Þjóðviljinn - 11.12.1990, Síða 3

FRETTIR
Siávarútvegur
Undir smásjá útlendinga
Ríkismatið: Svo getur farið að EB og Bandaríkin geri kröfu um úttekt á íslensku
heilbrigðis- og gæðaeftirliti með veiðum og vinnslu
Aður en langt um líður getur
svo farið að íslenskur sjáv-
arútvegur og eftirlitsstofnanir
hans þurfi að vera undir það
búin að standast nákvæma
skoðun bandarískra og evr-
ópskra eftiriitsstofnana og að-
laga sig að nýjum vinnubrögð-
um og breyttum kröfum.
Frá þessu er greint í síðasta
fréttabréfi Rikismats sjávaraf-
urða. Þar kemur fram að í Banda-
ríkjunum og Evrópubandalaginu
séu komnar fram tillögur um að
efla til muna eigin heilbrigðis- og
gæðaeftirlit með veiðum og
vinnslu. Þar er gert ráð fyrir því,
að útflutningslönd eins og ísland
uppfylli að minnsta kosti sam-
bærilegar opinberar kröfur um
heilnæmi og gæði sjávarafurða.
Samkvæmt tillögu fram-
kvæmdastjómar EB verður inn-
flutningur þangað frá löndum ut-
an EB háður tilteknum skilyrð-
um, þar sem m. a. er gert ráð fyrir
sérstakri úttekt á aðstæðum við
framleiðsluna og eftirlit með
henni. Ennfremur er lagt til að
heilnæmisvottvorð fylgi öllum
fiskafurðum sem fluttar eru út til
Framfœrsluvísitalan
5%
EB og á hverri vörueiningu sé
sérstakt auðkenni eða leyfisnúm-
er svo hægt verði að rekja vöruna
til framleiðandans.
Á Bandaríkjaþingi em til um-
fjöllunar lagafrumvörp sem gera
ráð fyrir sérstöku eftirliti á inn-
fluttum fiskafurðum. í einu þeirra
er m. a. lagt til að óski land eins
og ísland eftir því að flytja þang-
að sjávarafurðir, þá skuli lagt mat
á eftirlitskerfi þess með tilliti til
hreinlætis, hollustu, gæða, mis-
munandi tegunda sjávarfangs,
efhaleyfa og annarra slíkra þátta.
Við matið skal taka tillit til þess
hvort kröfur sem gerðar era og
þau mörk sem sett era, séu að
minnsta kosti hliðstæð bandarísk-
um reglum. Sé svo, og bandarísk-
um eftirlitsaðilum sé jafhffamt
veitt heimild til að ffamkvæma
nauðsynlegt eftirlit í viðkomandi
landi, þá skal gefa út yfirlýsingu
um að það fullnægi settum skil-
yrðum.
-grh
Hópur rithöfunda og fræðimanna, sem tilnefndir voru til Islensku bókmenntaverðlaunanna f Listasafni Islands
(gær. Mynd: Jim Smart.
Fimmtán tilnefningar
Dómnefndir tilnefndu í gær þær bækur úr flokki fagurbókmennta og
frœðirita, sem koma til álita
til Islensku bókmenntaverðlaunanna 1990
verðbólga
Undanfarna þrjá mánuði
hefur vísitala framfærslukostn-
aðar hækkað um 1,2% og jafn-
gildir sú hækkun 5% verðbólgu
á heilu ári. En síðastliðna tólf
mánuði hefur vísitala fram-
færslukostnaðar hækkað um
7,2%.
Kauplagsnefnd hefur reiknað
vísitölu ffamfærslukostnaðar
miðað við verðlag í desember-
byijun. Reyndist hún vera 148,6
stig eða 0,3% hærri en í nóvem-
ber.Af einstökmn verðhækkunum
má nefna að 2,7% hækkun á
áfengi og 2,2% hækkun á tóbaki í
nóvember olli tæplega 0,1%
hækkun. Verðhækkun ýmissa
annarra vöra- og þjónustuliða olli
um 0,4% hækkim á vísitölunni, en
á móti lækkaði verð á matvöram
um 1,1% sem olli um 0,2% lækk-
un á vísitölu framfærslukostnaðar.
-grh
Kvennalistinn
Ingibjörg
Sólrún efst
Iw gær tilkynntu dómnefndir
hvaða bækur þær hefðu val-
ið úr flokki fagurbókmennta og
annarskonar bókmennta til að
koma til greina þegar þær bæk-
ur verða valdar sem hljóta Is-
lensku bókmenntaverðlaunin
snemma á næsta ári.
Eru reglumar nú þær að bók-
um er skipt í tvo flokka, fagur-
bókmenntir annars vegar og hins
vegar fræðirit, handbækur eða
annarskonar bókmenntir. Tvær
dómnefndir vora skipaðar sem
skyldu velja sjö bækur sín úr
hvoram flokki.
Nefnd sú er valdi fagurbók-
menntir kaus að tilnefna átta í
þetta skipti, og era þær eftirfar-
andi: Frá Máli og menningu, Veg-
urinn upp á fjallið eftir Jakobínu
Sigurðardóttur, Hversdagshöllin
Bókmenntaverðlaun
eflir Pétur Gunnarsson, Svefh-
hjólið eftir Gyrði Elíasson og
ljóðabókin Einn dag enn eftir
Kristján Ámason. Frá Forlaginu
vora tilnefndar bækumar Nautna-
stuldur eftir Rúnar Helga Vignis-
son og Á meðan nóttin líður eftir
Fríðu Á. Sigurðardóttur. Önnur
skáldsaga Steinunnar Sigurðar-
dóttur, Siðasta orðið, gefin út hjá
Iðunni, var ennfremur tilnefhd, og
skáldsaga Kristínar Loftsdóttur,
Fótatak tímans, sem Vaka-Helga-
fell gefur út.
Þær sjö bækur sem valdar
vora og flokkast undir fræðirit,
handbækur og annarskonar bók-
menntir era: íslenska alfræði-
orðabókin, ritstjórar era þær Dóra
Hafsteinsdóttir og Sigriður Harð-
ardóttir, Öm og Örlygur gefa ritið
út. Hraunhellar á Islandi eftir
Bjöm Hróarsson og Perlur í nátt-
úra íslands eftir Guðmund Pál Ól-
afsson, Mál og menning gefur
bækumar út. Skálholt II eftir
Hörð Ágústsson, gefin út af Hinu
íslenska bókmenntafélagi, Islensk
samtíð eftir Vilhelm G. Kristins-
son, Vaka-Helgafell gefur hana
út, Islenska kynlífsbókin eftir Ótt-
ar Guðmundsson, Almenna bóka-
félagið gefur út, og að lokum Is-
lenskar fjörar eftir Agnar Ingólfs-
son, sem bókaútgáfan Bjallan
gefiir út.
Lokadómnefnd svokölluð
mun síðan skera úr um hvaða
tvær bækur, sín úr hvoram flokki,
hljóta þann heiður að verða valdar
bestu bækur ársins 1990, að mati
nefhdarinnar. En menn verða að
bíða þolinmóðir þar til í febrúar
eftir þeim úrslitum. BE
r
Islandsdeild IFE
Grímsey
Sextán miljónir
á borðið
Smábátur með kvóta
seldur til Isajjarðar
Útgerðarfyrirtækið Gunn-
vör hf. á Isafirði greiddi á dög-
unum sestán miljónir króna á
borðið fyrir smábát og kvóta úr
Grímsey, en fyrirtækið gerir út
frystitogarann Júlíus Geir-
mundsson ÍS.
Þorlákur Sigurðsson, oddviti í
Grímsey, segir að þessi sala á
bátnum og kvótanum sé bein af-
leiðing af því hvað kvótaúthlutun
sjávarútvegsráðuneytisins til við-
komandi báts var lítil en báturinn
var á banndagakerfinu. Þorlákur
segir að af sömu ástæðu geti svo
farið að fleiri bátar verði seldir frá
eynni.
Á sunnudag fundaði Halldór
Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra
með smábátasjómönnum í Gríms-
ey þar sem þeir lýstu yfir óánægju
sinni með kvótaúthlutunina sem
að öllu óbreyttu mundi rýra kjör
þeirra flestra allveralega sem og
alls sveitarfélagsins.
Ráðherra sagði að vissulega
væra heimamenn háðari afla-
brögðum en flest önnur byggðar-
lög í landinu og að það mundi
ekki standa á honum að hlusta á
tillögur sem miðuðu að því að
þessi sérstaða þeirra væri viður-
kennd.
-grh
Bensín
Lægri tolla
lengur
Þingnefnd leggur til að
tímabundin lækkun á toll-
um á bensíni gildi til loka
febrúar á næsta ári
Fjárhags- og viðskiptanefnd
neðri deildar Alþingis leggur til
að frumvarpi um tímabundna
lækkun á tollum af bensíni
verði breytt þannig að lækkun-
in gildi til 28. febrúar 1991 í
stað ársloka.
Eftir að bensínverð snarhækk-
aði vegna átakanna við Persaflóa
ákváðu stjómvöld í október að
flytja frumvaip á Alþingi þess
eftiis að tollar á bensíni hækkuðu
ekki í krónutölu þrátt fyrir hækk-
andi innflutningsverð. Þetta var
gert í anda svokallaðrar þjóðar-
sáttar. Þá var talið að heimsmark-
aðsverð myndi lækka til muna þar
sem um spákaupmennsku væri að
ræða og hefur það að hluta gerst.
Nú Ieggur þingnefndin þó til að
lækkunin verði framlengd um tvo
mánuði.
Án lækkunar er tollur af bens-
íni 50 prósent og þýðir lækkunin
að tollurinn verður 30-35 prósent.
Þetta þýðir að ríkissjóður verður
fyrir um 50 miljóna króna tapi á
mánuði vegna lækkunarinnar
þrátt fyrir hærri tekjur vegna
hærra verðs, segir í greinargerð
frumvarpsins. -gpm
Aukin þekking og bættar aðferðir
Ingbjörg Sólrún Gísladóttir
Ienti í fyrsta sæti í forvali
Kvennalistans í Reykjavík, en
Kvennalistinn tilkynnti hverjar
hefðu lent í fimm efstu sætun-
um á laugardaginn, og var
kosning þeirra bindandi.
I öðra sæti varð Krístín Ein-
arsdóttir sem á sæti á Alþingi, og
önnur alþingiskona Guðrún J.
Halldórsdóttir Ienti í fjórða sæti.
Kristín Ástgeirsdóttir lenti í þriðja
sæti og Sigríður Lillý Baldurs-
dóttir í því fimmta. Valið var um
tólf konur er urðu efstar í fyrri
umferð forvalsins. -gpm
Fyrr á þessu ári var stofnuð
Islandsdeild IFE (Instituti-
on of Fire Engineers) sem kem-
ur líklega til með að ganga und-
ir nafninu Brunatæknifélag Is-
lands. Tilgangur félagsins er að
auka þekkingu og bæta aðferðir
við slökkvistarf, brunavarnir
og brunahönnun og aila aðra
þætti sem snerta forvarnir og
afleiðingar bruna.
Hér er um að ræða félag allra
þeirra, sem vinna á einn eða ann-
an hátt að brunamálum, slökkvi-
liðsmenn, hönnuði, rannsóknar-
lögreglumenn, framleiðendur og
seljendur brunavamabúnaðar,
lækna, hjúkranarfólk, starfsmenn
tryggingafélaga og svo mætti
lengi telja. IFE deildir era starf-
andi í 31 landi.
íslandsdeildin mun halda um
sex fundi á ári og er þess vænst að
starfsemi félagsins verði til að
auka þekkingu og gagnkvæman
skilning þeirra sem starfa á sviði
brunamála og umffarn allt að fé-
lagið skapi tengsl og verði vett-
vangur fyrir skoðanaskipti meðal
þeirra sem að þessum málum
starfa.
Næsti fundur félagsins verður
miðvikudaginn 12. desember kl.
17 í fundarsal á 2. hæð í Verslun-
arskóla íslands.
Hrólfur Jónsson varaslökkvi-
liðsstjóri mim kynna notkun tölva
og AUTOCAD í slökkviliðsbíl-
um, nýjan ffágang teikninga með
tilliti til slökkvistarfs og slökkvi-
áætlanir byggðar á hönnun húsa.
-Sáf
Þriðjudagur 11. desember 1990 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3