Þjóðviljinn - 06.10.1982, Qupperneq 4

4 SIÐA — ÞJQÐVILJINN ■ Miðvikudagur 6. október 1982
DIOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis.
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Elður Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Fréttastjóri: Álfheiður Ingadóttir.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhíldur Bjarnadóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Helgi Ólafsson, LúðvíkGeirsson, Magnús
H. Gíslason, Ólafur Glslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Þórunn Sigurðardóttir, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elísson.
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Glsli Sigurðsson, Guðmundur Andri
Thorsson.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Sfmavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6 Reykjavík, sími 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Útvarps-
œvintýri
Útvarpslaganefnd hefur skilað áliti eins og fjölmiðlar
hafa tíundað. Það hefur líka komið fram, að þótt nefnd-
armenn hafi áhuga á því, að meiri fjölbreytni verði
möguleg en sú sem Ríkisútvarp hefur risið undir, þá eru
þeir hreint ekki sammála um það, hvernig að breyting-
um skuli staðið.
Eins og vænta mátti er ágreiningurinn ekki síst um
peninga: meirihluti útvarpslaganefndar gerir ráð fyrir
því, að nýjar útvarps- og sjónvarpsstöðvar verði reknar
• fyrir auglýsingatekjur. Aðrir gera fyrirvara um verslun-
arauglýsingar eða eru beinlínis andvígir því að þessi
nýbreytni verði tekin upp - vegna þess að með því móti
verði Ríkisútvarpið af tekjum sem erfitt muni reynast
að bæta því.
í umræðu þeirri, sem hingað til hefur farið fram um
þessi mál, hefur reyndar verið helst til lítið um að menn
reyndu að gera sér og öðrum grein fyrir því, til hvers
menn vildu breyta þeirri einokun á rekstri hljóðvarps
og sjónvarps sem Ríkisútvarpið hefur haft. Eru þó
vissulega margar fróðlegar og jákvæðar hliðar á því
máli: hvernig gefa mætti til að mynda almannasam-
tökum, landshlutum, bæjarfélögum og þar fram eftir
götum, aukna möguleika til að sinna sínum sérstöku
þörfum, veita ýmislega þá þjónustu sem ekki rúmast'
innan þess ramma sem fyrir er. Og það er líka ljóst að
íslendingar verða að vera við því búnir að mæta með
skynsamlegri stefnu þeim öru tæknilegu breytingum
sem verða á sjónvarpsmálum vegna tilkomu fjarskipta-
hnatta.
En sem fyrr segir: þessi umræða er öll í fátæklegra
lagi. Miklu heldur hafa þeir aðilar sem hæst hafa haft
um frjálsan útvarpsrekstur róið að því, að efnt sé til
auglýsingaútvarps, að einkaaðilum takist að ná undir
sig hlúta þess auglýsingamarkaðar sem Ríkisútvarpið
hefur hingað til setið að. Öll svör þessara manna um
dagskrá, um það til hvers ætti að nota það tjáningar-
frelsi sem haft er á lofti, eru ósköp loftkennd, huldu-
hrútsleg.
E*að er ljóst, að ef leyft verður að reka slíkar auglýs-
ingastöðvar, þá bitnar það á fjárhag Ríkisútvarpsins.
Auglýsingamarkaður er ekki belgur sem stækkar við að
fleiri blása í hann. Pessum tekjumissi, segja ýmsir
aðstandendur breyttra útvarpslaga, á svo að mæta með
því, að almenningur á að greiða hærra verð fyrir þá
þjóriustu sem Ríkisútvarpið eitt getur veitt, því menn
virðast ekki ætlast til þess að rieinar kvaðir verði af því
teknar, öðru nær. Ef þróunin verður þessi, er hér kom-
ið enn eitt dæmi um það sem einu sinni var kallað
sósíalismi apdskotans: Stór hluti af ábata af útvarps-
rekstri er tekinn af opinberu fyrirtæki og færður til
einkaaðila sem þjóna undir öfluga auglýsendur. En þar
eftir vaxandi kostnaður af þeim útvarpsrekstri sem ekk-
ert þjóðfélag getur verið án er þjóðnýttur.
Gjafir eru yður gefnar....
- áb.
klippt
FyrrVerandi heilbrigðismálaráðherra og fyrrverandi fjármálaráð-
herra verða fyrir barðinu á ofstæki Morgunblaðsins.
Með offorsi
og blindri heift.
Allt frá því núverandi ríkis-
stjórn var mynduð hefur Morg-
unblaðið ráðist með sérstöku of-
forsi gegn Svavari Gestssyni for-
manni Alþýðubandalagsins.
Gildir einu hvort um er að ræða
húsnæðismál, embættaveitingar,
herstöðvarmálið, fyrirkomulag í
rekstri félagslegra stofnana eða
eitthvað annað sem heyrir undir
ráðuneyti Svavars; ævinlega skal
Morgunblaðið ráðast af blindri
heift gegn félagsmálaráðherra.
Árásir Morgunblaðsins eru að
sjálfsögðu Svavari Gestssyni til
mikils sóma, en engu að síður er
athyglisvert hvernig árásirnar á
Alþýðubandalagið hitta fyrir
málefni sem Sjálfstæðismenn
sjálfir hafa borið fyrir brjósti. Til
er kínverskur málsháttur þar sem
segir „Ég skamma munkinn en
meina sköllótta manninn". .
Eiga Matthías-
arnir að fjúka?
Nýjasta árásarefni Morgun-
blaðsins er það fyrirkomulag að
setja fjárframlög ríkisins til nokk-
urra stofnana beint inn á fjárlög í
stað fjármögnunar með dag-
gjöldum. Hér er um að ræða til-
lögu sem alþingi á eftir að taka
afstöðu til. Á sínum tíma beitti
Matthías Bjarnason, fyrrverandi
heilbrigðisráðherra, sér fyrir því
að ríkisspítalarnir yrðu fluttir yfir
á bein fjárlög í staÓ daggjaldanna
áður, enda samdóma álit flestra
sem til þekkja að fráleitt sé að
miða rekstur heilbrigðisstofnana
við daggjöldin.
Ákvörðun Matthjasar Bjarna-
sonar reyndist vel og hefur ekki
verið hróflað við henni. Nafni
hans Á. Mathiesen, fyrrverandi
fjármálaráðherra, beitti sér einn-
ig fyrir þessari stefnu, sem og
nánasti samstarfsmaður hans Sig-
urður Pórðarson, sem hefur
gegnt trúnaðarstörfum fyrir
Sjálfstæðisflokkinn í Hafnarfirði.
Pá má geta þess að Sigurgeir Sig-
urðsson bæjarstjóri á Seltjarnar-,
,nesi beitir sér mjög ákveðið fyrir
því að ríkið yfirtaki heilbrigðis-
stofnanir af sveitarfélögum, en
hann hefur haldið þessum sjón-
armiðum á lofti í nefnd sem fjall-
ar um verkefnaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga. Því mætti álykta
sem svo, að Mogginn væri um
leið að berja á nokkrum sköllótt-
um íhaldsmönnum sem eru blað-
inu ekki lengur þóknanlegir.
Dapurlega hliðin
En því miður er alvarlegri og
dapurlegri hlið á þessu máli. Með
skrifum si'num um stofnanir fyrir
þroskahefta er Morgunblaðið að
sá tortryggni og skapa óróa um-
hverfis viðkvæm heimili sem
þurfa á allt öðru að halda.
Svavar Gestsson hefur látið
það koma fram að hann hefur
engan áhuga á því að leggja þess-
ar stofnanir undir ríkið og hann
hefur lagt áherslu á að félaga-
samtök einstaklinga, til dæmis
foreldrasamtök, þurfa að eflast
og afskipti opinberra aðila megá
síst af öllu verða til þess að draga
úr frumkvæði félagasamtaka og
einstaklinga. Meðal annars hafa
þessi viðhorf Svavars komið ýtar-
lega fram í þingræðum. En Morg-
unblaðinu þóknast ekki að vita af
því; það kýs að ráðast að þessum
stofnunum fyrir þroskahefta til
þess eins að koma höggi á félags-
málaráðherra.
Það lætur lönd og leið við-
kvæmar tilfinningar aðstand-
enda, það neitar að h'ta á rekstr-
arhagkvæmni og sparnað í opin-
berri stjórnsýslu, gerir einnig lítið
úr verki og viðhorfum fjölmargra
flokksmanna Sjálfstæðis-
flokksins - og verður sjálfu sér og
sínum nánustu aðstandendum til
skammar. Á því eru skýringar
hins pólitíska ofstækis sem allir
landsmenn þekkja til áratuga.
Hins spyrja aftur margir nú
hvernig á því standi að sjálfur
borgarlæknir l^ýs að skríða ofan í
drafið með svartasta afturhalds-
blaði Norðurálfu. Engar skýring-
ar liggja fyrir í þeim efnum.
- óg.
og sPcorið
Forstjóri íslands
Hljóðlátur athafnamaður varð
sjötugurumdaginn. Afþvítilefni
skrifuðu margir núverandi og
fyrrverandi forstjórar afmælis-
greinaríMoggannsinn. Athafna-
semi þessa sjötuga kappa er með
slíkum fádæmum að honum var
líkt við Thor Jensen og kappa
hans í viðskiptalífinu.
Meðal þess sem maðurinn hef-
ur gert er eftirfarandi:
„Hann var framkvæmdastjóri
útflutningsdeildar Garðars Gísla-
sonar hf. frá 1940, Kjötverðlags-
nefndar 1942-45 og Búnaðarráðs
og verðlagsnefndar landbúnaðar-
afurða 1945-47. f stjórn
Vinnuveitendasambands íslands
1952-79. í stjórn Bændahallar-
innar frá 1964 og þar af formaður
í nokkur ár. Hann er stjórnar-
formaður eftirtalinna félaga:
ísals hf., Háskólasjóðs hf.,
Eimskipafélags íslands hf., Skip-
afél. Bifrastar, íslenskra Kaup-
skipa hf., Borgarvirkis hf. og
Byggingamiðstöðvarinnar sf.
Hann hefur auk þess ýmist ver-
ið í eða er í stjórnum þessara fé-
laga: Garðar Gíslason, hf.,
Steypustöðin hf. 1947-73, ís-
lenskir Aðalverktakar sf.,
Áburðarverksmiðja ríkisins
1960-78, Olíufélagið Skeljungur
hf., Flugleiðir hf., Flugfélag ís-
lands hf., og Loftleiðir hf.“
Krossarnir
Því fer fjarri að upptalningin á
störfum mannsins sé tæmd
Kemur fram í afmælisgreinum
um manninn að hann hefur hlotið
eftirfarandi krossa fyrir störf sín;
riddarakross Fálkaorðunnar
1962, stórriddarakross 1970 og
stjörnu stórriddara 1980. Að
öðru leyti er maðurinn arkitekt
að mennt og hefur sem slíkur gert
uppdrætti að fjölmörgum
verslunarhöllum og kirkjubygg-
ingum.
Og kaup-
skerðingin
í vönduðum afmælisgreinum
um þennan merkismann kemur
ekki fram hvað hann hefur borið
úr býtum fyrir hin miklu störf sín.
Ekki heldur hvaða búsifjum
hann verður fyrir 1. desember
næstkomandi er vísitöluskerðing
á laun kemur til framkvæmda.
Meðal málefnalegra afmælis-
greina um þennan forstjóra fs-
lands er ein eftir Ragnar S. Hall-
dórssonar forstjóra ÍSALS. Sú
verður plássins vegna að bíða
skæranna enn um stund.
-óg