Þjóðviljinn - 11.02.1983, Page 5

Föstudagur 11. febrúar 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5
Jöfnun kostnaðar við húshitun:
Stóriðjan borgi meira,
menningur mun minna
Það er megintillaga nefndar sem skipuð var fulltrúum allra flokka
Svo sem greint var frá hér í
Þjóðviljanum í gær þá hefur
nefnd skipuð fuiltrúum allra
þingflokka nýlega skilað til
iðnaðarráðuneytisins tillögum
og greinargerð um fjáröflun í
því skyni að jafna nokkuð þann
gífurlega mun eftir byggðar-
lögum, sem hér er fyrir hendi
hvað varðar kostnað við hús-
hitun.
Megintillaga nefndarinnar er
sú, að raforkuverð til stóriðju
verði hækkað veruiega og að
hluta þess fjármagns sem þann-
ig yrði aflað, verði varið til að
tryggja lægra raforkuverð til
húshitunar, þannig að kostn-
aður við rafhitun íbúðarnæðis
verði hvergi hærri en sem nem-
iur um 60% af kyndingarkostn-
aði með óniðurgreiddri olíu.
Beita verður öllum
tiltækum ráðum
Nefndin hvetur stjórnvöld til að
„beita öllum tiltækum ráðum“ í því
skyni að knýja fram hækkun orku-
verðs til stóriðjunnar hið allra
fyrsta.
í fylgiskjölum með áliti nefndar-
innar kemur fram að væri orku-
verð til álversins í Straumsvík þre-
faldað svo sem sanngirnisrök mæla
með, þá gæti Landsvirkjun sér að
skaðlausu lækkað orkuverð til al-
menningsrafveitna í landinu um 50-
60%. - Miðað við verðlag í októ-
bermánuði s.l. hefði slík þreföldun
orkuverðs til álversins gefið 268m2
miljónir króna á ári.
fnefndarálitinu segir orðrétt: „í
fylgiskjölum sem nefndarálitinu
fylgja, kemur fram, að heildsölu-
vcrð á raforku til almenningsraf-
veitna í landinu hefur að undan-
förnu verið um fimmfalt hærra en
verð á raforku til álversins í
Straumsvík. Mismunurinn er
400%. í niðurstöðum starfshóps á
vegum iðnaðarráðuneytisins, sem
gert hefur sérstaka athugun á raf-
orkuverði til íslenska álfélagsins
h.f. kemur fram að eðlilegur mun-
ur þarna á milli væri hins vegar í
kringum 50%.“
An niðurgreiðslu yrði
rafhitun jafn dýr
og olíuhitun
Fram kemur ennfremur í nefnd-
arálitinu og fylgiskjölum þess að
kostnaður við að hita upp íbúðar-
húsnæði með rafmagni frá Raf-
magnsveitum ríkisins og Orkubúi
Vestfjarða hefur í desember s.l.
verið fjórum til fimm sinnum hærri
en hitunarkostnaður sambærilegs
húsnæðis á svæði Hitaveitu
Reykjavíkur.
Hjá Rafmagnsveitum ríkisins
var kostnaður við upphitun íbúðar-
húsnæðis talinn nema um 70% af
kyndingarkostnaði með óniður-
greiddri olíu í desembermánuði
1982, og er þá tekið tillit til þeirra
niðurgreiðslna úr ríkissjóði á raf-
orkuverðinu, sem hófust þann 1.
okt. s.l. - í áliti nefndarinnar er
hins vegar bent á, að ef ekki verði
tryggt fjármagn til að halda áfram
þessum niðurgreiðslum, - og að
öðru óbreyttu - þá séu horfur á að
kostnaður við rafhitun íbúðar-
húsnæðis fari á þessu ári upp í
100% af kyndingarkostnaði með
óniðurgreiddri olíu, og verði þann-
ig ekki „aðeins“ fjórfalt til fimmfalt
hærri en upphitunarkostnaður í
Reykjavík eins og nú er, heldur nær
sjöfalt hærri.
Áætlað er að miðað við verðlag í
janúar 1983, þá muni þurfa um 100
miljónir króna á ári til þess að
tryggjaþað skref í jöfnunarátt, sem
nefndin gerir ráð fyrir, það er að
kostnaður við rafhitun verði ekki
meiri en 60% af kyndingarkostnaði
með óniðurgreiddri olíu. - Auk
þess leggur nefndin til að nokkurri
fjárupphæð verði einnig varið til að
greiða niður stofnkostnað þeirra
hitaveitna, sem verst eru settar, og
þar gert ráð fyrir 6 miljónum
króna.
Orkuskattur meðan
beðið er hækkunar á
orkuverði til stóriðju
Aðaltillaga nefndarinnar varð-
andi fjáröflun vegna þessara mála
er sem áður sagði veruleg hækkun
orkuverðs til stóriðju og að hluta
þess fjár, sem þannig aflast, verði
varið til að tryggja þá lækkun hit-
akostnaðar hjá dýrum veitum sem
við er miðað í nefndarálitinu.
Nefndin gerir enn-
fremur þá tillögu að
meðan ekki hefur tekist að knýja
fram hækkun orkuverðs til stór-
iðjunnar þá verði þetta fé til bráða-
birgða greitt úr ríkissjóði, ann-
að hvort af núverandi tekjum hans
að öllu leyti, eða að hálfu af núver-
andi tekjum ríkissjóðs og að hálfu
með sérstökum orkuskatti, sem
legðist á alla notorku, nema orku
til fiskiskipa og þá raforku sem nú
er verðjöfnunargjaldskyld. - Öll
slík skattheimta og greiðslur úr
ríkissjóði féllu niður, þegar orku-
verð til stóriðjunnar hefði verið
hækkað.
Sá orkuskattur, sem þarna er tal-
að um að lagður yrði á þyrfti að
nema 0,75 aurum á kílówattstund,
og er honum þá ætlað að standa
undir helming þeirra niður-
greiðslna, sem tillagan gerir ráð
fyrir. Svo dæmi sé tekið þá myndi
slíkur orkuskattur til bráðabirgða
hafa í för með sér 5% hækkun hit-
akostnaðar hjá viðskiptamönnum
Hitaveitu Reykjavíkur.
Nefnd sú sem þessar tillögur ger-
ir var skipuð af iðnaðarráðherra
með einum manni frá hverjunt
flokki. í henni áttu sæti Guðmund-
ur Bjarnason, alþingismaður,
Gunnar R. Pétursson, rafvirki,
Þorvaldur Garðar Kristjánsson, al-
þingismaður og Kjartan Ólafsson,
ritstjóri sem var formaður nefndar-
innar. Ritari nefndarinnar og ráðu-
nautur var Gylfi ísaksson, verk-
fræðingur.
Með þreföldun
orkuverðs til
álversins
mætti lækka
verð til
almennings-
rafveitnanna
um fullan
helming.
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
hafði fyrirvara um einstök atriði í
nefndarálitinu en aðrir nefndar-
menn skrifuðu undir án fyrirvara.
sjónarhorn
»>
„Þetta eru tvö lítil dœmi um það
hvernig blaðamenn Þjóðviljans oft
og tíðum virðast gera sér far um
að gefa lesendum blaðsins ranga
mynd af sjávarútveginum“
Neikvæð skrif
Þjóðviljans um
sjávarútvegsmál
Alþýðubandalagið hefur jafn-
an lagt á það áherslu, að flokkur-
inn hafi sérstakan áhuga á inn-
lendri atvinnustarfsemi. Ekki fæ
ég séð að blaðamönnum Þjóðvilj-
ans (bl.Þ.) sé kunnugt um þetta
áhugamál flokksins.
Ég tel og ég held að flestir
hljóti að vera á sömu skoðun, að
sjávarútvegurinn sé hornsteinn
innlendrar atvinnustarfsemi. Þeir
blaðamenn, sem vilja efla þenn-
an atvinnuveg, segja frá því sem
vel hefur tekist og skýra fyrir al-
menningi hver staða sjávarút-
vegsins er í íslenskum þjóðarbú-
skap.
Jafnframt er nauðsynlegt að
benda á það, sem betur má fara
og hverju stefna beri að. Flestir
bl.Þ. gera ekkert af þessu. Þeir
leita fyrst og fremst að því sem
miður fer og blása það út langt
um fram það sem eðlilegt má
teljast.
Alltof mikið er af órökstudd-
um fullyrðingum um menn og
málefni þegar.sjávarútvegurinn á
í hlut.
Ég ætla að nefna hér tvennt
máli mínu til stuðnings:
1. Erlent verkafólk á Djúpa-
baksíðu Þjóðviljans 4. jan.
1983 eru fyrirsagnir eins og:
„Svikin loforð og slæmur að-
búnaður“, „Lög sett í fyrra, þver-
brotin á Vestur-íslendingum",
„Munnlegt samkomulag ekki
haldið".
Þetta eru stór orð. í ákafa sín-
um við að koma höggi á atvinnu-
rekendur brugðust bl.Þ. þeirri
frumskyldu sinni, að kynna sér
viðhorf beggja deiluaðila, áður
en rokið er til og frétt sett í blað-
ið.
Á baksíðu Þjóðviljans næsta
dag er síðan viðtal við formann
verkalýðsfél. á staðnum og fram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins sem í
hlut á. Báðir voru undrandi á
frétt þessari og gáfu að þvf er mér
virtist fullnægjandi skýringu á
þeim atriðum, sem kvartað var
yfir.
í Þjóðviljanum þ. 12. jan. er
viðtal við Arnmund Backmann
með yfirskriftinni, „Andi lag-
anna þverbrotinn". Lögfræðing-
ar eiga oft erfitt með að koma sér
saman um hvernig skilja beri ein-
stakar lagagreinar. En þegar þeir
fara að tala um anda laga, hefur
það auðvitað ekkert nteð lög-
fræði að gera, heldur eru þeir
farnir að segja til um það, hvað
þeim finnst rétt og hvað rangt.
Fréttin var semsagt ekki sann-
leikanum samkvæm og hefði
aldrei átt að birtast.
Eftir stendur að þeir á Djúpa-
vogi hafa ekkert gert af sér. Skrif
bl.Þ. valda þó því, að lesendur
blaðsins telja án efa að illa hafi
verið farið með erlenda verka-
fólkið.
2. Samanburður á rækjuverði
hér og í Noregi:
í Þjóðviljanum þ. 7. jan. var
grein á forsíðu um þetta efni með
fyrirsögninni: „Norðmenn greiða
238% hærra verð“. Þ. 11. jan. er
síðan komið að einu uppáhalds
viðfangsefni bl. Þjóðviljans en
það er að finn einhvern sökudólg
þegar atvinnurekstur er annars
vegar, í grein með fyrirsögninni:
„Hver hirðir mismuninn?"
Ólafur
Gunnars-
son
skrifar
Frá félagi rækjuvinnslustöðva
birtist greinargerð í Þjóðviljan-
um þ. 12. jan. með fyrirsögninni,
„Villandi samanburður á rækju-
verði“. Þar er skýrt frá því, sem
þeir sem til þekkja vissu raunar,
að verðsamanburður á þann hátt
sem gerður hafði verið í Þjóðvilj-
anum þ. 7. jan. og 11. jan. er út í
hött. Auk þess sem þar kemur
fram, má bæta við að styrkur til
norska sjávarútvegsins nemur
hærri upphæð en útflutningsverð-
mæti allra frystra sjávarafurða frá
íslandi. Fréttin er því alröng. En
þó málið sé upplýst er án efa efst í
huga lesenda Þjóðviljans þær ris-
afyrirsagnir, sem gáfu í skyn, að
eitthvað stórlega mikið væri að í
þessu efni.
Þetta eru tvö lítil dæmi um það
hvernig bl.Þ. oft og tíðum virðast
gera sér far um að gefa lesendum
blaðsins ranga mynd af sjávarút-
veginum.
Eg er ekki frá því, að sumir
þeirra hefðu gott af því að fá sér
frí á Þjóðviljanum og fara í fisk-
vinnu á Djúpavogi.
Bæði gerðu þeir sjávarútvegin-
um með því meira gagn en sem
bl.Þ. og svo hitt að e.t.v. yrðu
viðhorf þeirra til sjávarútvegsins
jákvæðari þegar þeir koma aftur
til starfa á Þjóðviljanum.
Ól.G.
Ólafur Gunnarsson er fram-
kvæmdastjóri Síldarvinnslunnar
J Neskaupstað.