Þjóðviljinn - 11.12.1991, Blaðsíða 5

Súgfirðingar
felmtri
slegnir
Við erum auðvitað felmtri
slegin yfir þessu og menn
óttast að þetta sé fyrsti
þátturínn í leikríti sem á eftir að
verða miklu dramatískara, segir
Snorri Sturiuson, sveitarstjóri á
Suðureyrí, um þá ákvörðun rík-
isstjórnarinnar að fresta gerð
jarðganga til Suðureyrar um eitt
ár.
Bæjarráð ísafjarðar mótmælir
einnig harðlega þessum áformum
stjómarinnar í ályktun og lýsir
furðu sinni á þeim tvískinnungi
ráðherra í ríkisstjóminni, sem í því
felist að mæla fyrir sameiningu
sveitarfélaganna á sama tima og
skert er fjárveiting til þessa verk-
efnis, sem sé meginforsenda sam-
einingar. Sömuleiðis mótmælir
stjóm Fjórðungssambands Vest-
firðinga þessum áformum ríkis-
stjómarinnar harðlega. í ályktun
stjómar FV segir „að líta verði á
ffestunina, ef af verður, sem atlögu
að svæðinu í heild, sem bitni þó
fyrst á Súgfirðingum, sem um
skeið hafa átt í vök að veijast at-
vinnulega séð“. Jafnframt telur
stjóm FV að breyting tímaáætlunar
í verksamningi um jarðgangagerð-
ina leiði til þess að miklir Qármun-
ir fari í súginn og því muni ekki
nást ffam sá spamaður sem stjóm-
völd stefni að. „Öll heilbrigð skyn-
semi virðist þar af leiðandi mæla
með þvi að horfið verði ffá ffestun
umræddra ffamkvæmda,“ segir í
harðorðri ályktun stjómar Fjórð-
ungssambands Vestfirðinga.
Snorri Sturluson sveitarstjóri
bendir einnig á þetta og segir efiia-
hagsaðgerðimar bitna af enn meiri
þunga á landsbyggðinni en höfuð-
borgarsvæðinu, bæði vegna skerð-
ingar á sjómannaafslætti og vegna
hafnargjalda.
Hann kveðst ekki skilja hvað
stjómvöld ætli sér að spara með
frestun jarðgangaafleggjarans til
Suðureyrar, því ljóst sé að kostnað-
urinn vaxi við þessa ffestun þegar
upp verði staðið. „Við trúðum því
ekki að þetta myndi gerast, sér-
staklega vegna þeirrar umræðu
sem hefúr farið fram um samein-
ingu sveitarfélaganna," segir hann.
„Það er undarlegt að hlusta á ráð-
herra tala um að drifa í sameiningu
annan daginn en þann næsta er for-
sendunum fyrir sameiningu, jarð-
göngum, kippt í burtu.“
Snorri Sturluson lætur af störf-
um sem sveitarstjóri Suðureyrar
um áramót og hafa sjö umsóknir
borist um sveitarstjórastarfið. -vd.
Ekki þingmeirihluti
fyrir skerðingu
á sjómannaafslætti
Olíklegt er að þingmeirihiuti sé fyrir ýmsum þáttum efnahags-
tillagna ríkisstjórnarínnar. Samkvæmt áreiðanlegum heimild-
um munu fimm þingmenn stjórnarflokkanna greiða atkvæði
gegn skerðingu á sjómannaafslættinum. Til fjármálaráðuneytisins
rígnir skeytum frá skipshöfnum þar sem hótað er að sigla í Iand ef
ríkisstjórnin skerðir sjómannaafsiáttinn. Forystumenn sjómanna
segja að menn muni bíða átekta og sjá tii hvort þingmeirihluti næst
um skerðingu sjómannaafsláttarins. Samþykki þingið skerðingu sigli
flotinn í land og segja forystumennirnir að það myndi þýða iangt
stopp.
Samkvæmt áreiðanlegúm
heimildum er nokkuð ljóst að
Matthís Bjamason og Einar Guð-
fmnsson, þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins á Vestfjörðum, muni
greiða atkvæði gegn skerðingu á
sjómannaafslættinum. Guðmundur
Hallvarðsson hefur staðfest að
hann muni ekki greiða skerðing-
unni atvkæði sitt, enda á hann
óhægt um vik sem formaður Sjó-
mannafélags Reykjavíkur. Rætt er
um að þingmenn stjómarflokkanna
í Austurlandskjördæmi muni
ganga til liðs við þremenningana,
með því skilyrði að þeir greiði at-
kvæði gegn tillögu um frestun
jarðgangagerðarinnar. Það er gert
með það í huga að næstu jarðgöng
sem koma til framkvæmda verða á
Austurlandi og verður ekki byrjað
á framkvæmdum þar fyrr en að
Vestfjarðargöngunum loknum.
Fjöldi skipshafna hefúr sent
skeyti til fjármálaráðuneytisins þar
sem mótmælt er fyrirhugaðri
skerðingu á sjómannaafslættinum.
Forystumenn sjómanna lögðu
áherslu á að þama væri verið að
ráðast á kjör sjómanna. Hins vegar
sögðu þeir að einstök félög eða
samtök sjómanna myndu ekki
skipuleggja aðgerð þar sem flotinn
sigldi í land, því um ólöglega að-
gerð yrði að ræða. Hins vegar
töldu þeir víst að sjómenn létu það
ekki aftra sér ffá því að fara í langt
stopp ef á þyrfti að halda.
Guðjón A. Kristjánsson, for-
maður farmanna- og fiskimanna-
sambandsins, sagðist í gær ekki
verða var við annað en mikla sam-
stöðu meðal sjómanna um að grípa
til aðgerða ef skerðingin yrði sam-
þykkt.
Menn vom að hringja í mig til
kl. tvö í nótt. Hringingamar byij-
uðu afhir klukkan sjö í morgun og
hafa haldið áffam í allan dag. Þetta
hafa verið menn allstaðar af land-
inu og þeir em reiðir yfir fyrirhug-
aðri skerðingu. Nú bíða menn
átekta og sjá til hvort stjómin hefur
þingmeirihluta fyrir skerðingunni.
Ef það verður er ég handviss um
að flotinn siglir i land, og það yrði
langt stopp, sagði Guðjón.
Helgi Laxdal, formaður Vél-
stjórafélags íslands, sagði að á því
léki ekki nokkur vafi að um stór-
felldar aðgerðir yrði að ræða ef
ráðist yrði á sjómannaafsláttinn.
- Við skulum hafa það i huga
að menn em að ræða um ákvæði
sem em inni í kjarasamningum sjó-
manna. Stjómin getur ekki ætlast
til þess að menn láti það óátalið að
kjör þeirra verði rýrð. Ef það verð-
ur, spái ég þvi að sjómenn sigli til
hafnar, sagði Helgi.
Hólmgeir Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Sjómannasambands-
ins, sagði að hugmyndir fjármála-
ráðherra um 200 miljóna króna
spamað væm ekki réttar.
- Það er nær lagi að segja að
sjómannaafslátturinn muni skerð-
ast um þriðjung. Það þýðir að kjör
sjómanna munu skerðast um 500
miljónir króna. Það veit það hver
maður að engin stétt myndi láta
það viðgangast án þess að gripa til
aðgerða, sagði Hólmgeir.
-sþ.
Uppsagnir hjá Granda
Grandi hf. hefur sagt upp undirmönnum á þremur togurum og
starfsfólki í fiskvinnslustöðvum fyrírtækisins. Ástæðan er
sögð vera samdráttur. Breytingar eru væntanlegar á skipa-
kosti Granda, því að verið er að kaupa togarann Ögra af Ögurvík
hf.
í bréfi, sem undirmönnum á
togumnum Ásgeiri, Ásbimi og
Jóni Baldvinssyni var sent, segir
að þeir verði endurráðnir í byrjun
janúar ef aðstæður leyfa. Sjó-
mennimir segja að „efín“ í upp-
sagnarbréfinu séu heldur mörg og
em þeir ekki bjartsýnir á endur-
ráðningu á næstu vikum. Þeir
segja einnig að orðrómur um
skipulagsbreytingar hjá fyrirtæk-
inu gefi ekki ástæðu til bjartsýni.
Samkvæmt þessum orðrómi
er fyrirhugað að leggja minni
togumm Granda hf. þegar Ögri
kemst í gagnið, því kvóti þeirra
verði yfirfærður á hann.
Brynjólfur Bjarnason, for-
stjóri Granda hf., sagði að upp-
sagnir starfsfólks væm alltaf dap-
urlegar. Við því væri hins vegar
ekkert að gera því lítið sem ekk-
ert hefði veiðst á síðustu mánuð-
um.
- Starfsfólk frystihússins
vinnur sinn síðasta vinnudag
næsta föstudag. Og undirmenn-
imir á þessum þremur togumm
hafa einnig fengið uppsagnarbréf.
í uppsagnarbréfinu kemur fram
að vegna kvótaminnkunar og
fleiri atriða verðum við að segja
fólkinu upp að minnsta kosti í
mánuð. Þar segir líka að ef allar
aðstæður leyfi muni endurráðn-
ingar eiga sér stað eftir fyrstu
vikuna í janúar, sagði Brynjólfúr.
Aðspurður um hvort fyrir
lægi ákvörðun um að leggja
minni togurunum og yfirfæra afl-
ann á Ögra þegar hann kæmi,
sagði Brynjólfur að sá orðrómur
ætti ekki við rök að styðjast.
- Hins vegar liggur það fyrir,
og hefur gert í einhvem tíma, að í
stað Ögra munum við láta togar-
ann Ásgeir frá okkur.
Hvað hina tvo togarana varð-
ar munu þeir verða á veiðum
áfram, sagði Brynjólfur. .
Sveitarfélög verða
að hækka útsvar og gjöld
eða draga saman
Viðbrögð sveitarstjórnarmanna við þcirri ákvörðun ríkis-
stjórnarinnar að velta 700 miljóna króna útgjöldum yfir á
sveitarfélögin eru afar hörð. Þórður Skúlason, fram-
kvæmdastjóri Sambands ísienskra sveitarfélaga, gagnrýnir
harkalega bæði aðgerðir og vinnubrögð ríkisstjórnarinnar og
segir framgöngu hennar mjög óeðlilega miðað við þann samráðs-
samning sem í gildi er milii ríkis og sveitarfélaga. Ljóst er að
sveitarfélögin verða að bregðast við með niðurskurði eða hækk-
unum tekjustofna. Ekkert samráð var haft við þau um aðgerð-
irnar.
„Þetta leiðir ekki til neins
spamaðar heldur er kostnaðinum
bara velt yfir á aðra,“ segir Þórð-
ur. „Eftir að ný tekjustofnalög
voru sett hefur ekki verið gripið
til aðgerða af þessu tagi. Það
samkomulag hélt árið 1990 en á
næsta ári á að fara aftur i þetta
gamla skerðingarfar. Það er gert
ráð fyrir því að öll sveitarfélög á
landinu fari núna að greiða 0,1%
af útsvarsstofni til Jöfnunarsjóðs
sveitarfélaga sem er gjörsamlega
nýtt.
Rikið er að krukka í tvo mik-
ilvæga tekjustofna, annars vegar
með því að taka hluta af útsvars-
stofninum í gegnum staðgreiðslu-
kerfið og hins vegar með greiðsl-
um í Jöfnunarsjóðinn.“
Hann gagnrýnir einnig þau
áform að flytja fleiri verkefni frá
ríki til sveitarfélaga án þess að
nokkrar tekjur komi á móti.
Þórður segir að sveitarfélögin
hljóti að verða að bregðast við
með hækkun útsvarsprósentu, þar
sem það er hægt, með samdrætti
eða hækkunum þjónustugjalda.
-vd.
Bændur mótmæla
áformum ríkisstjómarinnar
Stéttarsamband bænda
mótmælir fyrirhuguðum
áformum ríkisstjórnarinn-
ar um að flytja einn sjötta
hluta af svonefndum beinum
greiðslum tii sauðfjárbænda
vegna ársins 1992 yfir á árið
1993.
Að mati Stéttarsambandsins
er hér um að ræða 17% af þeim
tekjum sem tryggja átti sauðíjár-
bændum á næsta ári. Jafnframt
bendir Stéttarsambandið á að
þessi áform ríkisstjómarinnar séu
ekki i samræmi við búvömsamn-
inginn, sem undirritaður var í
mars síðastliðnum og m.a. átti að
tryggja sauðíjárbændum greiðsl-
ur fyrir framleiðslu sína á sjálfu
framleiðsluárinu.
Stéttarsambandið bendir á að
í sumar sem leið hafi orðið 12%
samdráttur í sauðfjárræktinni sem
jafngildir samsvarandi tekjurým-
un innan greinarinnar. Ennfremur
bendir Stéttarsamband bænda á
að um 17% tilfærsla á tekjum
sauðfjárbænda gæti komið niður
á síðari hluta fyrirhugaðra upp-
kaupa á fullvirðisrétti í sauðfjár-
rækt næsta sumar og þar með
spillt þessum lokaáfanga í aðlög-
un greinarinnar að hagkvæmara
rekstrammh verfi.
-grh
Síða 5
ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 11. desember 1991