Dagblaðið Vísir - DV - 14.08.1998, Blaðsíða 12

myndlist
Opnanir
Galleri Flskurlnn, Skólavöröustig 22. Laugar-
daginn 15. ágúst kl. 16 kynnir fyrirtækið Inn-
an handar (Þorvaldur Þorstelnsson og Jóní
Jónsdóttir) nýtt, íslenskt stjörnugötukort og
margmiölunardisk. Sýningin stendur til 26.
ágúst og er opin alla daga kl. 14-18.
Stöólakot við Bókhlööustíg. Laugardaginn 15.
ágúst opnar Ásdís Guöjónsdóttlr málverka-
sýningu. Sýningin verður opin alla daga nema
mánudaga og lýkur 30. ágúst.
Herrafataverslun Kormáks og Skjaldar. Jón
Óskar opnaði sýningu i gærkvöldi í gallerii
verslunarinnar, Forsetastofunni.
Mokka, Skólavöröustíg. Á sunnudaginn opnar
myndlistarkonan Valgerður Guölaugsdóttlr
sýningu sem hún nefnir .Þjóðgarðar". Sýning-
unni lýkur 9. september.
Llstaskállnn i Hverageröl. Laugardaginn 15.
ágúst kl. 15 veröur sýning Projekthópslns
opnuð, meölimir hópsins eru þeir BJörn Roth,
Daöl Guöbjörnsson, Eggert Elnarsson og
Ómar Stefánsson. Sýningin stendur til 30.
ágúst og er opin daglega frá kl. 13-18.
Llsthúsið Þlng, Hólabraut 13. Laugardaginn
15. ágúst kl. 15 opnar Amí (Anna María Guö-
mann) myndlistarsýningu. Sýningin er opin
alla daga vikunnar frá kl. 14-18 og stendur til
6. september.
Almennlngssalernlð undir kirkjutröppunum á
Akureyri. Hlynur Hallsson opnar sýningu sem
nefnist Klósett. Sýningin stendur til 30. ágúst
og er opin mán.-föd. frá kl. 9-21 og um helg-
ar frá 10-20.
Aðrar sýningar
Geröarsafn. Nú stendur yfir sýning á nýjum
verkum Krlstínar Guöjónsdóttur. Sýningin
stendur til 30. ágúst.
Gallerí Sævars Karls, Bankastræti. Krlstján
Stelngrímur Jónsson er með sýningu á verk-
um sínum. Sýningin stendur til 2. september.
Galleríið er opið alla virka daga frá kl. 10-18
og Id. 10-16.
Hafnarborg. Ásta Árnadóttlr í Sverrissal. Sýn-
ingin er opin alla daga nema þrd. frá kl.
12-18 og stendur til 24. ágúst. Einnig stend-
ur yfir málverkasýning fimm listamanna frá
Slésvik-Holtsetalandi. Sýningin stendur til 24.
ágúst.
Gallerí Geyslr, Aðalstræti 2. Sýning á Ijós-
myndum Jónasar Hallgrimssonar teknum í
Japan fyrr á þessu ári. Sýningunni lýkur 23.
ágúst og er opin mán.-fid. frá kl. 8-19, föd.
frá 8-18 og frá 14-18 um helgar.
Ásmundarsalur, Freyjugötu 41. Ljósmyndir frá
íslandi og Islendingaslóöum vestanhafs.
Wayne Gudmundson og Guömundur Ingólfs-
son. Sýningin stendur til 23. ágúst.
Llstagallerí, Engjateigi 17. Helgl BJörnsson er
með sýninguna Form & Litir. Sýningin stendur
til 22. ágúst og er opin virka daga frá kl.
10-18 og laugardaga frá kl. 10-14.
Handverk & Hönnun, Amtmannsstig 1. Anlta
Hedin textíllistakona frá Svíþjóð er með sýn-
ingu á textílmyndverkum. Sýningin stendur til
22. ágúst og er opin þri.-föd. kl. 11-17 og Id.
12-16.
Listmunahús Ófelgs, Skólavöröustig 5. Isa
Ohman er meö sýningu á textílskúlptúrum og
akrýlmyndum unnum í blandaðri tækni. Sýn-
ingin mun standa til 22. ágúst og er opin á
verslunartíma mán.-ld., lokað sunnud.
Perlan, Reykjavik: Nanna Dýrunn Björnsdóttlr
er með er með sýningu sem stendur til 24.
ágúst. Einnig er sýning á verkum eftir mynd-
listarkonuna Rikeyju Ingimundardóttur.
Nýlistasafnlö, Vatnsstig 3b. Sýningin Leltln aö
snarkinum stendur yfir i Nýlistasafninu. Safn-
ið er opið frá kl. 14-18 alla daga.
I meira á. I
www.visir.is
Af þeim tuttugu listamönnum sem reyndust tekjuhæstir í könnun Fókuss á útsvarsgreiðslum hafa sjö umtals-
verðan hluta tekna sinna af gamanþáttagerð fyrir sjónvarp. Þetta virðist vera ein fárra leiða sem listamenn
hafa til að komast í þokkalegar tekjur. Aðrar eru þær helstar að slá í gegn, einkum í poppi, klassískri tónlist
og leikhúsinu. Myndlistarmenn og rithöfundar geta hins vegar gleymt öllum draumum um að verða ríkir.
Þ a ð mtúgfjboripr s i g
að vera
Ef þú ert vinsælasti leikari þjóð-
arinnar, leikur í nokkrum leikritum
á ári, vinnur að vikulegum
skemmtiþáttum í sjónvarpi, leikur í
auglýsingum og hefur góða rödd svo
þú getur bæði grínað og sungið á
árshátíðum getur þú búist við að fá
allt að 800 þúsund krónur á mánuöi.
Það eru ágætistekjur. En Öm Árna-
son þarf svo sannarlega að hafa fyr-
ir þessum tekjum, sem hann hefur
samkvæmt skattskrá Reykjavíkur.
Það er spuming hvort ekki hefði
verið léttara fyrir hann að fara í við-
skiptafræðina og stefna á forstjóra-
stólinn í Eimskip. Þá hefði hann
einni milljón meira á mánuði og 75
þúsund kalli betur.
Samkvæmt könnun Fókuss á
skattskrám er Örn Árnason tekju-
hæsti listamaður þjóðarinnar með
um 801 þúsund krónur á mánuði. Á
eftir honum kemur félagi hans Sig-
urður Sigurjónsson með 652 þús-
und krónur. Og bronsið fær Steinn
Ármann Magnússon, leikari og
Radíusbróðir, fyrir 490 þúsund
króna mánaðartekjur. Þær tekjur
hefðu tryggt Steini Ármanni 109.
sætið á lista Frjálsrar verslunar yfir
tekjuhæstu stjómendur fyrirtækja.
Lista- og skemmtanabransinn er
samkvæmt þess ekki góöur bisness.
Það gildir einu þótt listamennimir
reyni að vera eins skemmtilegir og
þeir geta, þeir verða aldrei annað en
meðalforstjórar í launum.
Þessar tekjur þessara þriggja
grínara og leikara - og annarra sem
koma við sögu hér á opnunni - em
tekjur samkvæmt útsvarsgreiðslum
vegna tekna árið 1987. Þetta eru
heildartekjur, ekki aðeins launa-
tekjur. Innifaldar eru allar greiðsl-
ur sem þeir þiggja að frádregnum
kostnaði vegna atvinnustarfsemi
þeirra og einnig sala eigna og ann-
að slíkt. Það er því ekki víst að þeir
- eða aðrir hér á opnunni - hafi afl-
að þessara tekna með listsköpun
sinni eða uppistandi. Annar óvissu-
þáttur er síðan skatturinn sjálfur, ef
menn hafa ekki skilað skýrslunni
sinni á réttum tíma eða skatturinn
gert alvarlegar athugasemdir við
hana geta þessar tölur endurspeglað
áætlun skattsins, sem án margra
undantekninga eru stórmannlega
ríflegar.
Fyndni vel borguð
En þessir þrír toppmenn hafa
ratað á bestu leiðina fyrir listamenn
til að afla tekna, þeir reyna að vera
fyndnir. Af þeim tuttugu tekjuhæstu
í könnun Fókuss vora fjórir aðrir
sem hafa góðar tekjur af gríni.
Hilmir Snær Guðnason var með
370 þúsund krónur í tekjur á mán-
uði í fjrra, Laddi með 309, Karl
Ágúst Úlfsson með 305 þúsund og
Davíð Þór Jónsson radíusbróðir
með 302 þúsund. Aðrir grínarar em
með lægri laun. Pálmi Gestsson
var með 184 þúsund á mánuði í
fyrra, Jón Gnarr með 148 þúsund
og Benedikt Erlingsson með 111
þúsund.
Öm Árnason
801.000 kr.
Annars virðist
þokkalega launuð í samanburði við
aðrar listgreinar. Gömlu kempum-
ar, Gunnar Eyjólfsson og Bessi
Bjarnason, komast báðir inn á topp
30 og einnig Amar Jónsson, Stein-
unn Ólína Þorsteinsdóttir og
Gísli Rúnar Jónsson. Af illa laun-
uðum rithöfundum komast fáir á
listann. Ólafur Haukur Símonar-
son er einn þeirra, enda leikskáld
frekar en rithöfundur.
Kiassíkerar með
vandaðar tekjur
Á eftir leikurunum eru klassískir
tónlistarmenn mest áberandi á list-
anum yfir tekjuhæstu listamenn-
ina. Tónskáldin Jón Ásgeirsson,
Þorkell Sigurbjörnsson, Atli
Heimir Sveinsson og Jón Þórar-
insson raða sér allir á listann og
geta sjálfsagt þakkað það hags-
munabaráttu Stefs í hálfa öld. Aðrir
úr klassíska geiranum sem komast
á topp 30 eru Guðný Guðmunds-
dóttir fiðluleikari, Garðar Cortes
óperusöngvari, Jón Stefánsson
organisti og kórstjóri og Jónas
Ingimundarson píanóleikari.
En klassíkin er þó ekki ömgg leið
að þykkum launaumslögum. Bryn-
dis Halla Gylfadóttir sellóleikari
er þannig ekki með nema 136 þús-
und á mánuði í tekjur þrátt fyrir
mikið starf, Sverrir Guðjónsson
söngvari með aðeins 99 þúsund og
Bergþór Pálsson með 89 þúsund á
mánuði.
Sigurður Sigurjónsson
652.000 kr.
Steinn Ármann
Magnússon
595.000 kr.
Björgvin Halldórsson
490.000 kr.
Gunnar Eyjólfsson
421.000 kr.
Jón Asgeírsson
386.000 kr.
Hilmir Snær Guðnason
370.000 kr.
Bubbi Morthens
369.000 kr.
Guðný Guðmundsdól
354.000 kr.
Garðar Cortes
346.000 kr.
Eyþór Anralds
334.000 kr.
Hörður Áskelsson
331.000 kr.
Bessi Bjarnason
326.000 kr.
Þorkell Sigurbjörnsson Atli Heimir Sveinsson
313.000 kr. 311.000 kr.
Jón Stefánsson
310.000 kr.
Laddi
309.000 kr.
Karl Ágúst Úlfsson
305.000 kr.
Davíð Þór
Jónsson
302.000 kr.
Arnar
Jónsson
299.000 kr.
Steinunn
Ólína
295.000 kr.
Eiríkur
Smith
290.000 kr.
Jón
Þórarinsson
285.000 kr.
Egill
Ólafsson
285.000 kr.
Gísli Rúnar
Jónsson
282.000 kr.
Kjartan
Ragnarsson
280.000 kr.
Guðmundur
Andri
271.000 kr.
Ólafur
Haukur
270.000 kr.
Jónas Ingi-
mundarson
269.000 kr.
Gerður
Kristný
268.000 kr.
Popparar með
misjöfn laun
Þórt fáir séu meiri stjörnur á ís-
landi en popparar, þá virðast þeir
ekki vera hátt metnir á útborgun-
ardögum. Björgvin Halldórsson
nær þó í 4. sætið á topp 30 með sín
490 þúsund en góður partur þeirra
tekna hljóta að koma frá Islenska
útvarpsfélaginu. Bubbi Morthens
er poppari í fullri vinnu og kemst
í 8. sætið með 369 þúsund á mán-
uði. Eyþór Amalds er á listanum,
en hann hefur góðan hluta tekna
sinna frá Ox, og Egil Ólafsson má
allt eins flokka sem leikara og
poppara. Fleiri eru afrek poppar-
anna ekki á þessum lista.
Á sérstökum lista yfir poppara
hér að neðan má sjá hverjir eru
tekjuhæstir í poppbransanum. En
sumir popparar virðast geta lifað á
draumum um frægð og frama.
Þannig var Móeiður Júníusdótt-
ir aðeins með 22 þúsund á mánuði
í fyrra, Esther Talía Casey í Bang
Gang með 39 þúsund og Barði fé-
lagi hennar með 54 þúsund, Sölvi
Blöndal í Quarashi var með 42
þúsund, Eliza María Geirsdóttir
í Kolrössu með 57 þúsund og svona
má í raun lengi telja. Þetta unga
fólk leggur á sig mögur ár í von
um frægð og frama en miðað við
tekjur toppanna í bransanum -
það er þeirra sem starfa hérlendis
- eru litlar líkur til að það muni
vinna þetta upp í framtíðinni.
Láglaunasvæðin
En þó ljóst sé að popparar poppi
fyrir eitthvað annað en peninga þá
er enn ljósara að eitthvað annaö
en peningavonin drífur það fólk
áfram sem stundar myndlist, bók-
menntir eða kvikmyndagerð. Ei-
ríkur Smith er eini myndlistar-
maðurinn sem kemst á topp 30,
Guðmundur Andri Thorsson og
Gerður Kristný einu rithöfund-
arnir og bæði hafa þau tekjur af
öðru en ritstörfum og á listanum
er enginn úr bíóbransanum. Allt
eru þetta krónísk láglaunasvæði
og þeir sem leggja út á þessar
brautir geta ekki gælt við að ein-
hvern tímann muni Eyjólfur
hressast. Þótt Eiríkur geti verið
hress með sín 290 þúsund á mán-
uði þá eru það ekki háar tekjur
manns sem kominn er á seinni
hluta gifturíkrar starfsæfi.
Hér á opnunni má sjá lista yfir
það fólk í myndlist, bókmenntum
og bíói sem hefur náð hæstu tekj-
unum. Á bak við þetta fólk er hins
vegar heill her sem hlýtur að lepja
dauðann úr skel. í könnun Fókuss
fundust þannig 23 myndlistar-
menn, sem verða að teljast
landskunnir og virtir af verkum
sínum, sem allir vom með minna
en 100 þúsund á mánuði. Jóhanna
Bogadóttir var með aðeins 12 þús-
Auglýsingatr
1. Ágúst Baldursson
leikstjóri..................794.000
2. Björn Brynjúlfur Björnsson
hjá Hugsjón.................571.000
3. Halldór Guðmundsson
framkvæmdastjóri Hvíta hússins . .550.000
4. Jón Hákon Magnússon
framkvæmdastjóri KOM.........507.000
5. Ólafur Ingi Ólafsson
hjá Islensku auglýsingastofunni . .418.000
6. Jónas Ólafsson
hjá Islensku auglýsingastofunni . .414.000
7. Börkur Arnarson
hjá Góðu fólki ..............352.000
8. Hallur A. Baldursson
hjáYddu .....................347.000
9. Hilmar Sigurðsson
hjá Örkinni-Argus............337.000
10. Þorvaldur Óttar Guðlaugsson
hjá Hinu opinbera ...........333.000
Bökmmiillr
1. Guðmundur Andri Thorsson
rithöfundur .271.000
2. Gerður Kristný Guðjónsdóttir
rithöfundur .268.000
3. Guðrún Helgadóttir
rithöfundur .237.000
4. Friðrik Erlingsson
rithöfundur .234.000
5. Einar Kárason
rithöfundur .221.000
6. Svava Jakobsdóttir
rithöfundur .219.000
7. Ingibjörg Haraldsdóttir
skáld .216.000
8. Einar Már Guðmundsson
rithöfundur .195.000
9. Þórarinn Eldjárn
rithöfundur .184.000
10. Sigurður Pálsson
skáld .164.000
PJðlmlðlar
1. Styrmir Gunnarsson
ritstjóri Morgunblaðsins ...1.333.000
2. Matthías Johannessen
ritstjóri Morgunblaðsins ....1.198.000
3. Jónas Kristjánsson
ritstjóri DV....................730.000
4. Stefán Jón Hafstein
ritstjóri Dags .................455.000
5. Árni Jörgensen :Á ::í * ípf* ' ’ f‘,
fuiitrúi ritstjóra Morgunblaðsins . .422.000
6. Páll Magnússon
fréttastjóri Stöðvar 2 .......418.000
7. Bjöm Vignir Sigurpálsson
ritstjórnarfulltrúi Morgunblaðsins .417.000
8. Össur Skarphéðinsson
ritstjóriDV.....................414.000
9. Jónas Haraldsson
fréttastjóri DV.................408.000
10. Páll Baldvin Baldvinsson
dagskrárstjóri Stöðvar 2 .......398.000
KlassHc 1. Jón Ásgeirsson tónskáld . . .386.000
2. Guðný Guðmundsdóttir fiðluleikari . . .354.000
3. Garðar E. Cortes óperusöngvari . . .346.000
4, Hörður Áskelsson organisti . . .331.000
5. Þorkell Sigurbjörnsson tónskáld . . .313.000
6. Atli Heimir Sveinsson tónskáld . . .311.000
7. Jón Stefánsson organisti . . .310.000
8. Jón Þórarinsson tónskáld . . .285.000
9, Jónas Ingimundarson píanóleikari .. .269.000
10. Sigrún Hjálmtýsdóttir söngkona .. .259.000
KyikmynfOr
1. Hilmar Oddsson
leikstjóri . .212.000
2. Óskar Jónasson
leikstjóri .166.000
3. Friðrik Þór Friðriksson
leikstjóri .165.000
4. Björn G. Björnsson
leikmyndateiknari .132.000
5. Ágúst Guðmundsson
leikstjóri .115.000
6. Þorfinnur Guðnason
heimildarmyndagerðarmaður .. .115.000
7. Ásgrímur Sverrisson
leikstjóri .115.000
8. Ásdís Thoroddsen
leikstjóri .105.000
9. Þráinn Bertelsson
leikstjóri .105.000
10. Jóhann Sigmarsson
leikstjóri .101.000
LaiSdisf
1. Örn Árnason
leikari .801.000
2. Sigurður Sigurjónsson
leikari .652.000
3. Steinn Ármann Magnússon
leikari .595.000
4, Gunnar Eyjólfsson
leikari .421.000
5. Hilmir Snær Guðnason
leikari .370.000
6. Bessi Bjarnason
leikari .326.000
7. Þórhallur Sigurðsson (Laddi)
grínari .309.000
8. Karl Ágúst Úlfsson
leikari .305.000
9. Davíð Þór Jónsson
grínari .302.000
10. Arnar Jónsson
leikari .299.000
Myndlist 1. Eiríkur Smith málari .290.000
2. Leifur Breiðfjörð glerlistamaður .263.000
3. Bragi Ásgeirsson málari .214.000
4. Finnbogi Pétursson myndlistarmaður .211.000
5. Kristján Davíðsson málari .188.000
6. Kristján Steingrímur Jónsson málari .184.000
7. Baltasar Samper málari .169.000
8. Helgi Þorgils Friðjónsson málari .147.000
9. Þórður Hall málari .147.000
10. Valgarður Gunnarsson málari .134.000
und í tekjur, Steinunn Þórarins-
dóttir með 15 þúsund og Sjöfn
Har. með 28 þúsund. Stórstjörnur
í myndlistarheiminum verða líka
að sætta sig við ákaflega lág laun.
Þannig var Hannes Lárusson
með aðeins 61 þúsund, Georg
Guðni Hauksson með 72 þúsund
og Birgir Andrésson með 79 þús-
und á mánuði.
Lítið eigið aflafé
Það sem vegur einna þyngst í
tekjum myndlistarmanna eru
styrkir frá ríkinu. Ef við myndum
draga þá frá tekjum samkvæmt
skattskrá kæmi í ljós að sumir
myndlistarmenn hafa í raun ekk-
ert eigið aflafé. Þeir sem eru með
lægstu tekjumar eru því þeir sem
voru ekki á styrkjum í fyrra og
þeir sem em í eða fyrir ofan með-
altalið eru þeir sem voru á styrkj-
unum. Efstir eru siðan þeir málar-
ar sem eru ekki á styrkjum en
selja hins vegar verk sín.
í raun er sömu sögu að segja af
rithöfundum. í dag eru starfslaun
þeirra 127 þúsund á mánuði. Ef sú
fjárhæð er dregin frá tekjum Guð-
rúnar Helgadóttur, Einars
Kárasonar, Svövu Jakobsdótt-
ur, Ingibjargar Haraldsdóttur,
Einars Más Guðmundssonar,
Þórarins Eldjárns og Sigurðar
Pálssonar myndi þetta fólk allt
detta niður fyrir meðallaun í land-
inu og jafnvel niður fyrir hungur-
mörk. Ef leitað er að rithöfundum
sem ekki hafa tekjur af öðru en
skriftum og ekki þiggja styrki þá
er helst að taka dæmi af Guðbergi
Bergssyni með 60 þúsund krónur
á mánuði. Þeir sem stunda bók-
menntir afla því ekki tekna, þeir
sækja um styrki.
Listinn yfir tekjuhæstu kvik-
myndagerðarmennina sýnir að
þar eru heldur ekki há laun. En
þar eru lág laun. Hrafn Gunn-
laugsson hafði þannig aðeins 72
þúsund á mánuði í fyrra og Júlíus
Kemp 79 þúsund. Sá glamúr og
glans sem stundum virðist um-
lykja bíómyndirnar nær því ekki í
umslögin hjá þessum mönnum.
Pðpp
1. Björgvin Halldórsson söngvari . .490.000
2. Bubbi Morthens trúbador . .369.000
3. Eyþór Arnalds sellóleikari . .334.000
4, Egill Ólafsson stuðmaður . .285.000
5. Magnús Eiríksson blúsari . .241.000
6. Páll Óskar Hjálmtýsson söngvari . .221.000
7. Eyþór Gunnarsson pianóleikari . .211.000
8. Stefán Hilmarsson söngvari . .208.000
9. Magnús Þór Jónsson trúbador . .188.000
10. Máni Svavarsson tölvupoppari . .188.000
LHOOQ
JAPIS
<L
f ó k u s
14. ágúst 1998
14. ágúst 1998
13
t