Þjóðviljinn - 10.06.1983, Blaðsíða 9

Föstudagur 10. júní 1983. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA9
Leiðtogafundurinn í
Williamsburg
,4?oðskapur
vonarmnar”
Hjökkuðu í sama farinu
„Boðskapur vonarinnar“, var á-
lyktun toppmanna hinna sjö
stærstu iðnríkja á Vesturlöndum
kölluð, en þeir luku fundi sínum í
Williamsburg í sl. viku.
Þegar öllu bramboltinu var lokið
með lúðraþyt og trumbuslætti í
bókstaflegum skilningi þar vestra,
gat einn leiðtoganna brosað öðrum
breiðar, nefnilega Ronald gamli
Reagan sjálfur. Fréttaskýrandi
Spiegel segir að „boðskapur vonar-
innar“ hafi ekki verið annað en
staðfesting á því að hinar sjö vold-
ugu þjóðir vilja hvergi hvika frá
afstöðu sinni í mikilvægum máium
einsog öryggis og efnahagsmálum.
Ronald Reagan þótti takast sér-
lega vel upp á fundinum og hags-
munum Bandaríkjamanna var í
engu haggað. Evrópumenn, Kana-
dastjórn og Japanir gátu ekki einu
sinni fengið vilyrði frá ráða-
mönnum í Washington um að vext-
ir yrðu lækkaðir af dollar. Þvert á
móti, gestir voru varla komnir frá
Bandaríkjunum þegar tilkynnt var
um vaxtahækkun á alþjóðlegum
peningamarkaði.
Sumir fréttaskýrendur telja að
Japan sé orðið aðili að vopna-
væðingu Nató, þó svo að Japan eigi
þar enga formlega aðild. Og á
fundinum var mikið fjallað um
vopnavæðinguna. „Við erum þjóð-
ir sem hafa barist saman og gegn
hver annarri", sagði Reagan þegar
kjarnorkueldflaugarnar voru
ræddar. - „Nú verðum við að
standa saman“, - og átti þar við að
þjóðímar stæðu saman gegn
Rússum.
Ekki gengu allir jafn lukkulegir
frá þessu borði. Trudeau forsætis-
ráðherra Kanada, stakk uppá því
að kjarnorkuvopnaflaugar Frakka
og Breta yrðu taldar með við samn-
ingaborðið í Genf, en sú tillaga
hlaut engan hljómgrunn. Reagan
er „þakkað" fyrir að hafa barið nið-
ur hvers kyns efasemdir og mót-
þróa við ályktunina í lokin, og haft
er eftir Michael Dever ráðgjafa
forsetans, að ef Reagan hefði ekki
verið jafn sannfærandi og harður í
horn að taka á fundinum, hefði
ekkert orðið úr sameiginlegri yfir-
lýsingu. Mikið var þráttað um yfir-
lýsingu um efnahagsmál áður en
hún var birt sl. mánudag.
Margir fréttaskýrendur hafa orð
á að yfirlýsingarnar séu máske
merkilegastar fyrir þá sök hvað
standi í þeim og ráðstefnan merki-
leg fyrir sömu sök. Þannig er
atvinnuleysi alvarlegasta vanda-
málið í flestum þessara landa (eða
samtals 22 miljónir atvinnulausra).
Um það var ékkert fjallað á
ráðstefnunni og þótti það til vitnis
um íhaldsemi fundarmanna. Á
sama veg túlkuðu menn frávísun á
tillögu um að létta af skuldum ríkja
þriðja heimsins.
Á fundinum var fallist á tillögu
Frakka um fjölþjóðlega ráðstefnu
„á háu plani“ um gjaldeyrismál
ásamt með stjórn Alþjóða gjald-
eyrissjóðsins. Nokkuð var fjallað
um „verndarstefnu" og skylduðu
toppmennirnir sig til að stöðva
verndarstefnu og létta af innflutn-
ingstakmörkunum. En embættis-
menn sem voru ráðamönnunum í
Williamsburg til ráðuneytis,
viðurkenndu að lítið hald væri í
þessari yfirlýsingu.
Nokkuð hafði verið ritað og rætt
fyrir ráðstefnuna um hvort kæmi
sameiginleg yfirlýsing um verslun
ýmissa Vesturlanda við Sovétríkin
og Austur-Evrópu. í yfirlýsingu
um þetta atriði segir ekkert beint
um þá pólitík Bandaríkjastjórnar
að takmarka útflutning til Sovét-
ríkjanna frá Vesturlöndum. Em-
bættismenn voru spurðir um það
hvort hér með væri öllum á-
greiningi rutt úr vegi í sambandi við
verslun við Austur Evrópu? Svarið
var einfalt; nei.
Moskvuferð
Kohls í júlí
í Bandaríkjunum er nokkuð rætt
um það hvort forsetinn muni ætla
að bjóða sig fram að nýju til for-
seta. Eftir toppfundinn í Williams-
burg þykir hann enn líklegri til þess
enda hafi hann þar bætt
við skrautfjöður í hatt sinn. Áður
hefur honum tekist að fá þingið til
að samþykkja stóraukin fjárútlát
fyrir langdrægar MX-eldflaugar og
skoðanakannanir sýna fram á fylg-
isaukningu. Sjálfur hefur hann haft
VIB SKOLUrn VtRA SAjríMÁlA VIA
AD ALVKXA ÖCJ<H U^V€RSLOKJ
vin aostoR. fev/RÓPO
V
.JfVQ SlCOUJKA SNMÍAkA VJM
. Á.CVK.TA fefcJtj v€KTt....
Williamskig
OóVlf) SKULUM SAíMrWUA UM AD ^ ^ '
Leiðtogar hinna sjö ríku landa.
á orði að „hreinsunin" þurfi lengri
tíma. Á fundinum þótti sannast
(áróður Reagans-manna), að for-
setinn væri fær um að halda langar
ræður og halda uppi samræðum um
flókin pólitísk mál, en á það hafa
verið bornar brigður undanfarið í
Bandaríkjunum. Hefur verið talað
og skrifað um að gamla manninum
væri farið að förlast og veruleg elli-
merki hafi gert vart við sig á blaða-
mannafundum, þarsem hann hefur
tapað þræði og gleymt nöfnum og
sjálfsögðum hlutum.
En vegna fundarins í Williams-
burg breyttist þetta álit að ein-
hverju leyti í bandarískum fjöl-
miðlum. Richard Cohen dálkahöf-
undur í Washington Post skrifar í
hæðnistón af þessu tilefni: „Þessi
forseti er meðhöndlaður eins og
barn bæði af fjölmiðlum og út-
lendum leiðtogum. Það verða allir
mállausir af hrifningu þegar hon-
um tekst að koma á fund og ræða
málin við jafningja sína“.
Helmuth Kohl kanslari Vestur-
Þýskalands lýsti yfir sérstökum
stuðningi við hina hörðu línu Reag-
ans í vopnvæðingarmálum, en
hann reyndi einnig að fá grænt ljós
á vilja til afvopnunar í Genfar-
viðræðum stórveldanna. Það gekk
eins og vænta mátti, því ekkert
bendir til annars en Bandaríkja-
stjórn vilji ólm fá meðaldrægu eld-
flaugarnar staðsettar á meginlandi
Evrópu. Kohl kanslari óttast mjög
mótmæli friðarsinna í V-
Þýskalandi í haust þegar á að fara
að koma þessum dauðans tólum
fyrir. í júlí ætlar hann til Moskvu til
móts við Jurij Andropov og von-
aðist til að geta lagt eitthvað fram í
friðarátt í þeim viðræðum. Því var
ekki að heilsa, en Bandaríkjamenn
fengu loforð um að Genscher utan-
ríkisráðherra V-Þýskalands kæmi
til Washington þegar að Kohl
heimkomnum, til að gefa skýrslu
um viðræðurnar í Moskvu.
(Byggt á Information og Spiegel)
-óg
Hampton í Háskólabíói:
Ógleymanleg skemmtun
Miðvikudaginn 1. júní kynnti
Jazzvakning einn af risum djassins,
Lionel Hampton. Meistarinn var
mættur í eigin persónu ásamt 16
manna liði, í Háskólabíói, þar sem
húsfyllir var og gott betur. Það sem
setti mark sitt á hljómleikana var
stemmningin. Segja má að strax frá
byrjun hljómleikanna hafi Hamp-
ton og félagar átt hug og hjörtu
áheyrenda. Þurftu menn þó að bíða
nokkuð lengi eftir að hleypt væri í
saiinn, sennilega vegna tækni-
manna sjónvarps og stillingafræð-
inga. Oft hefur slík töf slegið spenn-
una yflr markið og fellt hana um
nokkur hundruð volt.
En með traustvekjandi kynn-
ingu Vernharðar Linnet, sem
fæddur virðist „impressario“ og
það af guðs náð, tókst að bægja
burt óþoli og ergi. Vart hafði
hljómsveitin hitað upp fyrr en sjálf-
ur kappinn Hampton var mættur,
nýlega orðinn sjötugur. Tónleik-
arnir hófust á fullu tempói og hélst
það sleitulaust fram að hléi. Eg
býst við að menn hafi verið nokkuð
uggandi um þessa óskabyrjun, að
hún myndi ekki vara og það kæmi
afturkippur í galskapinn.
En bæði var að úthaid Hamptons
virtist ótakmarkað og tilfinning
hljómsveitarinnar fyrir lifandi
flutningi ómæld, svo aldrei varð
dauður punktur, endurtekning eða
tilbreytingarleysi, jafnvel ekki'þeg-
ar þeir endurtóku góðar rispur.
Enda mátti finna hvernig hrifning
áheyrenda stigmagnaðist og efldi
kempuna sem lét sér ekki nægja
víbrafóninn heldur settist við
trommusett og hjálpaði trymblin-
um Frankie Dunlop að lemja
húðirnar. Þess í millum dansaði
Hampton og söng.
Hér er ekki vert að telja upp allt
repertorium meistarans, en flestir
klassísku sveiflusöngvarnir voru
fluttir ásamt nýrri lögum og óvenj-
ulegri. T.d. var flutningur Hamp-
tons og félaga á japanska þjóð-
laginu Sakura merkilegur, og tékk
ég ekki betur heyrt en hann brigði
því saman við Salt peanuts á einum
stað. Er það ágætt dæmi um það
hvernig þessi galdramaður spann
af fingrum fram hvert gullkornið á
fætur öðru.
Er komið var að hléi, héldu
menn að konsertnum væri lokið,
enda voru hamrarnir farnir að spila
sjálfir á vfbrafóninn að því er
mönnum fannst og vart hægt að
gera betur.
En Hampton var ekki hættur,
hafði bara verið að „hita upp“, eins
og hann sagði sjálfur og framhaldið
Halldór
Runólfsson
skrifar
lét ekki á sér standa. Fagnaðar-
lætin náðu hámarki á öðrum tíma
nætur, þegar sveitin þrammaði í
röð um ganga Háskólabíós og lék
When the Saints undir dynjandi
lófataki. Það er erfitt að nefna aðra
eins hátíðarstemmningu og ríkti
þetta kvöld. Það var ekki Hampton
einvörðungu, heldur hljómsveitin
öll sem átti sinn þátt í henni. Þar
var valinn maður í hverju sæti.
Hér var með öðrum orðum
boðið upp á fyrsta flokks skemmt-
un, um leið og menn fengu að
heyra gömlu góðu sveifluna undan
kjuðum mikils meistara.