AvangnâmioK - 01.04.1950, Síða 8

60
AVANGNÅMIOK’
nr. 1
neK ajordlumaitut sigssap avateralånguane sangmi-
ssarissardiugit.
ukiune sårugdleKarfigssuarne taimane uk. 100
matuma sujornatigut sårugdlit IlimanaK avangnamut
kigdligisimagåt OKautigineKartarpoK. llimanaroK a-
vangnamut Kångeråine sårugdleKångilaK. taimåisima-
nerporme; ukiunime ungasigsorssflngitsune Atåne
Torssukåtaup kujåmut påne Marrarne sårugdlit siner-
ssortartorssuit tusartarpagut.
Akugdlit itsarssuardle nunaKarfiusimagaluartut
ukiut 1700 nålernerane piniartut sikume Kuatseri-
ssut sarKarsarnerssuarmit pakasangneKardlutik si-
kup Kåvatigut Kivdlertuinarssuåkut tingitauvdlutik si-
kup [sinåtigut nåkautdlutik atauseK kapune^puissip
agdluanut mangutdlugo åtavigalugo ånagtutuaK a-
miåkoralugo ajunåKingmata kingornalo nunaKarfik
nåpåumik nungunartumik erKugauvdlune inuerung-
mat kingorna ukiut 80 erKåne Kångiusimalermata
aitsåt inoKalersimassut ukiut 100 nåmagtitdlugit tai-
manimit månamut atasimångitdlat, tamånalo pivdlu-
go erKåinglnarpåka, nauk nunaKarfik tåuna avdlatu-
taoK OKalugpalågssartaligssflgaluartoK.
Ikamiut taimane 78-nik inoKarsimåput. Kavdlu-
nåmigdlo niuvertoruseKardlutik KalialingmingoK pit-
sångorsagkamik igdlulingmik. InuingoK Ikamiormiut
åma igdlugigsårtuput amerdlanerssait kfssarssfltiling-
nik. nunaKarfigoK takuvdlugo nalunångilaK piniaru-
matfinik pemigsårtunigdlo inulik. tåssamigoK utor-
Kartaussut ardlåt Lars Munk 1788-me nåpajångor-
niardlune Danmarkimut iliniariartorsimassoK nuna-
mit K’érsorfingmut ikårtitanik imarsiuteKardlune å-
tånik napitflmassorssfivoK taimåikamilugoK nåpartar-
ssuålungnik hundredinik ardlalingnik sparekas-
semititaKalersimavoK. igdluinarmingOK angisfimik ig-
dloKarpoK inoKuterpagssuaKardlune mérKane ernuta-
nilo ineKatigigamigit. utorKarssuångormatdligoK imar-
siutine nangmineK påssiineK ajulerdlugit, ningåvi-
sa åma ikiorumajungnaerpåt uvfa sisamauvdlutik.
inuitdligoK utorKångortut utersiginérutarnerat taima-
ne Inuit inQssut akornåne ajoraluaKissumik takor-
nartåungeKaoK. Ikamiut ukiume Kagssusersorfigigsor-
ssilsimagamik inue pissaKardluartartflsimåput uper-
nagssåkutdlo aprilime majimilo Qtorniardluartardlutik.
sårugdliligssflgatdlarmatdlugoK åma ikamiut så-
rugdligpagssuaKaraluarfput.
Sarpiussat Akugdlit Ikamiutdlo kujatåne alå-
ngormltut åma nunaKarfiusimagaluarput atauslnar-
mik igdlugdlit 14 nik inulingmik. nunaKarfik tåuna
napftorniarfigigdlunilo upernagssåkut utorniarfigig-
simagaluarpoK Tasiussarssuarmutdlo Kanigtungfiga-
mik åma tåkigunga piniariartarsimavdlutik.
upernåme angmagssagpagssuaKartarsimagaluar-
dlune sårugdleKartarsimångilaK. tuglutdligoK^igdlup
erKaralånguanut agdlåt pissarput.
K’itsigsunguit inoKartarsimagaluartut piniagag-
ssaKardluartarsinaugaluartutdlo imåinarmlpatdlårnere
pivfilungnerilo fmaKalo nunaKarfingnut ilordliussu-
nut akornutausfnaunere pissutigalugo niuvertoruse-
KarfingortininarneKarsimångitdlat nauk OKåtårneKa-
rérsimagaluardlutik.
Ilulissat 1741-me niuvertoKarfingorsimåput. ar-
fangniartarnerdlo l'maKa åma tåssångånit OKatårne-
KartarsimagunaraluarpoK sungårfiiingisåinarsimav-
dlunile.
IlulissångoK nunaKarfiuput piniagagssaringner-
paussut. nunaKarfigdligOK inugtunermik piniarfigtik
tåtoramiko ingmingnut pissakitdliortitarput, niuver-
toKarfik taimane 262-nik inoKarsimagame pigissålo-
ilångutdlugo 314 nik. 1845—49 mut ukiumut tuni-
neKartarsimåput nåpartat 570 orssut puissit arne
1600. kisiånigoK tunissat piniartorpagssuarnut na-
lerKiutdlugit ikigpatdlårput. inufngOK siåmarfigssalig-
ssQgaluarput, Torssukåtaup ernå piligssuaK sivisfimik
piniarfiusimananilo nunaKarfigineKarsimångingmat.
Inuit igdlue amerdlanerit PitorKerme, Igdlumiu-
ne Kingigtumilo iput. taimåtaoK taissagssauvdluf-
narpoK Ilulissat Avangnåne nakorsatuap nunaKarfigi-
gai, mardlungnigdlo palaseKartarpoK. Ilulissat tai-
mane ajoKigssanut illniarfigssuaKarpoK; iliniartutdle
ingmikut igdloKaratik igdlusimassuinaussarput ukiu-
mut atauseK nåpartarssuarnik 25 nik inussutigssa-
Kartitauvdlune (nersunapilukasit!). InuingoK igdluisa
ilait ilumikut KissoKarput, kissarssdteKardlutik igalå-
minernigdlo igalåKardlutik; avdlat amerdlanerit na-
måinarput ardlalinguitdle ajuvigsortorssflsimåpuf. I-
nuingoK Iluliarmiut taimane perKigsångfnermik u-
kiume ajorssarajuglorssuput taimåikamigdlo taorsi-
gagssarsiniarungnaerneK Kinillorungnaernerdlo ajor-
dlutik, uvfa iluaKutigssatik taima amerdlatigissut:
puissikungnåisanatik, upernagssåkut Kilaluaissorssfiv-
dlutik. Kangia oktoberime sikussarmat KaKutigufnar-
dlo aserortarmat pivfigigdluartaraluarsimavåt, åma-
lo ukiamit jordle tikitdlugo eKalugaligssflssarsima-
vok aulisagauvdluartartunik. upernagssat tamaisa
100—150 inornagit Kilalugkat Ilulissat erKåne pi-
ssaussarsimåput.
(nangitagssaK.)
årKigssuissoK P. Dalager.
K’eKertarssuarme naKitigkat.