Nýtt dagblað


Nýtt dagblað - 19.02.1942, Qupperneq 3

Nýtt dagblað - 19.02.1942, Qupperneq 3
Fimmtudagur 15. febrúar 1542 NÝTT DAGULAÐ 3 Eigandi og útgefandi: Gunnar Benediktsson. Kitstjórar: Sigfús Sigurhjartarson. (áb.V Einar Olgeirasou Austurstræti 12, simi 2184. Víkingsprent h f. Hvers vegna? Hvers vegna fór þe-tta svona? Þannig spyrja þjóðstjórnar- frömuðirnir hver af öðrum, þeir meina: Hvernig stendur á því, að þjóðstjórnin hefur svikið 611 sín loforð, hvert og eitt einasta, og að hún hefur nú einskis manns traust en hvers manns fyrirlitn- ingu? Það er von að þeir spyrji. Og maður getur næstum kennt í brjósti um þá, þegar maður heyr- ir eymdartóninn í rödd þeirra. Það má ekki minna vera en sýna lit á því að hjálpa þessum hrjáðu monnum til að svara. Hverl var fyrsta boðorð þjóð- stjórnarinnar, þegar hún . var á laggir sett? — Það skal eitt yfir alla ganga. Þetta var fyrsta boðorðið, og útleggingin á því var þannig: Allir verða að taka sinn þátt í þeim erfiðleikum, sem þjóðinni kunna að mæta á ófriðartíman- sum. Hinsvegar var ekkerf á það minnzt, að allir skyldu njóta þeirra happa, sem falla kynnu þjóðinni í skaut á styrjaldartím- unum. Og þess vegna braut þjóðstjórn in fyrsta boðorðið sitt. Hvers vegna má nú ekki klæð- skeri sem fékk 90 kr. á viku fyr- ir stríðið, fá þetta grunnkaup hækkað upp í 100 kr., núna, þeg- ar þjóðartekjurnar vaxa, ekki að- eins um 10—11% heldur um mörg hundruð %. Því má ekki eitt yfir alla ganga hvað auknar tekjur af vinnunni snertir, hinar auknu þjóðartekjur eiga þó rætur sínar að rekja til þess, að meira fæst fyrir vinnu þjóðarinnar en verið hefur. Hver vegna þarf að skipa þrjá bankastjóra og tvo lögfræðinga, sem hver um sig hefur nokkra — segjum einhversstaðar milli 5 og 10 tugi þúsunda í árslaun — til þess að koma í veg fyrir það að t. d. klæðskeri hækki grunnkaupið sitt úr 90 kr. í 100 kr. á viku? Það er ekki vert að vera að eyða fleirum orðum að þessu, það er bezt að segja það blátt áfram: Þetta er af því, að það má ekki eitt yfir alla ganga í þessu þjóðfélagi þegar vel geng- ur með afkomuna, af því það sam rýmist ekki pólitískum hagsmun- um Jónasar frá Hriflu og því síð- ur hagsmunum Ólafs Thors, og stjórnín og þingið eru ekkert ann að en Ieppar, sem þessir tveir hei'rar nota innan í skóna sína. Þjóðstjórnin hefur allt frá því að hún sá dagsins ljós sífellt ver- ið að þvaðra um að hún vildi gera eitthvað til þess að draga úr dýr tíðinni. Svo hefur hún annað slag ið verið að fikta eitthvað við laga smíð, sagt að það væri gert til þess að draga úr dýrtíðinni, en öll hefur þessi lagasmíð verið þannig úr garði gerð, að jafnvel Hermann hefur hlotið að skilja að hún gat á engan hátt orðið til þess að draga úr dýrtíðinni, enda var það ekki tilgangur þéirra sem lögðu ráðin, á tilgangur þeirra var sá, að nigla fólkið í Útbrotataugaveikin Svar frá próf. Níels Dangal og andsvar Svar próf. Niels Dungal Herra ritstjóri! Út af grein í blaði yðar 12. þ. m. með yfirskriftinni „Bakteríu- hernaður Dungals” vildi ég biðja yður að birta eftirfarandi leið- réttingu í blaði yðar. 1. Grein mín í Morgunblaðinu var eingöngu skrifuð með það fyrir augum að vara við hættunni af útbrotataugaveiki. Mér gat ekki komið til hugar að blanda pólitík inn í það mál. Greinin mun hafa legið á aðra viku hjá xitstjórninni vegna prentara- verkfallsins, og ég efast um að nokkurum öðrum en hinum nafn- lausa greinarhöfundi í Nýju dag- blaði hafi dottið í hug að setja grein mína í samband við Dags- brúnarkosningar. 2. Sami höf. telur mjög óvís- indalegt að gera ráð fyrir að út- brotataugaveiki sé til í Rúss- landi nú, þótt hún hafi verið fyr- ir 20 árum. Þess er ekki að vænta að hann viti það, að útbrotatauga veiki geti leynst árum saman í mönnum, og brotist út á fullorð- insaldri hjá þeim sem hafa smiit- ast sem böm. Á árunum 1917— 1923 taldi Tarassewitch, sem mest og bezt barðist við þennan sjúkdóm, að í Evrópuhluta Rúss- lands liafi 30 millj. manna sýkst af útbrotataugavciki og 3 millj- dáið. Það er því óhætt að gera ráð fyrir að margar milljónir manna séu enn á lífi, sem þá sýktust og hætta gæti stafað frá, jafnvel þótt ekkert hafi bætzt við. Mjög lítið mun hafa verið birt af rússneskum læknum og stjóm- arvöldum um útbreiðslu útbrota- taugaveiki þar í landi og því erf- itt að átta sig á ástandinu að þessu leyti. Eg hitti nýlega ame- rískan lækni, sem fór í opinber- um erindum til Moskva, þar sem lxann gerði sér far um að kynna áér útbreiðslu útbi'otataugaveik- innar. Þetta var í sept.—okt. 1941, Hann sagði að ekki hefði verið möguleigt að afla sérneinna ríminu og láta það halda, að eitt hvað væri verið að gera til að draga úr dýrtíðinni, þegar verið var að verja hagsmuni fjölskyld- unnar, sem mestu ræður um stjórn landsins, næst Jónasi Jóns- syni. Það er nú orðið öllum ljóst að aðeins ein leið var og er fær til þess að draga úr dýrtíðinni, hún er sú að taka stríðsgróðann af stórgróðamönnunum, sumpart til þess að hann valdi ekki verð- bólgu og sumpart til þess að nota hann beint til að halda niðri verði á innfluttum vörum, því sé það gert helzt verðlag á innlendri vöru hóflegt og dýrtíðaruppbót hækkar ekki úr hófi fram. Þjóðstjómin hefur beinlínis álitið það hlutverk sitt að koma í veg fyrir allar slíkar aðgerðir, þvi að hún er stjórn stríðsgróðamannanna fyrst og fremst ölafs Thors, sem hyggst að mynda algert banda- lag við Jónas Jónsson, þegar Sjálf stæðisflokkurinn vill ekki vera lengur ábyrgur fyrir fjölskyldu- pólitíkinni. Láta þingmenn nota sig lengur sem verkfæri þessarar stjómar, eða sýna þeir þann manndóm að reka hana a£ höndlum sér og mynda stjóm, sem í alvöru vill vmna fj’rir jpljóðina? upplýsinga um útbreiðslu útbrota taugaveikinnar, því að Rússarn- ir heföu ekki fengizt til aö gefa neinar ákveðnar upplýsingar. Hann hélt samt að veikin væri ekki í rauða hernum, en skildist að hún hefði magnast mikið í her teknu héruðunum. En engar upp- lýsingar sagðist hann hafa getað tengið um útbreiðslu veikinnar í Öðrum landshlutum.x Það er að vonum að veikin blossi upp í herteknu héruðunum, þar sem hungur rikir og óþriín- aöur hefur ágerzt. Undir þeim kringumstæðum blossar leynd veiki upp og breiðist úr. Þar á meðal auövitað til þýzka hersins. Mér er vel kunnugt um að veik in hefur komið upp í Póllandi og að engu minni ástæða er til aö forðast skipshaínir sem koma þaðan. En þaðan eru bara engar skipaferðir, sem stendur, og Rúss land er því eina landið, sem við þurfum að varast í þessu efni, og það án alls tillits til stjórn- málaskoðana. Eg er ekki meiri andkommúnisti en svo, að ég er fús á að taka á móti öllu sem er gott frá Rússlandi, en lýsnar vil ég ekki fá hér á land, ef unnt er að komast hjá því. Annars þarf engar deilur um þetta mál’, því að mér er full- kunnugt um að brezk og amerísk lxernaðaryfirvöld gæta þess mjög vandlega að enginn maður a£ rússnesku skipi stigi hér á land. Þetta kemur nokkuð í bága við fullyrðingar hins nafnlausa grein arhöfundar í N. dbl., sem segir að Ameríkumenn hafi engar sótt- varair fyrirskipað gagnvart Rúss landi. Um kíghóstann getur hann spurt . heilbrigðisyfirvöldin hér, sem vita betur hvaðan veikin er upprunnin heldur en greinarhöf- undur, sem virðist vera gæddur óvenjulega lítilli sanngirni og engri góðgirni og leiðinlegt að finna engan eiginleika eins áber- andi í grein hans eins og van- þekkingu, sem leggur fyrirhyggju um almexmingsheill út á versta veg. Niels Dungal. S, Athugasemd Það var vissulega ekki auðvelt að komast hjá þeirri hugsun við lestur gi’einar Dungals prófessors í Morgunblaðinu, að hún væri ekki skrifuð af fullu hlutleysi og að þar væri sýnu meira staðhæft en reynt var að rökstyðja. Dungal segir í svari sínu: „Sami höf. telur mjög óvísinda- legt að gera ráð fyrir, að út- brotataugaveiki sé til í Rússlandi nú, þótt hún hafi verið þar fyrir 20 árum”. Þetta er nú útúrsnún- ingur. 1 greininni hér í blaðinu var deilt á Dungal fyrir að full- yrða, að faraldur þessi hlyti að þessu sinni að vera kominn upp L s. í. með Rúrnir.i (........ frá þeim hlýtur veikin að vera komin ....”), og því var haldið hér fram, að veikin þyrfti ekki að vera laiullæg í Rússlandi nú, þó að hún hefði verið það fyrir 20 árum. Þessu svarar Dungal með því að segja, að veiki þessi geti leynzt áratugum saman í mönn- um, sem smitazt hafa á barns- aldri, og brotizt út í þeim á full- orðinsaldri, og verður það naum- ast skilið öðruvísi en svo, að liann telji tilveru nokkurra slíkra manna í Rússlandi fullnægjandi skilyrði þess, að veikin geti tal- izt landlæg þar. Það er að vísu meira en lítið hæpin skilgreining á þessu hugtaki að telja veiki landlæga, þó að til sé í landinu hópur manna, sem gætu verið smitberar, ef útbreiðsluskilyrði veikinnar væru fyrir hendi. Þó að hér á landi væru t. d. nokkur hundruð mýraköldusjúklingar, væri ekki liægt að segja að mýra kalda (malaría) væri hér land- læg, þar sem útbreiðsluskilyrði hennar vanta. En hinsvegar er augljóst, að ef þessi skilgreining væri látin gilda, þá gæti útbrota- taugaveiki samkvæmt lienni engu síður talizt landlæg t. d. í Þýzka- landi og Rússlandi. Og að minnsta kosti leiðir það af upp- lýsingum Dungals prófessors, að gera verður ráð fyrir, að innan þýzka hersins sjálfs kunni vera smitberar, er sýkt geti út frá sér, jafnskjótt og útbreiðslu- skilyrðin (lúsin) eru fyrir hendi- Og vér fullyrðum enn sem áður: Það er ómótmælanlega þýzki her- inn, en ekki' Rússar, sem er sek- ur uni útbreiðslu veikinnar, hvar sem hún kann að vera upp kom- in. Dungal segir í svari sínui: „Rússland er því eina landið, sem við þurfum að vai'ast í þessu efni” (þ. e. að því er snertir út- brotataugaveikina). En ef hann trúir því í raun og veru, að kíg- hóstinn hafi borizt hingað frá Rússlandi eftir krókaleiðum, hvemig getur hann þá gengið fram hjá þeim möguleika, að út- brotataugaveikin kunni einnig að geta borizt hingað eftir krók- leiðum ? Annars kemur það upp úr kaf inu „að brezk og amerísk hern- aryfirvöld gæta þess mjög vand- lega, að enginn maður af rúss- nesku skipi stigi hér á land”. Honum er með öðrum orðum, að eigin sögn, kunnugt um, að bú- ið er að framkvæma þær sótt- varnarráðstafanir, sem hann stingur upp á í Morgunblaðsgrein inni og telur fullnægjandi. En ef svo er, hvaða nauður rak hann þá til að skrifa grein þessa í Morgunblaðið ? AðalKnndnr llálarasveinafélags Reykjavfkur verður Kaldinn 25. þ. m. í Baðstofu iðnaðarmanna kl. 8.30 e. K. DAGSKRÁ: Venjuleg aðalfundarstörf. STJÓRNIN SI6LIN8AB milli Bretlands og íslands halda áfram eins og að undanförnu. Höfum 3—4 skip í förum. Tilkynningar um vöru- sendingar sendist k ICullíford & Clark Ltd, Bradleys Chambers, London Str eet, Fleetwood. Kosningaskrifstofa C-LISTANS í Lækjai'götu 6A (gengið inn um undirganginn) tekur á móti framlögum ykkar í kosninga- sjóð- Gerið ykkar til þess að gera sigur C-listans sem glæsilegast- an. Skrifstoan er opin kl. 10%—12 f. h., 1—7 og 8%—10 e. h. s. R. R. Sundknattleíksmót Reykjavíkur Orslitaleikurinn milli Ármanns og Ægis fer fram í Sundhöllinni í kvöld kl. 8.30. Auk þess keppa K. R. og B.-sveit Ármanns um þriðja og fjórða sæti og síðan verður keppt í I 00 m. bringusundi o.fl. Aðgöngumiðar seld ir í Sundhöllinni. Sjáið spennandi keppni! Hvor vinnur? Allir upp í Sundhöll! _ ■■ ■■■■■ .....................1 - ' •'wr’Twr imr'WEirww" •mmmm

x

Nýtt dagblað

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Nýtt dagblað
https://timarit.is/publication/258

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.