Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1995, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnariormaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELIAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Statræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjóm: dvritst@ismennt.is - Áuglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sfmi: 462 5013, blaöam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: fSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Vestrænir ábyrgðarmenn
Kvöm stríðsglæpadómstólsins í Haag malar hægt en
örugglega. Dómstóllinn hefur þegar einn Serba í haldi og
hefur ákært nokkra tugi Serba og nokkra Króata fyrir
stríðsglæpi. Glæpir þeirra em taldir miklu ógeðfelldari
en glæpir nazista í síðari heimsstyrjöldinni.
Komið hefur í ljós, að ekki eiga við rök að styðjast
kenningar ýmissa bjáifa á Vesturlöndum um, að stríðs-
glæpir Serba séu uppfmning auglýsingastofu á vegum
Bosníustjómar. Þvert á móti hefur verið vanmetið, hve
víðtækir og alvarlegir glæpimir hafa verið.
Þá hefur breytilegt gengi stríðsaðila opnað aðgang
blaðamanna að svæðum, sem áður vom bannsvæði.
Þeim hefur með hjálp sjónarvotta tekizt að opna fjölda-
grafir, sem staðfesta, að Serbar hafa framið miklu víð-
tækari og skipulegri fjöldamorð en áður hafði verið talið.
Þessar uppljóstranir hafa ennfremur leitt í ljós, að
ýmsir æðstu embættismenn Sameinuðu þjóðanna í lönd-
um fyrrverandi Júgóslavíu hafa reynt að leyna ógnar-
verkum Serba til þess að draga úr kröfum frá Vestur-
löndum um réttarhöld gegn stríðsglæpamönnum.
Ömurleg frammistaða þessara embættismanna Sam-
einuðu þjóðanna er í stíl við samábyrgð samtakanna á
nýjustu stríðsglæpum Serba í Srebrenica, þar sem 6000
borgurum undir yfirlýstum verndarvæng Sameinuðu
þjóðanna var slátrað undir þeim sama vemdarvæng.
Þrátt fyrir mikið umtal á Vesturlöndum hafa Serbar
haldið áfram óbreyttum stríðsglæpum alveg frá upphaf-
inu í Vukuvar til endalokanna í Srebrenica. Enginn ein-
stakur glæpur nazista í síðari heimsstyrjöldinni var stór-
tækari en hinn nýlegi glæpur Serba í Srebrenica.
Eftir því sem sönnunargögnin hlaðast upp verður síð-
ur hægt að komast hjá því áliti, að Serbar séu geðbilaðir
þúsundum saman, trylltir af sagnfræðilegu mgli og eigi
alls ekki heima í siðuðu samfélagi Vesturlanda. Öll hin
krumpaða þjóð verður að bera glæpinn fram á veginn.
Forustumenn Serba í Bosníu, Radovan Karadzic og
Ratko Mladic, hafa verið ákærðir af stríðsglæpadóm-
stólnum í Haag. Síðan hefur bætzt við ábyrgð Mladics á
morðunum í Srebrenica, sem hann stjómaði persónu-
lega. Sjónarvottar em að því Evrópumeti í glæpum.
Bönd stríðsglæpadómstólsins í Haag berast smám sam-
an nær Slobodan Milosevic Serbíuforseta, sem stóð fyrir
ógnaröldinni á Balkanskaga og steöiu þjóðahreinsana,
sem fæddi af sér stríðsglæpina. Tveir foringjar Serbíu-
hers hafa þegar verið ákærðir af dómstólnum.
Því miður em horfur á, að Milosevic sleppi, því að
hann hefur nú snúið við blaðinu og þykist vera friðar-
sinni. Ef hann nær völdum í hinum serbneska hluta
Bosníu af Karadzic og Mladic og sér um, að friðarsamn-
ingar haldi, verður hann líklega látinn njóta þess.
Uppljóstranir stríðsglæpanna í Serbíu em svo vel á
veg komnar, að ólíklegt er, að ráðamönnum og embætt-
ismönnum á Vesturlöndum takizt að stöðva framgang
réttarhalda og dómsniðurstaðna í Haag, þótt þeir hafi
margir hverjir reynt að hefta framgang málsins.
Helztu aðferðfrnar gegn dómstólnum hafa hingað til
falizt í að reyna að koma í veg fyrir, að hann komizt yfir
leyndarskjöl um stríðsglæpina. Það hefur aðeins tekizt
að hluta. Næst verður reynt að draga úr fjármögnun
dómstólsins og svelta hann til að rifa seglin.
Þegar stríðsglæpir Serba verða krufnir til beins, verð-
ur ekki gleymt aðild ýmissa vestrænna ráðamanna og
embættismanna, sem reyna enn að drepa málinu á dreif.
Jónas Kristjánsson
„Til hvers vorum við að færa út landhelgina og fara í þorskastríð við Breta?“ spyr Önundur í greininni.
Óvinir samfélagsins
Það getur verið erfitt að þurfa
að segja sannleikann. Samt er það
sannleikurinn einn sem gerir
menn frjálsa, eins og skrifað stend-
ur. Blekkingin frelsar enga sál.
Sameining Alþingis í eina mál-
stofu og ný þingsköp áttu að auð-
velda og flýta meðferð mála, en
fjölgun þingflokka og sérstaklega
beint sjónvarp frá Alþingi hefir
spillt stórlega fyrir allri fram-
kvæmd.
Það er nú næsta dapurlegt að
horfa á þingmenn rembast við að
standa sem lengst i stólnum fyrir
framan sjónvarpsvélarnar, enda
hrakar áliti Alþingis stöðugt.
Meiri háttar geggjun
Veigamesta mál fslendinga nú
og um alla framtíð er afhám kvóta-
kerfísins og réttur íslands til veiða
umhverfis landið og á úthafinu.
Síðasta rískissfjóm gaf EB veiði-
rétt á 3000 tonnum af karfa innan
200 mílna fiskveiðilögsögunnar i
tveim hólfum, annað suður af
Reykjanesi en hitt í Rósagarðin-
um, sem nú hefir verið stækkað
þegjandi.
Alþingi samþykkir þetta að
venju, því að það er upptekið við
að ræða myrkranna á milli um
hluti sem engu máli skipta, og vís-
ar frá sér að ræða um framtíð fisk-
veiðanna. Almenningi er sagt að í
staðinn fái íslendingar að veiða
loðnu við Jan Mayen, þar sem að-
eins einu sinni eða tvisvar hefir
fundist veiðanleg loðna, og ekkert
skip frá EB leitar hennar.
Sumir minnast þess enn að sl.
sumar sendu Norðmenn 15 skip til
loðnuveiða í íslenskri fiskveiðilög-
sögu fyrir Norðurlandi á sama
tíma og íslensku skipi var synjað
um aðstoð í norskri höfn, hvað þá
heldur að þau fengju að veiða
nokkuð í norskri fiskveiðilögsögu.
Þetta er meiri háttar geggjun. Jan
Mayen er óbyggt eyðisker, og hefir
því enga fiskveiðilögsögu, og ís-
Kjallarinn
Onundur Asgeirsson
fyrrv. forstjóri Olís
útþenslustefnu Norðmanna á fisk-
veiðilögsögu í öllu Norðurhafinu,
sem þeir hafa verið að kasta eign
sinni á, einhiiða og án samráðs við
aðrar þjóðir. Að semja við Norð-
menn um fiskiréttindi á þessum
fiskislóðum er að viðurkenna
stjómvald þeirra og yfirgang all-
an.
„Séreignakvótar“
Og enn syrtir i áiinn. Fjármála-
ráðherrann mælir með því að opn-
að verði fyrir erlent fjármagn til
fjárfestingar í íslenskum fiskveið-
um og útvegi öllum. Þetta þýðir,
að íslenzkar útgeröir gætu selt
„séreignarkvóta" sína til erlendra
aðila án þess að spyrja kóng né
prest.
Er nema von að mönnum
blöskri? Til hvers vorum við að
„Þaö er íhlutun stjórnmálamanna með
kvótakerfinu og þjónkun þeirra við hags-
muni nokkurra útgerða í LÍÚ sem hefir
valdið hinni erfiðu afturför í atvinnulífi
landsins.“
lensk skip eiga þar rétt til veiðatil
jafhs við og umfram alla aðra, en
nálægð þess gerir aðstöðu ís-
lenskra skipa miklu betri og því
eðlilegri en annarra. Endurgjaldið
fyrir 3000 karfatonnin er þannig
ekkert.
Alþingi á að synja
Samt er núverandi ríkisstjóm
að stækka veiðislóðina í Rósagarð-
inum og skýrir það út með þeirri
firra að skip EB hefðu ekki náð
neinum karfa á svæðinu. Alþingi á
auðvitað að synja um þessa stækk-
un, og það á að segja upp loönu-
samningnum við Jan Mayen frá
árinu 1980, og krefjast ógildingar á
færa út landhelgina' og fara í
þorskastríð við Breta?
Ríkisskuldimar eru að buga
fjármálaráðherrann. Þær hefðu
aldrei þurft að vera neinar ef
kvótakerfið heföi ekki teflt öllum
úthafsveiðiflota LÍÚ gegn ríkjandi
fiskveiðum og vinnslu í landi. Það
er íhlutun stjórnmálamanna með
kvótakerfinu og þjónkun þeirra
við hagsmuni nokkurra útgerða í
LÍÚ sem hefir valdið hinni erfiðu
afturför í atvinnulífi landsins.
Allt er þetta samþykkt af tagl-
hnýtingum á Alþingi. Hvenær
skyldu þeir skynja að þeir eru
orðnir hættulegustu óvinir samfé-
lagsins? Önundur Ásgeirsson
Skoðanir annarra
Skilyrt skattgreiðsla
„Um langt skeið hefur undirritaður greitt tilskil-
in opinber gjöld og ekki áður freistað þess að láta
fylgja fyrirmæli um, hvemig þeim skuli varið. Nú
er þess krafist að forgangsröðun verði með þeim
hætti, að varúðarráðstafanir á Vesttjörðum og raun-
ar víðar vegna hættu af snjóflóðum hafi algjöran
forgang. Alit, hverju nafni sem nefhist, raðist á eft-
ir ráðstöfun fjár sem telst tryggja svo sem framast
er kostur, að hörmungamar á Vestfjörðum skelii
ekki á landsmönnum á ný.“
Sigurður E. Haraldsson í Mbl. 15. nóv.
Tilvistarkreppa stjórnmálaflokks
„Landsfundur Kvennalistans, sem haldinn var
um gíðustu helgi, bar merki þessarar tilvistar-
kreppu. Stjómmálaflokkur þar sem umræðan snýst
fyrst og fremst um það hvort hann eigi tilvemrétt
eða ekki, er í verulegum vanda. Það er verðug
spuming til íhugunar og svara hvers vegna svona
er komiö. Þar kemur margt til. Flokkurinn er í eðli
sínu þrengri en aðrir stjómmálaflokkar, þar sem
hann er byggöur upp með kvennabaráttuna eina í
huga og leyfir aðeins framboð kvenna ... Sýnt er að
grasrótarfyrirkomulagið er flokknum fjötur um fót.“
Úr forystugrein Tímans 14. nóv.
Alþýðusambandið í makki?
„Það getur orðið erfitt og snúið ef Alþýðusam-
bandið er í einhverju makki. Þeir slá úr og í og eru
dularfullir í svörum. Telja möguleika á samningum
eða ekki möguleika á samningum. Þetta er svona
eins og að koma á miðilsfund og tala við forseta ASÍ
eða helstu leiðtoga þar. Það koma engar dásamlegar
sannanir út úr þessum miðilsfundum. Þetta er allt í
þoku. Kannski sleppa þeir lifandi út úr þessu, en ég
held að þeir drepi trúna á Alþýðusambandið og
verkalýðsfélögin. Ef þeir fara ekki að taka ákveðna
og afgerandi afstöðu þá er staða þeirra orðin mjög
krítísk og alvarleg."
Guðmundur J. Guðmundsson í Alþbl. 15. nóv.