Þjóðviljinn - 29.03.1980, Page 7

Laugardagur 29. mars 1980 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 7
Guðrútt K. Þorbergsdóttir, bœjarfulltrúi á Seltjarnamesi:
Sjálfshól Seltjarnar-
nesmeirihlutans
í ljósi staðreyndanna
Vegna greina og viötala sem
birst hafa i Morgunblaðinu um
hina „ábyrgðarmiklu” fjármála-
stjórn sem rekin er af Sjálfstæðis-
meirihluta bæjarstjórnar
Seltjarnarness, virðist mér timi
vera kominn til aö skýra frá
nokkrum staðreyndum um
bæjarfélagiö og þá raunverulegu
fjármálastjörn sem þar er rekin,
ef það mætti verða til þess að
færa umræðurnar nær veruleik-
anum.
Hæstu meðalútsvör eru
á Seltjarnarnesi
'Seltjarnarnes nýtur þó nokk-
urrar sérstööu meöal kaupstaða
landsins. Þar ræður auðvitað
fyrst og fremst nálægðin við
Reykjavik og siðan aldur bæjar-
ins. Bærinn hefur aöallega byggst
á sl. 10—15 árum og er þvi mjög
ungur.
Legar lóðakostur Reykjavlkur
tók að þrengjast var eðlilegt, aö
væntanlegir hiisbyggjendur leit-
uðu tíl nærliggjandi sveitarfélaga
eftir lóðum. Abúö var laus á
jörðum Nessins og þær voru ein af
annarri seldar i lóðir væntanlegra
hösbyggjenda. Þvi fjársterkari
sem þeir voru, því eftirsóknar-
verðari og dýrari lóöir gátu þeir
keypt.
Ibiiar Seltjarnarness eru þvi
tekjuhærri en i flestum öörum
kaupstöðunuenda er meöalútsvar
á Seltjarnarnesi með þvi hæsta á
landinu. Það lætur nærri að
miðað viö tekjudreifingu i öörum
sveitarfélögum séu útsvarstekjur
bæjarins nær 12% álagningu en
11%. Hærri álagningargrunnur
gerir mögulegt að hafa hlutfalliö
lægra.
Hins vegar er það mjög
athyglisvert aö stefna
meirihlutans hefur alla tið veriö
sú að snúast gegn rekstri atvinnu-
fyrirtækja i bænum sem önnur
bæjarfélög kappkosta aö hafa
innan sinna vébanda til aö auka
tekjur bæjarfélagsins. A
Seltjamarnesi gefast þvi sárafá
atvinnutækifæri og litlar tekjur af
atvinn’ufyrirtækjum.
Ríkið er helsti fram-
kvæmdaaðilinn — ekki
Sjáifstæðismeirihlutinn
Sist ætía ég mér að gera minna
úr framkvæmdum bæjarins en
ástæða er til. A Seltjarnarnesi
hafa verið byggöir skólar, barna-
skóli og gagnfræðaskóli, einnig
iþróttahús og félagsheimili.
Heilsugæslustöð er i byggingu.
Þar meö eru lika upptaldar opin-
berar byggingar á sfðustu 10—15
árum. Til viðbótar er gamli
Mýrarhúsaskólinn, sem er nýttur
fyrir bæjarskrifstofur og leikskól-
inn Fagrabrekka, sem er til húsa
i gömlu og ófullnægjandi húsnæði.
Ofhrós væri að skoða fyrrgreind-
ar byggingaframkvæmdir sem
fjárhagsiegt afrek bæjarstjórnar-
meirihlutans, þvi þær eru allar
byggðar, eins og kunnugt er, aö
mestu leyti fyrir rikisfé. Rlkið
hefur greitt allt að 85% kostnaðar
þeirra. Bærinn hefur ekki á eigin
vegum staðið I neinum meir-
háttar byggingarframkvæmdum.
Sú þjónusta sem Reykjavik
veitir Seltjarnarnesi á ótal
sviöum, t.d. á sviöum heilbrigðis-
mála, atvinnumála, samgangna,
brunavarna o.s.frv. hefur greini-
lega sljóvgað skyldutilfinningu
Sjálfstæðismeirihlutans I bæjar-
félaginu. Þegar nauðsynlegt er aö
bæjarstjórnin taki myndarlega á
málefnum aldraðra, einum
stærsta málaflokki sveitar-
félaganna, þá ætíar meirihlutinn
algerlega að bregöast skyldum
sinum og visar þessu vandamáli
yfir á aðra, eins og gert hefur
verið i öðrum málaflokkum á
undanförnum árum. Þegar kem-
ur að sjálfstæðu framtaki bæjar-
ins, þá gugnar meirihlutinn.
íbúðir fyrir aldraða:
Fjárfestingarfélag eða
velferðarþjónusta?
Nú hefur verið lögð fram i
bæjarstjórn skýrsla og
„Frumvarp að lögum um
húsfélag um byggingu ibúða fyrir
aldraða á Seltjarnarnesi”.
Skýrsla þessi og lög eru árangur
niumán.. starfslnefndar þeirrar
sem meirihluti bæjarstjórnar
samþykkti aö koma á fót i ijnal.
Vegna andstöðu ibúa bæjarins
við samþykkt meirihluta bæjar-
stjómar tókst þó ekki aö fá þriðja
mann i nefndina fyrr en i
desember sl. að hann var skip-
aður i hana. Þess má geta hér til
fróðleiks, að sá hinn sami
nefndarmaður sagöi sig úr nefnd-
inni vegna ágreinings um verk-
svið hennar og vegna yfirgangs-
semi annarra nefndarmanna.
Stefna Sjálfstæðismeirihlutans
I málefnum aldraöra á
Seltjarnamesi sýnir i hnotskurn
hversu litlir félagshyggjumenn
þeir eru. Viðhorf þeirra til
málefna aldraðra er að bæjar-
félaginu beri ekki skylda til að sjá
Ibúum sinum fyrir sjálfsagðri
félagslegriþjónustu á þessu sviði.
Seltjarnarnesi er ekki ætlað að
vera velferðarsamfélag.
Meirihlutinn skýtur sér undan.
sjálfsögðum skyldum sinum viö
hina öldruðu Ibúa.
1 staöinn ætla þeir hinum
öldruöu að stofna fjárfestinga-
félag þar sem hver og einn kaupir
eigin ibúö. Bæjarfélagiö á aöeins
að leggja fram gatnageröargjöld
og eiga einhverja hlutdeild I fjár-
festingarfélaginu. Þótt bæjar-
félagið eigi að eignast fáeinar
ibúöir er stefna meirihlutans, aö
vandamál aldraðra eigi fyrst og
fremst að færast yfir á sviö
steinsteypufjárfestingar þar sem
hinir f jársterku eru alls ráöandi.
Hollustan við lögmál
kapitalismans um mátt hinna
fjársterku á að ráða ferðinni á
þessu sviði á Seltjarnarnesi. 1
Reykjavik var hins vegar fyrir
nokkrum árum samþykkt, fyrir
frumkvæði Alberts Guðmunds-
sona^allt önnur stefna sem setur
velferöarþjónustu við aldraöa I
öndvegi. 1 samanburöi við gamla
Ihaldsmeirihlutann i Reykjavik
er Sjálfstæðismeiritilutinn á
Seltjarnarnesi eins og hreinar
afturgöngur frá liðinni öld. 1
málefnum aldraðra ættu þeir
Sigurgeir bæjarstjóri og Magnús
forseti bæjarstjórnar aö taka
Albert Guðmundsson til fyrir-
myndar.
Þrátt fyrir einhuga samstöðu
meirihluta Sjálfstæöismanna i
bæjarstjórn Seltjamarness um
þessa stefnu i málefnum
aldraðra, er engan veginn
raunhæft að ætla að hinn almenni
borgari veröi fús til þess að taka
þátt i fjárfestingarfyrirtækinu,
hvað þá að hann hafi bolmagn til
þess. Byggingarkostnaður hverr-
ar ibúöar veröur varla undir 20
miljónum króna. Þar sem gert er
ráð fyrir að hinir væntanlegu
eigendur eigi allir nú þegar eigið
húsnæði, hafa þeir ekki mögu-
leika á húsnæöismálastjórnarlán-
um. Auk þess er hæpið að þeir
fjármálamenn, sem eru dýrling-
ar meirihlutans, sjái fé sinu vel
borgið i vaxtalausri fjárfestingu
til ellinnar. Þaö er þvl hæpiö aö
stefna meirihlutans reynist
framkvæmanleg.
Ég get vissulega tekið undir
orð nefndarmannsins, Þorfinns
Bjarnasonar, sem sagði sig úr
nefndinni vegna ágreinings um
stefnu meirihlutans. Hann segir i
greinargerð sinni.
„Ég tel að bæjarfélagiö mundi
standa jafnsterkt fjárhagslega og
mikiö sterkara siöferðis- og
mannúöarlega, þótt þaö sleppi
alveg fram hjá sér sameignar-
félagiviögamalmenni, sem oröin
eru ófær um aö stjórna sér hvaö
þá aö gerast meöstjórnendur
samkvæmt sinni eignarheimild.”
„Bæjarfélagiö er sameign allra
bæjarbúa, hvort sem eru rikir eöa
fátækir og þvf hæpin heimild
bæjarstjórnar aö stofna til þing-
lesinna séreigna einstaklinga I
félagsskap viö bæinn og veita á
þann hátt téöum einstaklingum
forgang eöa sérstööu á elliárun-
um, aldri sem allir eiga aö vera
Guörún K. Þorbergsdóttir
jafnir um samhjálp opinberra
aöila”
Vissulega hafa það orðið mér
vonbrigöi, að stórhugur sá og
glæsilegar framkvæmdir á sviði
ellimála, sem viö bæjarfulltrúar
á Seltjarnarnesi kynntumst i
vinabæjarheimsókninni til Herlev
i Danmörku sl. vor, skuli ekki
hafa kennt þeim ágætu mönnum i
meirihlutanum nokkurn skap-
aðan hlut, ekki einu sinni geta
vakiö hjá þeim örlitla sómatil-
finningu fyrir þvi starfi sem þeim
er trúað fyrir. Þaö er litt til fyrir-
myndar að fóma velferð gamla
fólksins tilþess að geta státað sig
af lágumútsvörum. Það skyldi þó
ekki vera von Sjálfstæðis-
meirihlutans að gamla fólkiö
flytji bara burt af Nesinu eins og
einstæöir foreldrar hafa hingaö til
þurft að gera?
Hitaveitan á Nesinu
Sist hefði ég látið mér detta i
hug, aö forseti bæjarstjórnar færi
að flytja lofsöng um Hitaveitu
Seltjarnarness f greinaskrifum
sinum. Þaö veit hvert mannsbarn
á Seltjarnarnesi, að hitaveitan
hefur alla tiö verið stórt vanda-
mál. Hún hefur meira og minna
eyðilagt fjölda húsa i bænum.
Ofnar húsanna hafa látiö undan
efnasamsetningu vatnsins, tekiö
að leka, eyðilagst og valdið eig-
endum stórtjóni. Nú byggir
enginn hús á Seltjarnarnesi nema
aö koma þar fyrir forhitara til að
firra sig slikum skemmdum og
tjóni. Kunnugir segja aö slfkur
viöbótarkostnaöur geti nú numiö
um einni miljón króna. Stjórn
hitaveitunnar sendi á sínum tima
út orðsendingu til íbúa bæjarins
þar sem þessa málsgrein er m.a.
aðfinna „Þeim sem vilja tryggja
sig gegn ofnaskemmdum er bent
á að setja forhitara á ofnakerfi
húsa sinna og verða þá notkunar-
aðstæður þær sömu og viö oliu-
kyndingu. Til eru ýmsar gerðir
forhitara —misdýrar.” Hitaveitu-
vatniö á Seltjarnarnesi er einnig
samkvæmt nýlegri skýrslu frá
Heilbrigöiseftirliti rikisins óhæft
til neyslu.
Hins vegar gleymir greinarhöf-
undur, Magnús Erlendsson, að
geta þess, aö það var fyrir
frumkvæöi minnihlutans I stjórn
sveitarfélagsins að boraö var
eftir heitu vatni á Nesinu. Jafn-
framt gleymdist að geta þess aö
fyrirhyggjusemi i hitaveitumál-
unum er mjög ábótavant, enginn
tankur hefur verið reistur og
borun- nýrrar holu getur ekki
dregist öllu lengur.
Auðvitað dettur mér ekki í hug
að halda þvi fram aö þaö sé
einhvers sök að hitaveituvatnið
skuli hafa þá slæmu eiginleika
sem minnst er á, en það er engin
ástæöa til aö stinga höföinu i
sandinn og láta sem ekkert sé,
hvað þá að lofsyngja fyrirtækin.
Sveitarfélaginu ber að sýna fýrir-
hyggjusemi á þessu sviði sem
öðrum og gæta hagsmuna
ibúanna.
Niðurskurður á útgjöld-
um - Frestun á vandan-
um
Samþykkt Alþingis um heimild
til sveitarfélaga um 10% aukn-
ingu útsvarsálagningar hefur
komið á fót umræðu um réttmæti
skattheimtunnar. En skattur er
ekki lagöur á skattsins vegna,
hvorki I þetta skiptiö né endra-
nær. Skattar eru forsenda
velferöarþjóðfélags og eru lagöir
á þess vegna. Meirihluti Sjálf-
stæðismanna á Seltjarnarnesi
stefnir ekki að velferöarsam-
félagi á sviði ellimála með þvi að
halda álagningu útsvars i
lágmarki. Það er kjarkleysi að
þora ekki að leggja á skatta, sem
nota má til aö jafna möguleika
einstaklinganna til velferðar.
Meirihlutinn vill slá öllu á frest
til framtlðarinnar, til næstu kyn-
slóðar. Hann vill láta
framkvæmdir drabbast niöur,
láta þá sem betur mega sin njóta
óeðlilegra forréttinda umfram
hina. Þaö er kjarkleysi aö þora
ekkiaö nýta heimild til útsvars-
álagningar, þó ekki væri nema til
eðlilegrar uppbyggingar á mál-
efnum aldraðra, til að koma hita-
veitunni I lag, til að ljúka við hálf-
karaðar framkvæmdir i gatna-
málum, til að byggja upp sóma-
samlega dagvistun fyrir yngstu
kynslóðina, dagheimili og skóla-
dagheimili eins og nú er^
stefnt aö I öllum stærri kaup-
stöðum landsins.
Og viö skulum heldur ekki
gleyma sundlauginni sem hefur
verið kosningaloforð Sjálfstæöis-
meirihlutans siðan 1970 eöa i
áratug.
Sjálfstæöismeirihlutinn á
Seltjarnarnesi ætti i alvöru að
hugsa um þaö i framtiðinni,
þegar þeir ætla einstaklingnum
sæti „ofar kerfinu”, að viö sem
byggjum bæinn erum öll einstakl-
ingar og sem einstalingar erum
við samfélagið. Hvers viröi er
samfélagið ef einstaklingarnir
eru ekki metnir jafnt, ungir sem
gamlir, rikir sem fátækir?
Lokaorð
Við lestur greina þeirra sem
undanfarið hafa birst frá Sjálf-
s t æ ðisme ir ihl ut a nu m á
Seltjarnarnesi, hvarflar það
ósjálfrátt að manni, aö einhvers-
staðar hljóti pottur að vera
brotinn fyrst þeir sjá sig
tilneydda að skrifa slikar
Framhald á bls. 13
íslandsmeistaramótið í fimleikum 1980
fer f ram í íþróttahúsi Kennaraháskóla islands viö Stakkahlíð, sem hér segir:
Laugardaginn 29. mars kl. 14.00: Skylduæfingar kvenna og karla.
Sunnudaginn 30. marskl. 14.00: Frjálsar æfingar kvenna og karla. r'
Norrænir keppendur í fyrsta skipti sem gestir á Islandsmeistaramóti í frjálsum
æfingum.
Siguröur T. Sigurösson
islandsmeistari I karlaflokki.
Tekst honum aö endurheimta titilinn?
Komið og sjáið spennandi keppni
Fimleikasamband íslands