Dagblaðið - 04.02.1981, Qupperneq 2

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 4. FEBRÚAR 1981.
Á að semja á þessum áratug?
Kjarasamningar sjómanna
hafa veríð lausir á annað ár
útgerðarmenn neita að ræða við sjómenn—með stíf ni sinni hafa útgerðarmenn att sjómönnum
útíverkfall
Sjómaður skrifar:
Fiskverð
Nú eru liðnar 4 vikur frá þvi að
nýtt fiskverð átti að taka gildi en
ekkert bólar á þvi ennþá. Við
sjómenn erum orðnir langþreyttir á
þessum drætti og krefjumst þess að
nýtt fiskverð verði ákveðið þegar í
stað, þannig að sjómenn fái
verðbólguleiðréttingu á laun sín, sem
og aðrir þegnar þjóðfélagsins. Vísi-
tölubætur á laun flestra landsmanna
koma sjálfkrafa eftir útreikningum
Hagstofu íslands fjórum sinnum á
ári en fiskverðsákvörðun kemur
aðeins þrisvar á ári og þarf samþykki
margra aðila. Algengt er að fískverð
fæðist ekki fyrr en nokkrum vikum
eftir að það á að taka gildi. Væri ekki
eðlilegra að fiskverð hækkaði jafnoft
og almenn laun i landinu og þá um
jafnmörg prósentustig eða sjó-
mönnum tryggðar verðbætur
(verðbólgubætur) sem og öðrum
launþegum þessa lands?
Að manna
bátaflotann
Nú þessa daga eru sjómenn að
hefja vetrarvertíð án nokkurrar
vitneskju um laun sín. Hvaða stétt
önnur myndi láta bjóða sér þetta?
Það er ekki undarlegt þótt erfitt sé
að manna bátana, því lágmarkskaup
(kauptrygging) er langt fyrir neðan
lægstu laun í landi miðað við þann
vinnutíma, sem sjómenn verða að
skila. Því er ekki óeðlilegt að menn
leiti frekar í störf í landi sem eru
betur launuð og sleppi þannlg við það
álag og erfiði sem sjómennskunni
fylgir.
Ég vil hér mótmæla því að alltaf
skuli vera miðað við aflahæstu skip
þá er launamál sjómanna eru rædd
og þá yfirleitt eingöngu mænt á þann
tíma, sem menn eru um borð og
veiðibönn og hlé milli úthalda ekki
talin með.
Á að semja á
þessum áratug?
Kjarasamningar sjómanna hafa
verið lausir á annað ár. Samninga-
viðræður hafa verið reyndar, en
samningavilji útvegsmanna er vægast
Sjómenn eiga oft óhægt um vik með að sinna sinum málum I þjóðfélagi okkar sem oft er kennt við þrýstihópa. Þeir standa þvi
höllum fæti eins og þessir tveir gera i bókstaflegri merkingu.
sagt mjög lítill. Tvisvar voru sjómenn
boðaðir til sáttasemjara án þess að
útgerðarmenn fengjust til að hefja
viðræður, hvað þá heldur meira.
Frekari samningaviðræður hafa verið
óverulegar og sjómenn utan af landi
komið margar og dýrar fýluferðir
suður,
Forsenda þess að útgerðarmenn
neita að ræða við sjómenn er að þeir
gátu í fyrsta lagi ekki unnt
íslenskum sjómönnum þess að vera
með fjölskyldum sínum í 3 daga yfir
jólahátíðina, sem að vísu kom aldrei
til því að alþingismönnum okkar
vannst ekki tími til (viljandi eða
óviljandi) að afgreiða frumvarpið
sem lögfesta átti þriggja daga jóla-
leyfi sjómanna vegna mikils tíma-
skorts áður en þeir sjálfir kæmust i
sitt 40 daga jólaleyfi. í öðru lagi
settu útgerðarmenn fyrir sig yfirlýs-
ingu ríkisstjórnarinnar um úrbætur í
lifeyrissjóðsmálum sjómönnum til
handa. Með þessari stífni hafa út-
gerðarmenn att sjómönnum út i þá
nauðvörn að boða til verkfalls sem
engum manni er til góðs.
Að borga í Iff-
eyrissjóð eða ekki
Aðalkrafa sjómanna nú er úr-
bætur í lífeyrissjóðsmálum. Lífeyris-
sjóðsmál sjómanna eru vægast sagt
fyrir neðan alla hellur og mun verri
en útgerðarmenn vilja láta í veðri
vaka. Iðgjaldagreiðslum hjá sjó-
mönnum er þannig háttað að
viðmiðunarupphæð er ákveðin í árs-
byrjun og stendur óbreytt út árið. Á
þessu sést að 50-70% verðbólga rýrir
iðgjaldagreiðslurnar mikið á einu ári.
Þá má ekki gleyma að sjómenn eru
ekki skráðir nema í 7 til 10 mánuði á
ári bæði vegna aflatakmarkana og
annarra ástæðna, s.s. veiðarfæra-
skipta. Þar sem ekki eru greidd
iðgjöld nema af lögskráðum dögum
sést að iðgjaldagreiðslur geta dregist
ansi mikið saman. Oft vinna sjómenn
tímavinnu milli úthalda og við
viðhald og viðgerðir um borð í bátum
sínum og veit ég að í fæstum tilfellum
eru greidd lífeyrissjóðsgjöld af þeirri
vinnu, jafnvel þótt um hafi verið
beðið.
Skyldi nokkur trúa því?
Nú hafa launamiðar vegna skatt-
framtalsverið sendir út til launþega
og í reit nr. 3 á þeim ágæta miða skal
tilgreina hversu háa upphæð launþegi
hafi greitt í lífeyrissjóð. Árþénusta
mín sem I. stýrimaður á vertíðarbát
var árið 1980 kr. 11,9 millj. g.kr.,
og var ég lögskráður í 263 daga. Af
þessum tekjum borga ég kr. 104 þús.
i lífeyrissjóð sen nemur 0,95% af
tekjum án orlofs eða kr. 397 pr. dag.
Konan mín sem vinnur úti i hluta-
starfi þénaði á sama tíma kr. 3,9
millj. og greiðir af þvi í lífeyrissjóð
kr. 129 þús. eða 3,58% miðað við
laun án orlofs sem jafngildir 752 kr.
pr. dag.
Miðað við 4% greiðslu í lífeyris-
sjóð af dagvinnulaunum sem er
almenn regla hjá landfólki greiði ég í
lífeyrissjóð af sem nemur kr. 2,6
millj., en hef sem áður segir 11,9 m. í
tekjur. Skyldu sjómenn svo þurfa á
„lítilsháttar lagfæringu” að halda?
Boðskapur skattstjóra
Þegar sjómenn gerðu skattskýrslu
sína á síðasta ári var þeim heimilað
að reikna sjómannafrádrátt allt árið
væru þeir starfandi hjá útgerð yfir
sama tímabil. í áramótaboðskap
skattstjóra til flestra ef ekki allra
sjómanna var þeim tilkynnt að frá-
dráttur væri ofreiknaður um mismun
á skráðum dögum og þeim dögum,
sem almanaksárið telur og skal mis-
munur sá skattleggjast. Helst hefur
manni dottið í hug að hér væri um at-
vinnúbótavinnu fyrir starfsfólk á
skattstofum að ræða með öllum
þessum bréfaskriftum.
Eftir nokkrar bréfaskriftir, hlaup
milli útgerðarmanns og skattstofu
með vottorð um hitt og þetta, virðist
vera möguleiki að frádráttur þessi
fáist virtur. Með þessu móti skal nú
útgerðarmaður að beiðni skattstjóra
ákveða hverjir eru sjómenn í þessu
landi og hverjir ekki en ein spurning
að lokum: Hvað um sjómannafrá-
drátt þennan hjá þeim sjómönnum,
sem ekki koma við bréfaskriftum og
vottorðaframvísun, lendir hann í hin-
um botnlausa ríkiskassa?
Raddir
lesenda
mann-
tali
Þormóflur Guðmundsson, Bauganesi
21 Reykjavik, hringdi:
Forráðamenn Hagstofu íslands.
Þið hefðuð þurft að lesa skriftamál
gamla prestsins eftir Davíð
Stefánsson: ,,Ég var hræsnin vafin i
hempu svartia , / hégómi klæddur í
rykkilín, / með lygi á vörum og lygi í
hjarta / ég lokkaði söfnuðinn inn til
min.
Af hverju var ekki hússkýrslan
skýrð af Magnúsi Bjarnfreðssyni?
Var það vegna þess að eigna-
könnunarplaggið flokkast ekki undir
fag þeirra hagfræðinga? Hér eru
nokkrar spurningar úr húsa-
skýrslunni. Áttu þvottavél, áttu
þurrkara (því ekki marga?), áttu
sjónvarp, áttu útvarp (því ekki
mörg?), áttu ísskáp, áttu frystikistu?
Já, þvílík hagfræði.
Geríð kvikmynd
umDjáknann
áMyrká
H.G. skrifar:
Ég er einn af þeim mörgu sem sá
Djáknann á Myrká í Þjóðlífi. Ég
heillaðist mjög af myndinni því hún
var svo magnþrungin en myndi verða
enn magnþrungnari og betri
hrollvekja ef gerð yrði kvikmynd í
fullri lengd. Hverju atriði yrði lýst
þar mjög nákvæmlega, t.d. ásókn
djáknans á stúlkuna. Vel gerð kvik-
mynd, byggð á sögunni um Djákn-
ann á Myrká, gæfi myndum á borð
við Dracula ekkert eftir.
Djákninn á Myrká myndi örugg-
ega vekja athygli áhorfenda hvar
;em hún yrði sýnd. Því skora ég á ein-
rvern leikstjóra eða handritahöfund
rð gera kvikmyndahandrit eftir
ijóðsögunni og leggja það fyrir kvik-
nyndasjóð.
II. IIIAI.........
-1
|