Þjóðviljinn - 31.07.1991, Blaðsíða 1

H* vs<'
■ vfi-Sf'ý' -

Jón Baldvin Hannibalsson utanrlkisráðhen'a stendur ( ströngu þessa dagana og er ómyrkur I máli gagnvart ráðamönnum Evrópubandalagsins. Mynd: Jim Smart.
EES farið út um þúfur
Samningaviðræður um evrópskt efnahagssvæði runnu út í sand-
inn í fyrrakvöld þar sem ekki náðist samkomulag fyrir tíma-
mörkin 1. ágúst. EES var þó ekki hafnað, heldur var viðræðun-
um frestað þar til í haust. Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráð-
herra viðurkennir að niðurstaðan sé pólítískt áfall fyrir sig. Hann er
alls ekki bjartsýnn á að samkomulag náist í haust, en telur að þrátt
fyrir það sé EES ennþá skásti kosturinn og er þá með þjóðarhags-
muni íslendinga í huga. Ekki stendur til að fara útí tvíhliða viðræð-
ur við Evrópubandalagið um tollfrelsi fyrir íslenskar fiskafurðir.
Olafur Ragnar Grímsson for-
maður Alþýðubandalagsins sagði
að ljóst væri að EES væri farið út
um þúfur og hugmyndir um við-
ræður í haust væru ekki annað en
kurteisishjal diplómata. Hann ætlar
að beita sér fyrir því að Alþingi
álykti í haust að aðild íslands að
EB komi ekki til greina.
Steingrímur Hermansson for-
maður Framsóknarflokksins tekur
undir slíkar hugmyndir og sagði að
við ættum að hætta öllu delai við
aðild að EB.
„Þetta strandaði á andstöðu fá-
einna EB-ríkja gagnvart tollfijáls-
um aðgangi fyrir fisk. Það dugði
ekki einu sinni að Noregur gat fall-
ist á að bjóða meiri veiðiheimildir
í lögsögu sinni,“ sagði Jón Baldvin
í gær. Hann sagði að forystumenn
EB hefðu ekki fylgt eftir pólitísk-
um yfirlýsingum sínum, hefðu ekki
staðið við orð sín.
Rikisstjómin hefur þó ekki í
hyggju.að hætta samningagerðinni,
tilboð Islands mun standa óbreytt.
Jón Baldvin telur að fátt sé um fina
drætti, tvíhliða viðræður séu von-
lausar þar sem þá yrði samið við
sjávarútvegsdeild EB sem ekki
hafi annað samningsumboð en að
krefjast einhliða veiðiheimilda,
auk þess sem Islendingar hefðu þá
ekkert að bjóða á móti, engan
byggðasjóð til dæmis. Aðild að EB
kemur ekki til greina nema með
breyttri fiskveiðistefnu EB, sagði
utanríkisráðherra. Eflir stendur þá
EES-samningurinn.
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
þingkona Kvennalistans taldi rétt
að utanríkismálanefnd og Alþingi
færu að skoða tvíhliða viðræður
fljótlega, hún telur að viðræðunum
um EES sé i raun lokið og að þær
verði ekki teknar upp í haust.
Jón Baldvin viðurkenndi að
þetta væri pólitískt áfall fyrir sig
eða að rnenn mættu kalla það það
ef þeir vildu. Hann sagðist ffekar
líta á þetta sem pólitískt áfall fyrir
EB sem ekki virtist geta samið um
neitt. Hann sagðist ekki fá séð að
Island hefði getað haldið öðruvísi á
málum og benti einnig á að pólit-
íkst séð kæmi þessi niðurstaða sér
verst fyrir Norðmenn og sérstak-
lega forsætisráðherrann sem hefði
beitt sér í þessu máli. Hann bjóst
þó við áframhaldandi nánu sam-
starfi við Norðmenn, en von er á
Gro Harlem Brundtland hingað til
lands innan skamms.
A fundi ráðhcrra EB í fyrra-
kvöld þar sem tekin var ákvörðun
um að fresta viðræðunum fram í
septemþer kom í ljós andstaða
Breta, Ira og Frakka við fullu toll-
frelsi fyrir fisk. Það kom mönnum
nokkuð á óvart. An þess að spum-
ingin um sjávarútveginn væri leyst
gat ekki orðið að samkomulagi fyr-
ir 1. ágúst. Það virðist sem ráðherr-
ar EB hafi ekki haft pólitískan vilja
til að skera á hnútinn í þessu máli
því flestir þeirra fóru af fúndinum í
Briissel áður en honum lauk uppúr
miðnætti að belgískum tíma. Full-
trúar Efta- rikjanna telja sig þess
fullvissir að samkomulag hefði
náðst um aðra hluti ef fiskideilan
hefði verið leyst. Það er mat Jóns
Baldvins að ísland hafi verið búið
að fá um 85 prósent af tollfrelsi
fyrir okkar vörur og að Norðmenn
hafi verið tilbúnir að ganga Iengra.
Ljóst er að lítið bar í milli, en
Efta-þjóðimar geta ekki sætt sig
við minna en fullt tollfrelsi með
fisk í stað veiðiheimilda í norskri
lögsögu. Þær þjóðir telja sig hins-
vegar hafa teygt sig eins langt í
samkomulagsátt og hægt er. Það
vekur upp þær spumingar hvort
það hafi verið pólitískur vilji innan
EB til að koma á fót evrópsku
efnahagssvæði með innri markaði
19 þjóða.
-gpm
Sjá síðu 7.
Böm
náttúrunnar
frumsýnd
1 kvöld verður frumsýnd ný
íslensk kvikmynd, Börn náttúr-
unnar eftir Friðrik Þór Friðriks-
son. Þetta er fyrsta íslenska
kvikmyndin í fullri lengd sem
sýnd er á þessu ári, en langt er
liðið síðan jafn margar myndir
hafa verið í vinnslu og nú.
Myndin segir frá rosknum
bónda í Skagafirði sem ákveður að
flytja til ættingja sinna í höfúð-
borginni. Gamfi maðurinn finnur
lítið við sitt hæfi og er honum
fljótlega komið íyrir á elliheimili.
Þar hittir hann æskuást sína, sveit-
unga sinn af Homströndum, og
takast með þeim kynni á ný. Eftir
að þau ákveða að stijúka af elli-
heimilinu og vitja æskustöðvanna
hefst mikið ævintýri og dularfullir
atburðir gerast.
Að sögn Friðriks Þórs er hug-
myndin að þessari kvikmynd
nokkuð gömul, en vinnsla myndar-
innar komst ekki á skrið fyiT en
hún hlaut styrk úr Kvikmyndasjóði
vorið 1990. Böm náttúmnnar var
einnig fyrsta íslenska kvikmyndin
til að híjóta styrk úr kvikmynda-
sjóði Evrópu, en meðffamleiðend-
ur vom Max film í Berlín og
Metro film í Osló. Heildarkostnað-
ur myndarinnar er um 60 miljónir
króna.
Kvikmyndin var tekin að
mestu víða um land síðastliðið
sumar. Aðalhlutverkin tvö em í
höndum Gísla Halldórssonar og
Sigríðar Hagalín, en aðrir leikarar
em ma. Egill Olafsson, Baldvin
Halldórsson, Rúrik Haraldsson,
Margrét Olafsdóttir, Hallmar Sig-
urðsson, Tinna Gunnlaugsdóttir,
Valgerður,Dan, Magnús Ólafsson,
Þórarinn Óskar Þórarinsson, Bryn-
dís Petra Bragadóttir, að ógleymd-
um þýska stórleikaranum Bruno
Ganz. Hann endurtekur þama í
stuttu atriði hlutverk sitt úr Himni
yfir Berlín, eftir Wim Wenders.
Friðrik Þór er bæði leikstjóri
og framleiðandi myndarinnar, en
hann skrifaði handritið í samvinnu
við Einar Má Guðmundsson rit-
höfund.
-þóm
bónda I Bömum náttúrunnar, sem fer
ásamt gamalli vinkonu sinni að vitja
æskustööva sinna.