Þjóðviljinn - 11.04.1980, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 11. aprll 1980
DlOttVUUNN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag ÞjóBviljans
Framkvæmdastjóri: EiBur Bergmann
Kitstjdrar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Harbardóttir
Umsjónarmaftur Sunnudagsblafts: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Úlfar Þormóftsson
Afgreiftslustjóri: Valþór Hlöftversson
Blaftamenn: Alfheiftur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guftjón Friftriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
íþróttafréttamaftur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elfsson
Útlit hönnun: Guftjón Sveinbjörnsson, Sævar Guftbjörnsson
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvörftur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigrlftur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ólafsson.
Skrifstofa: Guftrún Guftvarftardóttir.
Afgreiftsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Sigurftar-
dóttir.
Sfinavarsla: ólöf Halldórsdóttir, Sigriftur Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárftardóttir
Hdsmóftir: Jóna Sigurftardóttir ,
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guftmundsson.
Kitstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Sfftumdla 6, Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Blaftaprent hf.
Skattar hér — skattar þar
• Fyrir skömmu voru samþykkt f járlög íslenska ríkis-
ins fyrir yfirstandandi ár. Svo sem löngum fyrr hefur
fjárlagaafgreiðslan gefið tilefni til nokkurrar umræðu
um skattheimtu hins opinbera.
• Andstæðingar ríkisstjórnarinnar í Sjálfstæðisflokki
og Alþýðuf lokki hrópa hátt um ógnvekjandi skattheimtu,
sem hér ætli alltum koll að keyra,og að sjálfsögðu verða
þeir ávallt margir, sem finnst að skattarnir séu alltof
háir.
• En er það þá svo, að við íslendingar greiðum meira í
gjöld til opinberra aðila heldur en almennt gerist í okkar
nágrannalöndum?
• Um þessi efni liggur fyrir samanburður, sem Þjóð-
hagsstofnun okkar gerði og sendi f rá sér á síðasta ári,og
eru þær upplýsingar sem hér f ara á ef tir þaðan komnar.
• Lítum á beinu skattana: Árið 1979 er talið að þeir
hafi numið 8,8% af þjóðarframleiðslunni á Islandi. I
Bandaríkjunum, gósenlandi einkaf ramtaksins, var þetta
hlutfall beinna skatta hins vegar 14% af þjóðarfram-
leiðslu árið 1977, en það er síðasta árið sem Þjóðhags-
stofnun hefur upplýsingar um. Sama ár var hlutfallið
16% í Bretlandi, 17% f Noregi, 21% í Finnlandi, 24% í Sví-
þjóð og 27% í Danmörku. Þó er þess að geta að hér eru ið-
gjöld til almannatrygginga hvergi tekin með í saman-
burðinum, en væri það gert mundi samanburðartölurnar
f rá ýmsum grannríkja okkar hækka enn umf ram okkar
tölu, þar sem hér greiða einstaklingar alls engin iðgjöld
til almannatrygginga.
• Það sem þessar tölur sýna er, að til þess að ná sama
stigiog Bandaríkin hvað varðar hlutfall beinna skatta af
þjóðarframleiðslu, þá þyrftu hinir beinu skattar hér á
landi að hækka um nær 60% að raungildi frá síðasta ári.
Og til þess að ná sama stigi í þessum efnum og frændur
okkar Danir þyrftu beinir skattar á Islandi að hækka um
rúmlega 200%!
• Hér er því ekki haldið f ram, að í Bandarikjunum eða
i Danmörku sé skattheimta til sérstakrar fyrirmyndar,
en útilokað er að loka augunum fyrir þessum saman-
burði, ef rætt er um skattamál á íslandi.
• Þjóðhagsstofnun hefur líka tekið saman yfirlit um
hlutfall beinna skatta heimilanna af brúttótekjum þeirra
á greiðsluári, annars vegar hér og hins vegar til saman-
burðar í nokkrum nálægum löndum. Talið er að þetta
hlutfall hafi verið 13,3% hérlendis á síðasta áruog í leið-
ara Morgunblaðsins í gær er fullyrt að í ár verði það
14,6%.
• Samkvæmt upplýsingum Þjóðhagsstofnunar var
þetta hlutfall hins vegar 20,1% í Bandarikjunum að jafn-
aði, þau þrjú síðustu ár, sem Þjóðhagsstofnun hefur yf-
irlit yf ir þaðan. I Bretlandi var sambærileg tala 22,9%, í
Finnlandi 27,3%, í Danmörku 30,3%, í Noregi 33,3% og í
Svíþjóð líka 33,3%. /\Aeð öðrum orðum: Til að við greidd-
um í beina skatta jafn stóran hlut af heimilistekjunum
og gert er í Bandaríkjunum, þá þyrftu beinir skattar á
islandi að hækka um rúm 50% og til að ná Norðmönnum
og Svíum í þessum samanburði þyrftu beinu skattarnir
hér að hækka frá því sem var á síðasta ári um yf ir 150%!
• Þeir sem ætla sér að flýja land vegna þungrar
skattabyrði á fslandi verða því greinilega að fara eitt-
hvað annað heldur en til annarra Norðurlanda, Banda-
ríkjanna eða Bretlands.
• Hér hefur verið rætt um beina skatta, það er tekju-
skattinn, sjúkratryggingagjaldið, útsvariðog aðra slíka.
Öbeinir skattar eins og söluskattur og vörugjald skipta
hér að sjálfsögðu llka máli, en þó að þeir séu taldír með
sýna samanburðartölur Þjóðhagsstofnunar, að heildar-
skatttekjur hinsopinbera nema á íslandi mun lægri hluta
af þjóðarframleiðslu heldur en I ríkjum eins og Bret-
landi, Danmörku, Finnlandi eða Svíþjóð. Þannig er talið
að heildarskatttekjur ríkisins hafi numið 34-35% af þjóð-
arf ramleiðslu á íslandi 2 síðustu ár, en í Danmörku 46%
árið 1978 og I Svíþjóð um 51%.
• Hér kalla mörg verkef ni að til að nýta gæði landsins,
til að bæta mannlíf og jafna lífskjör. Þess vegna verður
ekki komist hjá sköttum. —k.
Hlrippt
I Veisluspjöll
i Framsóknarmanm
Viöbrögö Geirs Hallgrimsson-
I ar og Vilmundar Gylfasonar viö
■ tilraun þingflokks Alþýöu-
I bandalagsins til þess aö kynna
bandariskum þingmönnum
helstu röksemdir og forsendur
andstööunnar gegn bandariska
hernáminu eru harla spaugileg.
Þaö er hrópaö um veisluspjöll
og smjaöur viö Kana. Glæpur-
inn er þó ekki annar en setja
nokkrar málefnalegar rök-
semdir niöur á blaö.
Þetta veröur Vilmundi
Gylfasyni tilefni til þess aö rita
forystugrein I Alþýöublaöiö um
Framsóknarmenn. Meginrök-
semd hans viröist vera sú aö
Framsóknarmenn hagi sér
alltaf illa i veislum og þess-
vegna þurfi enginn aö vera
hissa á „fiflaframkomu” Ólafs
Ragnars Grimssonar formanns
þingflokks Alþýöubandalagsins
i veislu sem haldin var banda-
riksum þingmönnum til heiöurs
á kostnaö islenskra skattborg-
ara sl. laugardag. Yfirleitt hef-
ur klippara fundist
Framsóknarmenn vera meö
veisluprúöustu mönnum og
aörir þeim fremri á veislu-
spjöllum. En Vilmundur er aö
sjálfsögöu veisluvanari maöur
en klippari og ætti þvi aö geta
talaö af reynslu um hegöun
Framsóknarmanna I opinber-
um veislum.
Skálað við
veisluvini
Um hitt atriöiö aö þaö sé mikil
ósvinna aö afhenda pólitikus-
um samþykktir þingflokka þeg-
ar þeir eiga aö vera aö éta og
drekka á kostnaö islenskra
skattborgara mætti margt
segja. Alþýöubandalagsmenn
hafa i þeim efnum fyrir sér for-
dæmi formanns sins Lúövlks
Jósepssonar. Hann er kunnari
fyrir vinnusemi en veislugleöi
og var jafnan tregur til þess aö
efna til hanastéls á ráöherraár-
um sinum. Klippari var þó viö-
staddur eitt sinn er tekist haföi
aö fá Lúövik til þess aö efna til
boös fyrir 60 útlendinga af
mörgum þjóöernum. Ekki fengu
þeir rjómakökur og glundur
fyrr en aö þeim haföi veriö sýnd
áróöursmynd um málstaö
lslendinga i landhelgisstriöinu
viö Breta og kunnur fiski-
fræöingur haföi haldiö yfir þeim
eldmessu um rányrkju útlend-
inga á fiskistofnum. Vilmundur
Gylfason telur hinsvegar aö fé
islenskra skattborgara sé betur
variö meö því aö troöa bara I
erlenda gesti vini og lambaketi
heidur en aö láta þá skola þessu
niöur meö kynningu á íslensk-
um málstaö, og tlma isl. þing-
manna sé betur variö meö þvl
aö segja bara skál viö banda-
riska þingmenn heldur en aö
vera aö angra þá meö því aö
kynna þeim skoöanir Isl. stjörn-
málaflokks.
Evrópumenn
eru kommar
Þó veröur aö ætla aö engin
vanþörf sé á þvl aö upplýsa
bandariska þingmenn um þá
umræöu sem fram fer hér á
Islandi um hersetuna. Kunn er
sagan af þvl þegar ritstjórum
helstu dagblaöa I Vestur -
Evrópu var boöiö I sex vikna
kynnisför um Bandarikin. Voru
þar I samfloti ekki ómerkari
menn en ritstjóri Le Monde og
Indriöi G. Þorsteinsson þá-
verandi ritstjóri Tlmans. Böröu
þeir meöal annars upp á skrif-
stofu öldungadeildarþingmanns
frá Suöur-Dakóta. Er hann
frétti aö Evrópumenn væru þar
á ferö brást hann ókvæöa viö og
vildi ekkert viö þá tala. Inntur
eftir þvl hvernig á þvl stæöi
sagöi hann stutt og laggott: „I
know them, they are all
commies the Europeans” —
þeir eru allir kommar þessir
Evrópumenn.
Enda þótt að ýmis bandarísk
rit á vegum stjórnvalda sýni aö
Bandarikjamenn rýna I leynd-
ustu hugskot flokka og stjórn-
málahreyfinga á lslandi veröur
aö ætla aö mörgum bandartsk-
um þingmanninum sé eins fariö
og áöurnefndum Suöur-Dakóta-
manni. Sér I lagi má ætla aö
islensk málefni séu þeim lltt
kunn. Þessvegna ætti ekki aö
vera goögá aö hressa örlltiö upp
á kunnáttu slikra gistivina.
Áhrifamikill
pappir
Pappír þingflokks Alþýöu-
bandalagsins veldur Vilmundi
áhyggjum þungum:
„En alvarlegra er hitt, aö
þetta er I raun beiöni um banda-
risk afskipti bandarlskra þing-
manna af fslenskum innanrlkis-
málum. Hvaö ætlast þing-
maöurinn til aö amerikanarnir
geri viö papplrinn? Ameríkön-
unum er væntanlega ætlaö aö
lesa papplrinn, og siöan er
pappírnum ætlaö aö hafa áhrif á
gjöröir þeirra og atkvæöi.”
Já, mikill er sá pappir, og
megi hann vel duga. Svipaöar
röksemdir koma fram I Stak-
steinum Mogga, sem kveinkar
sér mjög, og svo er kiifaö á þvl
hjá Vilmundi og I Staksteinum
aö aöildin aö NATÓ, og hersetan
sé islenskt innanrikismál,
ákveöin af meirihluta þjóöar-
1
innar og engu veröi um þessi
mál þokað fyrr en meirihluti
þjóöarinnar ákveöi svo.
Siðleysi
Vilmundar
Þaö er aö vlsu rétt aö meiri-
hluti Alþingis ræöur feröinni
meöan aö vilji hans fer saman
viö stefnu Bandarlkjastjórnar.
En mun hann ráöa feröinni ef
hann tæki þá ákvöröun aö reka
her og ganga úr NATÓ? Margt
mætti og tlna til um þær
ákvarðanir sem teknar voru á
Islandi og snerta hersetuna og
aðildina aö NATÓ. Leynisamn-
ingar, þrýstingur frá Banda-
rlkjunum, fyr irskipanir
erlendra sendimanna, úrslita-
kostir til Islenskra stjórnmála-
manna, hræösla viö þjóöarat-
kvæöagreiöslu um aöildina aö
NATÓ, upplýsingar úr leyni-
skjölum bandarlskum um makk
islenskra og bandarlskra
stjórnmálamanna — allt kastar
þetta dimmum skugga yfir
fullyröingar um meirihlutavilja
Islendinga eins og margsinnis
hefur veriö rakiö.
Þaö er svo I hæsta máta ósvlf-
iö aö halda þvi fram að Alþýöu-
bandalagið sé aö biöja banda-
riska þingmenn um afskipti af
islenskum innanrikismálum.
Tilraun er hinsvegar gerö til
þess aö upplýsa þá ef vera kynni
aö þaö gæti komið I veg fyrir
einfaldanir og rangar pólitlskar
ákvaröanir á Bandarikjaþingi
sem vissulega geta snert okkar
innanrlkismál.
Og þaö er Vilmundur Gylfa-
son sem er svona hörundsár,
en þaö var einmitt flokksfor-
maöur hans sem fór meö betli-
staf I hendi til Bandaríkja-
stjórnar og fékk bandarlska
þingiö til þess aö samþykkja aö
leggja fé bandarlskra skatt-
borgara I alislenska fram-
kvæmd viö byggingu flug-
stöövar á Keflavlkurflugvelli.
Blandast þaö ekkert inn I
islensk innanrlkismál þegar
Islenskir stjórnmálamenn eru
aö seilast I vasa bandariskra
skattborgara til þess aö byggja
hús yfir islenska flugþjónustu?
Margur heldur mig sig I siöleys-
inu.
Óhreinu börnin
Astæöurnar fyrir fjaörafokinu
og talinu um „bænaskjal” til
Bandarikjamanna má eflaust
rekja, ef grannt er skoöaö, til
setninga I „papplr” Alþýöu-
bandalagsins, þar sem vikiö er
aö þvi aö andstaöan gegn her-
stööinni sé af mörgum rótum
runnin. Minnt er á hrakför
Benedikts Gröndals er hann lét
undan bandarlskum þrýstingi
og ætlaöi aö auka feröafrelsi
sjóliöa. Þá er minnt á aö innan
Alþýöuflokksins séu ungir
jafnaöarmenn á móti her og
NATO.
Hjá Sjálfstæöisflokknum
veldur þaö ef til vill sárindum
aö drepiö er á andúö forystu-
manna á „Aronskunni” og
minnt á andóf menningarlhalds
gegn dátasjónvarpi o.fl. fylgi-
fiskum hersetunnar. Þessi
óhreinu börn krata og ihalds
gætu komiö þvl inn hjá banda-
riska þinginu aö Vilmundur og
Geir væru ekki alveg heilir I
fölskvalausum og óskilyrtum
stuðningi slnum viö hernám og
NATÓ-aöild.
-ekh
«9 sHorrið
VOND UPPÁKOMA
Framsðlinarmenn eru
alltaf ein» Olafur
Ragnar Grlmsson hegó
aói sér hneykslanlega i
veirlu. sem haldln var a
laugardag, A kostnaö
islenikra skattborgara
til heióurs bandarlskri
pingmannanefnd sem hér
i viníttuhelmsókn.
, og pað mun kallað a
diplömatatungu Fyrir
hðnd þetrrar stotnunar
sem er pmgflokkur
úþyðubandalagsms
dreifól hann dreifibréfi A
U- þar sem tlunduð
, rok Albvðubanda
lagsins gegn Atlantshafs
bandalaginu
Eitt er, að þetta er auó
vitað f Iflaframkoma En
alvarlegra er hitt. að
þetla er I raun beiðnl um
bandarlsk afsklpti
bandarlskra þingmanna
af Islemkum innanrlkis
málum Hvað stlast
þingmaðurmn til að
amerikanarnlr geri við
papplrinn’ Amerikonun
um er vcntanlega *tlað
að lesa papplrmn og
siðaner papplrnum *tlað
að hala Ahrlf A gjörðir
þeirra og atkv*ði
Hinu gleymir fram
söknarkommlnn. að
Islendingar siðlfir.
meirihluti þjóðarinnar.
hafa. eftir leikreglum
þingroðis. Akveðið að við
skulum. enn um sinn
amk . vera I Atlantshafs
bandalaginu og hafa hér
svonefnt varnarlið Svo
verður auðvitað þangað
til meirihluti þjoðarinnar
Akveður oðru visi Þetta
er sem sagt alfarið Is
lenikt innanrlkismál. á
kveðið af isleniku fölki I
isleniku landi Það er
kjarni þessa máls
Alþyðublaðið biður les
endur slna að gera sér I
hugarlund. hvernig Þjóð
viljlna þetta indaela mál
gagn þjöðfrelsis og alls
hins. sem ekkl er haegt að
telja upp vegna pláss
leysis. — hvernig Þjóð
viljinn heföl brugðist við.
ef BenedlVt Grondal. for
maður Alþyðuf lokksins.
hefði I velllu. sem haldin
er á kostnað Islenikra
skattborgara. afhent
bandarlsku sendinefnd
innl, fyrlr Alþyðuflokks
traustsyf irlýslngu við
Atlantshafsbandalagið og i
einlaegaóskumþaðaðvið 1
yrðum I bandalaginu um
aídur og >vi iCtll þeir
hetðu plpt. þjöðvinirnir á
Þjóðviljanum? Fastlega
má gera ráð fyrir þvl! |
Sannlelkurlnn er auð
vitað sá, aðþað fór Olafi
Ragnarl Grlmssyni betur '
að vera I Framsóknar
flokknum heldur en
Alþyðubandalaglnu Þau
föt twefðu manninum bet
ur Tlltölulega þekkilegur
stjðrnmálaflokkur. sem
Alþyðubandalagið auð
vitað er. þegar borið er
saman við ýmislegt
annað I Islenikum st|órn
málum. verður að g«ta
sln Framsóknarmennsk
an seglr tll sln á ótrúleg
ustu stöðum. Það er auð
vitað harmsögulegt þegar
f ramsóknarmaður er
orðinn formaður I þing
flokki Alþyðubandalags-
ms' Og prlsinn? Uppá
koman I opinberu
veiilunni meðamerisku
þingmonnunum er gjald,
og meira að segja hátt
g.ald. sem Alþyðubanda
lagið verður að greiða
mennskuna
msók