Dagblaðið - 25.09.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 1979.
MMBIAÐIÐ
frýálst,áháð daghlað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdasfjórí: Sveinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Krístjánsson.
RitstjómarfuHtrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjóri ritstjórnar: Jóhannos Reykdal. Fréttastjóri: ómar
VahHmarsson.
Iþróttir: HaHur Símonarson. Menning: Aöalsteinn Ingólfsson. Aöstoðarfréttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrímur Pálsson.
Blaðomenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, Adi Steinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefénsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, ólafur Geirsson, Siguröur Sverrisson.
Hönnun: Guðjón H. PAIsson, HHmar Karisson.
Ljósmyndir: Ámi Péll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamleifsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóösson.
Skrífstofustjóri: ólafur EyjóHsson. Gjaldkeri: Þráinn ÞoríeHsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Dreifing-
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Ritstjóm Slðumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsins er 27022 (10 línur).
Setning og umbrot: Dagblaðið hf., Síöumúla 12. Mynda- og plötugerö: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun:
Arvakur hf., SkeHunni 10^
Áskriftarverð á mánuöi kr. 4000. Verð í lausasölu kr. 200 eintakið.
Mykjuhaugurinn
Til þessa lands er flutt gnótt af er-
lendu kexi og sælgæti. Enginn hörgull
er á þessum vörum, ekki einu sinni við
enda langs farmannaverkfalls. Allan
tímann voru hillur verzlana fullar af er-
lendu kexi og sælgæti.
Leyfisverzlunin með erlent kex og
sælgæti verndar ekki innlendan iðnað. Reynslan sýnir,
að höftin ná ekki þeim tilgangi að draga úr framboði á
erlendum samkeppnisvörum. Það kom greinilega í ljós
í farmannaverkfallinu.
Hins vegar eru það háir tollar á erlendu kexi og
sælgæti, sem vernda innlenda samkeppnisframleiðslu.
Þeir valda því, að einungis borgar sig að flytja inn
sumar tegundir, aðallega þær, sem ekki eru búnar til
hér.
Vélakostur og reynsla innlendra fyrirtækja í fram-
leiðslu kex og sælgætis beinist að afmörkuðum vöru-
tegundum. Þau hafa nóg að starfa á þeim sviðum, sem
þau hafa sérhæft sig á, enda kemur þar tollverndin að
gagni.
Það er rúm fyrir innflutning líka, enda sýnir reynsla
leyfisveitinganna, að yfirvöld treysta sér ekki til að
vernda innlendu framleiðsluna umfram þá vernd, sem
tollarnir veita.
Svo getur farið, að tollar þessir lækki eða hverfi
vegna alþjóðlegrar samvinnu. Þá kemur til greina að
hætta að niðurgreiða mjólkurduft til útflutnings í inn-
flutt kex og niðurgreiða það heldur til innlendrar fram-
leiðslu.
Leyfisverzlunin á þessum sviðum hefur meðal
annars þau hliðaráhrif, að beztu innfluttu vörurnar
njóta ekki jafnræðis markaðarins. Of mikið er gefið út
af leyfum fyrirkex og sælgæti, sem neytendur hafa
ekki áhuga á.
Gjaldeyrisyfirvöld hafa nefnilega ekki sérþekkingu
á, hvaða kex og sælgæti rétt sé að leyfa að flytja inn.
Þá sérþekkingu hafa neytendur og þurfa því ekki á að-
stoð skömmtunarstjóra að halda.
Verra er þó, að risið hefur upp mykjuhaugur í
kringum haftakerfið með stétt töskuheildsala, sem lifa
á því að flaðra út leyfi hjá skömmtunarstjórum og selja
þau síðan áfram grónum innflutningsfyrirtækjum, sem
ekki fá leyfi í samræmi við umsetningu.
Leyfakerfið býr til spillingu á þessu sviði eins og slík
kerfi hafa alltaf gert og munu alltaf gera. Flaðrandi
töskuheildsalar freistast til að bjóða einstaklingum i
haftakerfinu hlutdeild í skjótfengnum gróða.
Dagblaðið hefur að undanförnu sýnt fram á ýmis
skúmaskot þessa leiks, sem leiðir til hækkaðs vöru-
verðs til neytenda. í upplýsingasöfnuninni hefur blaðið
rekizt á múrvegg kerfiskarla, sem stjórna haftakerlinu.
Dagblaðið hefur reynt að fá til birtingar lista yfir
gjaldeyrisúthlutanir til innflutnings á kexi og sælgæti.
Ekki hefur það tekizt enn og bendi" það til þess, að við-
kvæmir eiginhagsmunir séu í húfi.
Skráin yfir ljúflinga kerfisins á þessu sviði og stétta-
skiptingu þeirra flokkast undir bankaleynd að mati
gjaldeyrisyfirvalda! Listinn yfir forréttindamenn leyf-
anna af haftakerfinu er bankaleynd!
Hér hefur verið bent á, að leyfakerfið þjónar engum
tilgangi. Það verndar ekki innlendan iðnað. Það leiðir
til óhagkvæms innflutnings og of hás verðs til neyt-
enda. Allra alvarlegastur er þó mykjuhaugurinn, sem
jafnan safnast kringum skömmtunarstjóra.
Stjórnvöld þykjast vera að kanna málið. Kannski má
vænta þess, að mykjuhaugurinn verði senn fjarlægður.
.......-----------
Vestur-Þýzkaland:
SCHMIDT KANSLARI
VILL AUKA TENGSL
VIÐ AUSTUR-EVRÓPU
Helmut Schmidt kanslari Vestur-
Þýzkalands fór nýlega enn eina
ferðina til Austur-Evrópu og í þetta
skiptið ræddi hann við leiðtoga Ung-
verjalands. Með þessari heimsókn
vill kanslarinn, sem og með hinum
fyrri, leggja áherzlu á að hann hefur
fullan hug á að halda áfram Ostpoli-
tik þeirri sem Willy Brandt var
upphafsmaður að og einnig að
Vestur-Þjóðverjar hafa áhuga á að
minnka þá spennu sem enn er í sam-
skiptum ríkja sitt hvorum megin við
landamærin.
Fyrr i sumar heimsótti Helmut
Schmidt Pólland og Búlgariu. Hið
siðarnefnda er það ríki Austur-
Evrópu sem nánast er tengt Sovét-
ríkjunum og hefur ávallt fylgt stefnu
Moskvuvaldsins dyggilega.Allar hafa
þessar ferðir kanslarans vestur-þýzka
verið vel heppnaðar og Schmidt
jafnvel orðinn virtari og vinsælli en
Willy Brandt fyrrum kanslari sem
upptökin átti að hinni svonefndu
Ostpolitik, sem gerir ráð fyrir aukn-
um ’samskiptum Vestur-Þýzkalands
og Austur-Evrópu.
Vestur-Þýzkaland er stærsti
viðskiptaaðili þessara þriggja Austur-
Evrópurikja allra. Viðskiptin þarna a
milli eru einnig vaxandi. Sambúð
Pólverja og Vestur-Þjóðverja virðist
orðin næsta góð. Kom það mjög vel
fram á fundi Schmidts með pólskum
leiðtogum og sambúðin við Ungverja
virðist tæpast siðri ef dæma má eftir
móttökum þeim sem kanslarinn fékk
hjá Janos Kadar flokksformanni og
György Lásár forsætisráðherra
landsins.
í viðræðunum voru efnahagsmál
og viðskipti efst á baugi. Vestur-
Þýzkaland er reyndar ekki aðeins
stærsta viðskiptalandið vestan
tjaids. Það er þriðja stærsta
viðskiptalandið í heild. Ungversku
leiðtogarnir hvöttu Helmut Schmidt
til að fella niður ýmsar takmarkanir á
innflutningi ungverskra vara til
Vestur-Þýzkalands, sem að þeirra
mati væru óréttlátar. Einnig hvöttu
þeir til þess að Vestur-Þjóðverjar
beittu áhrifum sínum í sömu átt
meðal bandamanna sinna innan
Efnahagsbandalags Evrópu. Þegar
að loknum fundi leiðtoganna var til-
kynnt að samkomulag hefði náðst
um að létta af vmsum hömlum við
Krich Honecker llokkslciðtogi i Austur-Þý/.kalandi (dur að hcimsókn llclmut
Schmidt kanslara Vestur-Þýzkalands sé löngu orðin tímabær. Sá siðamcfndi
lætur sér samt ekki scgjast og hcfur nú þegar farið í þrjár heimsóknir lil
Austur-Kvrópulanda t ár án þcss að koma við hjá löndum sínum i Austur-
Þýzkalandi.
/
Tekjur bænda og
viðmiðunarstétta
Allir skammast út af verðbólgunni,
enginn gerir neitt til að stöðva hana
fyrr en kemur að leiðréttingu á verð-
lagsgrundvelli landbúnaðarvara, þá
vantar ekki ráðin, þau eru einföld,
verð á búvörum á að vera óbreytt.
Það vill gleymast að verðhækkun á
landbúnaðarafurðum er afleiöing
verðbólgunnar en ekki orsök hennar.
Bændur fá leiðréttingu á verði afurð-
anna eftir að tilkostnaður við fram-
leiðsluna hefur hækkað. Það væri
mesta kjarabótin fyrir bændur ef
tækist að halda verðlagi stöðugu og
samkomulag næðist um að aukin
hagræðing i landbúnaði skiptist
nokkurn veginn jafnt á milli fram-
leiðenda og neytenda.
• „Það mótmælir því enginn að afkoma
bænda var yfirleitt góð á síðastliðnu
ári, ef tekið væri mið af skattframtölum
þeirra.”
A „Hvenær og hvernig verður hægt að
^ gera þessum mönnum til hæfis? Trúlega
er aðeins eitt svar við því — leggja niður
landbúnað á íslandi.”
Kjallarinn
AgnarGuðnason
V____
„Ráðherrar Alþýðu-
flokksins andvígir
hækkunum búvöru-
verðs"
Þetta er haft eftir Magnúsi H.
Magnússyni félagsmálaráðherra. Það
undrar sjálfsagt engan að hann eða
allur landslýður séu á móti hækkun
búvöruverðs. Bændur eru óhressir
yfir því einnig, fulltrúar þeirra í sex-
mannanefnd vildu svo sannarlega að
til þessara hækkana hefði ekki þurft
að koma. Hvað er til ráða? Varla ætl-
ast ráðherrann til þess að bændur
sætti sig við mikla kauplækkun þegar
allar aðrar stéttir fá kauphækkun.
Það eru að visu fordæmi fyrir því að
bændur hafi gefið eftir verðhækkun,
en það var gert í þeirri góðu trú að
allar stéttir færðu smá fórn til að
vinna bug á verðbólgunni en það
brást. Svo það má segja að það hafi
tekið bændastéttina um 35 ár að
vinna það upp sem þá var gefið eftir,
ef þeim hefur tekist nú að fá sam-
bærilegar tekjur og viðmiðunarhóp-
arnir.
Ekki liggur fyrir frá Hagstofu
íslands samanburður á tekjum
bænda fyrir árið 1978 og tekjum
launþega. Undanfarin ár hafa bænd-
ur ekki náð meira en 70 til 78% af
tekjum viðmiðunarstéttanna; að
sjálfsögðu hafa bændur verið
óánægðir með að ekki skuli hafa
verið tryggt með verðlagsgrundvellin-
um að þeir næðu tekjum þeirra.
Það mótmælir því enginn að af-
koma bænda var yfirleitt góð á
siðastliðnu ári, ef tekið væri mið af
skattframtölum þeirra. Margt hjálp-
aðist að, m.a. góðæri, endurgreiðsla
á verðjöfnunargjaldi, breyting á
fyrningu fasteigna, uppbót til bænda
vegna frestunar á hækkun búvöru-
verðs árið 1977. Þetta allt samanlagt
hækkar skattskyldar tekjur bænda