Þjóðviljinn - 28.09.1986, Page 2

FLOSI
y
\iku
skammtur
Ekki veit ég hvernig það er á öðrum bæjum,
en heima hjá mér gengur borðhaldið oftast stór-
slysalaust. Það að ekki skuli koma til væringa,
eða jafnvel óspekta við matborðið, þakka ég því
að heimilisfólkið - ég og konan mín - hefur afar
ólíkan matarsmekk svo ekki sé nú meira sagt.
Satt að segja girnist hún mest þá bita af dýrum
merkurinnar sem ég hef ekki nokkurn áhuga
fyrir og „omvent“, einsog sagt var í dentíð.
Minn matarsmekkur er afar þjóðlegur enda
reistur á grunni gamallar menningar- og matar-
arfleifðar. Þegar sauðkindahöfuð - áður kölluð
svið - eru á mínu matborði, ræðst ég fyrst - að
hætti hrafnsins - á augun, síðan eyrun, hnakk-
aspikið og skinnið. Á öðru af hausnum hef ég
ekki minnsta áhuga, en þar tekur konan við og
borðar tunguna settlega og það sem kjálkanum
fylgir. Nartar jafnvel í grænmeti með, hversu
trúlega sem það kann nú að hljóma.
Nú kem ég að því sem á að verða mergurinn
alls þessa máls.
Hvernig tekst framleiðendum matvæla á ís-
landi að fullnægja kröfum neytenda sem hafa
vafalaust flestir enn skrautlegri matarsmekk og
fjölbreytilegri en ég og konan mín. Já, velá-
minnst, ég ætlaði aðeins að drepa á afstöðu
hennar til matvæla.
Hún segist mundi lifa það af að sjá aldrei ket,
og er þó talin með fullum sönsum.
Ástæðan til þess að ég hef ekki verið sveltur í
hel hérna á heimilinu er einfaldlega sú, að hér er
það ég sem ræð. Það þýðir að reglulega á að
vera á mínum borðum ket, kartöflur og sósa og
ekkert helvítis múður.
Stundum held ég að konan mín vilji ekkert
af keti
hafa til matar annað en prentvillur úr frönskum
og dönskum kokkabókum. Nú, með því að ég er
einstaklega Ijúfur á heimili reyni ég stundum að
vera ekki að hleypa öllu í bál og brand útaf
þessu, finn mér gamlar skötuleifar, sem ég hef
falið einhvers staðar og bý mér til skötuplumm,
en skötuplumm er vestfirsk skata steikt í blöndu
af hamsatólg og hangifloti og soðnar kartöflur
hitaðar upp í sjálfri stöppunni. Með þessu snæði
ég svo þykka þrumarasneið með ennþá þykkari
smjörklípu oná og ískalt mjólkurglas til að
kyngja kássunni.
Konan mín reynir að vera annaðhvort búin,
eða ekki byrjuð að borða, þegar ég tek til við að
hantéra þennan veislukost og snæða, en ef að
örlögin haga því svo til að borðhaldið er sam-
eiginlegt, situr hún við borðið á skjön og nartar í
kál, njóla, næpur og pjattgras en virðist fremur
lystarlaus, ekki veit ég af hverju.
Nú eru menn ef til vill farnir að láta sér detta í
hug að mér finnist betra ket en kál og það er
laukrétt. Þess vegna skiptir það mig meginmáli
hvort ketið í ketbúðunum er gott ket eða vont
ket.
Og þá er að skýra ögn frá ketmálum þessarar
þjóðar.
í ketbúðum er illmögulegt að fá nautaket,
vegna þess að nautaketið er venjulega beljuket
sem kallað er nautaket til að hægt sé að selja
það á uppsprengdu verði.
Ef einhver heldur að ég sé að reyna að vera
sniðugur og segja brandara, þá er það rétt. Til
eru í landinu fjöll af góðu nautaketi, en ketkaup-
menn kaupa það bara ekki til að hafa á boðstól-
um, af því að þeir halda að það sé góð forretning
að reyna að Ijúga því að neytendum, að seigt
kýrket af aflóga beljum sem slátrað er af því þær
eru búnar að missa nytina og hættar að halda,
sé fyrsta klassa nautaket.
Brandarinn er, að neytendur skuli láta bjóða
sér þetta.
Kannski er þetta ekki eins góður brandari og
margur hyggur, því sannleikurinn er sá að á
fjölmörgum heimilum sem ég þekki til - þar á
meðal mínu - er nautaket bannað, einfaldlega
vegna þess að ketkaupmenn eru búnir að koma
svo vondu orði á vöruna.
Hrossaket er afturámóti afar vinsælt af þeirri
einföldu ástæðu að ketkaupmönnum hefur enn
ekki hugkvæmst að reyna að Ijúga því að
neytendum að hvalket sé hrossaket.
Og svo ég reyni nú að vera áfram sniðugur og
skemmtilegur, þá var útsala á kindaketi (dilka-
keti) á dögunum. Þá fylltu ketkaupmenn allar
frystihirslur af ársgömlu, tveggja, tíu, tuttugu
eða guð má vita hvað gömlu lambaketi úr ein-
hverjum gömlum lagerfjöllum. Svo verður allt
draslið selt í haust á nýja verðinu sem ket af
nýslátruðu og ekkert til nema stjörnuflokkur í
búðunum, þó allir viti að drjúgur hluti af því sem
úr sláturhúsunum kemur er annars flokks ket
eða O-ket einsog það er núna kallað.
Þaðer auðvitað hugsanlegt að neytendur
séu farnir að líta á það sem vondan brandara
hvernig dreifingar- og söluaðilar búvöru á ís-
landi fara með þá.
Verstur glæpur er þetta gagnvart bændum,
því nú er neytendur farið að gruna að ekkert sé
frá þeim á boðstólum í búðunum annað en
nautaket af beljum og gamalt lambaket af ný-
slátruðu.
Gæti það verið ástæðan til þess að fólk er í
stórum stíl hætt að leggja sér lambaket og
nautaket til munns?
Og bændur hafðir fyrir rangri sök?
Viðskipti og
viðskipti
Á fimmtudögum kemur í
Mogganum sérblað sem heitir
Viðskipti/atvirmulíf. Þetta eru
að mörgu leyti fróðlegar síður
fyrir áhugamenn um atvinnu-
líf, þótt mikið beri á lofgreinum
um framgang fyrirtækja, og
ekki sé mikið fjallað um
skandhala í undirdjúpum við-
skiptaheimsins. Mikið er um
auglýsingar í sérblaðinu,
enda þónokkuð lesið af
frammámönnum í viðskipta-
og atvinnulífi. Meðal blaða-
manna hefur þetta framtak á
Morgunblaðinu verið talið
hrósvert þrátt fyrir allar slag-
síður, - þangað til þær fréttir
berast að ekki sé allt með
felldu. Frágangur frétta og
viðtala mun vera með þeim
hætti að stundum kemur við-
komandi blaðamaður Morg-
unblaðsins, Björn Vlgnir
Sigurpálsson, hvergi nærri,
— og alvarlegra er þó hitt að á
auglýsingastofum er farið að
tíðkast að selja auglýsingar í
Morgunblaðinu með því að
lofa um leið grein eða frétt um
viðkomandi auglysanda í
Viðskiptum/atvinnulífi. En í 5.
grein siðareglna blaðamanna
stendur þetta, „blaði allra
landsmanna" til upprifjunar:
„Blaðamaður... gætir þess að
rugla ekki saman ritstjórnar-
legu efni, sem hefur augljóst
upplýsinga- eða fræðslugildi,,
og auglýsingum í myndum og/
eða máli.‘‘»
Gegnum
SUS-múrinn
Löngum er sagt að leiðin ti|
áhrifa í Sjálfstæðisflokknum
liggi í gegnum hljóðmúr SUS
- Sambands ungra Sjálfs-
tæðismanna. Þegar Vil-
hjálmur Egilsson hagfræð-
ingur Vinnuveitendasam-
bandsins - sem ónafn-
greindur íhaldsmaður af
gamla skólanum með ást á
smjörlíki og ávaxtadrykkjum
kallaði einu sinni aldrei annað
en Villta tryllta Villa - varð
formaður SUS á þinginu á Ak-
ureyri neitaði hann því hins
vegar að hann hyggðist nota
formennskuna sem stökkpall
til frama. Nú er hann hins veg-
ar kominn í prófkjörsstríðið í
Reykjavík, og hann er svo
sannarlega ekki einn fram-
bjóðenda um að hafa verið
formaður ungliðahreyfingar
flokksins. Hvorki meira né
minna en fimm fyrrverandi
formenn eru nú í slagnum.
Það eru auk Vilhjálms þeir
Bfrgir ísleifur Gunnarsson,
Geir Haarde, Friðrik Sop-
husson og Jón Magnúss-
on.a
Allir gegn MR
Menntaskólinn í Reykjavík
hefur framleitt margan mæl-
skusnillinginn á liðnum ára-
tugum. Nústendurfyrirdyrum
árleg mælskukeppni fram-
haldsskólanna, en MR hefur
unnið tvö síðustu árin. Vinni
skólinn þriðja árið í röð hlýtur
hann bikar forkunnarfagran til
eignar, og um allt land hafa
framhaldsskólar einsett sér
að koma í veg fyrir að MR
vinni. Því standa nú ungir og
upprennandi ræðusnillingar
rauðir í andliti framan við
spegla og röfla sig hása til að
vera í æfingu þegar í darrað-
ardansinn kemur. MR-ingar
vanda sjálfir mjög vel til vals-
ins og hafa haft í frammi mikl-
ar æfingar. Því miður sýnist
nú ekki úr jafn auðugum
söfnuði mælskusnillinga að
moða og áður. Ýmsir sem
voru kallaðir brugðust illa í
forkeppninni um titilinn Orat-
or minor. Áhyggjufullir forvíg-
ismenn skólafélagsins í MR
hafa því ákveðið að leita enn á
ný til Kristjáns Hrafnssonar
(Gunnlaugssonar kvik-
myndara) en hann var í sigur-
liði MR í hitteðfyrra en átti að
fá frí í vetur, enda forseti málf-
undafélagsins Framtíðarinnar
og því í mörgu sýslandi. Þess
má geta að sigurvegari í fyrr-
nefndri mælskukeppni um Or-
ator minor varð á dögunum
Birgir Ármannsson, sonur
Ármanns heitins Sveins-
sonar, sem var formaður
Heimdallar fyrir ótímabært
fráfall.s
SAM-útgáfan er í miklum upp-
gangi einsog raunar flest fyrir-
tæki sem hafa á annað borð
náð fótfestu á tímaritamark-
aðnum. Svo mikill er vöxtur
fyrirtækisins að Ólafur
Hauksson fjölmiðlajarl hefur
nú látið af ritstjórastarfi hjá
Samúel, og sett það alfarið í
hendur meðeiganda sínum
Þórarni J. Magnússyni,
fyrsta varabæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins í Hafnarfirði
(Einar Mathiesen eyðilagði
sætið fyrir Þórarni með klofn-
ingsframboðinu fræga).
Ólafur hefur þess í stað tekið
upp almenna framkvæmda-
stjórn með fyrirtækinu, ásamt
þriðja meðeiganda þeirra
kumpána, Sigurði Fossan.
En undir hatti útgáfunnar
koma nú út þrjú tímarit;
Samúel sem gerir út á þörf
miðaldra karla fyrir bíla og
berar konur, Hús og Híbýli
og svo Frístundablaðið sem
er aðallega fyrir krossgátufrík-
in. Lúxus hraut hinsvegar
fyrir ætternisstapa af þeirri
einföldu ástæðu að stöðugt
tap var á blaðinu. En þar fyrir
utan hafa þeir þremenningar
leynda gróðalind sem fáir vita
af. Þeir eru meðfram með
mikil umsvif í setningu fyrir
auglýsingastofurnar sem leita
til þeirra, sökum hins mikla
leturúrvals sem þeir bjóða
upp á. Þannig munu um tveir
þriðju hlutar allra auglýsinga i
dagblöðum og tímaritum vera
settir hjá þeim, og þetta ku að
yfirsýn bestu manna gefa af
sér á við meðalfjós...*
2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN jSunnudagur 28. september 1985
Sveifla á SAM