Nýtt dagblað - 27.09.1941, Blaðsíða 1

Bretar verða að leggja á
sig fórnir til að h|álpa
Sovótríkjunum
Bretar verða að fsera fórnír til
að hægt sé að veita Sovétríkjun-
um hjáip svo um munar í hctju-
baráttu jieirra gegn fasismanum,
sagði Ernest Bevin, vcrkamálaráð-
herra Breta í gær.
Bevin viðurkenndi að jictta jtöí
erfitt jafnhliða jiví sem jiyrfti að
sjá brezka hernum fyrir öllum
nauðsynjum, en Sovétríkin hefðu
orðið að fórna miklu af fram-
leiðslugetu sinni, og yrðu Bretar
að taka að sér að bæta það upp
að svo miklu leyti sem kostur
væri á.
Þegar litið væri til þess sem
brezka þjóðin hefði afrekað. síð-
ustu 16 mánuðina, væri það furðu
lega mikið. En það væri ekki nóg.
Næstu 6—12 mánuðina yrði fram-
leiðsla Bretlands að stóraukast,
svo hægt verði að láta stöðugan ,
straum hergagna og birgða renna
til Sovétríkjanna. Það gæti þýtt
nokkura áhættu fyrir brezka her-
inn, en Bretar yrðu að taka þeirri
áhættu, því að þannig yrði bezt
flýtt fyrir hinum sameiginlega
sigri.
Það verður að
aftiema hungur
og þraelavinnu
Winant, sendiherra Bandaríkjanna
í London, vaír i forsæti vísindaráð-
stefnunni^r HLon^fjri i 'gæi(. I ávarpi
til fulltrúa komst sendihsrrann svo
að >orði, að æðsta skylda vísinda-
hianna eins og nú stæði á, væri að
leggja fram lið sitt í baráttunni
gcgn fasismanum. En jafnframt varði
að horfa lengra fram. Það yrði að
afnema hungur og þrælavinji^ í jijóð
skipulagi framtíðarinnar, og að ])ví
verða visindamennirnir að stuðla.
Halífax fer affur fil
Washingfon
Halifax lávarður, sendiherra
Breta í Bandaríkjunum, kom til
Lissabon í gær, á leið til Washing
ton frá London.
Lét Halifax svo um mælt að
síðustu mánuðina hefði styrkur
Bretlands vaxið gífurlega, og væri
ekki sambærilegur við ástandið
' fyrir ári síðan.
Lyffelfon bominn heím
Sir Oliver Lyttelton, ráðherra
í brezku stríðsstjórninni, er kom-
inn til London eftir þriggja mán-
aða starf sem fulltrúi stríðsstjórn
arinnar í lðndunum við austan-
vert Miðjarðarhaf.
Lyttelton tók við því starfi um
leið og Auchinleck og Waveli hera
höfðingjar skiptu um embætti í
júlí s.l. Sat hann í Kairo og skipu
lagði m. a. birgðasöfnun og flutn-
inga handa brezka hernum í hin-
um nálægu Austurlöndum.
Fimmfán þúsund manna þýzfeur her gersígraður á
eyjunum 0sel og Dagö. — „Maraf" o$ ^Öbíóbcr-
bylfíngín" verja Leningrad
Öðru stærsta áhlaupinu á varnarstöðvar rauða liersins á
Krímeiðinui var hrundið í gær eí'tir grimmilegar orustur. Hafa Þjóð-
verjar nú sent fjögur herfyiki í viðbót til árása á þessum slóðuin,
og hófst aðalárásin á hádegi í gær.
Fyrsta árásin var gerð aðfaranótt fimintudags, og tók fjöl-
mennt fótgöngulið þátt í henni auk skriðilrcka og vélahersveita
en Þjóðverjar urðu frá að hverfa og biðu geysimikið manntjón.
Hafði varnarherinn komið fyrir miklum fjölda jarðsprcngja á eið-
inu, og búið um sig í öflugum varnarstöðvuin.
Þjóðverjar hafa reynt að setja fallhlífarmenn á land á Krím,
en tekizt hefur að granda þeim eða taka þá til fanga.
Nazísfar hrabfír úr
eyíunum
Fimmtán þúsund manua lið, sein
Þjóðverjar settu á land í eist-
ienzku eyjunum Ösel og Dagö,
hefur verið gersigrað, að því er
talsmaður sovétstjórnarinnar
skýrði frá í gær.
Það er vika síðan þýzka her-
stjórnin tilkynnti töku Arentsbúrg,
stærstu borgarinar á Ösel. Þá var
viðurkennt að bardagar héldu á-
fram annarsstaðar á eyimi, og
virðist þeim hafa lokið með full-
um sigri sovéthersins.
Eyjar þessar hafa mikla hernað-
aíþýðingu. Þar eru flotastöðvar og
flugstöðvar, og eiga þær mikinn
'þétt i að verja leiðir þýzkra lier-
skipa og flugvéla inn í Kirjálabotn.
Varnarherinn í Leningrad hefur
hrundið hættulegum árásum úr
jiremur áttuin, að jiví er segir í
fregn frá Mosk\a í gær.
I svoétblaðinu „Rauða stjarnan”
segir, .að her Vorosiloffs haldi
allsstaðar stöðvum sínuin og geri
gagnáhlaup á nokkrum liluta víg-
línunnar.
Sovófhershipin valda
nazisfum áhyggjum
Orustuskipin „Marat'* og „Októ-
Ijerbyltingin” háfa valdið Þjóðverj
um miklu tjóni, að því er sagt var
í útvarpi frá Leningrad í gær. Er-
lendir fréttaritarar i Berlin skýra
svo frá, að þátttaka Eystrasalts-
flota Sovétríkjianna í orustunni við
Leningrad valdi þýzku herstjórn-
inni sívaxandi áhyggju.
Um bardagana austur af Kieff
segir í fregn frá Moskva, að sovét-
her berjist þar við ofurefli liðs, en
ekki megi enn sjá fyrir úrslit orust
unnar.
Göbbels-sígrarl
Þjóðverjar tilkynntu i gær, að
„gereyðing" hinna innilokuðu herja
austur af Kieff haldi stöðugt áfram.
Tala tekinna fanga hækki daglega og
hafi til þessa 492 Jnisund fangar
verið handteknir.
Lundúnaútvarpið gerir þá at-
hugasemd við þessa fregn, að
þetta sé meiri fjöldi en Þjóðverjat
liafi nokkru sinni tilkynnt að þeir
hafi umkringt, og muni tölur
þeirra lítt áreiðanlegar.
í hernaðartilkynningu Þjóöverja
í gær segir einnig að þýzki flug-
flotinn hafi ráðizt á járnbrautarlín-
ur í nágrenni Karkoffs, Túla og
Moskva.
Nýjar ítalskar hersveitir eru lagð
ar af stað til austurvígstöðvanna,
og er gert ráð fyrir að ítölsku her-
mennirnir verði hafðir sem setulið
i
Litvinoff.
í landshlutum, sem þýzki herinn hef
ur liertekið, líkt og i Júgóslavíu og
Grikklandi.
Flugfloti Sovétríkjanna liefur
verið mjög athafnasamur undan-
farna sólarhringa þrátt fyrir af-
leit flugskilyrði á öllum vígstöðv-
unum.
I fyrradag eyðilögðu rússneskar
og brezkar flugvélar 26 óvinaflug-
vélar á einum hluta vígstöðvanna.
Aðeins ein sovétflugvél fódst í jæiís-
um aðgerðum og ein brezk.
Lífríiioff á Moshva-
vádsfeftiHnni
Litvinoff, fyrrverandi utanríliis-
þjóðfulltrúi Sovétríkjanna, og Goli
Það ver Leningrad.
Ivoíf hershöíðingi, haía tekið sæti
í þríveldaráðstefnunni í Mosliva,
auk þeirra sovétfulltrúa, er jiar
voru fyrir. ■
Þjóðverjar tílhynna á-
framhafd sóhnarínnar í
Úkraínu
Enn er mjðg erfitt að fá nokkra
ákveðna hugmynd um ]>að sém er
að gerast á Úkraínuvígstöðvununí.
i fregn frá Moskva sagir að síðustu
10 dagana hafi rauði lierinn hrund-
ið þremur áhhui))um i stórum stíl
á þessum vigstöðvum, og hafi flug
vélum og vélabersveitum sovéthers-
Framh. á 4. síðu.
Brezku flugmenn-
írnír lofa sbípu-
lagníngu og dugn-
að sovéthersíns
Til Londou liafa borizt fregnir
aí komu tyrstu þrezku fiugmann-
anna til Moskva. Segja þeir, að
viðtökurnar í höfuðborg Sovétríkj-
anna hafi verið svo góðar, að þeir
geti ekki hugsað sér jwer betri.
Brezku flugmennirnir dást mjög
að skipulagningu og framkvæmda-
senii Rússa við allar hernaðarað-
gerðir. Þeir hafi t. d. séð hvernig
fyrsta flokks flugliöfn hafi verið
fullgerð á sjö vikum, og eitt sinn
er vantað hafi varahluti í amerískar
flugvélar hafi rússneskir vélfræðing
MlSljínlI lil-
irkenniF le Eaulle
Sovétstjórnin hefur viðurkenut
de Gaulle og stjórnarnefnd hans
sem bandainann í baráttunni gegn
hinu nazistiska Þj'zkalandi.
Ivan Majskí, sendiherra Sovét-
: íkjaiúia í London, tilkynnti de
Gaulle þetta í gær brcflega. Svar-
aði hcrshöfðinginn í gær og þakk-
aði sovétstjórninrii þnssa afst.öðu
og hét því að hreyfing. „Frjálsra
F’rakka” muni berjast við hlið
sovétþjóðanna þar til fullur sigur
er fenginn.
445 italir hafa veriö dæmdir
fyrir skemmdarverkastarfsemi síð
ustu vikurnar, og kvarta ítölsk
blöð yfir því að slíkt athæfi fær-
ist mjög í vöxt. Heíur borið mest
á þessu í iðnaðarborgum Norður-
ítalíu, og hefur nýiega verið sett-
ur á laggirnar lierréttur í Milano
til að fjalla um slík mál.
ítalska blaðið „Regime Fascista”
segir að mikið vanti á að ítalir
taki styrjöldina nógu alvarlega.
Uin allt landið verði vart smá-
smuglegrar gagnrýni á gerðum
stjérnarvaldanna, og „brandarar”
sem miði að því að „eitra sál þjóð
nrinnar” gangi ljósum logum.
Rrefst blaðið þess, að mjög hart
verði tekið á öllu slíkuatferli fram
vegis.
Nazísfar halda á-
fram morðum á
föngum
Þrír fangar voru teknir af lífi i
París i gær. Mótþróinn gegn naz-
istayfirvöldunum fer vaxandi, og er
tugum manna varp.að'l fangélsi dag
lega, i París einni.
Tíu Serbar voru skotnir í gær.
Tilkynnt var að líflát þeirra hafi
átt að vera refsing fyrir skemindar-
verk er unnin höfðu verið í ínót-
þróaskyni við erlenda setuliðið
landinu, og að allir hinir „seku“
hafi verið kommúnistar.
ar tekið til sinna ráða og verksmiðj-
urnar framleitt á fjórum dögum ])að
sem vantaði.
Tilkynnt hefur verið að brezkaí
orustuflugvélar taki stöðugt þátt í
hernaðaraðgerðum á austurvígstöðv
unum, einkum er þess getið að þær
fylgi sprengjuíiijgvélum Rússa og
verji þær. *