Nýtt dagblað - 02.11.1941, Blaðsíða 1

Ahtrífamenn út öllum flokkum heímfa hernaðarað"
gerðir af Brefa hálfu. — Aðafmáfgagn rauða
hersíns fekur undír krðfuna
Krafan um hernaðaraðgerðir af hálfu Breta til að létta 6 Sor-
étríkjunum verður stöðugt háværari og víStækari í Bretlandi.
ÞaS eru ekki lengur Kommúnistaflokkurinn einn og fylgjend-
ur ÞjóSfundarhreyfingarinnar, er bera þessa kröfu fram. Mörg
helztu blaðanna, þar á meðal hin áhrifamiklu blöð Beaverbrooks
lávarðar, Sunday Express og Evening Standard, frjálslyndu blöðin
með News Chronicle í fararbroddi og verkamannablöðin, berjast
harðvítugri baráttu fyrir myndun vesturvígstöðva. Innan Verka-
mannaflokksins vinna þau öfl á, sem heimta stuðning við Sovét-
ríkin svo um muni. Og bak við þessa kröfu stendur öll alþýða
Bretlands.
ÞaS hefur vakið mikla athygli, að pólski hershöfðinginn Si-
korski og Kanada-hershöfSinginn Mc Naughton hafa nú einnig
gerzt talsmenn innrásar á meginlandið.
EINSTAKT TÆKIFÆRI, SEGIR „RAUÐA STJARNAN“
Rússneski herfræðingurinn Vinter Galaktjonoff hefur tekið
þessa hugmynd til meSferðar , ,,RauSu stjörnunni“, blaði sovét-
hersins. Hann bendir á, hvernig samspil hernaSaraðgerSanna á
hinum ýmsu vígstöðvum hafði úrslitaáhrif í styrjöldinni 1914—'18,
og á þá staðreynd, að herferð Breta í Líbíu í fyrravetur hafði þau
áhrif, að ÞjóSverjar neydust til að flytja talsvert af loftflota sínum
frá Vestur-Evrópu til NorSur-Afríku.
,,Nú þegar þýzki herinn er bundinn á austurvígstöðvunum“,
segir Galaktjonoff, ,,er einstakt tækifæri til aukinna aðgerða á
öðrum vígstöðvum fyrir heri þá, er samfylkt hafa gegn fasism-
anum .
„ÖLL þJÓÐIN ER ORÐIN ÓRÓLEG",
SEGIR EINN KUNNASTI ÞINGMAÐ-
UR VERKAMANNAFLOKKSINS
Einn áhrifaraesti þingmaður Verka-
mannaflokksins, Emanuel Shintíell, er
einn af þeim, sem bæði á þingi og utan
þings hafa haldið þessari kröfu á lofti.
„Öll þjóðin er orðin óróleg, og ekki
einu sinni ræðuleikni forsætisráðherrans
getur þaggað niður óttann. Ef sovéther-
inn verður fyrir frekari áföllum, verður
það alvarlegt fyrir Bretland og mun hafa
víðtækar afleiðingar", sagði Shinwell ný-
lega í ræðu.
„Eg efast ekki um, að forsætisráðherr-
ann vill veita hinum rússnesku handa-
mönnum vorum fyllstu hjálp, en mér
virðist að stefna brezku etjórnarinnar
byggist á röngum herstjórnarfyrirætlun-
um.
Ef herforingjaráðið, sem er ráðunaut-
ur forsætisráðherrans í þeasum málum,
heldur að það sé viturlegra að geyma
herinn þangað til að ráðizt verður á Bret-
Iand, er það hin argasta villa.
Það er hættuleg blekking að halda, að
við getum mætt öllum herstyrk óvinanna
án þess að lenda í hinum alvarlegasta
vanda, ef Þýzkaland sigrar Sovétríkin.
Það er auðvitað hægt að segja að við
séum ekki verr settir nú en áður en Sov-.
étríkin komu í styrjöldina, en við erum
nú í engum vafa um hernaðaratyrk
Þýzkalands, og við eigum langt í land,
þrátt fyrir yfirlýsingar ríkiss tjórnarinnar,
til að standa því á sporði.
Eg viðurkenni vandkvæðin á þyá að
ráðast á meginfendið ag myncfa yigtítðRv-
ar í vestri, en það verður að taka á til
að létta á Sovétríkjunum með hernaðar-
aðgerðum á einum stað eða fleiri í Vest-
ur-Evrópu.
Eg er sannfærður um, að hjalp sú, sem
vér veitum Sovétríkjunum nú, er ónóg,
og það verður að gera eitthvað meira, ef
takast á að bæta núverandi aðstöðu fyrir
bandamenn vora og oss sjálfa.
Ef þaS akyldi koma í Ijós, aS tíið höf-
um ekki 8ert skyldu okker gagntíart Sotí-
étrikjunum, mun tíerkelýður Bretlanda
ekki láta það tíiðgangast án hinna áhrifa-
ríkustu mótmcela".
VERKALÝÐURINN HEIMTAR
AÐGERÐIR
Frá verkalýðsfélögum og verkamanna-
fundum í verksmiðjum streyma sam-
þykktir og kröfur til brezku stjórnarinn-
ar um „vesturvígstöðvar". Sunday Ex-
press segir m. a. frá því að verkamenn
í tveimur vélaverksmiðjum í Leeds sendu
eftirfarandi símskeyti til Churchills: „Vér
undirritaðir iðnaðarverkamenn teljum að
brýn nauðsyn sé á myndun vígstöðva f
Vestur-Evrópu, og vér krefjumst þéss,
að Mr. Churchili sjái um að úr því verði
nú á næstunni".
Stúdentar í Oxford hafa sent sams-
konar kröfur í símskeyti til Chúrchills,
Margessons hermálaráðherra og Sir Ern-
est Graham Ljttle, þingmanns fyrir há-
sfcólann í London.
Háskúlafyrirlestrar fyrir almenning
Fyrirlestrarstarfsemi Háskól-
ans fyrir almenning hefst í dag
kl. 2 með því að prófessor Ámi
Pálsson flytur erindi um frelsis-
baráttu Islendinga í upphafi 14.
aldar. Ekki er að efa að fyrir-
lestur Árna verður í senn
skemmtilegur og fróðlegur.
Aðgangur er öllum frjáls, og
ættui menn að nota sér þaxm fróð
leik, sem^ Háskólinn býður fram
með erindaflutningi þessum.
,HiD iriálsi aM‘ i iranM
Fímm atvínnurekendur o$ umboðsmenn afvínnu
rekenda ákveða að Dagsbrún segí ekki upp
satnníngunum
Stærsta dagblað íslenzkra at-
vinnurekenda, Morgunblaðið, til-
kynnti i gær að Dagsbrún hefði
ingum við atvinnurekendur. Þetta
ingum við atvinurekendur. Þetta
er í fullkomnu samræmi við þá
yfirlýsingu, sem ólafur Thors gaf
á þingi um að hann hefði talað
yið stjórn Dagsbrúnar og fengið
að vita, að félagið mumli ekki
segja samningum upp.
Ekkert sýnir betur en þetta
hvernig Ölafur Thors og Stefán
Jóhann hafa hugsað sér hina
frjálsui aðferð til að halda kaup-
inu niðri í framkvæmd.
Dagsbrúnarstjómin hefur tekið
sér fullkomið einræðisvald í mál-
inu, hún svíkur þá siðferðislegu
skyldu sína að kveðja félagið
til fundar svo málið . verði rætt.
Það er stóratvinnurekandinn Héð
Sovétherinn veitir harðvffugt
vifinðm á fillum vígstððvum
Pýzkí herínn hefur sótt nohkuð fram
víö Túla og á Krím
í fregnum frá Moskva segir að Þjóðverjar hafi flutt mikið vara-
lið til Moskvavígstöðvanna, og standi yfir harðar orustur við Kalin-
in og Túla.
,,Rauða 8tjarnan“ Begir, að á Túlavígstöðvunum hafi þýzki
herinn sótt nokkuð fram, þrátt fyrir gífurlegt manntjón, og hörfi
rauði herinn skipulega undan. Alstaðar annarsstaðar á Moskvavíg-
stöðvunum hefur rauði herinn haldið stöðvrun sínum, þrátt fyrir
geysihörð áhlaup.
ÞJÓÐVERJAR ENN AÐ REYNA AÐ
UMKRINGJA LENINGRAD
Um bardagana á norðurvígstöðvunum
eru aðeins fregnir frá Þjóðverjum. Segir
í þýzkum fregnum að þeim hafi tekizt
að komast austur yfir Volkoff-fljótið, og
sæki fram til norðausturs á móti finnsk-
um herjum, er sæki fram fyrir austan
Ladoga. En það eru margar vikur síðan
Þjóðverjar tilkynntu að þeir hefðu náð
sambandi við Finna og „umkringt” Len-
ingrad. Finnar tilkynna 'að her þeirra sæki
fram í áttina til Hvítahafs, en engin stað-
festing hefur fengizt á þeirri fregn.
ORUSTURNAR í UKRAINU OG Á
KRÍM
Um orusturnar í Okraínu sagði „Rauða
stjarnan" í gær, að sovétherinn veitti
harðvítugt viðnám á allri víglínunni, en
ástandið væri mjög alvarlegt. Námumenn
Donetshéraðsins taka mikinn þátt í vörn-
inni ásamt sovéthernum.
Þjóðverjar tilkynntu r gær að her þeirra
hefði komizt yfir Donetsfljótið á stóru
svæði.
„Rauða stjarnan" telur ástandið á Krím
einnig ískyggilegt. Fasistahernum hafi
tekizt að breikka fleyg þann, er tókst að
reka inn í varnarlínu rauða hersins fyrir
þremur dögum síðan, og sækja fram
rtoM«a bÉðméft'a,
Herstjórnartilkynning rauða
hersins á miðnætti í nótt:
Orustur héldu áfratn á öllum
vígstfíðvuni allan daginn.
Fimm þýzkar flugvélar voru
skotnar niður í nágrenni Moskva.
I gær (31. okt.) eyðilagði sov-
étflugherinn á mið- og suðurvíg-
stöðvunmn 50 þýzka skriðdreka
og herflutningabíla hundruðum
saman, kveiktu í skotfærbirgðum
og réðust á fótgönguliðs- og ridd
araliðseiningar óvinanna með
góðum árangri.
Aðeins 44 möim~
um býargað af
„Reuben James"
Aðeins 44 mönnum af áhöfn
bandaríska tundurspillisins „Keub
en James” hefur evrið bjargað,
svo vitað sé, en ekki er kunn-
ugt um afdrif hinna 70—80 sem
á skipinu voru auk þeirra.
Framh. á 4. síðu.
inn Valdimarsson og nokkrir auð-
sveipir þjónar Ólafs Thors, sem
mynda stjóm Dagsbrúnar, og
þessi hópur, sem leyfir sér að
ákveða í nafni 3000—4000 verka-
manna að samningnum við at-
vinnurekendur skuli ekki sagt
upp.
Þetta er hin frjálsa aðferð til
þess að halda kaupinu niðri, að
koma þjónuni Ölafs Thors og
Stefáns Jóhanns, eða blátt áfram
atvinnurekendum, í trúnaðarstöð-
ur innan verklýðsfélaganna og
láta þá síðan fótum troða frelsi
og lýðræði innan félaganna og
gera ráðstafanir eftir því sem
stjórnarherrunum þóknast.
Þetta er að svíkja lýðræðið í
nafni lýðræðisins. Þetta er að
fótumtroða frelsið með frjálsum
aðferðum, það er hótinu skárra
að koma með hnífinn framan að
mönnum, eins og Eysteinn gerir,
heldur en læðast með hann að
bakinu að hætti þeirra ólafs og
Stefáns.
Fjárhagsnefnd þríklofin um
^dýrtíðarfrumvarp Eysfeins
Fjárhagsnefnd neðri deildar
hefur skilað áliti um frumvarp
Eysteins um dýrtíðina.
Hefur nefndin þríklofnað.
Sveinbjörn Högnason og Skúli
Guðmundsson leggja til að frv,
sá samþykkt.
Jón Pálmason og Har. Guð-
mundsson leggja til að það sé
fellt.
En Stefán Stefánsson, Bænda
flokksmaður, vill samþykkja frv.,
ef breytingartillögur hans við
það ná fram að ganga. Og í þeim
er nú aldeilis ekki verið að skera
utan af hlutunum: Leggur hann
m. a. til, að bæta svohljóðandi
klausu inn í frumvarpið: „Ríkis-
stjórninni er heimilt að banna
verkföll, verkbann og öunur sam-
tök(!!), sem miða að því að
stöðva eða leggja niður vinnu”.
Lárus Helgason í
Klaustri látinn
Lárus Helgason bóndi að
Klaustri á Síðu andaðist í gær.
Lárus var þjóðkunnur maður
sökum stjórnmálastarfsemi sinn-
ar, forustu í ýmsum framfara-
málum Skaftfellinga og síðast en
ekki sízt fyrir höfðinglegan bú-
skap og frábæra gestrisni.
Lárus var fæddur að Fossi á
Síðu 8. ágúst 1873. Hann var
þingmaður Vestur-Skaftfellinga
1922—23 og 1927—34.