Nýtt dagblað - 10.09.1941, Blaðsíða 2

2
H*TT DAGBLAÐ
Miðvlkudagur 10. september 1941.
Læknishéruð veitt
1 gær veitti ríMsstjórnta pessi
læknishéruð:
Alafosshérað var veitt Danlel
Féldsted. — Keflavikurhérað Karli
Magnússyni og Borgamesslæknishér-
að Eggert Briem Etaarssyni.
fást affur í
Gúmmfskðgerðin VOPNI
Aðalstræti 16.. Síml 5830.
Yatnsleðursbór
Gúmmfskór,
Gúmmístígvél,
Inniskór,
Vinnuföt o. fl. —
VIÐGERÐIR
GÚMMlSKÓGERÐIN
Laugaveg 68. — Sími 5113.
Bókabúð KRON
ALÞÍÐUHCSINU.
NÝJUSTU
BÆKURNAR ERU:
ISLENZKAR BÆKUR:
Davíð Stefánsson frá Fagra-
skógi: Gullna hliðið kr. 12.00,
Guðm. Daníelsson frá Gutt-
ormshaga: Af jörðu ertu kom-
inn kr. 12,00.
Guðni Jónsson magister: Isl.
sagnaþættir II (nýtt hefti) kr.
10.00,
Bjarni Bjamason og Arnl
Tryggvason: Formálabók kr.
12.00.
James Harpole: tJr dagbók
skurðlæknis, Dr. G. Claessen
íslenzkaði kr. 20.00.
Jakob Jóh, Smári: ísl.-dönsk
orðabók kr. 12.00.
o. fl. o, fl.
ENSKAR BÆKUR:
Ný Penguin Special Russia að-
eins 1 kr.
Ný bók eftir Eric Maria Re-
marque: Flotsam kr. 16.55,
Hin margumtalaða bók Val-
tins Out of the night kr. 26.00,
Ambassador Dodds Diary kr.
21.90 o, fl. o. fl.
Einnig atlasar og striðskort
af mörgum gerðum og stærð-
um, t. d. þurfa allir að hafa
við hendina þessa dagana:
Kort yfir rússnesku vígstöðv-
arnar frá stórblaðinu Daily
Telegraph, kostar aðeins 2,00.
Bóbaöúð KRON
ALÞVÐUHÚSINU.
Sovétþjóðirnar berjast fyrir
framtíð menningarinnar
Prófessor Komaroff: Fasísmínn er svarínn óvínur vísínda,
lísta og almennrar menntunar
Vísindi og listir blómgast í Sovétlýðveldunum. iviynain sýnir háskólahverfið i Alma Ata, höfuð-
ÖXIN REIDD AÐ RÓTUM MENN
INGARINNAR,
„Fasisminn er svarinn óvinur memi
ingarinnar, og hefur það bezt sýnt
'sigj í érásum hans á Vísindi og list-
ir. Leiðtogar þýzkra nazista hafa
hvað eftir annað lýst yfir opinber-
lega hatri sínu og fyrirlitningu á
menntun og fræðimennsku, talið
bókhneigð og löngun til vísinda-'
starfa íyrrst og fremst éiginleika
liinna „minniháttar þjóðflokka‘‘, ein<'
og Gyðinga og SLava, en hinsvegar
væru hinir frumstæðu likamsburð-
ir aðall hins „aríska" kynstofns. -
Þýzku valdhafarnir liafa höggvið
að rótuni menningarinnar ineð þvi
að gegnsýra skóla sína af kynþátta
fræðum og öðrum álíka lijátrúar-
boðskap.
„BRÚNA HÖNDIN” LÖGÐ A
HINAR HEIMSFRÆGU MENN-
INGARSTOFNANIR ÞÝZKA-
LANDS.
Störf htana þýzku vísindamanna
nutu óskiptrar virðingar um allan
heim áður en villimennska fasisoi-
ans flæddi yfir landið. Þúsundir
hinna beztu sona Þýzkalands, menn
imir, sem höfðu lyft merki þýzkr-
ar menningar og visinda svo hátt,
að allur heimurinn virti þá og dáði,
voru myrtir eða þeim varpað í fjang
elsi og kvaldir þar lengi, margir
til dauðs, aðrir, eins og Etastein,
flæmdir úr landi. Háskólarnir voru
rúnir beztu kennurum sínum, og
á hina auðu stóla virðulegra vís-
tadamanna settust uppblásnar naz-
istasprautur. Sama aðferð var höfð
við glæsilegustu tjáendur þýzkrar
menntagar á sviði bókmennta, myind
listar, tónlistar og leiklistar.
Járniðnaðarpróf
Þeir, sem óska að ganga undir próf í: eirsmíði, járnsmíði,
málmsteypu, plötu og ketilsmíði, rennismíði og vélvirkjun, sendi
umssóknir sínar til Ásgeirs Sigurðssonar, forstjóra Landssmiðj-
imnar, fyrir 15. þ, mánaðar.
-*
borg Kasakstan,
| „FANGABÚÐIR ÞÝZKRA VÍS-
| INDA — KIRKJUGARÐUR BóK-
\ MENNTA OG LISTA.
Ég þarf ekki að lýsa því fyrir
þeini, ssm liafa lifað það, hve átak-
anlegt það var að sjá landið, er
fóstraði Hehnholtz og Einstein, land
ið þar seni Marx og Engels börðust
og hugsuðu, land Mozarts og Beet-
hovtns verða að fangabúðiun þýzkra
vistada, að kirkjugarði bókmennta
og iista.
HIN GLÆSILEGA ARFLEIFÐ
RÓMANSIÍRAR MENNINGAR —
BRETLAND VAGGA NATTÚRU-
VÍSINDANNA,
Og nú liyggjast hinar „arísku”
fylkingar Hitlers að troða undir
stígvélahælnum allt það bezta, senr
menningarþróunin hefur fært þjóð-
ununi x(tan landamæra Þýzkalands.
Hin glæsilega arfleifð franskrar og
spánskrar menningar er troðin í
svaðið og tilætlunin er að Bret-
land, vagga náttúruvísindanna, land-
ið, sem gaf heiminum Shakespeara
og marga af dýrmætustu fjársjóð-
um bókmennta og vísinda, fari
sömu leiðina.
MENNING HINNA SLAVNESKU
ÞJÓÐA í HÆTTU.
Þýzku nazistarnir hyggjast að
eyðileggja menningu liinna slav-
nesku þjóða. Það éru „minniháttar“
þjóðflokkar að dómi kynþáttafræð-
inga nazistanna, enda er gengið sér
staklega grhnmjlega að niðurrifi
menningarstofnana og ofsókn gegn
menntamörmum og listamönnum í
hinum undirokuðu slavnesku lönd-
mn, Póllandi, Tékkóslóvakíu og Balk
anlöndunum. Og nú hafa hinir „ar-
ísku“ stríðsflokkar ráðizt að Sovét-
rikjunum með þeiin yfirlýsta til-
gangi að mola inenningu þeirra,
frelsi og sjálfstæði undir kúgunar-
hæl htanar fasistisku villimennsku.
AFREK SOVÉTÞJðÐANNA A
SVIÐI VlSINDA OG LISTA ERU
DAÐ OG METIN UM ALLAN
HINN MENNTAÐA HEIM.
Allur hinn menntaði heimurþekk
ir og metur skerf þann, er þjóðir
Rússlands og Sovétríkjanna hai>»
lagt til bókmennta heimsins, lista
og visinda. Rússneskir rithöfundar
eiga vini og aðdáendur hvar sem
nr i heimtaum. Rússnesk tónlist og
leiklist hefur farið sigurför úr
einni heimsálfu i aðra. Vísindi Sov-
étríkjanna eru virt og dáð af vís-
indamönnum um heim allan, og i
mörgum greinum náttúruvísindanna,
svo sem stærðfræði, eðlisfræði, efna
fræði, lífefnafræði, jarðefnafræði og
líffræði eiga Sovétríkin visindamenfi
í fremstu röð. Fjölmenn ný kyn-
slóð sovétvísindamanna lieiyur áfram
vuð hin ákjósanlegustu skilyrði starfi
hinna heimsfrægu rússnesku fröm-
uða náttúruvísindanna, Lomonosoffs,
Mendeléeffs, Metsníkoffs, Pavloffs,
Bektereffs, Karpinskís svo að nefnd
séu nokkur dæmi. Sama hefur gerzt
á svóði bókmennta og allra list-
gretaa.
ALLT ÞETTA ER 1 HÆTTU EF
HITLER SIGRAR.
Það er þetta allt, sem nazistarnir
ætla að eyðileggja. Það er þess
vegna, að rauði herinn við Lenin-
grad, Kieff og Odessa er ekki ein-
ungis að verja hin glæsilegu menn-
ingarafrek sovétþjóðanna, heldur
jafnframt menningu alls mannkyns-
ins, arfleifð hinnar glæsilegu menn
ingar rómönsku þjóðanna, nútíð og
framtíð visinda og lista meðal liinna
voldugu enskumælandi þjóða og
hina sérstæðu og stórmerku menn-
ingu Asiuþjóðanna. Allt. þetta er í
hættu, ef hinar „arísku“ fylkingar
Hitlers sigruðu rauða herinn.
— EN FRAMÞRÖUNIN OG
MENNINGARÖFLIN ERU
ÓSIGRANDI.
En Hitler getur ekki sigrað. —
Framþróunin og menningaröflin eru
ósigrandi. Að baki rauða hernuih
standa einhuga hinar 200 milljónir
Sovétþjóðanna.I liði með honum eru
öfl mcnningar og framfara um ali-
an heim. Sigur sovétþjóðanna er
sigur menningarinnar yfir villi-
mennskunni“.
Safnið áskrifendum
Fisksdlusamn^
íngurínn
1. Samntagurtan skal gilda um
eitt ár. Hann gengur í gildi 1.
júlí 1941, og fellur úr gildi 30,
júní 1942.
2. Matvælaráðuneytið heitir að
kaupa og íslenzka stjómta að selja
við því verði og með þeim skil-
málum, sem greinir í meðfylgjandi
skrám:
a. Allan þann af!a, sein íslend-
ingar fá meðan þessi sainningui'
br í gildi og eftirfarandi skilyrði
eiga við.
I. Fiskurinn skal afhentur nýr,
þegar þess er krafizt af matvæla-
ráðuneytinu, og við því verði og
með þeim söluskilmálum, semgreinð
ir eru á skrá A. Sá hluti fiskstas,
sem ekki er krafizt, að afhentur sé
nýr, skal annaðhvort saltaður eð&
pæklaður, að þeim hluta undan-
skildum, sem frysta niá eða sjóða
niður, samkvæmt skrám D og E.
II. Matvælaráðuneytið geymir sér
rétt til þess að stöðva afhendingu
nýs fisks, ef ekki er hægt að flytja
hann út, lii,g gildir það einu, hver
orsök er til þess; hefur þá mat-
vælaráðuneytið rétt til að krefjast
þess, að fiskurinn sé saltaður eða
pæklaður, meðan á slíkri stöðvun
stendur.
b. Allar fiskbirgðir, sem til eru
á islandi, þegar samningurinn öðl-
ast gildi, þó með þeim fyrirvara
sem geiju^ í undirg'rein I. c. greinar,
þar 'sein rætt er om söluskilmála
á skrá B.
c. Þann saltfisksforða, seni .kanu
að safnast fyrir á Islandi fram til
30. júní 1942, en þó er þctta háð
þeiin fyrirvara, sem sýndur er i
undirgrein II. c. grelnar, þar sem
rætt er um söluskilmálana í skrá
B. i'
d. AUar birgðir af frosnum fiski,
sem til er á Jslandi, þegar samn-
ingurinn gengur í gildi, eins og
sýnt er á skrá C, en þó háð þeim
fyrirvara, sem getór i d. greta þess
arar skrár.
e. Það af frosnum fiski, sem afl-
ast kann á Islandi til 30. júni 1942,
en þó með þeirn skilyrðum, sem
getur í greinunum b. og d. í skrá
d. ' : i
f. Allar birgðir af niðursoðnum
fiski, sem til eru á Islandi, þegar
samningurinn gengur í gildi, eins
|0g sýnt er í b. gr.eiinf í skrá , og
þær frekari birgðir af niðuijsoðn,-
um þorskflökum eða ýsuflökum', er
gretadar eru i þeirri skrá, og er
þó hvorttveggja háð skilyrðum, er
jgetur í d. grein þeirrar skrár, —
þó því aðeins að sá hluti íslenzku
veiðarinnar, sem til neyzlu þarf á
Islandi, hvort sem hann er nýr,
saltaður eða niðursoðinn, sé undan-
skilinn ákvæðum samningsins.
3. Allur nýr fiskur, saltfiskur,
frostan fiskur og niðursoðtan fisk-
ur skal afhentur til flutntags saní-
kvæmt fyrirmælum matvælaráðu-
neytisins, og það er tilskitið í siamn
ingnum, að afhendingta fari fram
á venjulegum fermingarhöfnuim.
4. Engin skip mega flytja fisk frá
Islandi til brezka ríkisins önnur en
þau, sem nú skal gretaa:
a. Hvert það íslenzkt fiskiskip,
sem landar veiði sína af ferskum
fiski, er það hefur sjálft veitt ein-
göngu, en þó er sú sérstaka til-
slökun veitt, að hvaða togara, sem
talinn er á skrá I. skal leyfilegt
qð takjq' í sig fisk úr hvaða öðrum
Framh. á 3. síðu.