlsa Paradls á jöröu og margt
hefur vitlausara af munni hrotiö.
Sveinn og Runólfur bróöir keyptu
ábúö á einu býli þar sem hlaut
nafniö Snæland. Þar haföi veriö
hrönglaö upp húskofa og slöan
var ailt landiö ræktaö sem tún og
garöar. Þarna byrjaöi svo sama
sagan aftur, skáli um þjóöbraut
þvera bæöi fyrir Borgfiröina,
héraösmenn og aöra sem eitthvaö
vildu þiggja og þaö er taliö til
óláns aö hafna þar góögeröum.
A Snælandi reis svo upp dýra-
garöur. Kýr, hestur, svln, endur,
gæsir, kalkúni, sauöfé og kofar til
aö hlynna aö köttum og músum.
Útilegukettir höföu þar athvarf,
og stundum var postulatalan af
grislingum heima I eldhúsi. Nú
þurfti Sveinn ekki aö sækja um
atvinnu og ég var aö ráöleggja
honum aö biöja þingiö aö lengja
sólarhringinn upp I 30 stundir, en
þaö frumvarp dagaöi uppi. Allt
annaö gekk eins og I lygasögu og
börn sóttu svo mikiö aö, aö
ókunnigir héldu aö Steinn Bolla-
son heföi flutt þangaö. Sjálf áttu
þó hjónin ekki nema tvö, Ellsa-
betu húsfreyju J Kópavogi, sem
vinnur hjá Brunabótafélaginu.og
Pétur Þröst lögreglumann hér.
Æmar gengu heim I eldhús til
Guönýjar, bönkuöu ef lokaö var,
lömbin athuguöu hverja kimu og
viö fullsælu fóru þau upp I dlvan
og fengu sér blund. Ég vil ekkert
um þaö fullyröa hvort börnin
hlökkuöu meira til jólanna en
dagsins sem kýrnar voru leystar
út og þau fengu aö sjá öll dýrin?
gos og kökur á eftir.
Þennan dag var linlak sett á
stöng og slöan áttu börnin aö
koma boðunum og aldrei stóö á
þátttöku. Fyrst var andapollurinn
skoöaöur og börnin voru meö
troöna vasa af brauöi. Þá var nú
handagangur I öskjunni þegar
eitthvaö sökk stungu endurnar
sér, þá uröu þau yngstu hrædd,
hún dmkknar ekki getur hún and-
aö meö rassinum? Gæsirnar hög-
uöu sér eins og aöalsfrúr, stikuöu
um stllhreinum skrefum, þáöu
kannski einn mola og hneigöu
sig. Kalkúninn þótti furöulegur og
sum heldu aö þetta væri kóngur. I
hæsnahúsiö mátti ekki koma, þá
yröi gerö bylting. Nú var gengiö
ofan aö fjárgiröingu. Þegar
rollurnar sáu Guönýju geröu þær
áhlaup á giröinguna og lömbin
reyndu aö smjúga i gegn. Þessu
var þó bjargaö, en þeim yngstu
leist ekkert á hrútana og spuröu
hvort þetta væru ekki gamlar ær.
Nú fór Guöný heim og sagöi
börnunum aö fara upp i svinahús
til Sveins. Hann tók þeim veLen
ekki þótti þeim lyktin góö og ógn-
uöu þessi stóru dýr, en þá kom andi helst þar til flutt veröur yfir
Sveinn meö litla grlsi sem þeim lækinn.
þótti gaman aö handfjalla. Halldór Pjetursson
SmQQuglýsingodeild
verður opin um helgihq:
j dog - lougordog - kl. 10-14
Á morgun - sunnudog -
kl. 14-22
Auglýsingornor birtost
monudog
Auglýsingodeild VÍSiS
Simi 86611 - 86611
Þegar heim aö húsi kom var
Blesi gamli aö kroppa viö girö-
inguna og nú vildu börnin ólm
koma honum á bak. Sveinn raöaöi
nú á Blesa frá makka og aftur á
lend og siöan var teymt ofurlltinn
spöl. Viö þriöju för fór hann eitt-
hvaö aö hrylla sig og viö þaö valt
allt af baki og uröu þá hlátrar
stórir, en Blesi lagöist á bakiö og
sperrti fætur upp i loftiö.
Krakkarnir heldu aö Blesi væri
oröinn vitlaus, en þaö bætti úr
skák aö kaupmaöurinn var kom-
inn I bll og þar glampaöi á gos-
flöskur og eitthvaö fleira; var nú
þambaö af mikilli lyst, látinn
koma spýtingur og brauöi stungiö
I munn. Næst kallaöi Sveinn aö
nú yröu kýrnar leystar út. Allir
ruku á staö og yngstu börnin voru
sett upp á fjósþakiö. Nú birtist
fyrsti kýrhausinn i dyrunum meö
uppglennt augu og flæstar nasir.
Siöan kvaö viö öskur, er beljan
var öll út komin, halinn stóö i átt
til himins og kýrin fór á fullu þrl-
stökki sem nú er oröin listgrein.
Þetta gekk þar til fjósiö tæmdist,
slöast kom lltill kálfur sem viö-
bætir á allan fögnuöinn og börnin
sæmdu hann blómsveig. Nú var
öllu lokiö og kvatt. Börnunum
þökkuö koman og Guöný bætti
við, aö þetta væri slðasta hófiö I
þessum stll, þvl allir gripir yröu
héöan horfnir næsta sumar. Held-
ur sló þögn á söfnuöinn, en von-
uöu aö þetta væri ekki alvara.
Jú, þetta var rétt, Snælands-
jöröin var tekin undir byggingar-
lóöir og nú er bara giröing kring-
um gamla húsiö, en ættargaröur-
inn er allur til staöar og sllkt
kemur fyrir aö gestir slæöast þar
inn og þiggja eitthvert munnang-
ur!!! Ég vil svo aö endingu færa
Sveini mági og systur Guönýju
heillaóskir frá ökkur Svövu,
,,gömlu dýrunum” I næsta húsi,
þakka góöa samfylgd sem von-