Nýtt dagblað


Nýtt dagblað - 31.03.1942, Qupperneq 1

Nýtt dagblað - 31.03.1942, Qupperneq 1
Tillögur brczhu striðsstjórnarinnair: Dr. Helgi Péturss Dr.gHelgi Péturss g sjötugur Þar mcd faba Indverjar í sítiar hetidur sfjórn aflra|ítitiaiifaiids« og uft~ atirikfsmála, og fá rcff fil að segja að fullu sfeilíð víð brcefea rifejasam^ bandíð, — Indvcrjum boðið saefí í brezfea sfrsðsfjórninni nú þc$ar Dr. Helgi Péturss á sjötugs af- mæli í dag. Hann er víðkunnur fyrir vísindastörf sín á sviði jarð- fræðinnar, og einnig fyrir fjölda ritgerða og bóka um heimspeki- leg efni. Hann skrifar íslenzkt mál svo fagurt og hreint að af ber. Innan skamms mun koma út bók í tilefni af afmæli doktorsins, og verða þar ritgerðir eftir hann og ýmsa fleiri. Um allan lieim hefur þess verið beðið með mikilli eftirvænt- ingu, að skýrt væri frá tillögum brezku stjórnarinnar í Indlands- máluiium, er Stafford Cripps hef„r rætt við Ieiðtoga Iiulverja síð- ustu vikurnar. Tillögurnar voru birtar í gær og um sama leyti flutti Cripps útvarpsávarp til indversku þjóðari„nar) þar sein hann skýrði nán- ar afstöðu brezku stjórnarinnar. Aðalatriði tillagnanna eru þessi: Þegar að styrjöidinni lokinni verður Indland sjálfstætt og full valda ríki innan brezka ríkjasambandsins, eins og Bretland, Kana- da, Ástralía, Suður-Afríka og Nýja-Sjáland eru nú. Ríki þessi hafa rétt til að segja sig úr brezka ríkjasambandinu ef þau óska þess. I óíriðarlok sk.ulu Indverjar með almeiinuin kosningarétti og ltlutlallskosningum kjósa íulltrúa á þing, sem liafa á það hlutverk að semja og sainþykkja stjórnarskrá fyrir Bandaríki Indlands. Ilvert þeirra landa, sem nú mynda indversku ríkisheiidina, er sjálfrátt, hvort það gengur í hin fyrirhuguðu Bandaríki Indlands. Indverjum er boðin þátttaka nú þegar í brezku stríðsstjórn- inni og sæti í Kyrrahafsráðinu. Stjórnir tveggja stærstu stjornmálallokka Indlands, Kon- gressflokksins og Múhameðssambandsins, sátu á rökstólum í gær- kvöld tii að taka endanlega afstöðu til tillagnanna, og var gert ráð fyrir að ákvörðun þeirra yrði tilkynnt í dag. Sovcthcrtnn hvarvcftna i sófen Frelsi allra þjóða er undir því komið, að rauði heriim, undir hinni ágætu forustu Stalins, sigri.í þeim stórkostlegu átökum, st>m framundan eru á austurvígstöðvunum” sagði Beaverbrook iávarð- ur í útvarpsræðu frá Bandaríkjunum í fyrradag. „Það verður mikill munur á baráttunni á árinu 1942 og stríð inu 1941”, sagði Beaverbrook ennfremur. ,,Á þessu ári mun rauði herinn sjá sigurinn nálgast. Bretar og Basidaríkjamenn verða að stuðla að jieim sigri eítir fremsta megni”. 1 útvarpi sínu íullvissaði Staf- ford Cripps Indverja um það, að brezka stjórnin og brezka þjóðin ætlaðist til að Indland fengi skil- yrðislaust fiulla sjálfsstjórn, og að Indverjar fengju algerlega frjáls- ar hendur til að gefa iandi sínu samþykkl fíl 2. umr, og sérsíakrar nefndar A fundi neSrí deildar Alþingis í gær tiar frumtiarpi Alþýðu- flokksins um breytingu á þjör- dœmas\ipuninni tiísað til 2. um- reeðu meS 13. at\ti. gegn 8. Stöar tiar samþyþ_þ_t að sk.ipa sérstafyq nefnd í máli5 og skyldi hún, *samktiœmt uppástungu Sigurðar Kristjánssonar, skipuð 9 mönnum. Komu fram þrír list- ar: A-l^ti skipaður Asgeiri Ás- geirssyki og Einari Olgeirssyni. B-listi skipaður Bergi Jónssyni Gísla Guðmundssyni, Sveinbirni Högnásyni og Jörundi Brynjólfs- syni. C-lísti skipaður Gísla Sveins- syni, Garðari Þorsteinssyni og Sigurði Kristjánssyni. stjórnarskrá, sem byggði á fyllsta lýðræði og frelsi. Indland yrði að öllu leyti aö- njótandi jafnréttis við hin sam- veldislöndin, og Indverjar tækju sjálfir í sínar hendur öll innan- lands- og utanríkismál. Cripps sagði að raddir hefðu komið fram um að kveðja nú þegar saman þing til að gefa Indr landi stjórnarskrá. En til þess væru tímarnir of alvarlegir, og sízt mætti flaustra af því verki, sem yrði að verða grundvöllur- inn að framtíð Indlands. Ýmsar skoðanir væru uppi um það, hvém ig hin nýja stjórnarskrá landsins ætti að vera, en því yrðu Ind- Voru allir þessir þingmenn síð- an lýstir sjálfkjörnir í nefndina, þar sem ekki var stungið upp á fleirum en kjósa átti. Þetta er í fyrsta sinn, sem þing- maður Sósíalistaflokksins er kos- inn í nefnd á Alþingi. Höfðu Al- þýðuflokkurinn og Sósíalista- ilokkurinn samvinnu um lista og höfðu naegilegt atkvæðamagn til að koma 2 mönnum að með því að standa saman. En til atkvæða- greiðslu kom ekki, af því hinir flokkarnir buðu ekki fram íleiri en þeir höfðu atkvæðamagn til að koma að. Javaharlal Nehrii glæsilegasti og áhrifamesti leið- toginn í sjálfstæðisbaráttu Ind- verja. verjar sjálfir að skera úr. Bretar værui fúsir til að veita þá aðstoð scm þeir gætu, ef þess yrði ósk- að, en ábyrgðin af framtíðar- skipulagi landsins yrði að hvíla á Indverjum sjálfum. Það er ekki hlutverk Breta að segja Indverjum fyrir verkum, en brezka þjóðin væncir þess að upp rísi sterk og einhuga Bandaríki Indlands að styrjöldinni lokinni. Brezka stjórnin hefur verið sökuð um að notfæra sér sundur- þykki Indverja til að tefja fyrir því að árangur næðist í sjálf- stæðisbaráttu Indverja. Nú eru Indverjum gefnar frjálsar hendur og það látið í þeirra vald hvort þeir ná samkomulagi innbyrðis og á hvern hátt það verður. Brezka stjórnin setur það eitt skilyrði, að stjórn landvama Ind lunds í þessari styrjöld verði. ó- breytt og væntir þess að indverska þ.ióðin leggi frara allt sitt lið- í þeirri miklu baráttu sem yfir stendur gegn kúgunaröflum fas- ismans. En til þess að leiðtogar Indverja geti haft sín áhrif á I fgang styrjaldarinnar, ekki aðw eihs í Indlandi, heldur öilum heim inum, hefur Indverjum verið boð- ið sæti í brezku stríðsstjórninnni og í stríðsráðinu, er stjórnar hernaðaraðgérðunum við Kyrra- haf og í Suðaustur-Asíu. Indverjar munu og fá sinn eig- iii fulltrúa á ráðstefnu þá, sem gengur frá friðarsamningunum, Framh. á 4. síðu. Rauði herinn heldur áfram sókn araðgerðum á öllum vígstöðvum, að því er fregn frá Moskva í gær skýrir frá,. Hefur náðst góður á- rangur síðustu sólarhringana í stórkostlegum orustum norðvestur af Kalinin og féllu þar 2400 Þjóð verjar á fimm dögum, en sovét- herinn tók mikið herfang. Síðustu átta mánuði hafa skæru Danskt fiskiskip gert út frá London strand- ar við Hvalsnes Skípshöfnín komsf í land i í gærdag bárust Slysavarnafé- laginu fregnir um skip, sem sést hefði strandað á Hlíðarsandi við Hvalsnes. Hvalsnes er austast í Lóni. Slysavarnafélagið sendi þegar í stað útvarpstilkynningu til Ein- ars bónda í Hvalsnesi og bað hann að fara á strandstaðinn og veita skipbrotsmönnum þá að- stoð, sem auðið væri. Til þess kom þó ekki, því skipshöfnin, 5 manns, kom heim að Hvalsnesi heilu og höldnu og hafði hún komizt hjálparlaust í land. Skipið var danskt fiskiskip gert út frá London. liópar l'eilt löOð þýzka hermenn á Ueningradvigsíöðvunum, sprengt upp 368 brýr, eyðilagt 100 skrið- dreka og 90 flugvélar fyrir þýzka hernum. Á Smolenskvígstöðvunum tók rauði herinn 20 byggðarlög í hörðum baidögum nú um lielgina. Þjóðverjar misstu þar 1500 mcnn. Á nyrzta hluta vígstöðvanna, Fiskimannaskaganum, eigast við finnskar og rússneskar skíða- hersveitir. Allt svæöið við Staraja Rússa, þar sem leifar 16. þýzka hersins eru innikróaðar, liggur nú undir ■stórskotahríð rauða hersins. Rauði lierinn hefur rofið járu- brautina milii Novgorod og Len- ingradhéraðanna og þar með toi'- \ eldað mjög flutninga til þýzka liersins á þessum slóðuin, HafnarniannvirKin í St. Hazaire eyðiiögð Ljósmyndir, sesn brezkar könn unarflugvélar tóku í gær af liöfn- inni í St. Nazaire, sýna, að hlið- ið á þurrkvínni miklu er eyðilagt. iiir þetta talm. óræk sönnun þess íið árás Breta á St. Nazaire hafi boiið tilætiaðan árangor. Sérfræoingar telja ao ekiii verði hægt að bæta úr skemmd- unum á skemmri tíma cn 12 máff uðum. N

x

Nýtt dagblað

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Nýtt dagblað
https://timarit.is/publication/258

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.