Þjóðviljinn - 17.01.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Vínarborg
Tímamót í samskiptum
„austurs" og „vesturs"
Nýr mannréttindasáttmáli og samkomulag um afvopnunarviðrœður
Utanríkisráðherrar 34 ríkja
Evrópu og Norður-Ameríku
eru nú ýmist væntanlegir til Vínar
eða komnir þangað þeirra erinda
að undirrita samkomulag um
mannréttindi og afvopnunarvið-
ræður, sem náðst hefur eftir 27
mánaða viðræður á ráðstefnu
téðra ríkja um öryggismál og
samvinnu í Evrópu. Fulltrúar
flestra þeirra ríkja, sem ráðstefn-
una sátu, hafa fyrir satt að sam-
komulag þetta marki tímamót í
samskiptum Vesturlanda annars-
vegar og Sovétríkjanna og
Austur-Evrópuríkja hinsvegar.
í samkomulaginu er kveðið á
um, að í mars n.k. hefjist nýjar
samningaviðræður með það fyrir
augum að fækka í herjum þeim í
Evrópu, er búnir eru svokölluð-
í
um venjulegum vopnum
mannréttindaákvæðum sam-
komulagsins eru aðildarríki þess
hvött til að tryggja þegnum sínum
m.a. ferðafrelsi, trúfrelsi og rétt
til að hlusta á erlendar útvarps-
stöðvar. Þá er hvatt til þess að
fólki verði tryggt að einkabréf
þess séu ekki opnuð né sími hler-
aður, svo og að afgreiðslu ferða-
leyfa sé flýtt.
Eina hjáróma röddin gagnvart
samkomulaginu var raust sendi-
nefndar Rúmeníu, sem nú hefur
verst orð á sér allra Evrópuríkja
viðvíkjandi mannréttindum.
Létu fulltrúar þess ríkis í ljós að
það teldi sig ekki skuldbundið að
hlíta þeim ákvæðum samkomu-
lagsins, sem það væri ósammála
eða væru „ófullnægjandi".
Reuter/-dþ.
Belgía
25.000 fórust
Samkvæmt tilkynningu yfir-
valda fórust um 25.000 manns af
völdum jarðskjálftans mikla í
Armeníu 7. des. s.l. Áður hafði
verið talið að miklu fleiri hefðu
farist. Um hálf miljón manna
missti heimili sín. Ákveðið hefur
verið að senda um 150.000 verka-
menn frá öðrum hlutum Sovét-
rfkjanna til að hjálpa lands-
mönnum við uppbyggingarstarf-
ið eftir náttúruhamfarirnar.
Reuter/-dþ.
Fyrrum forsætis-
ráðhetra horfinn
Var líklega rænt og hefur ef til vill verið myrtur
Belgíska lögreglan leitaði í gær
ákaft að Paul Vanden Bo-
eynants, sem var forsætisráð-
herra Belgíu 1966-68 og 1978-79,
en hann er horfinn síðan um helg-
ina. Var hann síðast þegar vitað
var staddur í bílskúrnum heima
hjá sér.
Menn sem ekki kynntu sig hafa
hringt og haldið því fram að
samtök, sem ekki hefur heyrst af
áður, hafi numið Vanden Bo-
eynants á brott. Síðar var hringt
og sagt að lík hans væri að finna í
skógi nálægt Mons, en óvíst er
enn talið hvort hann sé lífs eða
liðinn.
Vanden Boeynants er 69 ára og
í flokki kristilegra demókrata.
Árið 1986 var hann sekur fundinn
um skattsvik og dæmdur til
þriggja ára fangelsisvistar, skil-
orðsbundið. En hann er aðsóps-
mikill og vinsæll og slapp furðan-
lega vel frá því máli. Þegar hann
hvarf átti hann yfir höfði sér nýja
málshöfðun út af meintum
mútum, honum viðkomandi,
meðan hann var varnarmálaráð-
herra á áttunda áratugnum.
Efnaverksmiðja Líbýu
Hægt að framleiða efnavopn
Vesturþýska stjórnin hefur
komist að þeirri niðurstöðu að
margumtöluð efnaverksmiðja í
Líbýu, sem líkur eru taldar á að
byggð hafí verið með hjálp vest-
urþýskra fyrirtækja, hafi útbún-
að sem geri mögulegt að fram-
leiða þar efnavopn. Stjórnin hef-
ur til þessa dregið í efa að svo
væri.
Líbýustjórn heldur því fram að
ekki sé hægt að frameiða í verk-
smiðjunni annað en lyf. Vestur-
þýska stjórnin hefur nú fyrir-
skipað rannsókn til að komast að
raun um, hvort fyrirtækið
Imhausen-Chemie í Baden-
Wúrttemberg og fleiri vesturþýsk
fyrirtæki hafi aðstoðað Líbýu-
menn við að byggja verksmiðj-
una, sem er um 80 kílómetra
Gaddafi Líbýuleiðtogi - sagður
geta framleitt eiturgas ef hann
vilji.
suður af Trípólis, höfuðborg Lí-
býu.
Reuter/-dþ.
Hlakkað yfir drepnum manni
Menn úr írska lýðveldishern-
um (IRA) svokallaða skutu 25
ára gamlan landbúnaðarverka-
mann til bana á sunnudagsnótt í
Ballintra í írska lýðveldinu, ná-
lægt landamærum Norður-ír-
lands. Sá sem var drepinn hét
Harry Keyes og hafði áður verið
varamaður í norðurírsku lögregl-
unni. Hann var með vinkonu
sinni, 19 ára gamalli, er hann var
drepinn. Drápsmennirnir hróp-
uðu og æptu af fögnuði að dráp-
inu loknu. Charles Haughey, for-
sætisráðherra frlands, hefur for-
dæmt verknaðinn með hörðum
orðum.
Reuter/-dþ.
Ráðist á mótmælafund
Tékkóslóvakísk lögregla réðist
í gær með kylfum, táragasi og
vatnskanónum á um 500 manns,
sem safnast höfðu saman á Vens-
islásstorgi í Prag í minningu þess,
að 20 ár eru liðin frá því að ungur
stúdent, Jan Palach, brenndi sig
þar til bana í mótmælaskyni
vegna innrásar Varsjárbanda-
lagsríkja í Tékkóslóvakíu 1968.
Er þetta annan daginn í röð, sem
lögreglan þar í borg fer þannig
að, því að á sunnudag dreifði hún
af fullri hörku um 4000 manna
mótmælafundi á sama stað. Að
minnsta kosti 10 manns voru
handteknir á fundinum í dag, þar
á meðal Vaclav Havel, leikrit-
ahöfundur, og fleiri félagar í sam-
tökunum Carta-77.
Reuter/-dþ.
ALÞYÐUBANDALAGIÐ
Alþýðubandalag Selfoss og nágrennis
Umræður um uppeldis-
og fjölskyldumál
Fullltrúar úr starfshópi á vegum Alþýðubandalagsins mæta á umræðufund
að Kirkjubegi 7, Selfossi, mánudaginn 23. janúar kl. 20.30.
Félagar og stuðningsmenn eru hvattir til að mæta og taka þátt í stefnu-
mótun flokksins um uppeldismál, skólamál, dagvistarmál og fleira er snertir
þennan málaflokk.
Stjórnin
Alþýðubandalagið Hafnarfirði
Bæjarmálaráðsfundur
Fundur verður í bæjarmálaráði ABH, í Skálanum,
Sfrandgötu 41, fimmtudaginn 19. janúar kl. 20.30.
Magnús Jón Árnason bæjarfulltrúi og félagar í meiri-
hlutaráði kynna drög að fjárhagsáætlun fyrir Hafnar-
fjarðarbæ 1989.
Aríðandi er að allir nefndarmenn ABH og aðrir fé-
lagar mæti á þennan fund. Heitt á könnunni.
Formaður
Magnús Jónsson
Alþýðubandalagið á Suðurlandi
Þorrablót
Þorrablót kjördæmisráðs Alþýðubandalagsins á Suðurlandi verður haldið í
félagsheimili Ölfusinga laugardaginn 4. febrúar og hefst klukkan 20.
Miðaverð er krónur 1800 og þátttökutilkynningar þurfa að hafa borist eigi
síðar en 30. janúar til Ingibjargar í síma 34259, Björns s: 34389 og Inga s:
31479 Kjördæmisráð
Neskaupsstaður
Aðalfundur ABN
Alþýðubandalagið í Neskaupsstað heldur aðalfund miðvikudagskvöldið
18. janúar kl. 20.30.
Dagskrá:
1) Aðalfundarstörf.
2) Hjörleifur Guttormsson ræðir þingstörf og landsmálin.
3) Önnur mál.
Félagar fjölmennið
Stjórn ABN.
Israel
Shamir að linast?
Ifyrstasinn hefur hann gefið ískyn að viðrœður á alþjóðlegri
ráðstefnu við óvini ísraels komi til greina afhans hálfu, enda
þrýstingurinn mikill frá Bandaríkjamönnum og fleirum
Athygli vakti um daginn er
Yitzhak Shamir, forsætisráð-
herra ísraels, gaf í skyn að til
greina gæti komið af hans hálfu
að ræða við fjandmenn ísraels
(þ.e.a.s. Frelsissamtök Palestínu,
PLO) á alþjóðlegri ráðstefnu um
deilur þess ríkis og araba. Af-
staða Shamirs í þessu efni er þó
greinilega tvíræð og því óvíst
hvert framhaldið verður.
Sjálfur sió Shamir úr og í þegar
hann lét sér umrædd ummæli um
munn fara. Hann sagðist ekki
trúa á „ráðstefnur eða svoleiðis,"
en bætti við að hann hefði ekki á
móti viðræðum við araba undir
umsjá Sameinuðu þjóðanna. Að-
alatriðið væri að koma viðræðum
af stað.
Fréttaskýrendur halda því
sumir fram, að Shamir hafi við
þetta tækifæri í raun tekið undir
tillögu þá um alþjóðlega ráð-
stefnu, sem Shimon Peres, leið-
togi ísraelska Verkamanna-
flokksins og höfuðandstæðingur
Shamirs í þarlendum stjórnmál-
um, lagði fram 1987, en Shamir
hafnaði þá eindregið og taldi í
kosningabaráttunni s.l. ár næst-
um jafngilda landráðum. Að-
stoðarmenn Shamirs, sem fengu
það verkefni að útskýra afstöðu
hans við fréttamenn, voru jafnvel
enn tvíræðari en hann sjálfur og
heldur neikvæðari. Þeir kváðu
Shamir í engu hafa hvikað í and-
stöðu sinni við alþjóðlega ráð-
stefnu, en tóku þó fram að hann
myndi einskis Iáta ófreistað til að
koma í gang samningaviðræðum.
Hvað sem tvíræðninni líður er
ljóst að í bráðina er ísraelsstjórn
að linast í andstöðunni við al-
þjóðlega ráðstefnu og beinar við-
ræður við PLO. Meginástæðan er
efalaust alþjóðlegur þrýstingur,
einkum frá Bandaríkjunum, að-
alhjálparhellu ísraels sem það
getur síst án verið. Bandaríkin
hafa nú sem kunnugt er tekið upp
beinar viðræður við PLO og
Vestur-Evrópuríkin hafa gerst
samtökunum vinsamlegri eftir að
þau viðurkenndu tilverurétt ísra-
els. Bretland, sem í utanríkismál-
um stendur Bandaríkjunum að
jafnaði næst stærri Evrópuríkja,
hefur þannig hafið viðræður við
Arafat PLO-leiðtoga.
Þegar þannig er komið finnst
Shamir og hans mönnum óþægi-
legt að vera þeir einu, sem for-
dæma tillögur um alþjóðlega ráð-
stefnu, að frátöldum harðlínu-
mönnum meðal Palestínumanna
og valdhöfum írans. Stjórnmálin
í ísrael sjálfu skipta líka miklu
máli í þessu sambandi. Fyrir
kosningarnar gat Likudbandalag
Shamirs átt á hættu að tapa at-
kvæðum til flokka á hægri kantin-
um, ef hann slakaði hið minnsta á
harðlínuafstöðu sinni, en nú ersá
háski úr sögunni í bráðina.
Heimildarmenn, sem vel
þekkja til mála í ísrael, eru að
vísu sumir helst á því, að Shamir
sé jafn fjarri skapi og áður að
samþykkja alþjóðlega ráðstefnu
og beinar viðræður við PLO.
Hann hafi aðeins slegið þessu
fram til að draga úr þrýstingnum
erlendis frá, og sérstaklega þó frá
Bandaríkjunum, um að skipta
um afstöðu í þessu máli, sem svo
örlagaríkt er viðvíkjandi framtíð
ísraels. Shamir sé engu síður frá-
hverfur því en áður að setjast að
samningaborði við PLO. Árabar
þeir, sem hann taki í mál að ræða
með, séu eftir sem áður Hússein
Jórdaníukonungur og fulltrúar
Palestínumanna í Vesturbakka-
héruðum og Gaza, að því til-
skildu að þeir teljist óháðir PLO.
Þótt svo kunni að vera er svig-
rúm Shamirs í þessu takmarkað.
Hann þarf Verkamannaflokks-
ins, sem hlynntur er alþjóðlegri
ráðstefnu, við til að stjórna með
sér, og ísrael er svo mjög upp á
hjálp frá Bandaríkjunum komið
að það hefur varla efni á til lengd-
ar að standa afdráttarlaust uppi í
hárinu á Bandaríkjastjórn í þessu
máli. Ogísraelskir harðlínumenn
hafa sýnt það að þeir geta kúvent
- það gerði Begin þegar hann
samdi við Egypta á sínum tíma.
-dþ.
6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 17. janúar 1989