Þjóðviljinn - 27.07.1991, Page 16

Yfirgangur
fólki
sem
blöskrar
Heræfingar Bandaríkja-
manna í uppsveitum Ar-
nessýslu hafa sett hroll að
mörgum Arnesingnum. Unnar
Þór Böðvarsson, skólastjóri í
Reykholti, Biskupstungum, segir
að fólk í sveitunum hafi komið af
fjöllum þegar upplýstist um
þcssar æfingar og ekkert sam-
band hafi verið haft við sveitar-
stjórnir á svæðinu og fólk líti al-
niennt á þetta sem hreinan yfir-
gang-
Vegna þessara æfinga, hafa
Herstöðvaandstæðingar í Ámes-
sýslu boðað lil fundar við Tungna-
réttir í Biskupstungum næsta
mánudag kl.21.00. Tilefhi fundar-
ins er að mótmæla þessu hemaðar-
brölti eins og segir í tilkynningu er
send var fjölmiðlum. Ávörp á þ^ss-
um fundi munu flytja: Kristín Ást-
geirsdóttir, þingmaður Kvennalist-
ans, Sigurður Þorsteinsson, bóndi
Heiði og Steingrímur J. Sigfússon,
alþingismaður. Fundarstjóri verður
Sjöfn Halldórsdóttir, verkakona.
Unnar Þór sagði við Þjóðvilj-
ann að fólk í sveitinni fengi ekki
nema óljósar upplýsingar um æf-
ingamar. - Það hefur enginn héma
verið spurður um leyfi og ég veit
ekki einu sinni hvort ríkisstjómin
hefúr verið spurð álits. Það barst
einhver tilkynning á lögreglustöð-
ina á Selfossi um þessar æfingar.
Kannski þetta hemaöarbrölt sé orð-
ið svona samofið íslensku þjóðfé-
lagi að hægt sé að halda heræfingar
einhvers staðar og einhvers staðar,
án þess að heimamenn fái nokkuð
um það að vita, sagði Unnar Þór.
Unnar sagðist vilja hvetja alla
sem vettlingi geta valdið að mæta
og mótmæla þessum yfirgangi.
— Ég vil bara segja að það em
ansi margir orðið sem líta á þetta
hemaðarbrölt sem tímaskekkju,
sem ekkert erindi á til þessa lands.
Fólk lítur á þetta sem ögmn við
sjálfstæði þjóðarinnar, og hreinan
yfirgang, ekki einvörðungu af
hálfu bandarísku herstjóranna,
heldur einnig hinna íslensku þjóna
þeirra; ráðamanna sem atnuga-
semdalaust og með gleði afhenda
erlendum her íslenskt land til um-
ráða án nokkurs samráðs við við-
komandi sveitarstjómir.
-sþ
.. .
Dauð rauðáta veldur
grútarmenguninni
Grímur Valdimars-
son, frá Rannsókn-
arstofnun fiskiðn-
aðarins, Magnús
Jóhannesson, að-
stoðarmaöur ráð-
herra og Eiður
Guðnason, um-
hverfisráðhema, á
fundinum þar sem
niðurstöður, þeima
sérfræðinga er
unnið hafa að
rannsóknum
vegna grútarmeng-
unarinnar, vom
kynntar. Mynd:
Þorfinnur.
Leigubílastæði
í miðbænum
Ákveðið hefur verið að opna
sérstök stæði fyrir lcigubíla í
miðbænum um helgarnætur.
Stæðin verða staðsett vestast í
Lækjargötu og vestast við Kalk-
ofnsveg. Þau verða opin frá kl.
1.30 tii 5.00 aðfaramætur laug-
ardaga og sunnudaga.
Markús Antonsson, borgar-
stjóri, gerði þetta samkomulag
við Frama, stéttarfélag leigubíl-
stjórp.
Á meðan stæðin em opin
eiga leigubílstjórar ekki að taka
upp farþega annars staðar í mið-
bænum nema í öðmm leigubíla-
stæðum og við veitingahús,
enda sé það fyrir lokunartíma
þeirra. Þeir sem þurfa á leigubíl
að halda í miðbænum á þessum
tíma þurfa því að fara á annað
hvort þessara stæða og bíða í
biðröð ef bílar em ekki fyrir
hendi. Þetta er gert til reynslu.
-Sáf
Náttúruspjöll
á Heklu
Vegna fréttar ú Sjónvarpinu
sl miðvikudag um akstur á
Heklutind hefur Náttúmvemdar-
ráð sent frá sér fréttatilkynningu
þar sem minnt er á að allur
óþarfa akstur utan vega eða
merktra vegslóða, þar sem hætt
er við að spjöll hljotist á náttúm
landsins, er bannaður.
I tilkynningunni segir að
Ferðaklúbburinn 4X4 hafi hvatt
félaga sína og aðra eigendur
fjórhjóladrifsbil'rciða til að láta
öll landspjöll heyra sögunni til.
„Náttúruverndarráð telur
akstur eins og kynntur var sem
hetjudáð þegar ekið var upp á
Heklutind algjörlega óþarfan og
Í;eta valdið spjöllum á náttúm
andsins. För eftir bíl í hlíðum
Heklu, eins frægasta eldfjalls
heims, eru náttúmspjöll," segir
orðrétt í tilkynningunni.
Að mati Hafrannsóknar-
stofnunar er ólíklegt að
grútarmengun eða átu-
dauði á svo takmörkuðu svæði
sem raun ber vitni, geti haft af-
gerandi áhrif á lífríki sjávar í
hafinu við ísland, sagði Eiður
Guðnason, umhverfismálaráð-
herra, þegar hann kynnti niður-
stöður þær er sérfræðingar hafa
lagt fram vegna grútarmálsins
svokallaða á Ströndum.
Eiður sagði, að samkvæmt nið-
urstöðum Rannsóknarstofnunar
fiskiðnaðarins á þeim grútarsýnum
er stofnuninni nefði borist væri
fullvíst talið að mengunin á
Ströndum ætti rætur að rekja til
dauðrar rauðátu. Hann sagði að
ekki lægi fyrir hvað orsakaði
dauða rauðátunnar í því magni er
þama hefur orðið en nokkrar tilgát-
ur hafi verið settar fram um það.
Eiður sagði að helst væri horft á
seltulækkun sjávarins sem tengist
þá hafisnum út fyrir Norðurlandi,
eitraða þömnga cða sjúkdóma í
rauðátustofninum.
Talið er ógerlegt að hreinsa
íjömr og hafið af þeirri mengun er
dauði rauðátunnar veldur. Hafið er
fullt af litlum lýsisperlum er síðan
festast saman og mynda langar
rákir í sjónum. Menn standa því
ráðþrota og geta ekkert gert nema
óskað eftir sólskini og híýju veðri
til að lýsið bráðni sem hraðast í
íjömnni á Ströndum.
Þegar menn fór að gruna að
grútarmengunin á Ströndum væri
vegna rauðátu er dræpist í stómm
stíl út fyrir Norðurlandi varð
mönnum spum hvort lífríki sjávar
væri hætta búin vegna þessa. Horft
var á nýlega skýrslu Hafrannsókn-
arstofnunar þar sem segir að ástand
sjávar út fyrir Norðurlandi væri
óvenjugott og uppeldisskilyrði íyr-
ir sjavarfang væri prýðilegt vegna
þessa. Nú hefur komið í Ijós að
áhyggjur manna eru óþarfar,
þ.e.a.s. ef marka má niðurstöður
Hafrannsóknarstofnunar um tak-
markað svæði átudauðans.
Útbreiðsla mengunarinnar tak-
markast við svæði á vestanverðum
Húnaflóa sem nær frá landi og
norður í haf að 67°N, eða að köld-
um sjó og rekís. Frá öðmm stöðum
á landinu hafa ekki borist staðfest-
ar upplýsingar.
Dr. Amór Sigfússon, fugla-
fræðingur, sagði að athugun á
áhrifum mengunarinnar á fuglalíf
gæfi ekki afdráttarlausa mður-
stöðu, þar sem ekki lægju íyrir
eldri talningargögn um útbreiðslu
fugls á þessu svæði. Amór taldi þó
að gefnum nokkmm forsendum að
áætTa mætti að 36-54 þúsund ungar
hefðu klakist út á svæðinu. Amór
sagðist einungis hafa séð um tvö
þúsund unga, en hve mikið hefði
drepist vegna mengunarinnar ann-
ars vegar eða af náttúrulegum or-
sökum hins vegar treysti hann sér
ekki til að nerna. Hann sagði að
taka yrði inn í þetta dæmi að ein-
ungis 10% af verptum eggjum skil-
aði sér í fullorðnum fúgl næsta ár-
ið.
Sigurður Sigurðsson, dvra-
læknir, kmfði þann æðarfúgl er
barst frá Ströndum og sagði ljóst
að fugl frá Reykjafirði og Dröng-
um hefði verið með einhvem grút i
fiðri en ekki í innyflum. Hann
sagði aftur á móti að þessir fuglar
hefðu verið með mikið af innyfla-
ormum í meltingarvegi og íeiða
mætti getum að því að veikasti
fuglinn hefði drepist. Undir þetta
tók Amór Sigfússon og benti hann
á að varla hefði sést dauður bliki,
heldur hafi megnið af dauðum
fugli verið ungar og svo kollur sem
væm veikbyggðar eftir að hafa leg-
ið um þrjár vikur á eggjum.
Eiður sagði að framhaldsað-
gerðir vegna mengunarinnar yrðu
þær að sérfræðingar Hafrannsókn-
arstofnunar myndu fylgjast með
fyrirbrigðum næstu vikumar, Einn-
ig myndi Landhelgisgæsla Islands
huga sérstaklega að sýnilegri
mengun í venjubundnu eftirlits-
flugi næstu daga og vikur eftir því
sem tök væm á. Síðan mun ráðu-
neytið stefna að því að fram fari
frekari athugun á Ströndum á
næsta ári til að meta heildaráhrif
mengunarinnar á náttúm svæðis-
ins. -sþ