Þjóðviljinn - 02.10.1980, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 02.10.1980, Blaðsíða 5
Fimmtudagur 2. október 1980. ÞjóÐVlLJÍINN — SIDA 5 Stríðið milli íraks og írans Sameigin- legur ótti risavelda Það virðist nokkuð útbreidd skoðun, að með innrás sinni í íran hafi stjórn íraks viljað ná á sem allra skemmstum tima þeim sigri sem hún keppir eftir, en vilji á hinn bóginn forðast langvarandi styrjöld. Og þá verður þarnæst á dagskrá i túlkun atburða, að þessi á- form séu nú að mistakast vegna þess að íransher hafi reynst harðari í horn að taka en búist var við — ekki sist hafi geta flughersins verið vanmetin, en hann gerði m.a. loftárásir á Bagdad í fyrrinótt. Meðan hlé er á vopnaviöskiptum; irakskur hermaður með fjöl- skyldu sinni i Basra. Fregnir þær sem á hverjum degi berast frá styrjaldar- svæðum eru mótsagnakenndar: það sýndist t.d. ekki ljóst enn i gær, hvaða borgir i tran hefðu til þessa fallið i hendur traks- hers. Hitt er svo ljóst, að loft- árásir, m.a. á höfuðborgirnar og oliuvinnslusvæðin helstu, gera striðið afar dýrkeypt. Má lamiðlun var hafnað Múhameðsk riki hafa sýnt ýmsan lit á að vilja ganga á milli styrjaldaraðila, einkum hefur Zia ul-Haq, forseti Pakist- ans.haft sig i frammi. En siðast i gær visaði Khomeini erki- klerkur þvi yfir að ekki væri við traki að semja fyrr en þeir væru aftur komnir heim yfir sin landamæri og þvi getur enn orðiö langt i að friður komist á fyrir botni Persaflóa. transkir hershöfðingjar keisarans, sem nú eru i útlegð, hafa hvergi sparað að láta i ljós vonir um að styrjöldin leiði til þess að klerkaveldi Khomeinis og ann- arra ajatolla hrynji i tran, og liklegt er að Saddam Hussein traksforseti sé á sömu buxum. Eins og áður hefur veriö fram tekið i fréttaskýringum hér i blaðinu um þessi mál, hefur Sadam Hussein ákveðið að not- færa sér óvissuástand i tran og alþjóðlega einangrunlandsinstil að gera með hervaldi tilkall til forystuhlutverks i hinum ara- biska heimi. Hann veit hve mjög hann er bundinn af vissum að- stæðum og tima — m.a. af þeirri Sumar fréttir segja að enn sé barist um Khorramshahr og Abadan — aðrir að Iraksher sé kominn alla leið til Ahwaz sem er 80 km frá landamærunum. staðreynd aö önnur riki, sem hyggðu á eitthvaö svipað,eru nú af ýmsum ástæöum úr leik — bæði Egyptaland, Saudi-Arabia og Sýrland. Eiga mikið í húfi Meðan aðrir hlutir og stærri gerast ekki er rétt aö vikja nokkru nánar aö þeirri sér- kennilegu stöðu að risaveldin tvö reyna bæði að forðast að dragast inn i átökin — einmitt vegna þess hve mikið þau eiga i raun i húfi. I fyrstu umferö sýnast það vera Bandarikin sem eiga mest að óttast. Ef styrjöldin leiddi til þess siðar meir að oliuflutn- ingar út úr Persaflóa stöðvuð- ust, þá kæmi slik uppákoma fyrst og fremst niöur á helstu bandamönnum Bandarikjanna i Vestur-Evrópu og Japan. Samt sýnist ekki vera sérstök ástæða til þess að Sovétmenn fagni yfir erfiðleikum keppi- nauta sinna. I fyrsta lagi vegna þess, að ef striðiö leiðir til svo mikilla breytinga við Persaflóa, aö Bandarikjamönnum finnist hinu fræga valdajafnvægi rask- að, þá aukast likur á beinum á- rekstrum risanna og þaö þurfa þeir að foröast. t annan stað eru Sovétmenn i nokkurri klemmu meö sam- skipti sin við Arabariki og granna þeirra. Sovétmenn vilja koma i veg fyrir að samskipti þeirra við byltingarstjórnina i iran versni. Þau geta ekki bæði notið einhvers góðs af þeim ó- sigri Bandarikjanna sem fall keisaraveldisins var og tekið upp fjandskap við hina nýju valdhafa i Teheran. En eitthvað i þá veru getur gerst vegna þess að Sovétmenn eru bundnir vin- áttusamningi frá 1972 við stjórnina i Bagdad. Mjög mikið af vopnum Irakshers koma frá Sovétrikjunum. Þvi er það svo, að ef striðið dregst á langinn þurfa Irakir varahluti frá Sovétrikjunum til að halda her sinum gangandi,og ef þeir fá slikar vopnasendingar er hætt við að mjög mundi kólna milli Irans og Sovétrikjanna. Sovétmenn hafa þvi til þessa reynt að forðast að gera nokkuð i þessum málum — en saka Bandarikin hinsvegar fyrir að þau reyni að notfæra sér á- standiö. Vesturveldin hafa nú fengið eina huggun frá transstjórn: yfirlýsingu um aö oliuflutningar um Hormuzsund verði ekki stöðvaðir . En enn er beðið eftir þvi hvaða skilning Sovétmenn vilja leggja i samninga sina við trak; þeir munu þá ekki sist ótt- ast það, að á sama veg kunni að fara og i Egyptalandi sem einnig var tengt Sovétrikjunum sérstökum vináttusamningi allt til 1973, en er nú helstur erind- reki Bandarikjanna i arabisk- um heimi, vegna þess að Egyptum þóttu Sovétmenn ekki fá þeim þau vopn sem dygðu gegn tsrael. áb. Rommí spilað aftur í Iðnó t kvöld, þ. 2. október, verður fyrsta sýningin á bandariska verðlaunaleikritinu Rommi eftir D. L. Coburn á nýbyrjuðu leikári Leikfélags Reykjavikur. Leikritið er tekið til sýningar frá fyrr-a leikári. Það var frumsýnt i mai s.l., en var þá einungis sýnt fyrir fastagesti leikhússins. Sýningin hlaut i vor einstaklega góðar við- tökur og blaðaummæli, og þóttu þau Sigriður Hagalin og Gisli Halldórsson bæði fara á kostum i hlutverkum sinum. Jón Sigur- björnsson er leikstjóri sýningar- innar, Jón Þórisson gerði leik- mynd, Daniel Williamsson sá um lýsingu, en þýðinguna gerði Tómas Zöega. Sagnfrœðirannsóknir E. Lönnroth flytur fyrir- lestur í dag Erik Lönnroth prófessor frá Gautaborg flytur fyrir- lestur i boði Sagnfræðistofn- unar Háskóla tslands og Sagnfræðingafélags tslands i dag kl. 17:15 i stofu 201 i Arnagarði um norræna sam- vinnu á sviði sagnfræðirann- sókna. Erik Lönnroth er meðal þekktustu sagnfræöinga á Norðurlöndum og hefur ritað fjölmargt sem varðar Norðurlandasögu bæði frá miðöldum og siðari öldum. Hann hefur auk þess verið virkur i norrænu og evrópsku samstarfi um húmaniskar rannsóknir um árabil. Ollum er heimill að- gangur. Sigriður Hagalin og Gisli Hall- dórsson i hlutverkum sinum i Rommi. Leikurinn gerist á elliheimili i Bandarikjunum. Roskinn maður, sem er búinn aö vera vistmaður i rúma 2 mánuði er staddur úti á verönd og hittir þar konu, sem er tiltölulega nýkomin. t fyrstu ræð- ast þau við i glettni um sambýlis- fólkið, aöstöðuna á heimilinu, mataræöið og heilsufar, skiptast á almennum athugasemdum um atburði liðandi stundar, segja frá fjölskyldum sinum og gefa hvort öðru (sina eigin!) skýringu á þvi, hversvegna þau hafi hafnaö á elliheimilinu. Hann er ákafur spilamaður, en hún hefur ekki snert á spilum i áratugi. Hann tekur þvi að sér að hressa upp á spilakunnáttu hennar, og þau byrja að spila rommi. Þrjár helgar i röð spila þau rommi i si- bylju, og eftir þvi sem umferðun- um fjölgar opinbera þau sig æ betur hvort fyrir öðru. Og undir lokin er ljóst, að leikritið fjallar ekki eingöngu um aldrað fólk eða gamalmenni, heldur fyrst og fremst um manneskjur. Umboðsmenn Þjóðviljans Alftanes: Sæbjörg Einarsdóttir, Brekkubæ , s. 52311. tsafjörður: Lóa Guðmundsdóttir, Fjaröarstræti 2, s. 94-3834. Akranes: Jóna K. Olafsdóttir, Garðabraut 4, s. 93-1894. Keflavik: Eygló Kristjánsdóttir, Dvergasteini, s. 92-1458. Akureyri: Haraldur Bogason, Norðurgötu 36, s. 96-24079. Neskaupstaður: Ingibjörg Finnsdóttir, Hólsgötu 8, s. 97-7239. Borgarnes: Sigurður B. Guðbrandsson, Borgarbraut 43, s. 93-7190, 7122. Njarðvlk: Sigurbjörg Kristjánsdóttir, Brekkustig 29, s. 92-3424, 2807. Blönduós: Matthildur Guðmundsdóttir, Félagsheimilinu, Húnabraut 6, s. 95-4258. Ólafsfjörður: Agnar Viglundsson, Kirkjuvegi 18, s. 96-62297 , 62168. Bolungarvik: Bjamveig Samúelsdóttir, Völusteinsstræti 1, s. 94-7317. ólafsvik: Kári Konráðsson, Olafsbraut 50, s. 93-6216. Dalvik: Þóra Geirsdóttir, Hjarðarslóð 4 E. Patreksfjörður: Vigdis Helgadóttir, Sigtúni 8. Egilsstaðir: Páll Pétursson, Arskógum 13, s. 1350, 1210. Raufarhöfn: Sigurveig Björnsdóttir, Asgarði 5, s. 96-51194. Eskifjöröur: Hrafnkell Jónsson, Fossgötu 5, s. 97-6160. Reyðarfjörður': Arni Eliasson, Túngötu 5, s. 97-4263. Eyrarbakki: Pétur Gislason, Gamla-Læknishúsi, s. 99-3135. Sandgerði: Guölaug Cuðmundsdóttir, Brekkustig 5, s. 92-7587. Fáskrúðsfjörður: Hjálmar Heimisson, Hliðargötu 45, s. 97-5289. Sauðárkrókur: Friðrikka Hermannsdóttir, Hólmagrund 22, s. 95-5245. Garöur: Maria Guöfinnsdóttir, Melabraut 14, s. 92-7153. Selfoss: Þurfður Ingólfsdóttir, Hjarðarholti 11, s. 99-1582. Grindavik: Kristin Þorleifsdóttir, Hvassahrauni 7, s. 92-8324. Seyðisfjörður: Ragnhildur B. Amadóttir, Gilsbakka 34, s. 97-2196. Grundarfjörður: Guðlaug Pétursdóttir, Fagurhólstúni 3, s. 93-8703. Siglufjörður: Hlööver Sigurðsson, Suðurgötu 91, s. 96-71143. Hella: Guömundur Albertsson, Geitasandi 3, s. 99-5830, 5909. Skagaströnd: Eðvarð Hallgrimsson, Fellsbraut 1, s. 95-4685. Hellissandur: Svanbjörn Stefánsson, Munaðarhól 14, s. 6688, 6637. Stokkseyri: Frfmann Sigurðsson, Jaðri, s. 99-3215, 3105. Hrisey: Guðjón Björnsson, Sólvallagötu 3, s. 96-61739. Stykkishólmur: Kristin Oskarsdóttir, Sundabakka 14, s. 93-8205. Húsavik: Inga Sara Benediktsdóttir, Alfhóli 7, s. 41223. Súgandafjörður: Þóra Þórðardóttir, Aðalgötu 51, s. 94-6167. Hvammstangi: Eyjólfur R. Eyjólfsson, Strandgötu 7, s. 95-1384. Vestmannaeyjar: Edda Tegeder, Hrauntúni 35, s. 98-1864. Hverageröi: Lilja Haraldsdóttir, Heiðarbrún 51, s. 99-4389. Vopnafjörður: Hámundur Björnsson, Fagrahjalla 15, s. 97-3253. Höfn i Hornafirði: Matthildur Kristins, Kirkjubraut 46, s. 8531. Þorlákshöfn: Þorsteinn Sigvaldason, Reykjabraut 5, s. 92-3745.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.