Þjóðviljinn - 11.05.1983, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 11. maí 1983
DiOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gislason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
Iþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Helga Garðarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson,
Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Vegtyllur án verðleika
• Það setti hlátur að mörgum þegar þau tíðindi spurðust út
síðdegis á mánudag, að nú hefði Alþýðuflokkurinn heimtað
sæti forsætisráðherra í þeirri þriggja flokka ríkisstjórn, sem
Geir Hallgrímsson hefur verið að reyna að mynda. - Þvílík
mannalæti!
•Liklega er það þannig með flokksbroddana í Alþýðuflokkn-
um, þá Kjartan Jóhannsson og Jón B. Hannibalsson, að
því meir sem þeir tapa í kosningum þeim mun stærra líti þeir
á sig. í kosningunum í síðasta mánuði tapaði Alþýðuflokk-
urinn 4 þingmönnum af 10, sem hann átti áður. Ut á þetta
gera þeir Kjartan flokksformaður og Jón sterki kröfu um
forsætisráðuneytið og kalla úrslitaskilyrði. Líklega hefðu
foringjar Alþýðuflokksins heimtað hér einræðisvöld, ef þeir
hefðu fengið engan mann kjörinn á þing. Hinir kátlegu
tilburðir þeirra nú benda a.m.k. til þess.
• Annars má vera, að Jón B. Hannibalsson, sem nú er
mestur valdamaður í Alþýðuflokknum hafi talið forystu-
kreppuna í Sjálfstæðisflokknum vera komna á það stig, að
búast mætti við því, að ýmsir þingmenn Sjálfstæðisflokksins
reyndust fúsir til að taka hann fram yfir Geir sem húsbónda í
stjórnarráðinu! .
• Það segir svo ekki síst sína sögu um ástandið í Alþýðu-
flokknum, að kratabroddarnir skuli ekki hafa nokkur þau
málefni fram að færa, sem þeir vilji gera að skilyrði fyrir
stjórnarþátttoku - heldur bara þetta eina, að vegtyllurnar
vaxi í öfugu hlutfalli við kjósendatölu flokksins. k.
Bara ein tillaga
hjá Framsókn
• Málgagn Framsóknarflokksins er að ympra á því í forystu-
grein í gær, að Alþýðubandalagið hafi ekki tillögur fram að
færa til lausnar á þeim efnahagsvanda, sem hér er við að
glíma.
• Skyldi þeim Framsóknarmönnum ekki vera nær að líta í
eigin barm í þessum efnum. Alþýðubandalagið hefur í nú-
verandi ríkisstjórn flutt fjölmargar tillögur, sem miðað hafa
að því að draga úr verðbólguhraðanum. Framsóknarflokk-
urinn hefur í þeim efnum enga tillögu flutt nema þessa einu,
að skera niður kaupmátt launa langt umfram það sem fall
þjóðartekna gefur tilefni til. Öllum tillögum Alþýðubanda-
lagsins um frekari verðlagshömlur og takmarkanir á verð-
bólguaukandi fjárplógsstarfsemi milliliða og braskara hefur
Framsóknarflokkurinn hafnað.
• Alþýðubandalagið lagði fram fyrir síðustu alþingiskosn-
ingar sinn samstarfsgrundvöll.
• Arþýðubandalagidáhins vegarekki aðifd að þeim stjórn-
armyndunarviðræðum, sem nú standa yfir. Nærveru Al-
þýðubandalagsins hefur ekki verið óskað. En það mega
skriffinnar Framsóknarflokksins vita, að verði Alþýðu-
bandalagið kallað til í sambandi við stjórnarmyndunarvið-
ræður nú, þá mun ekki skorta á tillögur af þess hálfu. Hitt er
svo annað mál, hversu líklegt sé að hægt verði að fá Fram-
sóknarflokkinn og aðra verndara braskarastéttarinnar til að
fallast á þær tillögur.
• Og væri ekki nær fyrir málgagn Framsóknarflokksins að
kynna nú þjóðinni þær tillögur, sem Framsókn er að pukrast
með í stjórnarmyncíunarviðræðunum við íhaldið. Fer ekki
að verða kominn tími til að láta ljósið skína á þær? k.
Skatturinn til
Alusuisse
• Á síðasta ári hækkaði raforkuverð frá Landsvirkjun til
almenningsrafveitna uin 119% frá upphafi til loka árs. Frá 1.
apríl 1982 til 1. maí 1983 hækkaði þetta sama orkuverð um
27% umfram hækkun byggingarvísitöiu. Engu að síður hafði
Landsvirkjun hugsað sér 31% viðbótarhækkun nú þann 1.
maí og síðan 31% hækkun á þriggja mánaða fresti út þetta
ár. - Iðnaðarráðuneytið lagði til að Landsvirkjun fengi alls
enga hækkun nú, en í ráðherranefnd varð loks samkomulag
um að leyfa 10% hækkun í stað 31%, sem sótt var um. -
Þessar tölulegu staðreyndir sýna m.a. með hversu hrika-
legum hætti gjafirnar á helmingi allrar orkuframleiðslunnar
til Alusuisse bitna á íslenskum almcnningi. k.
klippt
Kjartan Jóhannsson:
Þessi krafa er pólitísk for-
senda fyrir aðild okkar
Ekki hefur verið rætt um
skiptingu ráðunevta -
tnliliim ri-ll aöganga lirnnt til -.••rk'
i.g A> ra fra |*m lurrjar h.nar (h.Ii
tisku f«.rs»'inlur \a ru. a.Vir . n li-ngra
. rói L'. rigiö " llanri ..ir i frarnhaldi
.,f j.1 spuröijr af Ir.rrju « kki h. fði
.••rjð skyrt frá |h-ssii stra\. i-r \iö
• -Anr aöila hofust i l.yrjun -löustu
.. rlann svaraði _Ja. \iö \ihl
Kratar á fullu
Sá saklaus blaðalesandi sem
skoðar Morgunblaðið og Al-
þýðublaðið í gær verður mjög
hissa. í Alþýðublaðinu er for-
síðan lögð undir ýmiskonar frá-
sagnir af stjórnarmyndunar-
viðræðum sem Alþýðuflokkur-
inn tekur þátt í og aðalfyrirsögnin
er „Ekki hefur verið rætt um
skiptingu ráðuneyta". Þarsegir á
þá leið, að „innan Alþýðuflokks-
ins eru háværar raddir, sem segja
að ekki komi til greina fyrir AI-
þýðuflokkinn að taka þátt í sam-
stjórn þessara flokka nema for-
sætisráðherraembættið verði
flokksins“. Og er því bætt við að
ýmsir Sjálfstæðismenn og Fram-
sóknarmenn séu þessari kröfu
samþykkir. Og semsagt, ekki
annað að sjá en að allt sé í fullum
gangi og stjórnarmyndunarlíkur
þó nokkrar.
Kratar hœttir
í Morgunblaðinu er svo allt
annað uppi á teningnum. Þar
segir í stórri baksíðufrétt, að
Alþýðuflokkurinn sé hættur
aðild að stjórnarmyndunar-
viðræðumog haft er eftir Geir
Hallgrímssyni, sárum og
beiskum, um Krata að „þeir meta
meira ráðherrastóla en málefni".
í framhaldi af þessu er svo birt
viðtal við Geir Hallgrímsson inni
í blaðinu þar sem hann leggur
áfram áherslu á málefnalegu sam-
stöðuna. En það er vert að taka
eftir því, að hvorki Kjartan né
Geir minnast einu orði á það um
hvað þessi ágæta samstaða eigi að
snúast. Og eru blaðalesendur
engu nær en áður um það, hvað
það eiginlega er sem menn hafa
veriö að tala um á löngum og
ströngum fundum Geirs, Stein-
gríms, Kjartans og þeirra aðstoð-
armanna.
Að heyra
hljóðið
Málið er allt einstaklega
kauðalegt, einkum eins og það
lítur út í tilsvörum Kjartans Jó-
hannssonar í Morgunblaðinu í
gær. Hann segir að Kratar séu
„reiðubúnir til viðræðna um
þetta stjórnarmynstur undir þess-
um formerkjum“ - þ.e.a.s. að
fylgt verði fyrirmynd stjórnar
Stefáns Jóhanns Stefánssonar og
Kratar eigi forsætisráðherrann.
En svo er hann spurður að því,
hvenær þessi ákvörðun þing-
flokks Alþýðuflokksins um fors-
ætisráðherrastólinn hafi legið
fyrir. Hann svarar:
„Þetta var til umfjöllunar í
flokknum um leið og við vorum
beðnir um að koma inn í þessar
umræður (í fyrri viku semsagt) og
við töldum rétt að ganga hreint til
verks og skýra frá því hverjar hin-
ar pólitísku forsendur væru áður
en lengra yrði gengið“. Hann var
í framhaldi af því spurður af
hverju ekki hefði verið skýrt frá
þessu strax er viðræður aðila hóf-
ust í byrjun síðustu helgar. Hann
svaraði: Ja, við vildum aðeins fá
að heyra hljóðið, - hvernig þetta
gengi fyrir sig og meta stöðuna
jafnframt“.
Hver veit
ekki hvað?
Þetta er skrýtið allt saman.
Kjartan Jóhannsson vill ganga
hreint til verks eins og hann segir,
með því að fela það fyrir viðmæl-
endum sínum hver sé höfuðkrafa
flokks hans í stjórnarmyndun
(„heyra hljóðið í mönnum“). Á
meðan veit Alþýðublaðið ekkert
um það hvort flokkurinn er úti
eða inni. Og svo mætti áfram
halda: Geir veit ekki hvað hans
flokkur vill, og samkvæmt Tím-
anum veit Steingrímur ekki hvort
hann átti í dag að tala við einn
flokk eða tvo. En meðan aðrir
vandræðast kann Steingrímur að
minnsta kosti þá kúnst að láta
eins og ekkert sé. Forsíðuviðtalið
sem Tíminn birtir við Framsókn-
arformanninn í gær hefst á þess-
um bjartsýnu orðuni:
„Mér finnst máiið liggja mjög
skýrt fyrir“. _
og skoriö
Lóð fyrir
eldflaugar
I eldflaugalandi eins og
Vestur-Þýskalandi kemur það
fyrir að auglýsing á borð við þessa
hér birtist í bæjarblaðinu:
„Til sölu lóð, nálægt borginni,
heillandi fandslag í kring, mjög
hentug fyrir eldflaugastöð og
þessháttar hernaðarframkvæmd-
ir. Selst hæstbjóðanda. Fyrir-
spurnir merktar TA 195 sendist í
pósthólf 1749, Taiiingen.
Þetta var úr blaði sern nefnist
„Zollern Albkurier'-. En í „Safn-.
aðarbréfi“ sem dreift er í öðru
plássi þar í landi, Sprendlingen,
er að finna svofelldar uppbyggi-
legaUvangaveltur um ágóða af
fermingum, sem er ekki sérís-
lenskt mál, eins og dæmið sýnir:
„Ef þú færð fermingargjafir
fyrir sem svarar 800 mörkum. þá
hefur þú fengið fyrir hvern spurn-
ingatíma hjá prestinum næstum
því tuttugu mörk á tímann"!
Polanlegir
kaflar
Og frá efnahagslegum
staðreyndum skreppum við svo
yfir í þær ógöngur sem listgagn-
rýnendur koma sér stundum í,
einnig í virðulegu blaði eins og
Frankfurter Raundschau:
„Síðasti þáttur þessa balletts er
samsettur úr leiðinlegunt og sál-
ardrepandi endurtekningum. Sis-
ifos biður að heilsa. Að vísu
koma fyrir þolanlegir kaflar, þeg-
ar konunni er misþyrmt herfilega
í hjónabandinu, hún einnig kúg-
uð af móður sinni og henni þrýst
inn í vonlausa stöðu af samfé-
laginu. En samt er það svo, að
yfir ianga kafla í verkinu leggst
þungbær leiði".