Vísbending - 27.07.1983, Blaðsíða 4

VÍSBENDING
4
Forward markaður.
I 1. tbl. Vísbendingar var stuttlega
greint frá fjármálasögu Laker-flugfél-
agsins og bent á hvernig fyrirtækið
hefði getað notað forward markað til
að draga úr þeirri gengisáhættu sem
felst í því að gjöld og tekjur eru ekki í
sömu mynt. Hér verður forward
markaði og hlutverki hans lýst í fáum
orðum en síðar verðurfjallað ítarlega
um slík viðskipti, en kaup og sala á
gjaldeyri fram í tímann er ein af
helstu aðferðum til að draga úr
áhættu i gjaldeyrisviðskiptum. Það
skal tekið fram í upphafi að enska
orðið forward er notað hér vegna
þess að ritstj. er ekki kunnugt um ís-
lenska þýðingu orðsins í þessari
merkingu.
Forward gengi er það gengi sem
hægt er að kaupa eða selja gjaldmiðil
á á vissum tíma í ókominni tíð, t.d.
eftir þrjá mánuði eða sex mánuði.
Helstu myntir er hægt að kaupa eða
selja 18-24 mánuði fram í tímann,
þótt óalgengt sé að miða við lengri
tímaen 12 mánuði. Forwardgengi er
reiknað eftir gildandi gengi eða dag-
gengi (spot rate), og mismunurinn á
forward og daggengi speglar aðal-
lega þann vaxtamun sem er á milli
myntanna. Nokkurn veginn má því
nota formúluna
(vaxtamismunur milli mynta)x(gild-
andi gengi)x(dagar)/(100x360), sem
gefur stærð sem bætt er við dag-
gengi til að fá forward gengi. f for-
ward gengi koma því ekki fram líkurn-
ar á því að gengi viðkomandi mynta
hækki eða lækki á samningstíman-
um og forward gengi breytist oftast
hægar en daggengi (spot rate) þar
sem vaxtabreytingar eru yfirleitt
hægar.
Kaup og sala á myntum fram (tímann
er að líkindum algengsta leiðin til að
draga úr gengisáhættu fyrirtækja í er-
lendum viðskiptum, en mun þó beitt
í mjög litlum mæli af hálfu íslenskra
fyrirtækja enn sem komið er og eru
takmarkanir á heimildum til gjaldeyr-
isviðskipta vafalaust helsta ástæðan.
Sem dæmi um notagildi má taka fyrir-
tæki í Bretlandi sem á að fá greiddar
5 milljónir franskra frankaeftir3 mán-
uöi. í stað þess að bíða í 3 mánuði og
selja þá franka fyrir pund á því gengi
sem þá gildir er hægt að selja frank-
ana fram í tímann og festa þannig
gengið. Ef forward gengi er 10 frank-
ar pr. pund hefði forward samningur
tryggtfyrirtækinu 500.000 pund átil-
teknum degi í þeim banka sem ann-
aðist viðskiptin; á sama hátt hefði
fyrirtækið greitt 5 milljónir fr.franka á
umsömdum stað á sama degi. Ef
gengi frankans hefði hækkað i 8 fr.fr.
pr. pund á samningstímanum hefði
verið betra fyrir fyrirtækið að selja
ekki frankana fram í tímann. Hefði
frankinn hins vegar lækkað í 12 fr.fr.
pr. pund þá hagnast fyrirtækið um
20% á samningnum. Aðalatriðið er,
að með því að kaupa pund fram í tím-
ann fyrrti fyrirtækið sig allri gengisá-
hættu í umræddum viðskiptum. Nán-
ar verður fjallað um kaup og sölu
gjaldeyris fram í tímann síðar, en
sem dæmi til skýringar er hér sýnd
tafla yfir forward gengi nokkurra
mynta frá 7. júní 1983.
Forward gengi nokkurra gjaldmiðla.
Dæmi frá 7. júní 1983.
daggengi 3mán. i%áári 6mán. í%áári
$/DEM ................. 2.5616 2.5344 -4.292 2.5079 -4.282
pund/$ ................ 1.5760 1.5738 -0.559 1.5728 -0.406
$/SFR ................. 2.1175 2.0923 -4.817 2.0673 -4.856
$/FFR ' ' -flHH 7.7035 7.7980 +4.847 7.9610 +6.469
$/Yen ................. 239.90 238.00 -3.193 236.00 -3.305
$/SKR ................. 7.6195 7.6460 +1.386 7.6655 +1.200
Gengi nokkurra helstu gjaldmiðla dollara
dags.: 18.5. 25.5. 1.6. 8.6. 15.6. 22.6. 29.6. 6.7.'' 15.7. 18.7. 25.7.
Sterlingspund..... 0.64 0.64 0.62 0.64 0.66 0.66 0.65 0.65 0.66 0.66 0.66
Sænskkróna .......... 7.50 7.51 7.54 7.63 7.67 7.66 7.64 7.66 7.71 7.70 7.71
V-Þýsktmark ......... 2.46 2.49 2.53 2.57 2.57 2.55 2.55 2.57 2.60 2.59 2.60
Svissn. franki ...... 2.04 2.08 2.10 2.13 2.14 2.11 2.10 2.13 2.13 2.12 2.12
Franskur franki... 7.39 7.47 7.58 7.71 7.71 7.68 7.67 7.71 7.82 7.78 7.82
Japansktyen .......... 233 236 239 240 243 239 239 240 242 241 241