Þjóðviljinn - 25.03.1980, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 25.03.1980, Blaðsíða 7
Þriöjudagur 25. mars 1980 WÓÐVILJINN — S1ÐA.7 Bankaráð Verslunarbanka tslands hf., taliö frá vinstri Sverrir Norland, Pétur ó. Nikulásson, Þorvaldur Guðmundsson, Guömundur H. Garöarsson og Leifur tsleifsson. Gódur hagnaður hjá Verslunarbankanum Á aöalfundi Verslunarbankans, sem haldinn var um miöjan mánuðinn, kom fram aö innláns- aukning I bankann nam iiölega 45% frá siöasta ári, en útlán jukust um 44%. Eigiö fé bankans var I árslok 1185 milj. kr., og haföi þaö aukist á árinu um 631 milj. kr. Nemur eigiö fé 13% af heildarinnstæöum i árslok. A árinu var boöið út nýtt hlutafé aö upphæö 300 milj. kr., sem hlut- hafar skrifuöu sig fyrir aö fullu, auk þess sem jöfnunarbréf voru gefin út fyrir 400 milj. kr. og var hlutafé bankans i árslok 800 milj. kr. Hafnaður til ráöstöfunar varö 156milj. kr., en óráöstafaö var 26 milj. kr. Samþykkti fundurinn aö greiða hluthöfum 10% arö. Niöurstööutölur rekstrarreikn- ings námu 3362 milj. kr. Vaxta- gjöld uröu alls 2450 milj. kr., en reksturskostnaður 731. milj. kr. Laun og launatengd gjöld hækk- uöu um 54% frá fyrra ári, en ann- ar reksturskostnaöur um 60%. Vaxtatekjur uröu alls 3111 milj. kr.., en þóknun og aörar þjónustutekjur námu 251 milj kr. Bankinn er aöili aö Húsi verslunarinnar og var á árinu variö I24.6milj. kr. til bygginga- framkvæmda á eignarhlutabank- ans. Bankaráö var allt endurkjöriö, en i þvi eiga sæti Þorvaldur Guömundsson, formaöur, Sverrir Norland, Leifur tsleifsson, Pétur Ó. Nikuiásson og Guðmundur H. Garöarsson. Bankastjórar eru þeir Kristján Oddssonog Höskuldur ólafsson. Samvisku- <2 fangar ;tf’ marsmánaðar Samtökin Amnesty Internat- ional hafa valiö eftirfarandi þrjá fanga samviskufanga marsmán- aöar 1980: Ismael Weinberger Weisz frá Uruguay er 51 árs blaöamaöur, afplánar 8 ára fangelsisdóm, upp kveðinn af herdómstóli 1 ágúst 1979. Þá haföi sakborningur setið ifangelsj!3 ár.þar af 10 mánuöi i einangrun og sætt pyntingum, bæöi likamslemstran og lyfja- gjöfum, sem ollu ranghugmynd- um og ofskynjunum. Sakargiftir voru „árásir á stjdrnskipun rikis- ins” og „aöild aö undirróöurs- samtökum”, þ.e. kommúnista- flokki Uruguay, sem var bann- aöur eftir valdatöku hersins 1973. Weinberger Weis? var i 17 ár blaðamaður viö blaöiö E1 Popular og skrifaði þar mest um verkalýösmál. Hann var för- maöur blaöamannasamtakanna I Uruguay. Fulltrúar sendiráöa tsrales og Austurrikis i Uruguay hafa heimsótt hann i fangelsiö og reynt aö afla honum leyfis til aö flytjast til lsraels sem hugur hans stendur til. Amnesty biöur um aö skrifuö veröi kurteisleg bréf, þar sem þess sé farið á leit, aö honum veröi sleppt. Skrifa ber til: Exmo Sr. Presidente De La Re- publica, Dr. Aparicio Méndez, Casa de Gobierno, Montevideo, Uruguay, eöa Sr. Presidente del Supremo Tribunal Militar, Cnel Dr. Federico Silva Ledesma, Canelones 2331, Montevideo, Uru- guy. Gheorghe Brasoveanu frá Rúmenlu er sextugur hagfræö- ingur. Hann var settur 1 geö- sjúkrahús I mars 1979 eftir aö hafa stuölaö aö stofnun óopinbers verkalýðsfélags og gagnrýnt samskipti rikis og kirkju i R\im- eniu. Handtöku hans bar aö meö þeim hætti, aö kona hans var köll- uö fyrir og talin á aö skrifa undir yfirlýsingu um aö hann væri geö- veikur, á þeirri forsendu, aö þá yröi hann eingöngu haföur á sjúkrahúsi i skamman tlma, en ella dæmdur til langvarandi fangavistar. Ekki er vitaö hver Brasoveanu er nú geymdur, en siöast fréttist aö honum i Jilava fangelsis- sjúkrahúsinu, þar sem allmargir stjórnarandstæöingar hafa veriö i haldi á undanförnum árum. Aö mati Amnesty International er engin ástæöa til aö ætla aö Braso- veamu sé geöveikur og er óskaö eftir aö hann verði látinn laus. Skrifa ber til: Mr. Grigoras Justin, Minister of Justice, Bule- vard Gheorghe-Dej 33, 7000 Bucu resti, SR Romenia. Saudi Daraj frá Súdaner 45 ára verkalýösleiötogi og fyrrum fé- lagi i súdanska kommúnista- flokknum, sem var — eins og aörir stjórnmálaflokkar I Súdan —, bannaöur áriö 1969, þegar her- inn tók völd. Saudi Daraj hefur setiö I fangelsi I 9 ár án þess aö koma fyrir rétt. Honum var að visu sleppt um tima 1978, en fang- elsaöur aftur i ágúst 1979. Saudi Daraj er I svonefndu Kober fangelsi i Khartoum ásamt rúmlega hundraö öörum pólitisk- um föngum. Ekki þykir aöbúnaö- ur þar viöunandi né læknismeö- ferö fanganna, en nokkrum föng- um hefur þó veriö sleppt þaöan af heilsufarsástæöum, þar á meöal fyrrverandi mánaöarfanga Am- nesty International, Gasim Amin aö nafni. Oskaö er eftir aö skrifuö veröi kurteisleg tilmæli um aö Saudi Daraj veröi látinn laus til: Field Marshal Jaafar Mohammed Nu- meiri, President of the Demo- cratic Republic of the Sudan, Presidential Palace, Khartoum Sudan. X Frekari upplýsingar gefnar . i sima 43135. (Fréttatilkynning). Ferðafólki fækkar á sólarströndum Spánar ÍIWPHíll'jg||í Ariö 1979 dró verulega úr feröa- mannastraumi til Spánar og minnkaöi hann um 20% miðaö viö áriö á undan. Ekki horfir byrlega fyrir Spánverjum þetta áriö i þessu tilliti þvi spáö er amk. 20% færri feröamönnum á sólar- strendur þar syöra I sumar en þangað sóttu siöasta sumar. Samkvæmt feröamálablaöi, sem fauk hingaö inn á ritstjórn- ina, Travel Trade Gazette, er ástæöan fyrir þessum mikla samdrætti i Spánarferöum fyrst ogfremstþvl aö kenna aö verölag hefur rokiö mjög upp á Spáni og mun meira en i öörum sólarlönd- um, sem fyrir vikiö hafa laðaö til sin feröamenn i stórauknum mæli, lönd eins og Italia, Grikk- land, Rúmenia og Júgóslavia. l._ Frá Þýskalandi hafa stórir hóp- ar feröamanna haldiö til Spánar en i ár hafa 25—30% færri bókaö sig i Spánarferöir þar I landi en á sama tima i fyrra. Sjálfir gera Spánverjar sér vonir um aö úr rætist þegar llöa tekur á áriö, en sölumenn Spánarferöa vitt um Evrópu eru ekki eins bjartsýnir á þaö og Spánverjarnir. I fyrra komu fleiri feröamenn til Itallu en nokkru sinni fyrr og allt bendir til þess aö enn fleiri feröamenn muni halda þangaö til sólbaða og skoðanaferöa i ár en nokkru sinni fyrr, og hafa td. ferðaskrifstofur i V-Þýskalandi bókaö um þaö bil 50% fleiri farþega til Italiu I ár en á sama tima ifyrra. Hvorki fleiri né færri en 5.8 miljón feröamanna sóttu til Grikklands i fyrra og jókst feröa- mannastraumur þangaö þaö ár um rúmlega 700 þúsund og er enn spáö aukningu i ár. Þetta geröist á sama tlma og Islenskar feröa- skrifstofur leggja niöur Grikk- landsferöir. Björn Arnórsson hagfræðingur BSRB HVAD ER VÍSITALA? Verjum kaupgjalds- yísitöluna Björn Arnórsson 8. grein Þá er komiö aö slöasta þætti þessa greina- flokks, sem ætlaö var þaö hlutverk aö útskýra helstu hugtök sem notuð eru i umræöunni um kaupgja lds visitöluna. Ég hef i pistlum þessum reynt aö foröast aö taka afstööu til ýmissa þeirra mála, er aÖ þessu efni lúta og mikiö hefur veriö deilt um I samtök- um launafólks, svo ég tali nú ekki um I þjóö- félaginu i heild. Þar er þó undanskiliö grund- vallarmáliö: nauösyn þess aö laun séu verö- tryggö. Hins vegar hef ég oft saknaö þess, hvaö um- ræöur um þessi mál hafa veriö ófrjóar og máls- aöilar taliö vænlegra aö ráöast á skoöanir ,,and- stæöingsins” meö kjafti og klóm I staö þess aö reyna aö þróa umræöur áfram um þann mikil- væga þátt launastefnu, sem kaupgjaldsvísitala er i hverju þjóöfélagi, einkum þeirra er búa við óöaveröbólgu. Hver er t.d. grundvallarmismunur á þeirri leiö,ASI að krefjast sömu prósentu á öll laun og ætla siöan krónutölureglunni aö jafna launabiliö og þeirri leiö BSRB aö minnka launabiliö meö þvi aö gera miklu hærri kröfur fyrir þá lægst- launuöu og láta þaö hlutfall slðan haldast óbreytt út samningstlmabiliömeð prósentureglu i verölagsbótum? Báðar þessar leiöir eru hugsaöar sem leiö til aöbæta kjör hinna lægst launuöu og jafna launa- biliö. Deilurnar um þetta þyrftu því á engan máta aö vera ósættanlegar. Reynsla okkar af prósentureglunni er þekkt og mun þvi ekki fjallaö um hana frekar hér. Italir hafa veriö meö svipuö kerfi og ASt fer fram á nú og skilst mér aö neikvæö áhrif hafi fyrst og fremst verið þau aö nú er kröfugerö þar I landi „brattari” en áöur, þ.e.a.s. aö kröfur um hærri laun hafi hækkaö tiltölulega miöaö viö lægri laun til aö vega upp á móti kjaraskeröingaráhrifum mes* i .<«itw »:^MÉnwBi kaupgjaldsvisitölunnar. Þá hriktir allmikiö I samflotunum, þar sem þau félög, sem eru meö meir en þau miölungslaun, sem kaupgjaldsvlsitalan er miöuö viö, vilja brjótast út og semja fyrir sig sjálf. Ég hef þvfmiöur ekki nægilegt efni i höndunum um þróunina á Italiu til að fjalla um þetta frekar nú, en vissulega þyrftum viö aö kanna reynslu itölsku verkalýös- hreyfingarinnar nánar. En lokaorö mln veröa þau aö undirstrika nauðsyn þess, aö kaupmáttur umsaminna launa veröi verötryggöur. Ef þessi greinaflokkur minn hefur á einhvern hátt veitt þeim málstaö liö, þá er tilgangnum náö. Nokkrar greinar um kaupgjaldsvísitölur. Asmúpdur Stefánsson: Hvaöer rétt vlsitala? VINNAN, 3. tbl. 1974. Björn Arnórsson: Visitölubinding launa. ASGARÐUR, 6. tbl. 1978. Giluck, Jan: Wage Indexation. Wage Deter- mination, OPEC, Paris 1974. Jón Sigurösson: Visitölubinding kaupgjalds. Erindi frá 5/7 ’73. Visitölunefnd: Tillögur um endurskoöun vísi- tölubindingar launa, R. nóv. ’78. Vlsitölunefnd: Skilabréf og fundargeröir, R febr. ’79. Aður birt i Þjóðviljanum: 1. grein 15. jan., 2. grein 17. jan., 3. grein. 29. jan., 4. gr. 26. jan., 5 gr. 1. febr., 6. gr. 29. febr., 7. gr. 22. mars Klippiö út og haldiö til haga. idOíH

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.