Vísbending


Vísbending - 20.07.1983, Side 1

Vísbending - 20.07.1983, Side 1
VISBENDING VIKURIT UM ERLEND VIÐSKIPTI OG EFNAHAGSMÁL 1-1 20. JULI 1983 Bandaríkin:______________ Hátt og stöðugt gengi dollarans Gengi Bandaríkjadollara hefur verið afar hátt það sem af er þessu ári. Frá janúarbyrjun og fram í júlíbyrjun hækkaði gengi dollarans um 6-7% gagnvart þýsku marki, um 4-5% gagn- vart sterlingspundi og um 14% gagnvart franska frankanum. F>á hefur dollarinn einnig verið hátt skráður gagnvart yeni, sé litið á fyrri helming ársins. Gengi dollarans gagnvart ís- lensku krónunni hefur hækkað um 49% frá áramótum, dollar- inn var skráður á kr. 18,50 í janúar, en er í síðari hluta júlí- mánaðar skráður á um kr. 27,60. Eftir að vegið raungengi dollar- ans hafði hækkað um 11 % 1981 og enn um 9% 1982 töldu ýmsir að staða dollarans hlyti að veikjast í ár og fengu slíkar skoðanir byr undir báða vængi þegar gengi hans féll um tíma síðastliðið haust. Aðrir telja að gengi dollarans muni haidast hátt talsvert lengur. Langvarandi halli á fjárlögum í Bandaríkjunum stuðlar að há- um vöxtum þar og áframhald- andi fjárstreymi þangað frá öðrum löndum. Einnig gefast góð tækifæri til fjárfestingar á bandarískum - fjármagnsmark- aði og á tímum óvissu í efna- hagsmálum og óstöðugleika í stjórnmálum víða um heim leita fjármunirtil Bandaríkjanna. Við- skiptahalli Bandaríkjamanna það sem af er þessu ári er minni en búist hafði verið við. Öll þessi atriði styrkja stöðu dollar- ans á alþjóðlegum gjaldeyris- markaði, en að auki má nefna að staða Bandaríkjanna í við- skiptum við önnur lönd er talin mun sterkari en opinberar tölur um greiðslujöfnuð gefa til kynna vegna mælingarskekkju. Stærstu skekkjurnar við upp- gjör á viðskiptajöfnuði eru taldar vera í þjónustuútflutningi og í fjármagnstekjum. Ef halli og afgangur í viðskiptum allra landa eru lagðir saman ætti útkoman að vera núll. Svo er þó ekki og nam samanlagður halli allra ríkja um 50 milljörðum dollara 1981 en 80-100 mill- jörðum dollara í fyrra. Hlutur Bandaríkjanna í þessum van- reiknaða útflutningi gæti numið 15-20 milljörðum dollara, og gæti breytt 8 milljarða skráðum halla 1982 í 12 milljarða afgang. Hallinn í viðskiptum Bandaríkj- anna við útlönd í ár er áætlaður um 25 milljarðar dollara miðað við venjubundna reikninga en gæti nánast horfið sé tillit tekið til vanhalda í skráningu á þjón- ustuútflutningi. En það eru fleiri þættir í utanrík- isviðskiptum Bandaríkjanna sem vekja nokkra bjartsýni og styrkja um leið stöðu dollarans. Meðal þeirra eru minni olíuinn- flutningur og nokkur aukning á útflutningi eftir næstum 11% minnkun í fyrra. Þá má nefnaað raunvextir í Bandaríkjunum eru enn mjög háir og verða senni- lega hærri þar heldur en í Pýskalandi og Japan vegna hærri áhættuþátta; en síðar- töldu löndin eru kunn fyrir styrka fjármálastjórn og ákveðin markmið í verðbólgu- málum. Fessir háu vextir geta dregið úr líkunum á aukinni fjár- festingu og hagvexti, en þeir styrkja stöðu dollarans á alþjóð- legum peningamarkaði. Þótt gengi dollarans gæti hald- ist áfram hátt eru ýmis öfl sem spyrna á móti. Talið er að vest- ur-þýska markið gæti hækkað á næstunni. Aukning peninga- magns í júnímánuði í Þýska- landi var að vísu ofan við mark- miðið um 4-7%,ai|kningu'. ren árshækkun verðlags til maí var aðeins 2.4% sem er lægraen í Bandaríkjunum. Þá varafgang- ur í viðskiptum Þýskalands við útlönd í maí sem nam 1.4 mill- jörðum marka. Allt styrkir þetta stöðu marksins gagnvart dollar. Þá er talið að japanska yenið sem aðeins hefur sigið gagnvart dollara á síðustu vikum, sé of lágt skráð. Hærra gengi yensins yrði m.a. jap- önskum fyrirtækjum hvatning til að beina athyglinni meira að heimamarkaði en Japanir hafa sem kunnugt er verið gagn- rýndir fyrir of mikinn útflutning á ýmsum sviðum. Minni af- gangur Japana í viðskiptum við útlönd yrði þeim einnig hvatn- ing til að fjármagna heldur halla á rekstri ríkissjóðs heima fyrir í stað þess að bæta upp fjárvönt- un bandaríska ríkiskassans. Vegið raungengi, viðskiptavog Mars 1973=100 1982 1983 Að sjálfsögðu eru skiptar skoð- anir um stöðu dollarans á næst- unni. Fremur líklegt virðist að gengi hans haldist áfram hátt miðað við meðalgengi á síð- asta áratug, - og þótt lækkun dollarans hafi víða verið spáð allleljigi eru enn ekki merki þess í skráðum gengistölum að gendi hans sé farið að veikjast.

x

Vísbending

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísbending
https://timarit.is/publication/281

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.