Dagblaðið Vísir - DV - 15.08.2002, Blaðsíða 15

15
FIMMTUDAGUR 15. ÁGÚST 2002 ______________________________________________
DV_______________________________________________________________________________________________________________________Menning
Umsjón: Jón Knútur Ásmundsson jonknutur@dv.is
Dans djöflanna
Sumarópera Reykjavikur
kvaddi sér hljóðs á Litla sviði
Borgarleikhússins síðastliðið
laugardagskvöld með frumsýn-
ingu á Dido & Eneas eftir Henry
Purcell (1658-1695). Óperan,
sem er aðeins rúmlega klukku-
stundar löng, byggir á hetju-
kvæði Virgiliusar, Ene-
asarkviðu, og fjallar um ástar-
samband Dídóar drottningar af
Karþagóborg og Eneasar frá
Tróju, stofnanda Rómaborgar.
Örlög þeirra eru meinleg, ill-
gjörn nom er á móti ást þeirra
og beitir göldnnn til að eyði-
leggja fyrir þeim. Óperan er því
í rauninni harmleiktu-, en
húmorinn svífur þó yfir vötn-
unrnn, og er megináherslan
lögð á hann í fjörmikilli leik-
stjórn Magnúsar Geirs Þórðar-
sonar. Flest svipbrigði söngvar-
anna voru ýkt út í það fárán-
lega og var það svo fyndið að
stór hluti áheyrenda, þar á með-
al undirritaður, réð sér ekki
fyrir kátínu. Alls konar ærsla-
fengnar uppákomur áttu sér
stað á sýningunni, en þrátt fyr-
ir það vom söngvararnir ávallt
sannfærandi í hlutverkum sín-
um. Útkoman var því ekki
skrípaleikur eins og einhverjir
kunna að ætla, heldur tragi-
kómedía sem hitti beint í mark.
Söngvararnir stóðu sig allir
prýðilega, Ingveldur Ýr Jóns-
dóttir var stolt og glæsileg sem
Dídó og Hrólfúr Sæmundsson,
sem jafnframt er formaður
Sumaróperunnar, var ágætur í
hlutverki Eneasar, túlkunin
rembingsleg og sviðsframkom-
an örugg. Ekki síðri var Val-
gerður Guðrún Guðnadóttir, en
hún var óborganleg sem trúðs-
leg hirðdama, og auk þess var
söngur hennar áhrifamikill. Ás-
gerður Júníusdóttir var sömuleiðis pottþétt í
dramatísku hlutverki nomarinnar og kórinn
var með allt sitt á hreinu.
Nokkuð var um dans á sýningunni en dansa-
asta (og fyndnasta) atriði sýn-
ingarinnar.
Leikmyndin, sem var í hönd-
um Snorra Freys Hilmarssonar,
var einstaklega hugvitsamleg,
og lausnir á borð við að láta tvo
söngvara leika tré þegar við átti
eða halda á stöngum sem leður-
blökur voru festar við, voru
bamslega einfaldar, en fyllilega
í stíl við heildaryfirbragð sýn-
ingarinnar. Svarthvítir reitir
gólfsins minntu líka skemmti-
lega á talfborð, sem var viðeig-
andi fyrir þá baráttu góðs og ills
sem átti sér stað í óperunni.
María Ólafsdóttir gerði bún-
ingana ásamt Snorra Frey og
voru það ekki náttkjólar í Róm-
verjastíl sem stundum em not-
aðir í þessari óperu, heldur líf-
leg barokkföt er féllu vel að tón-
listinni.
Hljóðfæraleikurinn var í hönd-
um pínulítillar hljómsveitar,
fiðluleikaranna Steinunnar Stef-
ánsdóttur og Kathryn Temple-
man, Guðrúnar Hrundar Harðar-
dóttur víóluleikara, Hönnu Lofts-
dóttur sellóleikara og Edwards
Jones sem lék á sembal og jafn-
framt stjómaði. Var leikur
hljómsveitarinnar tær og yfir-
vegaður og kom fallega út.
I stuttu máli sagt var þetta
frábær óperusýning og senni-
lega sú besta sem ég hef séð hér
á landi. Hún geislaði svo af leik-
og sönggleði að maður gersam-
lega tapaði sér, og er það ekki
sist snilldarlegri leikstjórn
Magnúsar Geirs að þakka. Er
aðstandendum sýningarinnar
hér með óskað til hamingju með
framtakið; megi Sumaróperan
gleðja okkur um ókomin ár.
Jónas Sen
Næstu sýningar eru í kvöld kl. 21.00, föstudagskvöld
kl. 20.00 og sunnudagskvöld kl. 21.00, sem er allra
síöasta sýning.
,Hún geislaöi svo afleik- og sönggleði að maðurgersamlega tapaði sér,“ segir Jónas
Sen um óperuna Dido og Eneas sem frumsýnd var á laugardagskvöldið í Borgarleik-
húsinu.
höfundur var Sveinbjörg Þórhallsdóttir. Dans-
amir voru hæfilega tilgerðarlegir og tókust
eins og best verður á kosið; sérstaklega verður
að nefna dans djöflanna, sem var eitt magnað-
Leiklíst
Að beisla orkuna
f
Ragnarök
„Það er allt ofsjaldan sem íslenskir leikhúslistamenn leyfa sér þann munaö að
gera tilraunir með form og túlkunaraðferðir og því enn meiri ástæöa til að fagna
sýningu sem þessari, “ segir Halldóra Friðjónsdóttir um sýninguna Ragnarök 2002.
Þessa vikuna er boðið upp á
leiksýningu í Smiðjunni við Sölv-
hólsgötu sem nefhist Ragnarök
2002. Uppsetningin er afrakstur
hópvinnu hátt 1 20 leikhúslista-
manna sem þau Rúnar Guð-
brandsson og Steinunn Knútsdótt-
ir hafa leitt og óhætt að fullyrða
að hér sé um áhugaverða sýningu
að ræða. Það er ekki aðeins að
leikhópurinn sé skipaður fólki úr
ólíkum áttum og frá fjórum lönd-
um heldur hefur markvisst verið
unnið að því að þróa nútímalega
aðferð við að túlka okkar foma
menningararf eins og segir í leik-
skrá. Textinn sem liggur til
grundvaUar og kalla má hryggjar-
súluna í sýningunni er Völuspá
en hins vegar er langt í frá að
forníslenska hljómi á sviðinu all-
an tímann. Umgjörð sögunnar um
endalok heimsins er nefnilega ein-
hvers konar ráðstefna eða um-
ræðufundur auk þess sem dægur-
lagatextar gegna stóra hlutverki.
Þannig er í sífellu verið að skipta á milli hins
foma og þess nútímalega, alþjóðlegrar popp-
menningar og norrænnar goðafræði. Svipaðir
hlutir hafa vissulega verið gerðir áður en nýja
kryddið í þessum rétti er japönsk leiktúlkunar-
aðferð kennd við Tadashi Suzuki. Suzuki byggir
aðferð sina á aldagamalli japanskri leikhúshefð
og miðast hún að þvi að ná fullkominni stjóm á
hreyfmgum líkamans, öndun og öðm því sem
leikarinn þarf að hafa á valdi sinu. Þegar þvi
marki er náð er orka leikarans nánast jafh
áþreifanleg í kyrrstöðu og þegar hann hreyfir sig
og fyrir vikið verður túlkunin hlaðin dýnamískri
spennu.
Suzuki-þjálfunin skilar árangri í þessari kraft-
miklu sýningu þótt Annika Britt Lewis, sem er
einn leikenda, hafi með hæfilegri hæðni dregið í
efa að hópurinn hafi náð að tileinka sér aðferð-
ina á þessum vikum sem þau hafa unnið saman.
Leikarar eru misatkvæðamiklir en hópurinn í
heild nær mjög vel saman. Það var sérlega gam-
an að fylgjast með Margréti Vilhjálmsdóttur sem
beinlínis geislaði af orku og öryggi og helsti mót-
leikari hennar, Norðmaðurinn Morten Traavik,
sem lék karllegu hlið Loka var ekki síðri. Ingvar
Sigurðsson og Harpa Amardóttir vom sömuleið-
is í essinu sínu og Ámi Pétur Guðjónsson upp-
skar mikinn hlátur fyrir tilraunir til að stjóma
„ráöstefnunni". Aðrir leikarar eru Hedda
Sjögren, Magnús Þór Þorbergsson, Ragnheiður
Skúladóttir, Rúnar Guðbrandsson og Steinunn
Knútsdóttir og öll eiga þau sinn þátt í að gera
sýninguna að athyglisverðri og um-
fram allt skemmtilegri leikhúsupp-
lifun.
Umgjörð er líka vel lukkuð og
gildir þá einu hvort um er að ræða
lýsingu, leikmynd eða tónlist. Leik-
myndin er einföld og praktísk en
leynir skemmtilega á sér, samanber
bakvegginn sem í fyrstu er hulinn
og ógreinilegu rúnimar sem smám
saman verða að vel skiljanlegum
texta. Að vanda var lýsing Egils
Ingibergssonar markviss en stemn-
ingsfull og augljóst að Egill, Kristín
R. Berman og Móeiður Helgadóttir,
sem sáu um búninga og leikmynd,
tóku virkan þátt í því frjóa sköpun-
arferli sem sýningin er afrakstur af.
Tónlistin, sem Jón Hallur Stefáns-
son hefur valið, gæti virkað á skjön
við textann sem verið er að flytja en
magnar hann í raun enn frekar upp
og minnir okkur hressilega á að það
er verið að flytja okkur foma texta
á forsendum nútíma leikhóps.
Ragnarök 2002 er vel heppnað
verkefni þótt innvígðum í leiklistinni kunni að
þykja það skemmtilegra en venjulegum leikhús-
gestum. Það er hins vegar allt of sjaldan sem ís-
lenskir leikhúslistamenn leyfa sér þann munað
aö gera tilraunir með form og túlkunaraðferðir
og því enn meiri ástæða til að fagna sýningu sem
þessari.
Halldóra Friðjónsdóttir
Lab Lokl sýnir í Sml&Junnl vlð Sölvhólsgötu 13
Ragnarök 2002 Llstrænlr stjórnendur: Rúnar Guö-
brandsson og Steinunn Knútsdóttir. Kennsla og þjálfun
í Suzukl: Anne Lise Gabold og Hedda Sjögren. Búnlng-
ar, lelkmynd og Ijós: Egill Ingibergsson, Kristína R. Ber-
mann og Móeiður Helgadóttir. Dramatúrg: Magnús Þór
Þorbergsson. Tónlist: Jón Hallur Stefánsson
Sýning í
Lóuhreiöri
Á laugardaginn
opnaði Vilborg Egg-
ertsdóttir myndlist-
arkona einkasýn-
ingu á verkum sín-
um í Lóuhreiðrinu,
Laugavegi 61,
annarri hæð. Þetta
er þriðja einkasýn-
ing Vilborgar. Þar
sýnir hún verk, unnin í vatnslit og
olíu. Sýningin mun standa til tíunda
september.
Trúöar á
menningarnótt
Draumasmiðjan, í samvinnu við
Leikhús heyrnarlausra, ætlar að
frumsýna á laugardaginn barnaleik-
ritið Trúða eftir Margréti Pétursdótt-
ur. Frumsýnt verður í íslensku óper-
unni klukkan fjögur og í Ráðhúsinu
klukkan sex og klukkan átta í Lista-
safni Reykjavíkur, Hafnarhúsinu.
Leikritið Trúðar fjallar um tvær
trúðastelpur, eina heyrandi og eina
heyrnarlausa, sem eru bestu vinir og
þær reyna að skilja hvor aðra þó þær
tali sitt tungumálið hvor. Þær eru að
undirbúa leiksýningu en það gengur
brösuglega að koma dótinu fyrir og
ýmislegt kemur upp á, s.s. tösku-
draugurinn hræðilegi. Leiksýningin
er ætluð heyrandi bömum og gerð til
að sýna áhorfendum/börnunum fram
á að það er engin vandi að læra tákn-
mál til að geta talað við heyrnarlausa.
Það eru þær Elsa Guðbjörg Björns-
dóttir og Kolbrún Anna Bjömsdóttir
sem leika trúðana en Margrét Péturs-
dóttir leikstýrir. Sýningin er styrkt af
Dagvist bama og er í boði fyrir leik-
skólana og yngstu bekki grunnskól-
ans fram eftir vetri. Sýningin er liður
í Menningarnótt Reykjavíkur.
Listaverkstæði
með umferðarlist
Dansk-bangla-
desski listamaður-
inn Kajol hefur
verið með lista-
verkstæði frá því
í gær fyrir utan
Norræna húsið.
Vinnutímabilinu
lýkur svo með
setningarathöfn í
kjötkveðjuhátíðarstíl klukkan íjögur
á laugardag - á menningamótt - og
allir sem pensli geta valdið geta tekið
þátt.
Kajol kallar konseptið „umferðar-
list“, litskrúðug málverk á opinberum
svæðum, s.s. götum, vegum eða í
húsagörðum með risastórum mynd-
um sem byggjast á heimi þjóðsagna.
Hópur ungra íslendinga af ólikum
uppruna kemur til með að vinna með
Kajol að mála bílastæðið framan við
Norræna húsið eftir kúnstarinnar
reglum. Enn þá vantar sjálfboðaliða
og eru bömum og unglingum frá sjö
ára aldri velkomið að taka þátt. Þeir
sem hafa áhuga á þátttöku hafi sam-
band í síma 551-7030 eða með tölvu-
pósti, gudrun@nordice.is.
Hannfried Lucke í
Hallgrímskirkju
Um helgina ætlar hinn virti þýski
organisti, Hannfried Lucke, yfirmaður
orgeldeildar tónlistarháskólans Mozart-
eum í Salzburg, að heiðra tónleikagesti
á tónleikum á vegum Sumarkvölds við
orgelið í Hallgrímskirkju. Á laugardag-
inn leikur hann á hádegistónleikum en
á sunnudaginn leikur hann á kvöldtón-
leikum sem hefjast klukkan átta.
Fyrst á eíhisskrá beggja tónleika er
Konsert fyrir fjóra sembala BWV 1065
eftir Johann Sebastian Bach í orgelum-
ritun Guys Bovets. Á kvöldtónleikunum
á sunnudaginn leikur Hannfried Lucke
einnig Bæn fyrir bergingu úr hinu
glæsilega orgelverki Oliviers Messia-
ens, Livre du Saint Sacrement. Síðari
hluti tónleikana er helgaður Charles-
Marie Widor. Fyrst fá áheyrendur að
heyra fyrstu tvo kaflana, Allegro vivace
og Allegro cantabile, úr fimmtu sinfón-
íu Widors. Tónleikunum lýkur með
fyrsta kafla úr sjöttu orgelsinfóníu
Widors og segir í fréttatilkynningu að
þar muni Klais-orgel Hallgrímskirkju
virkilega að sýna hvers það er megnugt.