Þjóðviljinn - 27.02.1981, Blaðsíða 15

frá
El
Hringið i sima 81333 kl. 9-5 alla virka
daga, eða skrifið Þjóðviljanum
lesendum
Krá Djúpavogi.
Allt í grænum sjó
Þegar undirritaður leit sem
snöggvast inn á fyrirlestur um
st jörnbiínað hitakerfa, sem
haldinn var á námskeiði i húsa-
kynnum Byggingarþjónust-
unnar i Reykjavik nýlega, var
varpað á tjald mynd af tengingu
húskerfis við hitaveitu undir
stórletraðri fyrirsögn: ,,AUt i
grænum sjó”.
A myndinni var sýnd notkun
þrýstiminnkara sem stjórn-
tækis fyrir ofnakerfi með sjálf-
virkum ofnlokum. Taldi fyrir-
lesarinn, einn af sölumönnum
Danfoss-umboðsins á Islandi, að
þrýstiminnkari væri allsendis
óhæfur til stýringar á slikum
kerfum og að ,,allt yrði i græn-
um sjó” i' hitakerfinu ef ekki
væri notaður þrýstijafnari, sem
er mun dýrara stjórntæki en
þrýstiminnkarinn.
Námskeiðið um stýringu hita-
kerfa hefur verið haldið viða um
land undanfarið og ofan-
greindar fullyrðingar þvi náð
eyrum margra, sem sjá um
tengingar á hitakerfum. Hef ég
þvi tekið saman nokkra mola
um þessi mál áhugamönnum til
fróð leiks.
Þegar sjálfvirkir ofnlokar eru
notaðir á hitakerfi, er nauðsyn-
legt að mismunaþrýstingi yfir
kerfið sé ætið haldið innan hæfi-
legra marka. Þegar valin eru
stjórntæki til þess að halda mis-
munaþrýstingnum hæfilegum
er rétt aö gera sér grein fyrir
þvi, aö hitakerfi tengd fjar-
varmaveitum eru tvenns konar
að gerð. Tvöfalt kerfi er það
nefnt, þegar afrennslisvatnið
frá hitakerfinu er til blöndunar-
eða kyndistöðvar. I sliku kerfi
geta orðið sveiflur á inntaks-
þrýstingi og bakþrýstingi
kerfisins og þvi nauðsynlegt að
nota þrýstijafnara til stýringar.
Einfalt kerfi er það hins vegar
nefnt, þegar afrennslisvatnið
frá hitakerfinu er látið renna i
skolplögn. Slik kerfi eru mjög
algeng hérlendis á stöðum sem
njóta jarðvarmaveitu. Venja er
að setja svokallaðan slaufuloka
á afrennsli einfalds kerfis til að
halda uppi bakþrýstingi. Með
þvi að nota þrýstiminnkara með
innbyggðri þrýstijöfnun, sem
vinnur óháð sveiflum á inntaks-
þrýstingi, er auðvelt að halda
mismunaþrýstingi innan hæfi-
legra marka i sliku kerfi.
Miklum fjármunum er varið
ár hvert i uppbyggingu fjar-
varmaveitna. Full ástæða er til
að hvetja húseigendur og aðra
sem fyrirhuga tengingar við
hitaveitu að ky nna sér vel hvers
eölis hitakerfið er svo velja
megi hagkvæmustu stjórntæki i
hverju tilfelli.
Reykjavik 19. feb.1981,
Hafsteinn Blandon
vélaverkfræðipgur.
Til
trillu-
báta-
eigenda
á
Djúpa-
vogi
I). skrifar:
Viðvörun til smábátaeigenda
á Djúpavogi (ef þeir ætla að
fiska og róa hér áfram). Eru
þeir sem eiga trillurna nú og
eiga hér heima, búnir aö
gleyma þvi þegar trillubátarnir
sem róið var héðan og báru allt-
af mikla björg i bú mn i
býggðarlagið þann tima ársins
sem hægt var að róa þeim? Eru
menn sem eiga þessa litlu báta
núna búnir að gleyma þvi
hvernig þeir voru allir lagðir að
velli á árunum 1960—65?
Sleipnir var sá sem lengst
þraukaði, en hann varð að fara
með fiskinn til Neskaupstaðar
og selja hann þar siðasta sum-
arið sem hann var gerður út
héðan. Hvernig haldið þið trillu-
bátaeigendur að yrði snúið að
ykkur, ef þarna yrðu eigenda-
skipti? Gerið þið ykkur grein
fyrir þvi, — þið mynduð þá engu
ráða þið yrðuð eins og ófrjálsir
menn. Snúist til varnar og látið
ekki taka eignir ykkar út úr
höndunum á ykkur. Þvi fyrr..þvi
betra. Þið eigið frystihúsið, þið
eigið bræösluna. Þetta eru ykk-
ar eignir. Ég skora á ykkur að
bregðast fljótt við. A morgun
getur það verið of seint.
Barnahornið
Fíllinn trampandi
eftir Anitu Hewett
Fíllinn þrammaði um
allt í f rumskóginum.
Trampaði með stóru,
gráu fótunum sínum á
grasinu og blómunum og
litlu mjúku dýrunum.
Hann kramdi pinulítlu
skordýrin og tróð á skott-
unum á skriðdýrunum.
Hann trampaði á liljun-
um og korninu sem var að
þroskast.
,,Við verðum að stoppa
allt þetta stapp," sögðu
geitin, snákurinn og mús-
in.
Geitin sagði: ,,Já, við
verðum að stoppa það. En
þú getur ekki gert neitt
litla mús."
Og snákurinn sagði:
„O, nei, þú getur ekkert
gert litla mús."
Músin sagði ekki neitt.
Hún sat á grasinu og
hlustaði meðan geitin
sagði hvað hún ætiaði að
gera.
„Hræða hann, það er
það sem ég ætla að gera,"
sagði geitin. „O, gott gott
gott, ég hræði gamla fíl-
inn, hræði úr honum vitið,
égskal."
Hún fann tóma skjald-
bökuskel og hengdi hana
upp á langa grein og barði
svo í hana með hornunum
sínum.
„Þetta er fílahræðslu-
tromman mín og ég ætla
að berja hana, klapp
klapp. Fíllin mun hlaupa
burt. O, gott gott gott."
Stapp, stapp, stapp,
þarna kom fíllinn.
Geitin beygði höfuðið,
hljóp að skelinni og klapp
klapp barði með hornun-
um í hana.
„Gasalegan hávaða
geri ég, gasalegan fíla-
hræðsluhávaða geri ég,"
jarmaði hún.
„Hryllilegur hávaði er
þetta," sagði fíllinn.
Hann tók skelina með
langa rananum sínum og
lyfti hátt upp i loftið og
henti henni niður á haus-
inn á geitinni. Svo fór
hann burtu á sinn hátt,
trampandi.
AAúsin sagði ekkert. En
hún hugsaði: „Aumingja
gamla geitin er sorg-
mædd svona með skelina
á hausnum." Svo settist
hún niður í grasið og
hlustaði á meðan snákur-
inn sagði hvað hann
ætlaði að gera.
„Ég breyti mér í kaðal,
já,já,já, það er það sem
ég ætla að gera." Hann
hlykkjaði sig utan um tré.
„Nú er ég fílasnara,
já,já,já, það er það sem
ég er, ég ætla að halda
fast í löppina á gamla
filnum, ég skal ekki láta
hann sleppa. Nei, ég skal
ekki láta hann sleppa f yrr
en hann lofar að stappa
aldrei meir."
Stapp stapp stapp,
þarna kom fillinn.
Snákurinn faldi sig í
háu grasinu. Fíllinn
stoppaði við tré, lyfti
hvítu skögultönnunum
upp á grein og bjó sig
undir lítinn blund.
(f ramhald)
Föstudagur 27. febrúar 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Spánn, páfinn
og aldraðir
Helgi E. Helgason og
Ogmundur Jónasson annast
Fréttaspegil t kvöld. A dag-
skrá eru tvö erlend mál og eitt
innlent.
— Við munum fjalla um til-
raunina sem gerð var til
stjórnarbyltingar á Spáni fyrr
i vikunni, — sagði ögmundur,
— og ræöa þaö mál við
Guðberg Bergsson rithöfund,
sem hefur verið búsettur lengí
á Spáni og fylgst með þróun
stjórnmála þar.
Einnig verður fjallaö um för
Jóhannesar Páls páfa til
Austurlanda og rætt við Torfa
ólafsson i þvi sambandi.
Innlenda málið sem er á
Sjónvarp
CT kl. 21.15
dagskrá er málefni aldraös
sjúks fólks og sá skortur sem
er á legurými fyrir þetta fólk á
sjúkra- og hjúkrunarstofn-
unum. t þættinum verður rætt
viö fólk sem þekkir þennan
vanda af eigin raun. Þá munu
þeir Svavar Gestsson heil-
birgisráðherra og Pétur
Sigurösson alþingismaður
rökræöa ástandiö sem rikir i
þessum málum hér á landi.
—ih
Glæframaðurinn
Harold Loyd
Prúðu leikararnir hafa nú
yfirgefið okkur án þess að
kveðja, en við þurfum ekki að
vera ineð böggum hildar þess
vegna: Harold Lloyd kemur i
staðinn. i kvöld verður sýndur
fyrsti þátturinn af 26, sem
sýndir verða annað hvert
föstudagskvöld næstu mánuð-
ina.
Harold Lloyd var einn af
snillingum þöglu myndanna,
og er oft nefndur i sömu andrá
og Buster Keaton og Chaplin.
Einsog þeir skapaði hann
persónu, sem var alltaf eins i
öllum myndum hans, og lenti i
ýmsum ævintýrum og svaðil-
förum. Hann var „góður
strákur” með gleraugu, feim-
inn og uppburðarlitill, en átti
það til að lenda óvart i hring-
iðu mikilla atburða. Fræg-
astur er hann fyrir ótrúlega
fifldjörf uppátæki, einsog t.d.
.vt L Sjónvarp
Ty kl. 20.50
að klifra í vinnupöllum og utan
á skýjakljúfum og einu sinni
hékk hann lengi i visum
stórrar turnklukku. A þessum
árum voru slik atriði ekta, og
oft voru ekki einu sinni notuö
öryggisnet, þannig að leikar-
arnir voru raunverulega i lifs-
hættu.
Harold Lloyd fæddist 1893 og
byrjaði að leika i kvikmynd-
um 1916. Hann lék i hundruð-
um stuttra gamanmynda á
þögla skeiðinu, og nokkrum
lögum myndum eftir að talið
var komið til sögunnar. Hann
lést árið 1971. Þættirnir sem
sjónvarpið sýnir hafa verið
unnir upp úr gömlu myndun-
um hans.
Aldarminning Sveins
Björnssonar forseta
Útvarp
kl. 21.00
Hér hefur Harold óvart orðið þátttakandi i byltingu í ónafn-
greindu landi.
i dag, 27. febrúar, eru 100 ár
liðin frá fæðingu Sveins
Björnssonar forseta og veröur
þess minnst með sérstökum
útvarpsþætti i samantekt lög-
fræðinganna Haraldar
Blöndal og Siguröar Lindals.
1 þættinum verður greint frá
ævi og störfum Sveins, lesnir
kaflar úr ræðum hans og rætt
við menn sem þekktu Svein og
störfuðu undir hans stjórn.
Sveinn lærði lögfræði við
Kaupmannahafnarháskóla,
lauk þaðan prófi 1907 og hóf
sama ár störf sem málflutn-
ingsmaöur i Reykjavik. Siöar
varð hann sendiherra Islands i
Kaupmannahöfn og gegndi
ótal öörum trúnaðarstörfum
Sveinn Björnsson forseti.
þar til hann var kosinn fyrsti
forseti islenska lýðveidisins
1944. Hann lést 1952.
— ih