Dagblaðið Vísir - DV - 07.04.1997, Síða 20

Arií 2000 gæti orðið
hættulegt tölvunotendum
Margir af forsvarsmönnum tölvu-
iðnaðarins hafa miklar áhyggjur af
því hvemig tölvumar bregðist við
komu ársins 2000. Á meðan flestir
eru þegar farnir að undirbúa há-
tíðahöld í tilefni af árinu óttast
tölvuiðnaðarmenn að þegar árið
2000 gengur í garð verði tölvuiðnað-
urinn að athlægi þegar vélar fara að
hrynja hver af annarri.
Skýringuna á þessu vandamáli er
að finna í þvi að á 8. áratugnum,
þegar verið var að forrita fyrstu
tölvurnar, ákváðu forritararnir að
nota aðeins tvo síðustu stafl ártal-
anna til að spara minni í tölvunni.
Þeir vonuðu að tækniþróunin yrði
það ör að styttingar eins og ’84 og
’97 heyrðu sögunni til árið 2000.
Hins vegar eru þessi sömu gömlu
forrit enn þá í mörgum tölvum sem
verður þess valdandi að á miðnætti
aðfaranótt 1. janúar ársins 2000
verður árið í tölvunni merkingar-
laust 00. Margar tölvur munu þá
annað hvort hrynja eða senda frá
sér fjöldann allan af villuboðum.
Ný kreppa í Bandaríkj-
unum
Talið er að fyrirtæki í Bandaríkj-
unum verði að leggja út í mikinn til-
kostnað til að breyta þessum ártöl-
um því þau eru oft vel falin og því
þarf mjög góðan tölvufræðing til að
finna þau. Stundum er öruggast að
skipta um tölvukerfí og setja i stað-
inn kerfi með óstyttum ártölum en
þau kerfi geta líka hrunið ef þau
rekast á við eitthvert gamalt kerfi
með stytta útgáfu af ártali.
Svartsýnustu menn spá því jafn-
vel að þetta vandamál eigi eftir að
stefna mörgum fyrirtækjum í gjald-
þrot þar sem þau treysti um of á
tæknina. Þá skapist jafnvel vanda-
chie, forstöðumaður Reiknistofnun-
ar Háskólans, segir að fjármálafyr-
irtækin eigi sérstaklega eftir að
verða fyrir miklu tjóni ef þau hafa
ekki ráðið bót á vandanum.
í Evrópu er þetta jafnvel stærra
vandamál. Þar er skortur á tölvu-
fræðingum sem eru nógu hæfir til
að takast á við vandamálið. Stjóm-
völd í Evrópu hafa líka verið mjög
Islenskir tölvunotendur eiga eftir aö veröa fyrir töluverðum óþægindum
þann 1. janúar áriö 2000 ... eöa hvaö?
mál áþekk kreppuárunum á 4. ára-
tug þessarar aldar. Aðrir telja þetta
vera óþarfa svartsýni og segja að
flest fyrirtæki séu nógu vel í stakk
búin til þess að fara ekki á hausinn
þegar að þessum tímamótum kem-
ur.
Allir eru þó sammála um að þetta
sé alvarlegt vandamál sem verði
mjög dýrt að leysa. Douglas Brot-
sein að taka við sér og gæti það leitt
af sér mikil vandræði í öryggis- og
heilbrigðismálum. Einnig gæti þetta
raskað flugumferðarstjórn töluvert
ef allar tölvur færu að hrynja á
þeim vettvangi. Þá væri það ekkert
sérstaklega heillandi tilhugsun að
panta sér flug þann 31. desember
1999!
Ný vefsíða á vegum Landsbókasafns íslands - Háskólabókasafns:
■ ■ /
011 Islandskort fyrir
1900 á netinu
Landsbókasafn Islands - Háskóla-
hókasafn hefur undanfarna mánuði
unnið að gerð verkefnis á Netinu
sem ber heitið Forn íslandskort.
Eins og nafnið gefur til kynna er til-
gangur verkefnisins að gera
þessi kort aðgengileg á
stafrænu formi í
gegnum Netið.
Verkið er unnið í
samvinnu við Nor-
dic Digital Library
Center (NDCL), nor-
ræna miðstöð um
stafræn bókasöfn,
sem yfirfærði kort-
in á stafrænt form.
Það sem ávinnst
með því að vista
kortin á þennan
hátt er einkum
tvennt. Annars veg-
ar verður mun auð-
veldara að skoða
hvernig kortin eru
gerð og hvemig
hugmyndir korta-
gerðarmennimir
höfðu um legu og menningu lands-
ins. Hins vegar verður auðveldara
að varðveita kortin sjálf þar sem
ekki þarf alltaf að taka þau fram í
hvert sinn sem einhver vill skoða
þau.
Á vefsíðunni er að finna upplýs-
ingar og myndir af u.þ.b. 220 kort-
um og em skýringarnar bæði á ís-
lensku og ensku. Þar
er um að ræða öll
kort sem gerð voru
af landinu fyrir
1900 sem eru í eigu
safnsins. Kortin
eru flokkuð
bæði eftir
Þessir báru hitann og þungann af verkinu: Björn L. Þórðarson (t.v.)
og Jökull Sævarsson. DV-mynd E.ÓI.
aldri og skyldleika og einnig er
hægt að slá inn leitarorð ef maður
vill t.d. aðeins kort sem voru gerð á
Ítalíu. Einnig er hægt að stækka
einstaka hluta af kortunum ef mað-
ur vill t.d. sjá í nærmynd hvernig
kortagerðarmaðurinn hugsaði sér
að Skálholt væri.
Islendingar seinir að
taka við sár
Hér á landi virðist lítið hafa ver-
ið gert til þess að leysa vandamálið.
Fyrir u.þ.b. ári skrifaði Douglas
Brotchie grein í Tölvumálum þar
sem hann hvatti til þess að íslensk
fyrirtæki reyndu að leysa þetta
vandamál. Douglas segist lítið hcifa
orðið var við að fyrirtæki hér á
landi hafi brugðist við þessum orð-
um hans.
Douglas segir fyrirtæki verða að
leggja út í töluverðan kostnað til að
leysa vandamálið. „Menn verða að
fara yfir öll forrit sem þeir nota og
skoða hvernig þau geyma og með-
höndla dagsetningar. Það verður
mjög kostnaðarsamt. Erlendis er
verið að tala um kostnað sem er um
500 milljarðar Bandaríkjadala sem
yrði þá stærsta hugbúnaðarverkefni
sem ráðist hefur verið í.“ Douglas
telur þetta hins vegar minna mál
fyrir þá sem eru með atriðisorða-
safn (Dated Dictionary) en með því
á að vera auðvelt að finna þann stað
í forritunum sem geymir dagsetn-
ingarnar.
Douglas mælir með því að fyrir-
tæki ráðist í þetta sem fyrst og séu
helst búin að gera nauðsynlegar
breytingar á tölvunum fyrir árið
1999. Þá sé hægt að keyra tölvurn-
ar í réttu umhverfi í eitt ár áður en
árið 2000 skellur á og þannig kom-
ist góð reynsla á notkunina. Fyrir-
tæki hafa því hálft annað ár til að
koma sínum málum í lag og forð-
ast þau óþægindi sem skapast af
þessu. -HI
Ahugi er fyrir því hjá safninu að
halda þessu verki áfram. For-
svarsmenn safnsins segjast
gjarnan vilja fá lánuð þau
íslandskort sem voru gerð
fyrir 1900 og eru ekki í eigu
safnsins til þess að geta fært
pau yfir á stafrænt form og
bætt þeim inn á vefsíðuna.
Því næst er ætlunin að fá
kort sem danskir land-
mælingamenn gerðu af
landinu í byrjun þessar-
ar aldar.
Það eru tveir háskóla-
nemar sem hafa borið
hitann og þungann af
uppsetningu þessa verks.
Þeir eru Björn L. Þórðar-
son, lífefnafræðingur og
nemi í tölvunarfræði, og
Jökull Sævarsson, sagn-
fræðingur og nemi í
bókasafnsfræði. Þeir
fengu styrk frá Nýsköp-
unarsjóði námsmanna
til verksins. Auk þeirra
hafa Helgi Bragason
ljósmyndari, Kristín Bragadóttir,
forstöðumaður þjóðdeildar, Þor-
steinn Hallgrímsson tækniráðgjafi
og Sigrún Hauksdóttir kerfisbóka-
vörður unnið að verkinu. Slóðin á
heimasíðuna er http:
/ / egla.bok.hi.is/kort.
-HI
Konum á Netinu fjölgar
Könnun sem CommerceNet/Nielsen
Media Research gerði hefur leitt í
Ijós að konur eru aö styrkja verulega
stööu sína á Netinu. Könnun þessi
var gerö í Bandaríkjunum og Kanada.
23% íbúa þessara landa eldri en 16
ára nota Netið og eru konur nú orön-
ar 42% notenda. Sambærileg rann-
sókn, sem gerö var haustiö 1995,
sýndi aö 10% íbúa þessara sömu
landa notuöu Netiö og þá voru kon-
ur aðeins 10% notenda.
í þessari könnun kom einnig í Ijós að
39% notenda leita upplýsinga um
hvaö sé til sölu á Netinu en aöeins
15% ganga svo langt aö kaupa eitt-
hvað. Algengast er aö menn kaupi
geisladiska, bækur eöa hugbúnaö.
Ný síða frá Yahoo!
og Netscape
Fýrirtækiö Yahoo Inc., sem rekur sam-
nefndan leitarvef, mun borga
Netscape 5 milljónir dollara (350
milljónir íslenskra króna) auk hluta
auglýsingahagnaöar fyrir aö auglýsa
nýja vefsíöu sem kallast „Netscape
Guide by Yahoo!"
í fréttatilkynningu frá Netscape seg-
ir aö þessi nýja slða veröi til þess aö
stórir aug-
lýsendur flykk-
ist inn á vef-
inn. Auglýs-
ingamarkað-
urinn á Net-
inu myndi
stækka úr
300 milljón-
um dollara I
einn milljarö.
Síða þessi á
aö komast á
vefinn I vor.
Hún er hugs-
uö sem nokkurs konar leiösögn um
bestu vefsíöurnar sem hægt er aö
finna á vefnum.
Fjárhættuspil
bannað á Netinu
Nokkrir öldungadeildarþingmenn hafa
lagt fram frumvarp á bandaríska þing-
inu þess eðlis að banna allt fjárhættu-
spil I gegnum Netiö. Jon Kyl, einn
þingmannanna, sagöi þetta m.a. gert
vegna mikillar hættu á misnotkun á
slíkri þjónustu. Einniggeti menn orö-
ið háöir þessu meö ófyrirsjáanlegum
afleiöingum og loks sé hugsanlegt aö
börn komistí sllk spil, en þangaö hafa
þau lítiö erindi. Sem stendur er leyfi-
legt aö stunda fjárhættuspil á Nétinu
um allt annaö en íþróttir en ef þessi
lög ná fram aö ganga verður þaö álit-
iö refsivert athæfi aö bjóöa mönnum
að spila upp á peninga I gegnum þenn-
an miöil.
Njósnari reyndist
vera skólastrákur
Njósnari, sem þandaríska varnarmála-
ráðuneytið taldi vera mestu ógnun I
öryggismálum þar I landi, reyndist vera
16 ára breskurtónlistarnemi, Richard
Pryce. Þetta kom I Ijós eftir 13 mán-
aöa Itarlega rannsókn. Pryce braust
inn I tölvu Griffis Air Base I New York
og síöan annaö net I Kaliforníu. Hann
var sagöur hafa náö I mörg leynileg
skjöl, þ.á.m. ýmsar uþplýsingar um
eldflaugar. Pryce, sem nú er 19 ára,
segir aö auöveldara hafi veriö að brjót-
ast inn I þessar tölvur en I breskar há-
skólatölvur. Hann var sektaöur um
jafnvirði 140.000 íslenskra króna fyr-
ir tiltækið. Þegar er búiö aö bjóöa hon-
um umtalsveröar fjárhæðir fyrir útgáfu-
og kvikmyndarétt á sögu hans en
hann hefur neitað öllum
gylliboöum ogvill halda
áfram aö lifa rólegu lífi.
Nettenging um
breiðband eftir 6
mánuði
f framhaldi af umræöunni
um breiðbandstengingu
Pósts og slma, sem hefur
reyndar aöallega snúist um
sjónvarp, vaknar sú spurn-
ing hvort ekki sé hægt aö nota þetta
til aö tengjast Netinu.
Hjá Pósti og slma fengust þær uppr-
lýsingar aö ráögert sé aö bjóða upp á
slíka tengingu eftir u.þ.b. 6 mánuöi.
Hraöinn á nettengingunni mun þá veröa
2-10 megabæt á sekúndu sem er
töluvert meira en þaö sem viö eigum
aö venjast I dag. Til samanburðar skal
þess getiö aö nettenging I gegnum
ISDN gefur af sér 64 kílóbæt á sek-
úndu. Ekki er ennþá Ijóst hver kostn-
aöurinn verður fyrir notandann aö tengj-
ast þessu en þó er talið líklegt að
fjárfesta þurfi I einhverjum aukabún-
aði- ifj^a