Þjóðviljinn - 29.12.1981, Blaðsíða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJVNN. Þriöjudagur 29. desember 1981.
Kveðjuorð
/
Olafur Hansson, prófessor
Fæddur 18. september 1909 — Dáinn 18. desember 1981
Bjartan og hlýjan vordag áriö
1941 situr hópur unglinga I einni
stofunni i hinu nýreista og veg-
lega húsi Háskóla íslands vestur
á Melum og eru aö þreyta inn-
tökupróf upp i gagnfræöadeild
Menntaskólans i Reykjavik.
Landsstjórnin beiö ekki aldeilis
uppi i Ingólfsbrekku meö opinn
faöminnöllum.þeim,sem þyrsti i
fræöslu og vildu leita inngöngu.
Hún haföi komið þar fyrir nálar-
auga, sem ekki fengu fleiri aö
smjúga I gegnum en rúmuðust
fyrir i einni bekkjarstofu. NU var
þessi fornfrægi skóli á hrak-
hólum, þvi að breska heimsveldið
haföi tekiö hUs hans traustataki.
Hann var kominn i hUsmennsku
hjáannarri stofnun, sem letraði á
skjöld sinn: Visindin efla alla
dáö. Þaö var engin furöa, aö ungl-
ingarnir, sem aldrei höföu séö
annaö en krot götunnar, kritar-
páriö á hUsveggjum og stein-
göröum, fylltust djUpri lotningu
fyrir þessu lærdómssetri, sem
þeir voru staddir I fyrir rás
heimsviöburöanna.
Aö þessu sinni var veriö aö
prófa þekkingu unglinganna 1
þunnri bók I allstóru broti með
grænleitum spjöldum og á var
letraö svörtum stöfum: Mann-
kynssaga. Ágrip. Þar sem ungl-
ingarnir bogra þarna yfir próf-
blöðunum eins og þeir séu að
leysa lifsgátuna i eitt skipti fyrir
öll hvila á þeim haukfrán og
sivökul augu þeirra Boga ólafs-
sonar og Ólafs Dan Danielssonar.
Þeirsitja sinni hvorum stofuenda
virðulegir og mikilUölegir eins og
öldungaráösmenn. Dyrnar standa
i hálfa gátt. Þá skákar sér inn
maður, hávaxinn, dökkur á hár
og fríöur sýnum og sýnilega mun
yngrien senatorarnir tveir, milli
stafs og hurðar, hallar sér að
veggnum, krossleggur hendurnar
og viröir fyrir sér krossberana.
Allt i einu er hann horfinn jafn
hljóðlega og hann birtist. Ætli
þessi maöur, sem svifur svona
um, sé ekki höfundur græna sögu-
kversins, ólafur Hansson sögu-
kennari við Menntaskólann? Þaö
kom á daginn, að réttvar til getið.
Siðan þetta var, eru nú liðnir
fjórir áratugir, og á þeim tima
hafa vegir okkar Ólafs Hans-
sonar legið meira og minna
Ólafur Hansson var
fæddur i Reykjavík 18. sept-
ember 1909. Foreldrar hans
voru Hans O. Devik sima-
verkfræðingur frá Gloppen i
Noregi og kona hans Pálina
Ólafia Pétursdtíttir. Ólafur
Hansson lauk stúdentsprófi
frá Menntasktílanum i
Reykjavik áriö 1928 og lagði
siðan stund á hásktílanám i
sögu, landafræöi og þý.sku
við hásktílann f Berlin og
Osló. Cand. mag. prtífi lauk
Ólafur áriö 1933 viö Oslóar-
hásktíla.
A árunum 1934—1936 var
Óiafur Hansson, sktíiastjtíri
G a g n f r æ ð a s k ó I a n s I
Neskaupstað, en haustiö 1936
htíf hann kennslu við
Menntaskóiann I Reykjavik,
þar sem hann kenndi i ára-
tugi. Fyrir 30 árum hóf
Ólafur einnig kennsiu i sagn-
fræði við Háskóla Islands og
þar var hann prófessor.
nokkur siðustu starfsárin.
Fjöldi rita liggur eftir Óiaf
Hansson, þar á meðal
margar kennslubækur i
m annkynssögu. Einnig var
hann ritstjóri bókafiokksins
Lönd og lýðir frá 1949 og
skrifaði sjálfur bækur i þeim
fiokkium Noreg og siöar um
mannkynið. Meðal bóka
Ólafs eru einnig rit um
heimsstyrjöldina síðari og
um Gissur jarl.
Kona ólafs, Valdis Helga-
dtíttir, lifir mann sinn.
saman. Og öllum er hann minnis-
stæður þeim sem honum
kynntust. Ölafur var orölagður
fyrir þekkingu sina, enda var
minniö trUtt sem stál. Hann var
slíkur hafsjór af fróöleik aö leitun
var aö hans jafningja i þeim
efnum og heföi ugglaust á öðrum
timum verið kallaöur hinn fróði
eöa margvisi.
í kennslutimum miðlaði Ólafur
nemendum sinum af hinummikla
fróðleik sinum og vaföist honum
aldrei tunga um tönn, er leitað
var hjá honum svara. Hann Ieysti
Ur öllum svo greiölega, að
naumast þótti einleikiö. Dæmi
eru um þaö, aö nemendur grófu
upp einhvern tittlingaskit til þess
að reyna þolrifin i þekkingu
Ólafs, en höfðu ekki erindi sem
erfiöi. Stóöu margir nemendur i
þeirritrú og vissu, aö ólafur væri
albrynjaöur þekkingarkufli. Eitt
sinn deildu tveir nemendur á
göngum Menntaskólans um þaö,
hvort ólafur Hansson kynni tyrk-
nesku! Þegar sú deila stóö sem
hæst kom ólafur þar aðvifandi,
brosti og gekk burt án þess aö
leggja orö i belg. Sögur komust
jafnvel á kreik um það, aö hann
gæti sagttil um heimilisföng allra
kattarkvikinda á rtæsta leiti viö
Menntasktílan n, samanber
helvistisköttinn á Bókhlööusti g 9
sem ráfaöi inn i kennslustund hjá
Ólafi.
Sumir sögðu, aö alfræöibækur
væru höfuðlesning Ólafs og hann
lægi i þeim daga og nætur. Ekki
veit ég neinar sönnur á þvi, en hitt
er mér kunnugt um, að hann var
ákaflega viölesinn og ekki við
eina fjölina felldur i vali á
lestrarefni. Hann var meöal
annars þaullesinn i sagnfræði-
ritum, skáldritum, þjóðsögum og
mannfræöiritum, en einnig var
hann vel heima i skemmtibök-
menntum eins og i fabúlum
þeirra Agötu Christie og G.K.
Chestertons, enda flokkaði hann
ekki bækur á hinn hefðbundna
hátt heldur eftir hinu hvort
textinn væri lipur og læsilegur.
Ólafur var einstaklega stað-
fróöur og mannfróður, kunni
t.a.m. yfirleitt langtum meiri
deili á uppruna nemenda sinna,
ættum þeirra og ættarslóðum, en
þeir sjálfir. Hann fylgdist meö
nemendum sinum, sem skiptu
þUsundum, löngu eftir aö þeir
voru horfnir úr skóla, og oft tók
hann þá tali, er hann rakst á þá á
förnum vegi. Nemendum sinum
var hann mjög velviljaður og um-
burðarlyndur, laus við alla
smásmygliog regluaga, enda var
hann vinsæll hjá þeim og reyndar
öllum sem af honum höfðu ein-
hver kynni.
Þótt Ólafi væri margt gefið,
sem öörum þótti öfundsvert, var
hann aö eölisfari hlédrægur og
yfirlætislaus, en allur hégtíma-
skapur, menntasperringur og
sýndarmennska voru honum
fjarri skapi, og ekki var hann
gjarn á að leita út á markaðs-
torgið islenska og falla þar i
duftið. Próf og titlar, sagði hann
oftar en einu sinni, eru ekki neinir
mælikvaröar á mennina. Mér er
næst að ætla, að Ólafi hafi verið
einna þekkast aö dveljast úti i
islenskri náttúru og hrærast
meðalmanna, sem liföu óbrotnu
lifi og kunnu að segja frá
tiðindum úr heimi isleskrar al-
þýðu, álagablettum, draum-
förum, meitluðum tilsvörum og
sérkennilegum mönnum, og helst
látið smellnar visur fljóta með.
Að leiðarlokum er mér efst i
huga þakkir til skapanornanna
fyrir kynnin við Ólaf Hansson og
þá mannkosti, sem hann var svo
rikulega búinn.
Jólatrésskemmtim
verður haldin að Hótel Sögu, Súlnasal,
sunnudaginn 3. janúar 1982 og hefst kl.
15.00 siðdegis.
Aðgöngumiðar verða seldir á skrifstofu
Verzlunarmannafélags Reykjavikur
Hagamel 4.
Miðaverð: Börn kr. 45.-. Fullorðnir: kr.
15.-.
Tekið verður á móti pöntunum i simum
26344 og 26850.
Verzlunarmannafélag Reykjavikur
Tívolísólir
og fossar
~+i Flugeldamarkaðir
-MJ Hjálparsveita skáta
Jón Guðnason
Lausar stöður
Við heilsugæslustöðina á Seltjarnarnesi
eru lausar til umsóknar tvær stöður
heilsugæslulækna og ein staða hjúkrunar-
fræðings.
Umsóknir sendist ráðuneytinu fyrir 23.
janúar 1982.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
22. desember 1981.
£1
Tlmburhús
í gamla bænum í Hafnarfirði
Járnvarið timburhús á tveimur hæðum að
Urðarstig 2 er til sölu. Húsið verður til
sýnis milli kl. 10 og 15 i dag 29. des. og á
morgun 30. des. Tilboð óskast. Skilajfrest-
ur er til 5. jan. 1982.
Upplýsingar i sima 54484 á ofanskráðum
tima.
Húsið er laust frá 1. janúar.
Laus staða
Staða bókavarðar i Landsbókasafni íslands er laus til
umsóknar. Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna
rikisins.
Umsóknir ásamt upplýsingum um nám og starfsferil
skulu sendar menntamálaráðuneytinu íyrir 28. janúar
næstkomandi.
Menntamálaráðuneytiö,
28.desember 1981
• Blikkiðjan
™ * Asgarði 7, Garöabs
önnumst þakrennusmiði og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíði.
Gerum föst verðtilboö
SÍMI 53468