Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1999, Blaðsíða 2

18
ÞRIÐJUDAGUR 21. SEPTEMBER 1999
E
▼3
Mélulur
Rússneska geimferöaævintýrið á enda:
Dagar Mír senn taldir
Bandaríkjamönnum til mikillar gleöi
Beðið eftir kraftaverki
Rússneska geimferöastofnunin
hefur síöustu árin ekkert veriö æst
í að binda endi á starfsemi hinnar
13 ára gömlu geimstöðvar, síöasta
tákns hinnar framsæknu geimferða-
áætlunar Rússa. Án stöðvarinnar
reka Rússar ekkert stórt geimferða-
verkefni sem þeir geta kallað
sitt eigið. Enda tók þa
Rússana talsvert lang-
an tíma að lýsa því
loksins yfir aö ævin-
týrið væri á enda.
Þeir frestuðu t.d.
lokadegi Mir á spor-
baug um jörðu og
En aílt hefur komið
fyrir ekki og allar til-
raunir til að afla fjár
hjá einkafjárfestum
hafa runnið út í sand-
inn. Svo virðist sem yf-
iriýsingar Koptevs í
sfðustu viku hafi verið
gefnar út til að binda
enda á allar gyllivonir
Rússa um áframhald-
andi starfsemi Mír.
vonuðust til að óvænt fjáröflunar-
leið myndi fínnast sem gerði þeim
kleift að halda starfseminni áfram.
En allt hefur komið fyrir ekki og
allar tilraunir til að afla fjár hjá
einkafjárfestum hafa runnið út í
sandinn. Svo virðist sem yfirlýsing-
ar Koptev í síðustu viku hafi verið
gefnar út til að binda endi á allar
gyllivonir Rússa um áframhaldandi
starfsemi Mír.
Eins dauði er
annars geimstöð
Þetta ætti að gleðja for-
ráðamenn
Geimferða-
stofmmar
Bandaríkj-
anna ósegj-
anlega, því
þeir hafa
Rússar hafa nú
loksins lýst því
yfir að rúss-
neska geimstöð-
in Mír hafi lokið
sínu hlutverki
og fjárútlát
Rússa til geimferðamála muni nú
renna að mestu leyti óskipt til al-
þjóðlegra samvinnuverkefna. Þetta
tilkynnti yfirmaður Geimferðastofn-
unar Rússa, Yuri Koptev, í síðustu
viku á blaðamannafundi.
Þar með hafa Rússar viðurkennt
að þeir hafi ekki lengur efni á að
reka geimstöðina. Síðasta áhöfn
hennar fór frá borði í síðasta mán-
uði og hún verður einungis heim-
sótt einu sinni i viðbót, þegar hún
verður undirbúin undir að svífa í
átt til jarðar. Mír, sem vegur um 140
tonn, mun brenna upp að mestu
leyti við komuna í lofthjúpinn, þó
svo einhverjar leifar hennar muni
falla í Kyrrahafið.
rj/úlí
Konur sem ætla sér aö verða í einu vetfangi eins og fyrirsætur í vextinum
eiga á hættu að heili þeirra virki verr fyrir vikið.
Hin aldna geimstöð Mír heyrir senn sögunni til; í byrjun næsta árs mun hún eyðast upp við komuna í lofthjúp jarðar.
lengi barist fyrir því að Rússar hætti
öllu vafstri í Mir og hefji af fullri
hörku þátttöku í verkefninu um Al-
þjóðlegu geimstöðina. Alþjóðlega
geimstöðin, sem nú er verið að
byggja, er samvinnuverkefni 16 þjóða
og skiptir þátttaka Rússa miklu máli
fyrir verkefnið vegna kunnáttu
þeirra í þessum málum. En fjárskort-
ur þeirra hefur staðið Alþjóðlegu
geimstöðinni fyrir þrifum og hefur
verkefninu verið frestað æ ofan í æ
vegna þessa. Nú er hins vegar útlit
fyrir betri tíð og vonir manna um að
bygging geimstöðvarinnar fari loks-
ins að ganga eftir áætlun gætu jafn-
vel farið að rætast.
Óhollusta megrunar kemur enn í ljós:
Dregur úr gáfum
Nýleg rann-
sókn bendir til
þess að harka-
legir megrunar-
kúrar geti
breytt gáfnafari
þeirra sem þá
stunda. Þar kemur m.a. fram að
megrunarkúrarnir geti leitt til
verra minnis og minni viðbragðs-
flýtis.
Áður hefur verið sýnt fram á að
megrunarkúrar geti leitt til þung-
lyndis og orsakað neikvæð sál-
fræðileg viðbrögð eins og lítið
sjálfsálit og lélega sjálfsmynd en
þetta er í fyrsta skiptið sem tengsl
hafa fúndist milli megrimarkúra
og gáfnafars.
Hundrað konur tóku þátt i
rannsókninni og stunduðu sumar
þeirra megrunarkúra en aðrar
nærðust á jafnan og heilbrigðan
hátt. Rannsóknin, sem gerð var af
dr. Mike Green í Bretlandi, notað-
ist síðan við íjölmargar aðferðir
til að mæla skipulagningargáfu
kvennanna og viðbragðstíma
þeirra.
Mikið þyngdartap óheppilegt
í ljós kom að viðbragðsflýtir
kvennanna sem voru á megrunar-
kúrum var 30% minni en hinna
sem stunduðu eðlilegt mataræði,
skammtímaminni þeirra var 20%
verra og þær áttu í meiri vand-
ræðum með að halda einbeitingu.
En einnig kom í ljós að slakari
frammistaða virtist eingöngu
vera staðreynd ef viðkomandi
konur stimduðu megrunarkúra
sem orsökuðu mikið þyngdartap á
skömmum tíma. Þær sem stund-
uðu megrunarkúra sem gengu út
á hægara ferli virtust ekki verða
fyrir sömu áhrifum.
/ Ijós kom að við-
bragðsflýtir kvennanna
sem voru á megrunar-
kúrum var 30% minni
en hinna sem stund-
uðu eðlilegt mataræði
skammtimaminni
þeirra var 20% verra
og þær áttu í meiri
vandræðum með að
halda einbeitingu.
Bill Gates örlátur:
Borgar menntun þúsunda unglinga
Forstjóri
Microsoft-
tölvurisans, Bill
Gates, tilkynnti
í síðustu viku
að hann hyggð-
ist gefa að
minnsta kosti einn milljarð dollara
(um 73 milljarðar króna) til að greiða
nám ungmenna úr minnihlutahópum.
Fjárstyrkirnir verða kallaðir „The
Gates Millennium Scholarships" og
munu þeir greiða allan kostnað viö
nám a.m.k. 1.000 ungmenna ár hvert
næstu 20 árin. Hvert þessara ung-
menna fær fullan styrk allt „college"-
nám sitt í Bandaríkjunum, en það
nám endar með BA-gráðu.
Þetta framlag Bills er
langstærsta fjárgjöf hans til ein-
staks málefnis og meðal stærstu
einstakra íjárgjafa sem nokkum
tímann hafa verið gefnar til svip-
aðra mála en hann hefur aukið
gjafir af þessu tagi mjög á undan-
fornum misserum. Bill Gates er
ríkasti maður heims og hefur löng-
um verið sagt að hann sé ekki
mjög örlátur maður hvað líknar-
mál varðar. Þetta virðist þó vera
að breytast og hefur hann gefið út
þá yfirlýsingu að hann hyggist gefa
langstærsta hlut auðs síns áður en
yfir líkur og skilja einungis eftir
lítinn hluta handa bömunum sín-
um tveimur.
Bill Gates, forstjóri Microsoft, hef-
ur ákveðið að veita milljarði doll-
ara til að greiða menntun ung-
linga úr minnihlutahópum.