Þjóðviljinn - 06.09.1986, Blaðsíða 4

LEtÐARI
Lærdómar af kjamorkuslysi
Morgunblaðiö spyr í leiðara sínum í gær að
því, hvað menn geti helst lært af kjarnorkuslys-
inu íTsjernobyl. Sumar niðurstöður blaðsins af
þeim vangaveltum eru réttar og sjálfsagðar,
eins og sú krafa sem þar kemur fram um að
Sovétríkin séu tekin til ábyrgðar á því endurmati
á öryggisbúnaði kjarnorkuvera sem mjög er til
umræðu þessa stundina. Það er líka rétt hjá
Morgunblaðinu, að kjarnorkuslysið minnir ræki-
lega á það, að meðferð kjarnorku, hvort heldur
væri til orkuframleiðslu eða til vígbúnaðar, er
ekkert einkamál þeirra sem með einum hætti
eða öðrum hafa gerst kjarnorkuveldi.
Það er einnig rétt, sem fram kemur í leiðaran-
um, að forystumenn þjóða sem eru þegar orðn-
ar háðar kjarnorku vilja gera minna úr alvöru
Tsjernobyl-slyssins en efni standa til. Um þetta
hefur margsinnis verið fjallað hér í blaðinu:
kjarnorkuframleiðendur á Vesturlöndum skutu
sér snemma á bak við það, að slys eins og í
Tsjernobyl gætu alls ekki átt sér stað hjá þeim,
þeir væru svo miklu fremri í öryggisbúnaði. Slík
afstaða er að sjálfsögðu skammgóður vermir,
og það er ekki nema gott um það að segja að
Morgunblaðið er komið á þá skoðun, að menn
verði að horfast hiklaust í augu við „kosti og
galla“ kjarnorkunnar ef þeir vilja í alvöru finna
leiðir til að koma í veg fyrir „að hún valdi
mannkyni meira tjóni en orðið er“.
En svo versnar heldur málsmeðferðin.
Morgunblaðið segir það „umhugsunarefni"
að „stjórnmálamenn sem virðast tregir til að
ræða um hættur af kjarnorkuverum, eru meira
en fúsir til að tala um hugmyndir um kjarnorku-
vopnalaus svæði og styðja einhliða yfirlýsingar í
þá veru“. Blaðið telur þetta tvískinnung og á við
forystumenn í Svíþjóð og Finnlandi, sem hafi
meiri áhuga á að semja um kjarnorkuvopna-
laust svæði á Norðurlöndum en að útrýma þeirri
kjarnorkuhættu sem fyrirer-m.ö.o. í kjarnorku-
verum þessara landa.
Þetta er kyndug röksemdafærsla og ómak-
leg. í fyrsta lagi eru það í raun þeir stjórnmála-
menn sem mest halda fram kjarnorkuverum (til
dæmis franskir) sem um leið vilja hafa óbundn-
ar hendur um kjarnorkuvígbúnað. Svíar aftur á
móti, þeir hafa ekki aðeins beitt sér fyrir fram-
gangi hugmynda um að kippa Norðurlöndum í
eitt skipti fyrir öll út úr stríðsleik með kjarnorku-
vopn - þeir hafa líka ákveðið að hætta við bygg-
ingu kjarnorkuvera og taka þau, sem fyrir eru, úr
umferð innan tiltekins árafjölda.
Hér er því ekki að ræða það misræmi og þann
tvískinnung sem Morgunblaðið vill vera láta í
beinni og óbeinni vörn sinni fyrir þau sjónarmið
um kjarnorkuvígbúnað, sem mestu ráða í
Washington. í annan stað er það svo, að þótt
allur kjarnorkuháski sé af sömu rót, þá er samt
sem áður gífurlegur munur á slysahættu í kjarn-
orkurafstöðuvum (einu í einu væntanlega) og
þeim háska sem falinn er í þúsundum sprengja,
sem hver um sig er margfalt öflugri en spren-
gjurnar sem féllu á Hiroshima og Nagasaki.
Morgunblaðið segir, að geislavirka úrfellið frá
Tsjernobyl sýni hve „marklausar yfirlýsingar um
kjarnorkuvopnalaus svæði eru, ef þæreru ekki í
samhengi við alþjóðlegan veruleika kjarnork-
unnar". Þetta eru afleit samanburðarfræði
vegna þess, að þótt Tsjernobylslys séu stór víti
að varast, þá er samt hægt að þreyja þann
þorra. Slys í kjarnorkuvígbúnaðarkerfum er aft-
ur á móti dómsorð yfir því lífi sem vert væri að
lifa, kannski öllu lífi á jörðunni.
- ÁB.

| LJOSOPIÐ
Mynd: Einar Ól.
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Þráinn Bertelsson, Össur Skarphóöins-
son.
Fréttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: Garðar Guðjónsson, Ingólfur Hjörleifsson, Kristín Ólafs-
dóttir, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason, Sigur-
dórSigurdórsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Vilborg Davíðsdóttir, Víðir
Sigurðsson (íþróttir), Yngvi Kjartansson (Akureyri).
Handrita- og prófarkalesarar: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitateiknarar: Sævar Guðbjömsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Hörður Oddfríðarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Utkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumula 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmíðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 50 kr.
Helgarblöð: 55 kr.
Askriftarverð ó mónuði: 500 kr.
4 SIÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 6. september 1986